Lấy cớ đất “vi phạm hành lang bảo vệ đê”, để cắt bồi thường về đất của dân!?

Đơn khiếu nại của bà Mến cho biết: Gia đình bà là chủ sử dụng thửa đất số 213, tờ bản đồ số 03, tọa lạc tại thôn 5, xã Tân Dương, có diện tích 106m2. Diện tích đất này do bà cùng chồng bà là ông Nguyễn Văn Cát bỏ công sức khai hoang, cải tạo từ trước năm 1987. Sau đó làm nhà ở sinh sống ổn định từ đó đến nay, không tranh chấp với ai, chính quyền địa phương cũng không có ý kiến gì về việc sử dụng đất của gia đình bà, cho đến khi có quyết định thu hồi đất.

Ngày 19/9/2021, UBND huyện Thủy Nguyên ban hành Quyết định số 6550/QĐ-UBND, thu hồi 101,6m2 đất của gia đình bà Mến, nói rằng “đất UBND xã Tân Dương quản lí, do gia đình bà Nguyễn Thị Mến, thường trú tại xã Hoa Động, huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng sử dụng…”. Đây là cách nói mập mờ, nước đôi, dễ bị hiểu ra rằng gia đình bà Mến sử dụng đất của UBND xã Tân Dương. Rõ ràng, UBND cấp xã là cấp quản lí tất cả các loại đất, nhưng là vai trò quản lí nhà nước, không có nghĩa có quyền sử dụng đất. Theo quy định của pháp luật về đất đai, UBND cấp xã chỉ quản lí, sử dụng duy nhất quỹ đất công ích, không quá 5% tổng diện tích đất trồng cây hằng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản… Vì vậy, trong quyết định hành chính về thu hồi đất, không cần phải có cụm từ “đất UBND xã… quản lí”, hoặc nếu là đất công ích hoặc đất công cộng, thì cũng phải nói rõ ra đó là loại đất gì? Thực tế diện tích đất này gia đình bà Mến đang quản lí, sử dụng vào mục đích đất ở, thì phải xác định là của gia đình bà Mến, không thể nói mập mờ, nước đôi như vậy.

Bà Nguyễn Thị Mến trình bày với phóng viên về nguồn gốc sử dụng đất của gia đình

Có lẽ do vậy mà tại Phương án bồi thường, hỗ trợ số 01/PA-GPMB do Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Thủy Nguyên lập thể hiện, đất của gia đình bà Mến bị cho rằng không đủ điều kiện công nhận quyền sử dụng đất ở, chỉ được hỗ trợ bằng 30% đơn giá đất ở, nhưng lại xác định đất sử dụng làm nhà ở từ ngày 15/10/1993 đến ngày 1/7/2004. Ngày 26/7/2019, UBND TP Hải Phòng có Công văn số 4515/UBND-Đc3, cho phép áp dụng hỗ trợ khác. Như vậy là rất trái pháp luật, vì đất của gia đình bà Mến khai hoang sử dụng từ trước năm 1987, không lấn chiếm, không tranh chấp, không bị bất cứ biện pháp ngăn chặn, xử lí nào của chính quyền, phải được công nhận là đất ở hợp pháp, đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận, hoặc được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.

Khoản 2, Điều 101 Luật Đất đai năm 2013 quy định: “Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này, nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 1/7/2004 và không vi phạm pháp luật về đất đai, nay được UBND cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp… thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất”. Luật pháp rõ ràng như vậy sao không áp dụng, mà lại cho rằng đất không đủ điều kiện!?

Các nhân chứng xác nhận, con đê này khi trước nhỏ hơn hiện tại rất nhiều

Bà Mến khiếu nại. Ngày 28/4/2022, ông Nguyễn Văn Viển, Phó Chủ tịch UBND huyện Thủy Nguyên kí ban hành Văn bản số 1104/UBND-TNMT, trả lời bà Nguyễn Thị Mến, nhưng lại lấy cớ bà Mến không cung cấp được giấy tờ về quyền sử dụng đất, quy định tại Điều 100 Luật Đất đai năm 2013, Điều 18 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ… Thật nực cười, luật quy định cả trường hợp người sử dụng đất “không có các loại giấy tờ…”, nhưng đáp ứng đủ về thời điểm sử dụng đất và không có tranh chấp, thì đủ điều kiện công nhận đất ở, mà chính quyền huyện Thủy Nguyên lại bắt dân trình ra giấy tờ mới công nhận sao? Mặt khác, khu vực này đã được công nhận đất ở, sao có đất của UBND xã được?

Thực tế bà Mến có làm Đơn xin xác nhận, trình bày quá trình khai hoang, sử dụng đất, được các ông Vũ Thượng Vinh, Phạm Văn Tĩnh, nguyên là Chủ tịch UBND xã và ông Nguyễn Văn Giản, nguyên Phó Chủ nhiệm HTX nông nghiệp kí xác nhận trình bày là đúng sự thật. Chữ kí của các ông này được ông Đồng Xuân Chuyên, Chủ tịch UBND xã Hoa Động kí, đóng dấu xác nhận. Thiết nghĩ, như vậy quá đủ để chứng minh gia đình bà Nguyễn Thị Mến sử dụng đất hợp pháp, phải được bồi thường 100% đất ở.

Thế nhưng, Văn bản số 1104/UBND-TNMT lại cho rằng, nguồn gốc sử dụng đất nơi đây là đất nuôi trồng thủy sản, rằng đất này có chủ sử dụng đất là Đầm Tân Hoa, loại đất “Đ”. Thật nực cười, một cái đầm nước mà chính quyền huyện Thủy Nguyên lại kết luận là “chủ sử dụng đất”!? Thế rồi, văn bản này kết luận, gia đình bà Mến sử dụng đất vào mục đích làm nhà sau thời điểm Nghị định số 173-CP ngày 21/11/1963 của Hội đồng Chính phủ, ban hành về điều lệ đê điều, đã có hiệu lực pháp luật. Rồi xác định, hành lang bảo vệ đê điều từ chân đê trở ra hai bên là 20m, nên cho rằng đất gia đình bà Mến sử dụng nằm trong chỉ giới hành lang bảo vệ đê, nên không đủ điều kiện công nhận là đất ở.

Căn nhà của gia đình bà Nguyễn Thị Mến hoàn toàn không xâm phạm hành lang đê