Cưỡng chế, giải phóng mặt bằng, cần bảo vệ mồ mả của người dân

Pháp luật - Bạn đọc 22/05/2025 12:48
Ông Nguyễn Minh Chiến cho biết: Gia đình ông và nhiều hộ gia đình đang sinh sống, ăn ở ổn định từ những năm 1980 cho đến nay, đã qua nhiều thế hệ gia đình tại khu vực đất cuối phố Mai Dịch, phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy.
Ngày 28/8/2002, UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số: 5994/QĐ-UB về việc thu hồi 1.064.735m2 đất tại thị trấn Cầu Diễn, xã Cổ Nhuế, huyện Từ Liêm và phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy, tạm giao cho Công ty Vigeba để điều tra, lập phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng, chuẩn bị thực hiện Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng khu đô thị Thành phố Giao lưu. Sau đó, UBND TP Hà Nội đã điều chỉnh giảm diện tích thu hồi xuống còn 973.977m2 theo Quyết định số: 8918/QĐ-UB ngày 25/12/2002.
Ngày 18/6/2004, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số: 3823/QĐ-UB về việc thu hồi đất tại thị trấn Cầu Diễn, xã Cổ Nhuế, huyện Từ Liêm và phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy giao cho Công ty Vigeba để đầu tư xây dựng khu đô thị Thành phố Giao lưu.
Tại Điều 1 Quyết định nêu: Thu hồi 973.977m2 đất tại thị trấn Cầu Diễn, xã Cổ Nhuế, huyện Từ Liêm và phường Mai dịch, quận Cầu Giấy, do UBND các xã, phường sử dụng vào mục đích nông nghiệp (diện tích này UBND TP đã tạm giao để lập phương án bổi thường giải phóng mặt bằng (GPMB) tại Quyết định số 5994/QĐ-UB ngày 28/8/2002 và Quyết định số 8918 QĐ-UB ngày 25/12/2002).
![]() |
Công ty Vigeba cho người đào bới đường dân sinh, hủy hoại đường đi. |
Có thể thấy, UBND TP Hà Nội chỉ thu hồi đất do UBND các xã, phường quản lí, sử dụng vào mục đích nông nghiệp, không thu hồi đất ở và đất không được các cấp chính quyền giao và quản lí.
Tại Điều 2, Công ty Vigeba thực hiện một số nhiệm vụ: 1. Thực hiện đúng các yêu cầu tại Văn bản số: 1694/UB-KHĐT ngày 20/5/2004 của UBND thành phố về hoàn thiện báo cáo khả thi… phương án đền bù GPMB…; 2. Liên hệ với UBND huyện Từ Liêm, và UBND quận Cầu Giấy để hoàn thành công tác bồi thường thiệt hại cho người đang sử dụng đất theo quy định”. Tuy nhiên, tại thời điểm cách đây hơn 20 năm, Công ty Vigeba không hoàn thành nhiệm vụ được giao theo Điều 2 của Quyết định số: 3823.
Cũng tại Điều 3: “Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày kí. Sau 12 tháng kể từ ngày kí, nếu Công ty Vigeba chưa thực hiện xong Khoản 1, 2 quyết định này thì Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường và Nhà đất trình UBND Thành phố thu hồi quyết định giao đất”.
Có thể nói, nếu theo Điều 3 quyết định này, diện tích đất các gia đình đang sử dụng sẽ ra khỏi quy hoạch xây dựng dự án Thành phố Giao lưu sau 12 tháng kể từ ngày kí Quyết định số: 3823, bởi các hộ gia đình không nhận được thông báo thu hồi đất, cũng như không có đơn vị nào đến đặt vấn đề về GPMB với diện tích đất của các hộ dân.
Ngày 14/1/2004, UBND quận Cầu Giấy đã ra Quyết định số: 59/QĐ-UB về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB cho các cá nhân, hộ gia đình có đất nằm trong phạm vi dự án Thành phố Giao lưu tại phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy.
Ngày 17/8/2005, UBND thành phố ra Quyết định số: 5861/QĐ-UB do Phó Chủ tịch UBND Lê Qúy Đôn kí về việc thu hồi các Quyết định 3823/QĐ-UB và Quyết định: 4437/QĐ-UB (13 tháng kể từ ngày kí Quyết định số 3823/QĐ-UB, Công ty Vigeba không hoàn thành Khoản 2, Điều 2 của Quyết định 3823).
Tuy nhiên, ngày 12/10/2006, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Lê Qúy Đôn kí Quyết định số: 4548/QĐ-UB cho phép tiếp tục thực hiện Quyết định số: 3823/QĐ-UB và Quyết định số 4437/QĐ-UB.
Ngày 15/2/2007, lại chính ông Lê Qúy Đôn kí Quyết định số: 749/QĐ-UBND cho phép tiếp tục thực hiện Quyết định số 3823/QĐ-UB và Quyết định số 4437/QĐ-UB đồng thời thay thế Quyết định số: 5861/QĐ-UB và Quyết định số: 4548/QĐ-UB.
Tại Khoản 4, Điều 3 Quyết định số: 4548/QĐ-UB ngày 12/10/2006 của UBND TP Hà Nội, bổ sung Điều 3a Quyết định số: 3823/QĐ-UB ngày 18/6/2004 của UBND TP như sau:
“Điều 3a: “Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng quốc tế Vigeba chỉ được thực hiện các quyền của người sử dụng đất và xây dựng công trình sau khi hoàn thành xong nghĩa vụ của người sử dụng đất quy định tại Khoản 1, 2, 3, Quyết định này”.
Có thể thấy, Công ty Vigeba chưa hoàn thành nghĩa vụ của người sử dụng đất, mà các hộ dân vẫn đang quản lí, sử dụng cho đến nay.
Tuy nhiên, suốt hơn 20 năm qua UBND quận Cầu Giấy, Công ty Vigeba không triển khai thực hiện dự án. UBND quận Cầu Giấy và UBND phường Mai Dịch cũng không nhắc đến việc chi trả tiền bồi thường cho người dân.
Khoản 3 Điều 29 Luật Đất đai năm 2003 quy định: Diện tích đất ghi trong kế hoạch sử dụng đất đã được công bố phải thu hồi để thực hiện dự án, công trình mà sau ba (3) năm không được thực hiện theo kế hoạch thì Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xét duyệt kế hoạch sử dụng đất phải điều chỉnh hoặc hủy bỏ và công bố”.
Ông Chiến cho biết: “Đến nay, Công ty Vigeba lại tiếp tục triển khai thực hiện dự án là có dấu hiệu trốn thuế, biển thủ tiền bồi thường, hỗ trợ thu hồi đất, cụ thể: Theo các quyết định của UBND quận Cầu Giấy, UBND TP Hà Nội đã ban hành năm 2002-2004 liên quan đến tiền chi trả bồi thường, hỗ trợ thu hồi đất là do Công ty Vigeba chi trả cho người dân. Tuy nhiên, suốt 21 năm qua Công ty Vigeba cùng với UBND quận Cầu Giấy không hề đả động đến tiền chi trả cho người dân. Năm 2010, 2014, UBND TP Hà Nội đã ban hành Văn bản số: 3947/UBND-TNMT ngày 3/6/2010 và Văn bản số: 5578/UBND-TNMT ngày 28/7/2014 về việc giải quyết tồn tại, vướng mắc trong thực hiện công tác GPMB Dự án Thành phố giao lưu, quận Cầu Giấy. Theo đó, UBND TP Hà Nội đã chỉ đạo UBND quận Cầu Giấy, Công ty Vigeba bổ sung phương án bồi thường, hỗ trợ và các trường hợp chưa điều tra, khảo sát thì UBND quận Cầu Giấy phải triển khai thực hiện theo đúng quy định pháp luật”.
Trả lời thắc mắc của người dân, UBND phường Mai Dịch cho biết, đơn vị chi trả vẫn do Công ty Vigeba trả tiền cho người dân. Đồng thời, theo tìm hiểu tại Kho bạc Nhà nước quận Cầu Giấy, được biết hiện nay liên quan đến tiền chi trả bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất tại Dự án Thành phố Giao lưu không gửi vào tài khoản tạm giữ của Kho bạc Nhà nước quận Cầu Giấy.
Căn cứ quy định tại Khoản 3 Điều 93 Luật Đất đai năm 2013 có quy định về chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ: “Trường hợp người có đất thu hồi không nhận tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì tiền bồi thường, hỗ trợ được gửi vào tài khoản tạm giữ của Kho bạc Nhà nước”.
“Có thể thấy, Công ty Vigeba không chuyển tiền bồi thường, hỗ trợ vào tài khoản tạm giữ mở tại Kho bạc Nhà nước quận Cầu Giấy, mà chiếm dụng số tiền này trong suốt hơn 21 năm qua là có dấu hiệu vi phạm quy định của pháp luật về việc biển thủ tiền bồi thường, hỗ trợ để sử dụng trái mục đích”, ông Chiến nêu.
Ngày 10/5/2025, các hộ dân phát hiện Công ty Vigeba đã cho người xuống đào bới phá hủy đường giao thông dân sinh - cuối đường Mai Dịch, con đường mà người dân vẫn sử dụng và trực tiếp bỏ kinh phí ra tu bổ gần 40 năm nay, điều này đã làm cản trở sự đi lại của rất nhiều hộ dân. Không những vậy, cho đến nay UBND quận Cầu Giấy và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền chưa tiến hành GPMB, chưa tiến hành giải quyết phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư đối với những người có đất bị thu hồi trong phạm vi địa bàn phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy.
Do đó việc Công ty Vigeba cho người xuống đào bới, làm thay đổi hiện trạng đường đi khi chưa được phép của bất kì cơ quan Nhà nước có thẩm quyền khiến người dân bức xúc. Không những vậy, khi xảy ra việc đường dân sinh bị đào bới, hủy hoại, các hộ dân đã gọi Công an phường Mai Dịch đến để giải quyết. Khi Công an phường Mai Dịch có mặt tại hiện trường, những đối tượng này ngang nhiên thách thức và vẫn tiếp tục thực hiện hành vi phá hoại. Sau đó, khi UBND phường có mặt và trực tiếp là Phó Chủ tịch UBND phường đến giải quyết sự việc, những đối tượng này công khai thách thức chính quyền lập biên bản và cho rằng phần diện tích đất đường đi công cộng này đã được phía quận Cầu Giấy bàn giao. Tuy nhiên, trong các văn bản bàn giao mặt bằng giải tỏa thực tế, không có nội dung nào đề cập tới việc bàn giao con đường này(!?). Các hộ dân khẳng định, con đường đã xuất hiện từ rất lâu trên các bản đồ địa chính khu vực chứ không phải là đất nông nghiệp. Điều này đã tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an ninh trật tự trong khu vực.
Ngoài ra, vào lúc 2 giờ 49 phút đêm 6/5/2025, nhóm đối tượng 4 người đã đổ trộm 4 khối bê tông ra đường, chắn toàn bộ lối đi đường dân sinh, làm cản trở toàn bộ đường giao thông của các hộ dân. Ông Phạm Văn Lợi, Chủ tịch UBND phường Mai Dịch cho biết: “Liên quan đến việc phía Công ty Vigeba đào bới đường, tôi đã chỉ đạo cán bộ xuống lập biên bản và yêu cầu Công ty cung cấp hồ sơ tài liệu theo quy định”.