Nhớ nồi rượu của bà

Để ra được lít rượu, phải trải qua nhiều công đoạn. Trước tiên phải đong loại gạo dành riêng cho nấu rượu, nấu thành cơm sau đó rải ra cái nia đã được lót lá chuối thật sạch, chờ cho cơm nguội lúc đó bà mới giã thật nát những quả men tròn bẹt to bằng miệng chén. Sau khi men thành bột màu trắng, mới đem trộn đều với cơm, rồi ủ vào cái thúng để ở góc bếp.

Nếu vào mùa Đông thì công đoạn ủ men sẽ vất vả hơn, phải để gần bếp tro để bảo đảm nhiệt độ được ấm. Tất cả những công đoạn ấy, thường được bà tranh thủ làm vào buổi trưa. Khoảng vài ba ngày thăm nếu cơm ủ đã lên men mềm nhũn là có thể cho lên bếp để cất thành rượu. Đây là công đoạn cũng tương đối vất vả, vì đối với nhiều nhà nấu chuyên nghiệp họ đã đầu tư thành một hệ thống nấu cách thủy với quy mô khá lớn, kết hợp với chăn nuôi lợn. Đối với gia đình tôi phải khoảng 2 tuần bà mới nấu một nồi, theo sự đặt hàng của những bác hàng xóm, vì họ đã uống quen rượu. Các bác bảo rượu nấu ba ba ống chắn bao giờ cũng dễ uống hơn nấu cách thủy.

Tôi cũng không hiểu lắm, chỉ biết là để tiết kiệm bột sắn chít vòng quanh nồi nấu rượu, tôi thường giúp bà giần thật kĩ để lấy tro bếp thật mịn, sau đó bà trộn với nước và chít thật kín vào kẽ tiếp giáp giữa nồi, chõ và chậu nhôm to ở trên cùng. Tất cả những việc đó được bà làm hết sức cẩn thận, nếu để hở, hơi bay ra thì coi như nồi rượu bị hỏng. Chậu nhôm đặt trên cùng được đổ đầy nước, khi nồi rượu sủi là bắt đầu những giọt nước đầu tiên chảy theo ống chắn ra ngoài cái chai được để cách bếp khoảng 50cm. Tôi ngồi canh bếp vừa đưa củi vào sao cho củi cháy đều không to quá, khi nào nước trong chậu nóng thì lại thay bằng nước khác. Cứ như thế cho đến khi được khoảng 5-6 chai thủy tinh (loại 65) là nồi rượu đã hoàn thành. Việc cuối cùng mà anh em tôi mong chờ nhất là món bỗng rượu, mấy anh em cứ sì sụp vợt từng thìa ra bát chờ nguội rồi cho đường vào ăn. Nhưng bà không cho ăn nhiều sợ say, số bỗng còn lại bà cho lợn hoặc trộn với rau chuối băm nhỏ để cho gà ăn. Số nước nóng được vợi ra nếu vào mùa Đông là cả nhà tôi lại được tắm nước nóng thật là ấm.

Thấm thoắt đã hơn 20 năm, nhiều nhà trong làng vẫn theo nghề nấu rượu, có điều bây giờ nhiều loại men không bảo đảm rất có hại cho sức khỏe. Nhìn bộ đồ nấu rượu của gia đình được treo cẩn thận trên gác, giờ chỉ còn là kỉ niệm, nhưng tôi vẫn thấy ấm áp làm sao, càng thương bà hơn.