Trên những bản đồ đầu tiên của các nhà hàng hải phương Tây, quần đảo Hoàng Sa cùng Trường Sa thường được vẽ thành một dải liền nhau hình lá cờ đuôi nheo, nằm dọc bờ biển nước ta từ khoảng ngang Đà Nẵng tới cuối Đồng bằng Nam bộ. Đầu thế kỉ XX, nhờ sự phát triển của ngành đo đạc bản đồ biển, người ta mới tách hai quần đảo riêng biệt, mang tên quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa. Hiện nay, trong các bản đồ nước ngoài, quần đảo Trường Sa thường gọi là quần đảo Spratly.
Quần đảo Trường Sa bị ảnh hưởng rất lớn bởi yếu tố thời tiết. Nơi đây không có mùa Thu. Trường Sa nằm trong vùng nhiệt đới khí hậu với hai mùa: Gió mùa Đông Nam thổi qua Trường Sa từ tháng 3 đến tháng 4 trong khi gió mùa Tây Nam thổi từ tháng 5 đến tháng 11, nhiệt độ không khí trung bình trong năm của quần đảo vào khoảng 27°C. Tại Trạm Khí tượng trên đảo Trường Sa, nhiệt độ trung bình đo được là 27,7°C. Về mùa Hè (tháng 5 đến tháng 10) nhiệt độ trung bình đạt 28,2°C, giá trị cực đại đo được là 29,3°C vào tháng 9. Về mùa Đông (tháng 10 đến tháng 4), nhiệt độ trung bình là 26-28,8°C, trong đó giá trị đạt cực tiểu 25-26°C vào tháng 12 và tháng 1, cực tiểu đo được là 26,4°C vào tháng 2. Nhiệt độ trung bình tháng 4 (tháng chuyển tiếp từ mùa Đông sang mùa Hè) là 28,8°C, còn nhiệt độ trung bình tháng 10 (tháng chuyển tiếp từ mùa Hè sang mùa Đông) là 27,8°C, gần xấp xỉ với nhiệt độ trung bình năm. Vào mùa Hè, nhiệt độ trung bình tầng mặt là 29-31°C và đạt cực đại là 31-32°C vào tháng 5.
 |
| Cán bộ, chiến sĩ trên đảo Đá Lát, quần đảo Trường sa |
Hoàng Sa, Trường Sa vào mùa bão nổi, do tàu không ra đảo được, các chiến sĩ phải sống trong tình trạng khan hiếm nước ngọt. Mỗi người chỉ được nhận một chậu nhỏ nước ngọt trong ngày để lau người, sau khi đã tắm nước biển. Còn ít nước nào thì tưới rau, để tự cung cấp thêm rau xanh. Đất trong máng rau được chuyển từ đất liền ra, còn giúp các chiến sĩ "hít hà" mùi đất quê hương, khi nhiều tháng chưa được về thăm nhà. Tuy khó khăn, thiếu thốn là thế nhưng các chiến sĩ vẫn xem nhiệm vụ là trên hết. Đối với các anh, sống và làm việc nơi biển đảo, được cống hiến cho Tổ quốc là vinh dự to lớn.
Khi những ngày mưa bão qua đi, Trường Sa, Hoàng Sa lại vươn mình đón chào những ngày nắng đẹp. Chỉ cần một dải cát nhô lên đã thấy sự sống. Một con ốc nhỏ bé cũng gợi nên bản nhạc hành quân trên Trường Sa tươi đẹp, hùng vĩ vươn mình ra biển lớn, hay chỉ là những ánh sao trời lung linh về đêm… Tất cả như một sự diệu kỳ, mang đến cho Trường Sa nhiều diện mạo khác nhau nhưng không kém phần hấp dẫn và nhất là con người nơi đây, lúc nào cũng vui tươi, hòa đồng, dù cái nắng, cái gió rát mặt của buổi trưa đầy oi bức nhưng chiến sĩ vẫn tham gia hết sức nhiệt tình các buổi sinh hoạt và đi tuần biển với nụ cười trên gương mặt. Trên bầu trời cao rộng, những chú hải âu chao lượn, trong vườn những bắp cải, luống rau xanh mơn mởn đang lớn lên từng ngày, đàn gà vịt béo tròn đi đi lại lại trông vui mắt. Tất cả như muốn nói rằng, dù cho bão bùng, sóng dữ thì Trường Sa, Hoàng Sa vẫn kiên cường vươn lên với một niềm tin mãnh liệt và sức sống tràn đầy.
Không có sự hi sinh nào là vô nghĩa. Những người lính biển đã hi sinh rất nhiều cho Tổ quốc thân yêu. Họ cống hiến cả tuổi trẻ, sức lực và tạm gác hạnh phúc gia đình để được canh giữ biển đảo, bảo vệ biên cương Tổ quốc. Nhân dân ta, với truyền thống đạo lí, nghĩa tình đã không quên ơn họ. Hằng ngày, vẫn có những lá thư thăm hỏi từ khắp nơi gửi về. Mỗi khi lễ, tết đến, lại có quà bánh, thiệp và từng đoàn người đến thăm làm ấm lòng chiến sĩ.
Trường Sa, Hoàng Sa là thế, vẫn vững vàng dù bão tố hay nắng như thiêu như đốt. Hai quần đảo ấy mãi mãi thuộc về đất nước Việt Nam anh hùng. Con cháu Việt Nam, thế hệ trẻ của đất nước hãy cố gắng học tập, phấn đấu vì Trường Sa, Hoàng Sa, vì Tổ quốc thân yêu. Như Bác Hồ đã nói: “Non sông Việt Nam có trở lên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cương quốc năm châu được hay không, chính nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”.
