Ngõ ấm

Nghĩa là gia chủ đã phá tường sau kề vỉa hè để mở quán. Cái ngã ba này vừa mở rộng to đẹp nên quán sá ngày càng nhiều. Việc chủ căn nhà này mở hàng ăn cũng là phải, chẳng có gì lạ. Có điều do nghỉ chân ở đây nhiều lần, tôi được biết chủ nhà là bà giáo về hưu đã lâu, kinh tế khá giả, sống một mình. Tôi thầm nghĩ, bà ấy già cả rồi còn tham gì nữa cho mệt thân. Người ta khổ vì không biết thế nào là đủ. Người xưa bảo thế. Hay là bà đó bán căn nhà ngói cho người khác mở quán? Cũng vì tò mò, tôi rẽ vào.

- Ông ăn gì ạ? Có phở, cháo, trứng vịt lộn, bún riêu cua - Một bà già khuôn mặt bầu bĩnh, phúc hậu vui vẻ bước ra, ân cần hỏi. Bà này tôi đã gặp đôi ba lần khi qua đây. Chả lẽ đây là gia chủ - bà giáo về hưu?

- Cho tôi bát bún riêu cua.

- Xin ông chờ một lát.

Chếch phía tôi ngồi là một bà tuổi độ năm mươi đeo tạp dề trắng mải miết bốc bún, bánh phở trong quầy.

Dăm ba người khác bước vào. Lại thêm một tốp đàn ông đàn bà ồn ã đến. Họ toàn là người quen của bà chủ quán vì qua cách gọi và những câu chuyện xảy ra trong ngõ ngách. Kể cũng lạ. Mấy quán ăn phía trước phía sau bề thế, rộng rãi lại thưa thớt khách. Hẳn quán đây ăn rẻ và ngon? Thông thường quán nào mới mở đều vậy để câu khách, về sau đông người ăn mới giở trò chặt chém, dối trá. Ở đâu không biết chứ nhiều quán phường tôi đều thế.

Minh họa Trần Nhương

Một bà gầy, tôi đoán chừng ngoài tuổi sáu mươi, bưng đĩa to rau sống đặt trước mặt tôi, khẽ khàng:

- Bác ăn đi, rau ngon lắm.

- Tôi thích rau sống nhưng…

- Bác yên tâm. Rau em trồng ở vườn, rửa kĩ lắm. Quán em bao giờ cũng phải thực hiện yêu cầu ăn uống an toàn thực phẩm, ngon, dụng cụ sạch sẽ, giá cả hợp lí. Bác Huệ chúng em nghiêm khắc lắm. Ngày nào cũng họp để rút kinh nghiệm. Bác ấy là chủ quán.

Lại một bà cao tuổi bưng mấy bát trứng vịt lộn đi ngang qua sau lưng tôi để đưa cho khách. Đó là một bà tóc bạc, da trắng trẻo, đôi mắt u buồn, có nhiều nếp nhăn chằng chịt trên mặt. Tôi lấy làm lạ khi ở quán đây toàn bà già phục vụ - quán bà già! Con gái đâu cả rồi? Không có đứa lớn thì cũng có đứa bé chứ. Vậy mà lại đông khách?

Tôi ăn xong đến chỗ ngồi uống nước cùng với mấy bà đang trò chuyện rôm rả.

- Ông uống nước vối nhé? - Bà ngồi cạnh tôi nhanh nhẹn rót nước từ cái tích to đùng, vồn vã - Chúng tôi dân nhà quê chỉ ưa nước này thôi.

- Nhà quê?- Tôi cười - Các bà là dân phố phường…

- Khốn nạn, phố phường gì. Xã tôi vừa nhập nội thành, vẫn nông dân chính gốc. Cái nghĩa cái tình, sớm tối có nhau, tình làng nghĩa xóm vẫn nặng lắm.

Thấy bà xởi lởi, tôi đem khúc mắc trong lòng từ nãy để hỏi ra nhẽ. Bà oang oang:

- Quán toàn bà già là có tích đấy, chủ nhân là bà giáo Huệ - bà đang đứng gần ông già chỗ bồn rửa mặt. Ông chưa biết tích này à?

Tích? Tôi mủm mỉm cười. Cứ y như chuyện cổ tích, truyền thuyết, những chuyện từ xa xưa.

Trong tiếng cười nói ồn ã xung quanh, bà rì rầm, thì thào kể cho tôi về lai lịch quán bà già này.

Khi bà kể hết ngọn ngành, đứng dậy trở ra, tôi theo chỉ dẫn của bà rẽ vào cái ngõ sâu hun hút ở chếch bên quán ăn - ngõ của mấy bà trong quán. Ngõ im ắng lạ thường. Dường như nó tách hẳn với thế giới sôi động bên ngoài dẫu chỉ cách quán vài chục bước chân. Chuyện của người đàn bà ngồi bên cứ văng vẳng trong tôi.

“Quán ăn này vốn là nhà ở cũ của bà giáo trước khi xây thêm nhà cao tầng ở vườn. Nhà ấy chuyên chứa đồ đạc cũ, để xe đạp, xe máy. Về hưu, bà mở lớp dạy thêm cho con cháu bạn bè và mấy người xung quanh vào dịp hè, chả tiền nong gì. Rồi một ngày bà thôi dạy, phá tường sau, mở hàng ăn uống…”.

“Phi thương bất phú. Buôn bán chóng giàu.”