Một người cao tuổi kêu cứu vì gia đình bị cáo buộc có hành vi “lấn chiếm đất nông nghiệp”

Nhà, đất ở, có phải do lấn chiếm?

Đơn của bà Tài cho biết: Ngày 4/1/2010, ông Tú (con trai bà Tài) làm đơn xin UBND phường 8 và được giao cho lô đất có diện tích đất khoảng 52m2 (trên đó có căn nhà cấp 4), tại thửa 141 tờ bản đồ số 37, phường 8, TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; căn nhà cấp 4 được đánh số nhà là 170/3 Bình Giã, trước là đường Cống Hộp, nay là đường Nguyễn Thị Minh Khai.

Do hoàn cảnh khó khăn, ông Tú đã mượn tiền dưỡng già của mẹ (bà Tài) để sửa chữa căn nhà trên, sử dụng ổn định đến nay; thực hiện đóng thuế đất hằng năm đầy đủ.

Năm 2019, Nhà nước làm đường Cống Hộp (nay là đường Nguyễn Thị Minh Khai) giải tỏa diện tích đất 10m2, còn khoảng 42m2. Việc sử dụng đất của gia đình ông Tú là ngay tình, có sự chứng kiến của bà con khu phố và lãnh đạo UBND phường 8 trước đây. Điều này, được thể hiện tại Công văn số: 460/UBND ngày 30/10/2018 của UBND phường 8 về việc xác minh nguồn gốc và sử dụng đất tại hẻm 170 Bình Giã, có ghi nhận:

“Ngày 4/1/2010, ông Hồ Mộng Tú có đơn đề nghị giao đất ở được UBND phường 8 xác nhận cùng ngày, kèm theo sơ đồ vị trí do cán bộ địa chính khi đó là ông Nguyễn Thế Tiến thực hiện, diện tích khoảng 7m x 7,5m = 52m2.

Bà Nguyễn Thị Tài và “Đơn kêu cứu khẩn cấp”, gửi Hội NCT Việt Nam và gửi Tạp chí Người cao tuổi.

Thời điểm trước khi UBND phường 8 đề nghị giao đất cho ông Tú thì phần đất này là sân bóng bàn của Khu phố 7, sau đó ông Tú về cải tạo, sửa chữa từ sân bóng bàn thành nhà tạm có gác gỗ diện tích khoảng 40m2 để gia đình có nơi sinh hoạt. Đến năm 2015, do gác gỗ không bảo đảm an toàn nên ông Tú sửa chữa thành gác bê tông. Tháng 4/2018, ông Tú có làm đơn xin sửa nhà với nội dung: Nâng nền, gia cố tường bị nứt và sơn lại nhà. Theo Công văn số 1038/UBND-QLĐT ngày 23/3/2016 của UBND TP Vũng Tàu về việc sửa chữa, cải tạo nhà được miễn giấy phép xây dựng trên địa bàn TP Vũng Tàu, thì trường hợp sửa chữa nhà ông Tú năm 2018, UBND phường 8 không lập biên bản vi phạm hành chính về lĩnh vực xây dựng”.

Về nhà, đất ở của gia đình anh Tú có thể được coi là hợp pháp vì đất ở có nhà cấp 4 trên đất, nguồn gốc được UBND phường 8 thuận giao đất.

Tuy nhiên, ngày 24/9/2019, UBND phường 8 tổ chức kiểm tra hành chính về lĩnh vực đất đai và lập biên bản cho rằng gia đình ông Tú có hành vi “lấn, chiếm đất nông nghiệp”. Mặc dù ông Tú có giải thích là gia đình được chính quyền giao cho để ở từ năm 2010, chứ không phải là “lấn chiếm đất”, nhưng UBND TP Vũng Tàu căn cứ biên bản trên, ra Quyết định số 333/QĐ-KPHQ ngày 11/10/2019 về “Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả”. Tại khoản 3 Điều 1, ghi hành vi vi phạm hành chính cần được khắc phục là: “Chiếm đất Nhà nước quản lí với diện tích 47m2 từ năm 2010”; và Khoản 5 của Điều 1, ghi “Biện pháp khắc phục hậu quả phải thực hiện: Buộc trả lại đất đã lấn, chiếm”.

Trong khi, tại Văn bản số: 460/UBND ngày 30/10/2018 của UBND phường 8 về việc xác minh nguồn gốc, sử dụng đất của ông Tú, thể hiện: Ông Tú có đơn xin giao đất, sau đó ông Tú về cải tạo, sửa chữa. Điều này là hoàn toàn phù hợp thực tế quản lí, nhà, đất của gia đình ông Tú. Vậy vì sao, chính quyền lại cho là ông Tú “lấn chiếm đất do Nhà nước quản lí”?

Thông báo nộp thuế và Biên lai đóng thuế đất hằng năm của ông Tú

Đã thực hiện đúng Luật Khiếu nại?

Theo hồ sơ, UBND TP Vũng Tàu có Quyết định số: 9705/QĐ-SĐBS ngày 13/5/2022 (sau sửa thành ngày 13/7/2022), “sửa đổi, bổ sung Quyết định số: 9390/QĐ-CCXD ngày 22/6/2022 về việc “cưỡng chế buộc khắc phục hậu quả” theo Quyết định số: 333/QĐ-KPHQ ngày 11/10/2019 của Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu.

Ngày 5/7/2022, ông Tú gửi Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu đơn khiếu nại quyết định “Cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả” theo Quyết định số: 9390/QĐ-CCXD ngày 22/6/2022 của UBND TP Vũng Tàu.

Nhưng đến nay, ông Tú không nhận được quyết định giải quyết khiếu nại bằng văn bản của UBND TP Vũng Tàu, mà nhận được Công văn số: 7238/UBND-TNMT ngày 16/8/2022 của UBND TP Vũng Tàu. Tại Điều 4 của Công văn trên, UBND TP Vũng Tàu nêu: “Yêu cầu UBND phường 8 khẩn trương lập phương án, kế hoạch cưỡng chế buộc khắc phục hậu quả đối với ông Hồ Mộng Tú...”.

Ông Tú cho rằng, việc gia đình ông không nhận được quyết định giải quyết khiếu nại bằng văn bản nói trên là thể hiện có dấu hiệu làm trái Luật Khiếu nại, quy định tại Khoản 1, Điều 31. Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu: “1. Người giải quyết khiếu nại lần đầu phải ra quyết định giải quyết khiếu nại”.

Văn bản số 460/UBND ngày 30/10/2018 của UBND phường 8

Nguyện vọng của người cao tuổi

Trong đơn người cao tuổi là bà Nguyễn Thị Tài viết: “Năm 2010, do không có nhà ở, ngày 4/2/2010, con tôi (Hồ Mộng Tú) làm đơn xin và được UBND phường 8 thuận cho ở tại lô đất có diện tích đất khoảng 52m2 (trên đó có căn nhà cấp 4), tại thửa 141 tờ bản đồ số 37, phường 8, TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Trên đất có sẵn căn nhà do khu phố 7 bàn giao lại, sau đó con tôi đã sửa chữa lại để ở. Căn nhà được đánh số: 170/3 Bình Giã, trước là đường Cống Hộp, nay là đường Nguyễn Thị Minh Khai.

Việc con tôi sử dụng lô đất trên là hợp pháp, có chứng cứ chứng minh: Đất trên, con tôi được UBND phường 8 thuận cho phép sử dụng từ năm 2010; con tôi đã đóng thuế đất đầy đủ cho Nhà nước; gia đình con tôi đã đăng kí hộ khẩu tại đây và đã quản lí, sử dụng đất ổn định từ năm 2010 đến nay, không tranh chấp với ai. Năm 2010, khi làm thủ tục xin cấp GCNQSDĐ thì chưa được vì khu đất trên đang trong quy hoạch làm đường Cống Hộp. Việc đất gia đình tôi chưa được cấp GCNQSDĐ là do vướng “quy hoạch” chứ không phải là do con tôi “chiếm đất”.

Vào thời điểm con tôi được nhận đất và bàn giao nhà tại thực địa, làm việc tại UBND phường 8 TP Vũng Tàu, với đồng lương ít ỏi, có con nhỏ và vợ (con dâu tôi) không có việc làm nên hoàn cảnh hết sức khó khăn. Lúc này con trai tôi đã về trình bày với tôi về việc sửa nhà nhưng không có tiền, nên mong tôi tìm cách hỗ trợ giúp đỡ. Nói về vụ việc này, thời điểm đó con tôi có trình bày các giấy tờ có liên quan như được UBND phường 8 xác nhận và đề nghị cơ quan cấp trên giao đất xây dựng nhà ở. Bên cạnh đó, trên thửa đất này đã có nhà do trưởng khu phố 7 thời bấy giờ bàn giao lại cho con tôi nên tôi rất tin tưởng và đồng ý giúp đỡ con mình. Do vậy, toàn bộ số tiền tôi dành dụm được để trang trải lúc tuổi già tôi đã cho con tôi là Hồ Mộng Tú mượn (vay) để thực hiện việc sửa chữa nhà để ở và ổn định cuộc sống. Do tôi tuổi già sức yếu, hay bệnh tật không có việc làm nên con tôi là lao động chính trong gia đình gánh trách nhiệm nuôi dưỡng và chăm sóc cuộc sống cho tôi lúc về già.

Nếu bị cưỡng chế, con tôi sẽ bị mất nhà ở, rơi vào hoàn cảnh vô cùng khó khăn vì hiện tại phải nuôi vợ cùng 3 người con và mẹ già. Thêm nữa, số tiền mà con tôi đã vay mượn tôi để sửa nhà năm xưa coi như mất trắng, gây thiệt hại lớn về kinh tế cho bản thân tôi. Tôi không biết tuổi già của mình sẽ sống ra sao trong tình huống này.”

“Đơn đề nghị giao đất ở” của ông Hồ Mộng Tú, được UBND Phường 8 chấp thuận.

Trao đổi với phóng viên, người cao tuổi - bà Nguyễn Thị Tài bức xúc: “Con tôi có xin phép cải tạo nhà cấp 4, nên hiện vẫn còn công trình phụ của nhà cấp 4 này. Sao không yêu cầu người xây công trình phụ tháo dỡ để khắc phục hậu quả, mà buộc con tôi tháo dỡ công trình phụ này?”.

Còn nữa, nói con tôi không có quyết định giao đất, nhà. Điều này đúng! Nhưng sao không làm rõ nguyên nhân tại sao? Trong khi thực tế, Chủ tịch phường 8 có chấp thuận và đề nghị UBND TP Vũng Tàu xem xét, giải quyết (thể hiện bằng văn bản), nhưng UBND TP Vũng Tàu chưa giải quyết là do khách quan (có quy hoạch làm dự án,...). Việc này không thể làm mất quyền lợi của con tôi đã quản lí, sử dụng nhà, đất trong thời gian dài gần 10 năm (từ 2010 đến 2019) thì bị lập biên bản và bị coi là “lấn chiếm đất”. Đến ở được sự chấp thuận của lãnh đạo chính quyền; được cấp số nhà, có sổ hộ khẩu, đã cải tạo nhà ở và đóng thuế đất hằng năm đầy đủ cho Nhà nước, sao lại coi là “lấn chiếm đất” do Nhà nước quản lí? Có quy định nào về thu thuế đất “lấn chiếm” như trường hợp của con tôi không?

Tôi buộc phải có đơn đề nghị cơ quan chức năng và Tạp chí Người cao tuổi xem xét hỗ trợ thông tin, giải quyết phản ánh nguyện vọng của người cao tuổi như gia đình tôi và mong được quý lãnh đạo có thẩm quyền có biện pháp can thiệp và ngăn chặn gấp việc sẽ cưỡng chế, để UBND TP Vũng Tàu thu hồi, hủy bỏ các Quyết định “Áp dụng các biện pháp cưỡng chế”; và cấp chủ quyền nhà, đất cho gia đình chúng tôi theo quy định của pháp luật”.

Thực hiện Luật Người cao tuổi quy định tại Điều 24, Tạp chí Người cao tuổi trân trọng chuyển nội dung phản ánh trên đây và kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết nguyện vọng của người cao tuổi, là bà Nguyễn Thị Tài.