Theo bà Hương và luật sư tham gia phiên toà, Cơ quan thi hành tố tụng cấp sơ thẩm kiểm tra, đánh giá chứng cứ trong vụ án chưa đầy đủ, khách quan và toàn diện, nên đã xác định tư cách nhiều người tham gia tố tụng trong vụ án chưa chính xác. Những người này được các cơ quan thi hành tố tụng (THTT) cấp sơ thẩm xác định là người làm chứng trong vụ án, nhưng lại không có mặt khi vụ án xảy ra như ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Trưởng Công an xã Dạ Trạch, huyện Khoái Châu; ông Ngô Minh Thuận, Trưởng thôn Đức Nhuận; ông Nguyễn Văn Áp và ông Ngô Đức Đại cùng thôn Đức Nhuận, xã Dạ Trạch. Tuy nhiên, các ông trên lại được nhận diện người qua video clip do cán bộ điều tra viên Công an huyện Khoái Châu thực hiện (bút lục 73-80). Những người này không có mặt tại nơi xảy ra vụ án, không biết gì về các tình tiết liên quan đến vụ án. Căn cứ theo quy định tại Điều 55 Bộ luật Tố tụng hình sự (TTHS) năm 2015, những người này không phải là người làm chứng trong vụ án, nhưng vẫn được đưa vào. Chỉ có ông Bùi Đình Soái là người có mặt khi sự việc xảy ra. Có thể thấy, việc cơ quan tố tụng huyện Khoái Châu xác định các ông trên là nhân chứng trong vụ án không thoả mãn quy định tại Khoản 1, Điều 66 Bộ luật TTHS năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 về người làm chứng.
Cơ quan THTT cấp sơ thẩm xác định ông, bà: Nguyễn Thị Dịu, Trần Văn Tưởng, Trần Thị Minh, Nguyễn Văn Thêm là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án này, mà không xác định tư cách tham gia vụ án là người làm chứng là chưa đầy đủ, thiếu chính xác.
Ngoài ra, hiện trường vụ án do Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT), Công an huyện Khoái Châu lập và xác định hiện trường vụ án, xảy ra ngày 23/7/2018 là khu đất vườn nhà ông Thêm, tiếp giáp với đường tỉnh lộ 377 có chiều rộng 4,55m và khu đất không có tường rào ngăn cách với đường. Còn vị trí đống phân lợn được đánh số 01 trong sơ đồ hiện trường sát đường tỉnh lộ 377, xa nơi ở và sinh hoạt của gia đình ông Thêm. Việc bà Lan phản ứng và ra cản trở gia đình bà Hương đổ phân lợn vào đống cát, vữa xây dựng của ông Thiết (Cò) ở thôn Đức Nhuận, nhằm cản trở ông Thiết xây dựng tường rào đang tranh chấp là hành vi cần thiết, đây cũng là nguyên nhân dẫn đến việc đánh, cãi, chửi nhau giữa bà Lan và bà Hương.
 |
| Phiên tòa xét xử phúc thẩm của TAND tỉnh Hưng Yên. |
Bản án hình sự sơ thẩm 32/2021/HSST ngày 9/4/2021 của TAND huyện Khoái Châu xác định mục đích của bà Hương đến hiện trường vụ án nhằm cản trở ông Thiết xây dựng tường rào: “Khoảng 7h ngày 23/7/2018, anh Thiết và mẹ đẻ là bà Hoàng Thị Tươi cùng anh Nguyễn Văn Hoàng, Nguyễn Tiến Minh thợ xây dựng đến khu đất để trộn vữa, tập kết vật liệu xây dựng, sửa chữa một số vị trí tường rào thửa đất của ông Ngãi bị đổ. Đến 7h30 bà Dịu cùng các con là chị Hương, anh Tưởng, chị Minh điều khiển xe ba bánh chở phân lợn đến đổ lên đống cát, vữa xây nhằm ngăn cản không cho xây dựng, bà Dịu ra chỗ anh Hoàng, anh Minh đang xây đạp đổ một đoạn tường 10 viên gạch
Trước đó, Cơ quan CSĐT, Công an huyện Khoái Châu có Công văn số 03/CV ngày 30/11/2018 trả lời đơn của bà Dịu cùng các con bà là: Hương, Tưởng, Minh cũng có nội dung xác định nguyên nhân bà Hương đến hiện trường vụ án để cùng bà Dịu, ông Tưởng và bà Minh đổ phân lợn vào đống cát của nhóm thợ xây nhằm cản trở ông Thiết xây dựng tường rào. Bản án sơ thẩm và Công văn của Công an huyện Khoái Châu đều xác định mục đích của bà Hương đến hiện trường vụ án để ngăn cản ông Thiết xây tường rào trên thửa đất của ông Ngãi, hồ sơ vụ án không có tài liệu, chứng cứ nào xác định bà Hương đến hiện trường vụ án nhằm xúc phạm bà Lan.
Tuy nhiên, Bản án sơ thẩm của TAND huyện Khoái Châu xác định hành vi phạm tội của bà Hương: “Xét tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án thì thấy tuy bị cáo Hương và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là bà Dịu, anh Tưởng và chị Minh trốn tránh không làm việc, không khai báo, không thừa nhận sự việc xảy ra ngày 23/7/2018. Tuy nhiên, nhận thấy lời khai của người bị hại hoàn toàn phù hợp với những lời khai của những người làm chứng (không có mặt ở hiện trường - PV) là ông Đại, Nghĩa, Sang, Soái, Phái, Hoạt, bà Tươi tại cơ quan điều tra… bản ảnh hiện trường, biên bản nhận diện người qua video, cùng các chứng cứ khác trong hồ sơ vụ án có đủ cơ sở kết luận trong khoảng 7-8h ngày 23/7/2018, Trần Thị Thanh Hương có hành vi chửi rủa, lăng mạ, giằng xé áo, bốc phân lợn ném vào bà Lan trước sự chứng kiến của nhiều người dân. Hành vi của bị cáo Hương làm bà Lan bị xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm nên đủ yếu tố cấu thành tội “Làm nhục người khác” theo Khoản 1, Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017”.
Các Luật sư bảo vệ cho bà Hương cho rằng, các cơ quan THTT cấp sơ thẩm chưa kiểm tra, đánh giá đầy đủ, khách quan, toàn diện mọi chứng chứ đã thu thập được về vụ án theo quy định tại Điều 108 Bộ luật TTHS năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Căn cứ theo tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ và nội dung phần xét hỏi công khai tại phiên tòa sơ thẩm, có căn cứ xác định hành vi của bà Hương cãi, chửi nhau, ném phân lợn vào người bà Lan xảy ra vào ngày 23/7/2018, không cấu thành tội “Làm nhục người khác” bởi: “Bà Hương đến hiện trường vụ án để ngăn cản ông Thiết xây dựng tường rào trên đất của ông Ngãi; khi bà Hương, ông Tưởng, chị Minh điều khiển xe 3 bánh chở phân lợn đến đổ lên đống cát, vữa ngăn cản ông Thiết xây dựng rường rào trên đất ông Ngãi thì bà Lan từ trong nhà chạy ra lối cổng đến gần chỗ bà Hương đứng để chửi bới, xỉa xói và có lời nói thóa mạ mẹ con bà Dịu: “Dân Thanh Hóa chúng mày chết đói, chết khát ra đây ăn mày, ăn xin”. Bà Lan có những lời nói xúc phạm danh dự, nhân phẩm mẹ con bà Dịu, khi bà Hương từ chỗ đống phân đi lên lối đi vào nhà bà Lan để nói chuyện, thì bà Lan dùng tay tát vào mặt (má trái) bà Hương, dẫn đến hai bên xô xát chửi nhau, được bà Tươi và một số người khác can ngăn.
Sau khi bà Dịu cùng các con bà: Hương, Tưởng, Minh tiếp tục đổ bao phân thứ 2, bà Lan tiếp tục chạy đến chỗ đống cát mà bà Dịu cùng các con đổ phân xuống để ngăn cản và tiếp tục chửi nhau với bà Hương. Do bà Lan không can ngăn được bà Hương, nên đã dùng hai tay bốc phân lợn trên đống cát ném vào mặt, vào người bà Hương. Bà Hương bị bà Lan ném phân lợn đã phản ứng lại, cũng bốc phân lợn trên đống cát ném vào mặt, người bà Lan, sự việc được mọi người can ngăn, nên hai bên dừng lại.
Video được lưu giữ trong chiếc USB do ông Thêm giao nộp, bên trong có chứa file video ghi lại sự việc xảy ra ngày 23/7/2018, biên bản nhận diện người qua video đều xác định: Bà Lan có hành vi chửi, thóa mạ xúc phạm mẹ con bà Dịu trước; bà Lan tỏ thái độ coi thường pháp luật, lấy vai trên (mợ bà Hương) để tát bà Hương không cần lí do. Lời khai của ông Bùi Đình Soái, hàng xóm bà Lan có mặt trong suốt quá trình xảy ra sự việc và những người nhận dạng qua video gồm các ông: Nguyễn Hữu Nghĩa, Ngô Minh Thuận, Bùi Đình Soái, Nguyễn Văn Áp, Ngô Đức Đại cũng xác định như các nội dung trên.
Từ những căn cứ và phân tích trên, các Luật sư và bà Hương cho rằng mình không cấu thành tội “Làm nhục người khác” theo quy định tại Khoản 1, Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Mọi hành vi trong vụ việc là do bà Hương can ngăn ông Thiết xây dựng trên đất ông Ngãi, bà Lan chửi, đánh bà Hương trước mới dẫn đến sự việc cãi, chửi nhau trên.
Có thể thấy, mọi hành vi trong vụ việc đều do bà Lan gây ra trước, bà Hương chỉ phản ứng lại. Hơn nữa, chính việc bà Lan thóa mạ mẹ con bà Hương, ra tay tát bà Hương, là nguyên nhân dẫn đến vụ việc. Hơn nữa do nhận thức có phần còn hạn chế của bà Lan và bà Hương, như những người phụ nữ nông thôn khác, nhất là khi hai bên có mối quan hệ tình thân (bà Lan là mợ ruột bà Hương). Cũng chính do sự kém hiểu biết, nên bà Hương không ý thức được việc tự bảo vệ sức khỏe, danh dự của bản thân, khiến bà từ bị hại thành bị can. Hành vi của bà Lan và bà Hương chỉ cần xử phạt hành chính, cũng vừa đủ sức răn đe, vừa bảo đảm tính nghiêm minh, công bằng của pháp luật.
Bà Hương không đồng tình với bản án của TAND huyện Khoái Châu, nên đã kháng cáo lên TAND tỉnh Hưng Yên. Nhưng TAND tỉnh Hưng Yên không chấp nhận kháng cáo của bà Hương, giữ nguyên Bản án sơ thẩm của TAND huyện Khoái Châu, xử phạt bà Hương 2 năm cải tạo không giam giữ… Do vậy, bà Hương làm đơn “kêu oan” gửi TAND Tối cao, TAND Cấp cao xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm.
