Xuất khẩu nông sản: Vì sao thị trường Trung Quốc vẫn là số 1?

Nhiều năm qua, năm nào cũng “chịu trận” từ việc xuất khẩu (XK) nông sản sang thị trường Trung Quốc, nhất là vụ siêu ách tắc tháng 12/2021.

Khối nông sản khổng lồ hàng năm chủ yếu từ miệt vườn Phương Nam tới độ thu hái là ùn ùn tới cửa khẩu phía Bắc. Dĩ nhiên giữa hai bên cũng có hợp đồng, giao kèo… với mức độ pháp lí “bình dân - tiểu ngạch” dù biết luôn có rủi ro rình rập. Mỗi thùng hàng đều có chữ Hán với màu mè, hình vẽ các thông tin để chuyển tới khách hàng. Nhưng từ cái bình dân - tiểu ngạch ấy, đã phát sinh không ít vấn nạn mà nhiều năm nay ta hứng chịu, trong đó việc chậm thông quan qua cửa khẩu đã gây sức ép và làm thiệt hại cho Việt Nam. Người ngoài cuộc trách sao cứ đâm đầu vào chợ không đàng hoàng. Song, “đoạn trường ai có qua cầu mới hay”.

Lượng trái cây hằng năm khi còn ở bên ta thấy “to đùng” là bởi khoảng 70% xuất sang Trung Quốc, riêng quả thanh long tới 80%. Nhưng khi nó vào xứ tỉ người thì lọt thỏm. Cái sự “khổng lồ và lọt thỏm” đó được một doanh nghiệp cho biết, khi cộng lượng XK cả năm của toàn bộ các thị trường EU, Singapore, Nhật... chỉ bằng 2 ngày xuất đi Trung Quốc.

Xuất khẩu nông sản: Vì sao thị trường Trung Quốc vẫn là số 1?

Mọi sự so sánh đều khập khiễng, song mở rộng câu chuyện này thì thấy đúng là phải bàn. Việc XK sang các thị trường châu Âu được coi là khắt khe, khẩu vị của khách hàng sang trọng, nên các hãng NK đều dè chừng, “thà loại nhầm còn hơn bỏ sót”, phạt vạ, thua lỗ sạt nghiệp như chơi. Bởi thế không loại trừ họ bày đặt thủ tục tầm soát kĩ thụật, bảo đảm tuyệt đối an toàn vệ sinh thực phẩm, cách rách, tốn kém nhưng số lượng mỗi phi vụ chẳng bõ bèn. Trong những phiền toái, có lẽ nhất hạng là chiếu xạ. Trung tâm chiếu xạ đã ít, gặp kì chuyên gia chậm sang vận hành là dài cổ chờ. Đấy là chưa kể các cơ quan công quyền phải theo đuổi đàm phán vài năm mới đạt được những thỏa thuận nhỏ.

Thực tế, sau 10 năm nỗ lực, trái xoài Việt Nam, trong đó có xoài Cao Lãnh, Đồng Tháp chính thức có “Tấm giấy thông hành” để XK sang Hoa Kỳ. Ngày 18/4/2019, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng tỉnh Đồng Tháp tổ chức Lễ công bố XK lô xoài đầu tiên của Việt Nam sang Hoa Kỳ trong niềm phấn khởi của lãnh đạo Bộ, ngành, địa phương, DN và bà con nhà vườn. Lô xoài chỉ 8 tấn nhưng ai biết từ đó đến nay bao nhiêu “đàn em” của những trái xoài tiên phong đó được hãnh diện đi Mỹ. Sau cái vinh quang chốc lát đó, ít ai hiểu bao nỗi nhọc nhằn về thủ tục, cước phí, chi gầm bàn, đa mang ơn huệ, tất cả bám vào trái cây, lờ lãi liệu còn được bao nhiêu?

Trong khi XK vào Trung Quốc, thấy gọn vì đòi hỏi chất lượng cùng các điều kiện khác dễ chịu, giá cao hơn bán nội địa, tiền tươi thóc thật, lại gần gặn, chóng vánh, giữ được trái cây tươi ngon. Đoàn xe vải thiều lăn bánh từ Bắc Giang, sau vài giờ là qua biên giới. Xa như phương Nam, đại xa chạy thâu đêm cũng chỉ vài ngày, khỏi đằng đẵng ngóng chờ như sang Tây, đi Mỹ. Có lẽ vậy, nên Trung Quốc tiếp tục là thị trường dẫn đầu TOP 10 các quốc gia NK rau quả Việt Nam.

Cái sự khổng lồ của thị trường Trung Quốc còn được minh chứng rằng, Thái Lan, Myanmar, Ấn Độ, Mỹ... cũng chọn Trung Quốc là thị trường XK rau quả. Đã thế, hiện Trung Quốc đang trồng nhiều trái cây tương tự, góp vào núi hoa quả cho tỉ dân. Chính thế buộc họ phải ra chính sách bảo hộ nông sản nội, đặt ra những yêu cầu mới về quy cách, phẩm cấp đối với trái cây NK. Vào chợ khổng lồ, song rau quả Việt vấp phải hai “núi cạnh tranh” là trái cây cùng loại từ nhiều nước hiện diện trên thị trường này.

Vấp vào rào cản mới thấy ngại, song tỉnh ra thì thấy là động cơ thúc giục buộc nông sản Việt Nam phải đổi mới từ hình dáng, màu sắc, mùi vị, đến những thông số kĩ thuật kiểm định bằng máy móc. Có vậy hoa quả Việt mới có thể đi xa, bay cao, chờ đặt hàng, không mong giải cứu. Rau quả Việt Nam đâu chỉ có xoài thơm, dứa ngọt, thanh long mát bổ… có thể sánh với nho Mỹ, táo Tân Tây Lan, cam Nam Phi, mà còn có hành tím, khoai lang, củ đậu, củ cải, su hào, bắp cải… Những thứ này, bán nội địa đã chật vật, vào chính vụ nhiều năm phải giải cứu. Họa may có cư dân các tỉnh giáp biên phía bên kia mua giùm, còn sang Tây là không thể.

Hội nhập sâu rộng, lộ trình đầu ra của trái cây Việt Nam tạm ví như gánh hàng rong từ đồng đất quê nhà, quen bán chợ làng, ra chợ huyện, dần dà chen chân vào chợ Đồng Xuân, Đông Ba, Chợ Hàn, Bến Thành… rồi thắng thuyết phục ở chợ bạn láng giềng mới tính vào được siêu thị Âu, Mỹ.

Để đạt được lộ trình bền vững đó, sản xuất - XK rau quả của Việt Nam phải thay đổi, nhanh và từ gốc. Thay đổi cái gì thì ai cũng biết nhưng làm thế nào để thay đổi, từng là bài toán đặt ra từ nhiều năm nay, song đến nay chưa có lời giải. Chuyên gia tư vấn nhiều, bài bản cũng lắm, song người xắn tay vào cuộc vẫn hiếm, “đồng đổ cho cốt, cốt đổ cho đồng” và đổ cho… nông dân. Mong chia sẻ bộc bạch từ chính các nhà kinh doanh, bạn của nhà nông sẽ thúc giục việc đổi mới toàn diện sản xuất - XK rau quả Việt Nam.

Nguyễn Duy Nghĩa

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Những chủ bút đầu tiên của các tờ báo cách mạng Việt Nam

Những chủ bút đầu tiên của các tờ báo cách mạng Việt Nam

Trong quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc, Đảng ta đã sử dụng báo chí như một thứ vũ khí sắc bén và lợi hại để đấu tranh với kẻ thù xâm lược. Những tờ báo cách mạng đã góp phần đưa sự nghiệp cách mạng nước ta đi hết thắng lợi nầy đến thắng lợi khác. Nhân kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), chúng ta cùng nhìn lại chặng đường hình thành và phát triển các tờ báo tiền thân của Đảng...
Duyên nợ với nghề báo bắt đầu từ... thơ

Duyên nợ với nghề báo bắt đầu từ... thơ

Nhà thơ Tố Hữu đã dịch bài thơ “Đợi anh về” của nhà thơ Konstantin Simonov vào năm 1947 và phổ biến rộng rãi tại Việt Nam. Nhưng không chỉ là nhà thơ nổi tiếng, Simonov còn là một phóng viên mặt trận ưu tú của đất nước Xô viết.
Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương sau khi sắp xếp

Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương sau khi sắp xếp

Việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh, cấp xã) từ ngày 1/7/2025, đòi hỏi cán bộ có năng lực vượt trội, trách nhiệm cao, tư duy đột phá và sáng tạo.
Vững tiến tăng tốc vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc

Vững tiến tăng tốc vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc

Trong các bài viết, phát biểu tại các diễn đàn, hội nghị trong nước và quốc tế gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm luôn nhấn mạnh đến kỉ nguyên mới - kỉ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Thế nhưng, các thế lực thù địch đã công kích, xuyên tạc, chống phá...
Thi đua là động lực phát triển và xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa

Thi đua là động lực phát triển và xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa

Ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra “Lời kêu gọi thi đua ái quốc”. Lời kêu gọi này của Người đã được toàn dân hưởng ứng, tạo thành một sức mạnh to lớn để dân tộc ta vượt qua những khó khăn và giành thắng lợi trong sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc.

Tin khác

Cần, kiệm, liêm, chính để xây dựng chủ nghĩa xã hội

Cần, kiệm, liêm, chính để xây dựng chủ nghĩa xã hội
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì phải bồi dưỡng con người xã hội chủ nghĩa. Con người xã hội chủ nghĩa là con người có đạo đức, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, một lòng một dạ phục vụ Nhân dân, phục vụ cách mạng”. Trong bài “Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân”, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Những phẩm chất “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” mà Người dạy không chỉ là lí tưởng để mỗi cán bộ, đảng viên noi theo mà còn trở thành chuẩn mực cho mọi người hướng tới”.

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ
Bài 3: Giải mã mộ Giày Thầy Lánh, mộ 1856 Phan Thị, mộ 1850 là mộ vợ chồng thay tên đổi họ, chờ kết quả khảo cổ

Người cao tuổi mãi là cây đại thụ dựng xây cơ đồ dân tộc cường thịnh

Người cao tuổi mãi là cây đại thụ dựng xây cơ đồ dân tộc cường thịnh
Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh là bản thiên anh hùng ca bất diệt cho ý chí tự lực, tự cường dân tộc, trọn cuộc đời hiến dâng cả tuổi thanh xuân và tuổi già cho Tổ quốc và Nhân dân.

Tình trạng lạm dụng NCT

Tình trạng lạm dụng NCT
Các loại lạm dụng NCT thường gặp bao gồm lạm dụng về thể chất, lạm dụng về tâm lí và lạm dụng về tài chính. Mỗi loại lạm dụng NCT có thể là cố ý hoặc vô ý. Lạm dụng thể chất là việc sử dụng vũ lực dẫn tới tổn thương hoặc khó chịu về thể chất hoặc tâm lí.

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ
Bài 2: Mộ 1850 là hài cốt người phụ nữ cải táng từ miền Bắc, xác định mối quan hệ mộ vợ chồng của nữ sĩ Hồ Xuân Hương

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ
Bài 1: Xác định mối quan hệ mộ vợ chồng của nữ sĩ Hồ Xuân Hương

Vài suy nghĩ về Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá hiện nay

Vài suy nghĩ về Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá hiện nay
Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực thi hành đã 13 năm (2012-2025). Tuy vậy hiệu quả của nó rất khiêm tốn. Thuốc lá vẫn bán tràn lan, người hút thuốc nơi công cộng kể cả trẻ em, học sinh phổ thông vẫn xảy ra. Các bệnh tật liên quan tới thuốc lá vẫn làm cho hàng chục triệu người khác bị ảnh hưởng.

Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương 2 cấp

Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương 2 cấp
Việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh, cấp xã) từ ngày 1/7/2025, đòi hỏi cán bộ có năng lực vượt trội, trách nhiệm cao, tư duy đột phá và sáng tạo.

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 5: Trọng trách người đứng đầu trong thời điểm độ trễ của pháp luật

Cảnh giác với những luận điệu chống phá chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy

Cảnh giác với những luận điệu chống phá chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy
Tinh gọn tổ chức bộ máy là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước, đang được thực hiện quyết liệt, đồng bộ, bước đầu mang lại hiệu quả tích cực. Tuy nhiên, lợi dụng vấn đề này, các thế lực thù địch liên tục đưa ra những luận điệu xuyên tạc, thông tin giả chống phá Đảng, Nhà nước, gây hoang mang, chia rẽ dư luận...

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay
Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương tiêu biểu trong bảo vệ môi trường. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Người luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chăm lo môi trường sống và thường xuyên kêu gọi Nhân dân gìn giữ thiên nhiên để “con đường từ chủ nghĩa xã hội đến chủ nghĩa cộng sản thêm xanh tươi”.

Tư tưởng Hồ Chí Minh - những khát vọng của dân tộc

Tư tưởng Hồ Chí Minh - những khát vọng của dân tộc
Hình ảnh “Anh hùng giải phóng dân tộc” và “Danh nhân văn hóa” đã hòa quyện tạo nên một nét riêng độc đáo ở Hồ Chí Minh không chỉ trong quá khứ, mà đang sống với hiện tại và sẽ tiếp tục tỏa sáng trong nền văn hóa tương lai.

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 4: Rào cản trong chuyển đổi số

Chủ tịch Hội NCT xã nên là NCT, làm chuyên trách sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy

Chủ tịch Hội NCT xã nên là NCT, làm chuyên trách sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy
Bài phát biểu của TS Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội NCT Việt Nam, đại biểu Quốc hội khóa XV tại nghị trường Quốc hội vừa qua đã liên tục nhận được sự ưởng ứng tích cực của cán bộ, hội viên NCT cả nước. “NCT luôn phát huy truyền thống 741 năm Hào khí Diên Hồng, 84 năm Lời kêu gọi Phụ lão cứu quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong kỉ nguyên mới, NCT cũng có trách nhiệm, mong muốn tiếp tục cống hiến. Tôi và NCT cả nước tha thiết trân trọng đề nghị, chính quyền địa phương cấp xã nên có Chủ tịch Hội NCT là NCT để tham mưu cho cấp ủy tập hợp NCT tham gia các hoạt động…”, Phó Chủ tịch Trương Xuân Cừ đề nghị. Tạp chí Người cao tuổi trân trọng ghi lại những tâm tư, nguyện vọng và chia sẻ của cán bộ, hội viên, NCT cả nước về nội dung trên…

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 3: Những câu chuyện thực tiễn cần tư duy mới trong xây dựng pháp luật
Xem thêm
Phiên bản di động