Mẹ của chúng mình

- Mình xin làm nhân viên ở quầy giao dịch vì muốn rèn luyện học hỏi thêm ngôn ngữ tiếng Việt. Nó sẽ giúp ích cho mình rất nhiều khi làm luận văn tốt nghiệp.

Khi được Mai - chủ cửa hàng, dì ruột của Hạnh đặt vấn đề về chuyện thù lao. Liza trả lời:

- Với cháu việc đó không thành vấn đề! Dì trả cho cháu bao nhiêu cũng được! Hằng tháng dì cứ chuyển vào tài khoản hộ cháu. Được làm việc ở đây, với cháu quá tốt! Khác nào được đi thực tập mà không phải tốn một đồng tiền nào để đóng học phí.

*

Lúc rời Ukraine sang Việt Nam theo học tiếng Việt tại một trường đại học, quê hương của Liza còn yên bình. Hằng tháng, vào một ngày nhất định, bố mẹ đều chuyển cho Liza một khoản tiền không nhỏ. Đủ cho Liza ăn tiêu thoải mái trong những ngày theo học ở Việt Nam. Chiến tranh nơi quê nhà xảy ra nhanh quá. Việc làm ăn của gia đình gặp muôn vàn khó khăn. Đầu tiên là chuỗi siêu thị của mẹ. Sau đó Công ty chế biến và xuất khẩu ngũ cốc của ba phải đóng cửa. Số tiền của ba mẹ gửi vào tài khoản của Liza ít dần rồi đứt quãng, khi cả gia đình cô phải rời mảnh đất chiến sự ở miền Đông quê nhà, tản cư sang nước Đức.

Minh họa Lão Trần

Trước kia việc chi tiêu hàng tháng Liza không phải cân nhắc điều gì, thì giờ đây cô phải tính toán từng hang mục một. Nguồn tiền lương có được từ của hàng trở thành tài chính chủ yếu cho sinh hoạt hiện tại của cô. Liza thổ lộ hoàn cảnh của mình với Hạnh:

- Có khi tôi phải thôi học.

Hạnh ngạc nhiên hỏi lại:

- Đang làm luận văn tốt nghiệp, bạn nói nghỉ học là sao? Vì lí do gì?

- Vì hoàn cảnh tài chính hiện tại, không cho phép mình học tiếp.

Hạnh mang chuyện của Liza nói với dì Mai của mình. Thấu hiểu hoàn cảnh của Liza, dì nói Hạnh gọi bạn đến gặp mình. Dì bảo Liza:

- Cháu trả phòng trọ đi! Dọn đến nhà dì mà ở, đỡ được một khoản tiền. Nhà dì còn mấy phòng bỏ trống liền! Đến ở cho vui, dì đi làm còn thoải mái, chứ về nhà có một mình buồn lắm! Việc đi học, đi làm hằng ngày của cháu sẽ do con Hạnh chịu trách nhiệm đưa đón! Hằng ngày dì ăn sao cháu dùng vậy! Mà dì cũng không cho cháu ở miễn phí đâu! Việc nhà, dì sẽ giao hẳn cho cháu!

- Giống như người quản lí ấy phải không dì? Liza sợ mình không làm nổi vì chưa quen!

- Cháu phải cố tự làm thôi! Nhưng không phải lo gì cả! Những ngày đầu cháu chưa quen, chúng ta sẽ cùng nhau làm . Mà còn con Hạnh nữa, nó ở nhà dì còn nhiều hơn ở nhà với bố mẹ. Nó sẽ hỗ trợ cháu đến quen việc mới được phép thôi! Mà cháu nói tiếng Việt thành thục rồi! Giờ tập làm các món ăn thuần Việt dần đi là vừa - Quay sang Hạnh - tiện thể dì dạy cả con này nữa, mẹ mày cứ trách tao hoài - có mỗi một đứa cháu gái mà bà dì giỏi giang đến như vậy lại không chịu chỉ bảo chi cả - Dì nhìn Liza tủm tỉm - Biết đâu cháu lại làm dâu ở mảnh đất này! Cháu phải học cách chế biến các món ăn Việt dần đi là vừa.

Liza đỏ mặt:

- Ở lớp có bạn nói: Liza là gà tồ, chẳng ai người ta thèm yêu cháu đâu.

- Cửa hàng nhà dì nhiều khách hẳn lên, một phần có cháu đứng ở quầy giao dịch đấy - Dì Mai chỉ Hạnh nói tiếp - Tồ như cháu mà mẹ con Hạnh đây thường bảo nó phải lấy cháu ra làm gương để mà học!

Hạnh chống chế:

- Tại cháu giống mẹ nên không có năng khiếu làm việc nhà, việc nữ công gia chánh dở ẹc là lẽ đương nhiên.

- Mẹ mày hồi đi học luôn đứng đầu lớp. Sau được đi học nước ngoài, lúc trở về lại làm công tác giảng dạy tại trường đại học. Công việc bù đầu lấy đâu ra thời gian mà học nữ công gia chánh. Dốt như tao không học nổi đại học, mới được bà ngoại dạy dỗ làm nhiều việc nhà để dễ lấy chồng. Nhà chồng lại có truyền thống kinh doanh, tao chỉ tiếp quản cửa hàng của các cụ, chứ tài giỏi gì cho cam. May mà mọi việc đều hanh thông.

- Dì khiêm tốn quá đi thôi, bà ngoại chỉ khen có mỗi mình dì. Những người thành đạt nhất ở cái thành phố này mà cháu biết, đều nhắc đến dì với giọng khâm phục. Còn mẹ cháu bị bà chê liên hồi, làm việc gì cũng chẳng nên hồn.

*

Hồi ở quê nhà, ngoài việc đi học ra, lúc rảnh rỗi Liza thường ra siêu thị của mẹ chơi, xem nhân viên làm việc. Nên những công việc ở cửa hàng của dì Mai, cô nắm bắt rất nhanh. Ngày ấy trong lớp học phổ thông của Liza, cũng có một số bạn người Việt. Họ thường mời cô về nhà chơi mỗi khi có dịp. Nên phong tục tập quán, các món ăn của người Việt đối với cô cũng chẳng xa lạ gì.

Cuộc chiến tàn khốc nơi quê nhà, đã biến gia đình cô thành những kẻ tha phương. Nhưng cô thấy mình còn may mắn chán, vì thi thoảng còn nhận được tin tức của bố mẹ. Để các bậc sinh thành không phải lo nghĩ về mình, Liza nhắn tin cho họ: “Bố mẹ cứ yên tâm, ở bên này con đã có việc làm, tự lo cho mình được! Những người Việt con quen biết đã trải qua chiến tranh, khi biết hoàn cảnh của gia đình mình, nên họ thương con lắm, sẵn sàng an ủi và chia sẻ cho con mọi thứ. Con không cô đơn khi phải sống xa bố mẹ đâu!”

Một lần hai dì cháu trò truyện. Dì Mai nói với Liza:

- Làm gì cũng cần phải có chỗ ở ổn định. Cháu cứ coi đây là nhà của mình đi, nếu chẳng tìm được chỗ ở nào tốt hơn. Còn công việc không phù hợp, cộng tác làm việc lâu dài với dì cũng được. Dì đang tìm quản lí cho một nhà hàng sắp được mở đây! Làm việc với chức danh đó, mức thu nhập hơn hẳn việc đi dạy học ở các trung tâm ngoại ngữ rất nhiều! Việc đi hay ở tùy cháu quyết định!

Sống với dì Mai, Liza học được tính tỉ mẩn, cẩn thận trong từng công việc. Nhà Hạnh có giỗ, hai dì cháu sang phụ việc nấu nướng. Các bậc cao niên khó tính nhất trong họ phải ngạc nhiên khi thấy Liza xắn tay áo, trổ tài chế biến các món ăn. Từ việc làm chả nem, chặt gà bày đĩa đến việc pha nước chấm cho từng món ăn riêng biệt Liza đều làm thành thạo. Khi được hỏi:

- Cháu học từ ai mà làm giỏi thế?

Liza bẽn nẽn:

- Cháu làm được những việc này tất cả đều do công của dì Mai dạy bảo cả.

Chẳng riêng gì việc nấu nướng. Những người nghiện trà, khi uống chén nước do Liza pha cũng xuýt xoa cất tiếng khen.