Vụ án “chuyến bay giải cứu”: Những kẻ táng tận lương tâm phải chịu hình phạt cao nhất

Vụ án “Chuyến bay giải cứu” xảy ra ở Bộ Ngoại giao, một số Bộ, ngành Trung ương, mấy tỉnh, thành phố đang được TAND Hà Nội xét xử sơ thẩm từ ngày 11/7 và sẽ kéo dài một tháng.
Vụ án đặc biệt nghiêm trọng, mang tính lịch sử này bước đầu xử tội 54 bị cáo, trong đó 21 quan chức với 515 lần nhận số tiền hối lộ 165 tỉ đồng, 23 bị cáo là những doanh nghiệp tư nhân đưa hối lộ hơn 225 tỉ đồng, một số bị cáo khác phạm tội “môi giới hối lộ” hoặc “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, “chiếm đoạt tài sản”, “chạy án”… đang được dư luận xã hội rất quan tâm…

1. Trong thời gian đại dịch Covid-19 diễn ra trên thế giới và trong nước, người Việt Nam ở nước ngoài có nguyện vọng được bảo hộ trở về an toàn, thoát khỏi “cơn ác mộng” đe dọa tính mạng. Đáp lại mong muốn đó, Nhà nước ta chủ trương tổ chức các “chuyến bay giải cứu”. Từ đầu năm 2020 đến giữa năm 2021, cơ quan chức năng cấp phép và tổ chức hơn 1.000 chuyến đưa hơn 200.000 người từ 62 quốc gia, vùng lãnh thổ về nước. Riêng Bộ Ngoại giao đề xuất Chính phủ phê duyệt 772 chuyến bay (400 chuyến bay giải cứu, 372 chuyến bay combo (*)). Một số tỉnh, thành phố và Quân đội được cấp phép đón công dân về nước tổ chức cách li, thu các loại dịch vụ. Hầu hết các chuyến bay đều do doanh nghiệp tư nhân đảm nhiệm xin cấp phép theo trình tự thủ tục, lập danh sách công dân, thu các loại phí, thuê hãng hàng không, bán vé máy bay, đưa đón, tổ chức cách li…

Trong lịch sử kinh doanh vận tải, nhất là dịch vụ hàng không - du lịch chưa bao giờ vé máy bay có giá cao “phi mã” như thời kì đại dịch. Từ các nước châu Âu về giá 70 triệu đồng đến 150 triệu đồng/vé; bay từ Mỹ, Ca-na-đa về giá từ 160 triệu đồng đến 240 triều đồng/vé, cao gấp 7 đến 10 lần giá vé máy bay trước đại dịch.

2. Từ trước đến nay, hiếm thấy có vụ án nào nhiều quan chức Nhà nước “nhúng chàm” và trong một vụ án có nhiều tội danh, nhiều cơ quan Trung ương, địa phương, nhiều đại sứ quán, lãnh sự quán liên quan, vi phạm. Để được cấp phép tổ chức “chuyến bay giải cứu”, chuyến bay combo, doanh nghiệp phải “va đập”, chạy vạy, lo lót nhiều cửa, nhiều cơ quan hành pháp, trong khi nhu cầu công dân về nước cấp bách, “nước sôi lửa bỏng”. Đó là một quy trình đi từ Văn phòng Chính phủ (VPCP) đến các Bộ (Ngoại giao, Công an, Y tế, Quốc phòng, Giao thông vận tải) và các tỉnh, thành phố. Ở mỗi Bộ, ngành, địa phương lại phải chầu chực nhiều cửa để gặp chuyên viên nọ, trưởng phòng kia, vụ trưởng nọ, cục trưởng kia, rồi phải qua các “ông thư kí”, “ông trợ lí” của người có quyền hạn, chức năng kí văn bản, rồi qua cửa Văn phòng, Văn thư đóng dấu... như “ma trận”. Theo các doanh nghiệp khai báo thì cửa nào, chỗ nào, ông (bà) nào cũng gây khó, nhũng nhiễu như nhau và bất cứ khâu nào cũng có sự “ngã giá”. Có doanh nghiệp như Công ty Thuận An 8 lần xin cấp phép đều bị làm khó, từ chối, đến lần thứ 9 “bôi trơn” ở các khâu mới “thông đồng bén giọt”, được cấp phép từ đó trở đi. Thư kí Phạm Trung Kiên (Bộ Y tế) từng giờ, từng ngày gọi điện cho doanh nghiệp thông báo “sếp kí rồi, mang tiền đến để được đóng dấu”. Bị cáo này có 253 lần nhận tiền “bôi trơn” (150 triệu đồng/lần)…

3. Các vụ án hình sự khác, thông thường chỉ có 1 đến 3 tội danh. Vụ án “chuyến bay giải cứu” có cả một sê-ri tội: “Đưa hối lộ”, “Môi giới hối lộ”, “Nhận hối lộ”, “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ”, “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “Chạy án”... Trong 54 bị cáo thì 80% là cán bộ trung cao cấp, hàng chục cán bộ cấp cao, có những cán bộ cấp chiến lược. Họ được đào tạo cơ bản trong, ngoài nước, có trí tuệ và có nhiều thứ nhưng rút cục không có thứ cốt lõi là “đạo đức cách mạng”, bởi lòng tham đã tự bán rẻ nhân cách, phẩm chất, danh dự để rồi không còn liêm sỉ. Trả lời thẩm vấn, có những bị cáo là cán bộ cao cấp ráo hoảnh cho rằng, không nghĩ mình nhận hối lộ mà thông thường như vẫn nhận “quà” của doanh nghiệp các dịp lễ, Tết, sinh nhật. Cán bộ điều tra Hoàng Văn Hưng chối tội nhận hối lộ hàng trăm triệu USD trong cặp lại cho là mấy chai rượu…

Danh sách những kẻ “nhận hối lộ”, điển hình là Phạm Trung Kiên, Thư kí Thứ trưởng Bộ Y tế với 253 lần nhận tiền: 42,6 tỉ đồng; Vũ Anh Tuấn, cựu Phó trưởng phòng tham mưu Cục Quản lí Xuất nhập cảnh (QLXNC) Bộ Công an: 27,3 tỉ đồng; Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự (CLS) thuộc Bộ Ngoại giao: 25 tỉ đồng; Tô Anh Dũng, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao (13 lần): 21,5 tỉ đồng; Đỗ Hoàng Tùng, cục CLS: 12,2 tỉ đồng; Vũ Sỹ Cường, cán bộ Cục QLXNC Bộ Công an: 9,3 tỉ đồng; Trần Văn Dự, Cục phó Cục QLXNC Bộ Công an 7,6 tỉ đồng; Nguyễn Hồng Hà, cán bộ Lãnh sự quán tại Osaka (Nhật Bản): 2 tỉ đồng; Chử Xuân Dũng, cựu Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội: 2 tỉ đồng; Phó giám đốc Công an Hà Nội, Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn và cựu trưởng phòng 5 cục An ninh điều tra thuộc Bộ Công an Hoàng Văn Hưng o ép Lê Hồng Sơn, Giám đốc và Nguyễn Thị Thanh Hằng, Phó giám đốc Công ty Bầu Trời Xanh phải 4 lần đưa 2.600.000 USD để chạy án và 4 bị cáo “môi giới hối lộ” 74 tỉ đồng; lừa đảo chiếm đoạt tài sản 24,5 tỉ đồng…

Trong tội danh “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, điển hình là Đại sứ tại Malaysia Trần Việt Thái và nhóm tham nhũng ở cơ quan này đã tổ chức 8/21 “chuyến bay giải cứu”, đưa 1.891 tù nhân về nước. Đây là những thuỷ thủ, người lao động vi phạm đánh bắt cá thuộc vùng biển nước bạn, người lao động trái phép, các cô gái làm nghề nhạy cảm bị bắt, bị giam giữ. Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia thu của mỗi người 20,5 triệu đồng; làm hộ chiếu phải nộp 5 triệu đồng. Những người ở đảo xa, vùng xa muốn về thủ đô Kuala Lampur để bay về nước phải nộp 35 - 45 triệu đồng. Toàn bộ chi phí cho các chuyến bay chỉ hết 33 tỉ đồng, trong khi thu được hơn 46 tỉ đồng. Số tiền dôi dư Trần Việt Thái và đồng bọn chia nhau, một phần giữ làm quỹ.

4. Đây là vụ án cực kì lớn, cực kì nghiêm trọng thuộc diện Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo. Vụ án mang tính điển hình “lợi ích nhóm”, được liên kết chặt chẽ với nhau như một “dàn đồng ca” móc ngoặc cả trong nước và nước ngoài, từ trên xuống dưới, từ trung ương đến địa phương, các lực lượng vũ trang, cả trong khu vực công lẫn khu vực tư nhân… bộc lộ trắng trợn, dã man, thói vòi vĩnh, nhũng nhiễu, đòi hối lộ, chia chác quyền lợi. Bọn chúng hoạt động có tổ chức chặt chẽ, đồng bộ, phối hợp nhanh chóng ở tất cả các khâu, các cấp, các ngành, tạo thành chuỗi kín kẽ để thực hiện hàng nghìn “chuyến bay giải cứu”. Vì lòng tham mà bất chấp kỉ cương, pháp luật, đạo đức công vụ. Chúng biến những chuyến bay từ chủ trương nhân đạo, nhân văn thành sự lừa đảo, lợi dụng trong lúc hàng vạn công dân rất lo lắng, sợ hãi, thậm chí đang tuyệt vọng trong đại dịch Covid-19.

5. Các “nhóm lợi ích” trong vụ án này đã làm méo mó, tan vỡ chủ trương đúng đắn, tốt đẹp, nhân văn, nhân đạo của Đảng, Nhà nước, làm nóng lên nạn tham nhũng, tiêu cực, làm mất lòng tin trong Nhân dân và xã hội. Tại phiên toà, các bị cáo bị buộc tội “nhận hối lộ” 165 tỉ đồng nhưng trên thực tế các doanh nghiệp khai đã đưa hối lộ 225 tỉ đồng. Vậy còn 60 tỉ đồng nữa đi đâu, vào túi ai? Mặt khác, qua đấu tranh các bị cáo mới khắc phục nộp 60 tỉ đồng là rất thấp, cần phải triệt để thu hồi. Bị cáo Phạm Trung Kiên dùng tiền nhận hối lộ đầu tư bất động sản ở Ba Vì (Hà Nội), ở Mũi Né (Bình Thuận), cho vay phải kê biên, thu hồi tài sản. Một số quan chức của Bộ Quốc phòng liên quan vụ án, Bộ Công an đã chuyển hồ sơ sang Quân đội để Toà án Quân sự Trung ương xét xử. Có những bị cáo nhận hối lộ khai trao một phần “cho người khác”, cần được làm rõ là những ai?

Bị cáo là quan chức cấp cao càng phải tăng nặng hình phạt và dành mức án cao nhất cho những kẻ nhận hối lộ số tiền rất lớn.

6. Qua vụ án này, vấn đề cốt lõi của nguyên nhân là kẽ hở về công tác cán bộ từ việc cất nhắc, đề bạt, bổ nhiệm, sử dụng đến kiểm tra, giám sát, phát hiện vụ việc của những người có trách nhiệm cần rút ra bài học vô cùng đắt giá, đau xót.

----------

(*) Chuyến bay combo: Do doanh nghiệp triển khai để đưa công dân tự nguyện trả phí trọn gói và thực hiện cách li y tế.

Kim Quốc Hoa

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Từ kinh nghiệm thực tiễn sống động đến lý luận nền tảng

Từ kinh nghiệm thực tiễn sống động đến lý luận nền tảng

Cuốn sách “Quản trị Biến động và Khủng hoảng” không chỉ gây chú ý bởi tiêu đề mang hơi hướng thời sự, còn bởi cách tư duy rất riêng của nhóm tác giả. Những khái niệm trong sách không vay mượn từ lý thuyết nước ngoài, cũng không chạy theo trào lưu quản trị hiện đại.
Ổn định tư tưởng, xây dựng phát triển tổ chức cơ sở Đảng vững mạnh

Ổn định tư tưởng, xây dựng phát triển tổ chức cơ sở Đảng vững mạnh

Bản thân chủ doanh nghiệp (DN) và cấp ủy các cấp phải thay đổi nhận thức, tư duy đổi mới về vai trò, vị trí của tổ chức cơ sở Đảng trong DN của mình. Đặc biệt, cần hiểu và làm rõ quan điểm “Đảng lãnh đạo toàn diện trong DN” để DN yên tâm tư tưởng, xây dựng phát triển tổ chức cơ sở Đảng...
Đại hội Đảng bộ Petrovietnam: Khát vọng vươn mình trong nhiệm kỳ mới

Đại hội Đảng bộ Petrovietnam: Khát vọng vươn mình trong nhiệm kỳ mới

Trước thềm Đại hội Đảng bộ Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam), cán bộ, đảng viên và người lao động toàn Tập đoàn tin tưởng Đại hội Đảng bộ Tập đoàn lần thứ IV, nhiệm kỳ 2025-2030 sẽ thành công tốt đẹp, mang đến khí thế mới, sức sống mới để Petrovietnam "vươn mình" cùng đất nước.
Đổi mới tư duy, nhận thức đúng đắn về Đảng trong doanh nghiệp tư nhân

Đổi mới tư duy, nhận thức đúng đắn về Đảng trong doanh nghiệp tư nhân

Dù không phải là đảng viên, nhưng đối với Giáo sư, Viện sĩ danh dự Nguyễn Văn Đệ, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty CP Hợp Lực Thanh Hóa, ông luôn nhận thức được tầm ảnh hưởng quan trọng của tổ chức Đảng trong doanh nghiệp. Vì thế, ông thường xuyên động viên, nhắc nhở, khuyến khích giới thiệu quần chúng ưu tú đi học cảm tình Đảng, kết nạp đảng viên mới tại doanh nghiệp của mình…
Hai nhà nghiên cứu đam mê văn hóa - lịch sử Huế

Hai nhà nghiên cứu đam mê văn hóa - lịch sử Huế

Nhà nghiên cứu Huế Nguyễn Đắc Xuân từng khẳng định: “Không ai hiểu Huế bằng người Huế. Không ai yêu Huế bằng người Huế”. Những người con xứ Huế như nhà nghiên cứu Hồ Vĩnh (sinh năm 1959), nhà nghiên cứu Nguyễn Anh Huy (sinh năm 1967) chính là những “con tằm nhả tơ” để văn hóa – lịch sử Huế ngày càng được nghiền ngẫm kĩ lưỡng hơn.

Tin khác

Công đoàn chỗ dựa tin cậy của người lao động

Công đoàn chỗ dựa tin cậy của người lao động
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong hơn 9 thập kỉ qua, tổ chức Công đoàn Việt Nam không ngừng phát triển và trưởng thành. Hiện nay, tổ chức Công đoàn Việt Nam đã trở thành điểm tựa cho đông đảo công nhân, viên chức, lao động của cả nước trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Sáng mãi đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”

Sáng mãi đạo lí  “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”
“Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” là trách nhiệm, đạo lí và nét đẹp nhân văn của dân tộc Việt Nam. Đây là dịp tri ân những anh hùng, liệt sĩ, người có công trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, theo tâm nguyện và chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Phản bác luận điệu xuyên tạc nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân của Đảng

Phản bác luận điệu xuyên tạc nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân của Đảng
Gần 40 năm đổi mới, khu vực kinh tế tư nhân ở Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, đóng góp to lớn vào GDP, giải quyết việc làm, thúc đẩy tăng trưởng, đổi mới sáng tạo và hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, các thế lực thù địch đã đưa ra những luận điệu xuyên tạc, bóp méo chủ trương phát triển kinh tế tư nhân, cho rằng Đảng Cộng sản Việt Nam “thừa nhận sự thất bại của kinh tế Nhà nước” và “đang hướng lái theo chủ nghĩa tư bản”.

Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là “tài sản” vô giá của dân tộc ta

Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là “tài sản” vô giá của dân tộc ta
Ngày 15/6/2016, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị 05-CT/TW về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Chỉ thị nêu rõ: “Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Những chủ bút đầu tiên của các tờ báo cách mạng Việt Nam

Những chủ bút đầu tiên của các tờ báo cách mạng Việt Nam
Trong quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc, Đảng ta đã sử dụng báo chí như một thứ vũ khí sắc bén và lợi hại để đấu tranh với kẻ thù xâm lược. Những tờ báo cách mạng đã góp phần đưa sự nghiệp cách mạng nước ta đi hết thắng lợi nầy đến thắng lợi khác. Nhân kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), chúng ta cùng nhìn lại chặng đường hình thành và phát triển các tờ báo tiền thân của Đảng...

Duyên nợ với nghề báo bắt đầu từ... thơ

Duyên nợ với nghề báo bắt đầu từ... thơ
Nhà thơ Tố Hữu đã dịch bài thơ “Đợi anh về” của nhà thơ Konstantin Simonov vào năm 1947 và phổ biến rộng rãi tại Việt Nam. Nhưng không chỉ là nhà thơ nổi tiếng, Simonov còn là một phóng viên mặt trận ưu tú của đất nước Xô viết.

Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương sau khi sắp xếp

Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương sau khi sắp xếp
Việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh, cấp xã) từ ngày 1/7/2025, đòi hỏi cán bộ có năng lực vượt trội, trách nhiệm cao, tư duy đột phá và sáng tạo.

Vững tiến tăng tốc vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc

Vững tiến tăng tốc vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc
Trong các bài viết, phát biểu tại các diễn đàn, hội nghị trong nước và quốc tế gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm luôn nhấn mạnh đến kỉ nguyên mới - kỉ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Thế nhưng, các thế lực thù địch đã công kích, xuyên tạc, chống phá...

Thi đua là động lực phát triển và xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa

Thi đua là động lực phát triển và xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa
Ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra “Lời kêu gọi thi đua ái quốc”. Lời kêu gọi này của Người đã được toàn dân hưởng ứng, tạo thành một sức mạnh to lớn để dân tộc ta vượt qua những khó khăn và giành thắng lợi trong sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc.

Cần, kiệm, liêm, chính để xây dựng chủ nghĩa xã hội

Cần, kiệm, liêm, chính để xây dựng chủ nghĩa xã hội
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì phải bồi dưỡng con người xã hội chủ nghĩa. Con người xã hội chủ nghĩa là con người có đạo đức, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, một lòng một dạ phục vụ Nhân dân, phục vụ cách mạng”. Trong bài “Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân”, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Những phẩm chất “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” mà Người dạy không chỉ là lí tưởng để mỗi cán bộ, đảng viên noi theo mà còn trở thành chuẩn mực cho mọi người hướng tới”.

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ
Bài 3: Giải mã mộ Giày Thầy Lánh, mộ 1856 Phan Thị, mộ 1850 là mộ vợ chồng thay tên đổi họ, chờ kết quả khảo cổ

Người cao tuổi mãi là cây đại thụ dựng xây cơ đồ dân tộc cường thịnh

Người cao tuổi mãi là cây đại thụ dựng xây cơ đồ dân tộc cường thịnh
Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh là bản thiên anh hùng ca bất diệt cho ý chí tự lực, tự cường dân tộc, trọn cuộc đời hiến dâng cả tuổi thanh xuân và tuổi già cho Tổ quốc và Nhân dân.

Tình trạng lạm dụng NCT

Tình trạng lạm dụng NCT
Các loại lạm dụng NCT thường gặp bao gồm lạm dụng về thể chất, lạm dụng về tâm lí và lạm dụng về tài chính. Mỗi loại lạm dụng NCT có thể là cố ý hoặc vô ý. Lạm dụng thể chất là việc sử dụng vũ lực dẫn tới tổn thương hoặc khó chịu về thể chất hoặc tâm lí.

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ
Bài 2: Mộ 1850 là hài cốt người phụ nữ cải táng từ miền Bắc, xác định mối quan hệ mộ vợ chồng của nữ sĩ Hồ Xuân Hương

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ
Bài 1: Xác định mối quan hệ mộ vợ chồng của nữ sĩ Hồ Xuân Hương
Xem thêm
Phiên bản di động