Nội dung vụ việc
Trao đổi với phóng viên Tạp chí Người cao tuổi, cụ Mai Thị Chức và các thành viên trong gia đình cho biết, trước năm 1985, chính quyền địa phương có chính sách bán đất ở cho công dân đang sinh sống tại địa phương. Cụ Chức và chồng là cụ Lê Đình Phơn (nay đã chết) có nguyện vọng mua 2 thửa đất. Tuy nhiên, theo chính sách, mỗi hộ gia đình được mua thêm 1 thửa đất, nên vợ chồng cụ có đăng ký mua và nhờ cụ Nguyễn Khắc Quang là thông gia (cụ Quang là bố chồng của bà Lê Thị Dự, con gái cụ Chức) đứng tên. Mỗi thửa đất phải nộp số tiền sử dụng đất là 70.000 đồng, mỗi thửa có diện tích 200m² đất ở nông thôn, 125m² mặt nước. Vợ chồng cụ Chức đã sử dụng 2 thửa đất nêu trên từ năm 1985. Tại Sổ mục kê 1985, thửa 83 do cụ Nguyễn Khắc Quang đứng tên hộ và thửa đất số 84 đứng tên cụ Lê Đình Phơn.
Ngày 20/11/1990, Sở Tài chính phát hành 2 “Phiếu thu tiền lệ phí đất” số 13107, ghi người nộp tiền Lê Văn Phơn, số tiền 70.000 đồng, diện tích đất 200m², loại đất Hg/đb (tức là đất ở) và Phiếu thu tiền lệ phí đất số 13106 ngày 20/11/1990, người nộp tiền Nguyễn Khắc Quang, số tiền 70.000 đồng, diện tích đất 200m², loại đất Hg/đb (tức là đất ở).
 |
| Cụ Mai Thị Chức cùng các thành viên trong gia đình. |
Phiếu thu số 13107 ghi tên cụ “Lê Đình Phơn” và “Lê Văn Phơn” là do người ghi phiếu thu nhầm lẫn. Sau này, UBND xã Hà Thái đã xác nhận sự việc nhầm lẫn, người có tên “Lê Văn Phơn” trên phiếu thu số 13107 ngày 20/11/1990 là cụ Lê Đình Phơn.
Phiếu thu tiền lệ phí đất số 13106 ngày 20/11/1990, người nộp tiền Nguyễn Khắc Quang là do cụ Phơn nhờ cụ Quang đứng tên hộ, nhưng thực chất người nộp tiền, sử dụng đất và trực tiếp quản lý thửa đất là cụ Phơn và vợ là cụ Chức.
Tại thời điểm đó, cụ Chức và cụ Quang chỉ thỏa thuận với nhau bằng miệng, không có văn bản hay hợp đồng nào về việc nhờ cụ Quang nộp tiền và mua đất. Nay cụ Quang đã chết, nên không thể lấy lời khai để xác nhận sự việc. Tuy nhiên, sự việc được vợ cụ Quang là cụ Vũ Thị Dinh, 84 tuổi, ở thôn Thái Hòa, xã Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa làm chứng.
Ngày 16/7/2024, cụ Dinh và những người thừa kế khác của cụ Nguyễn Khắc Quang gồm: ông Nguyễn Khắc Trung, ông Nguyễn Văn Vinh, bà Nguyễn Thị Thu Hà, ông Nguyễn Khắc Hùng đã có đơn trình bày biết sự việc cụ Nguyễn Khắc Quang mua hộ thửa đất số 83, tờ bản đồ số 05, Sổ mục kê 1985 cho vợ chồng cụ Chức. Cụ Dinh và các ông, bà trên cũng xác nhận không liên quan cũng như không có yêu cầu gì đối với thửa đất trên. Đơn trình bày đã được UBND xã Hà Thái xác nhận. “Do đó, 2 thửa đất số 83 và 84 là tài sản chung của vợ chồng tôi. Diện tích mỗi thửa đất là 325m² (gồm: 200m² đất ở và 125m² mặt nước). Di sản của chồng tôi (cụ Phơn) là 325m² (gồm: 200m² đất ở và 125m² mặt nước)” - cụ Chức khẳng định.
|
| Vị trí mảnh đất đang tranh chấp |
Mặc dù cụ Phơn chết không để lại di chúc và cụ Chức cũng không cho vợ chồng ông Lê Viết Thành, bà Nguyễn Thị Thảo đất. Tuy nhiên, năm 2006, ông Thành và bà Thảo đã làm đơn xin cấp GCNQSDĐ các thửa số 83, 84 và 85, tờ bản đồ số 05, với tổng diện tích là 975m².
Theo các thành viên trong gia đình cụ Chức, trên cơ sở đơn đề nghị của ông Thành và bà Thảo, UBND xã Hà Thái tiến hành xét cấp GCNQSDĐ. Tại hồ sơ có Biên bản thẩm tra hồ sơ đề nghị cấp GCNQSDĐ ngày 2/3/2007 của UBND xã Hà Thái xác định, nguồn gốc đất là “nhận chuyển nhượng của cụ Nguyễn Khắc Quang và bố cho con, nhận chuyển nhượng của anh Hoàng Văn Thông từ năm 1992, đất sử dụng ổn định, không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch”.
Ngày 30/7/2007, UBND huyện Hà Trung ra Quyết định số: 698/QĐ-UBND về việc cấp GCNQSDĐ cho 51 hộ dân ở xã Hà Thái, trong đó có GCNQSDĐ số: AK 499288, vào sổ cấp Giấy chứng nhận số: H00270-HT cho thửa đất số 307, tờ bản đồ số 8, mang tên Lê Viết Thành, diện tích 975m² (gồm: 600m² đất ở, 100m² đất trồng cây lâu năm, 275m² đất nuôi trồng thủy sản). Có thể thấy, ông Thành và bà Thảo đã được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đối với 3 thửa đất số 83, 84, 85, tờ bản đồ số 05.
|
| Kết luận giám định chữ kí chữ viết của cụ Phơn. |
Cụ Chức cho biết thêm, thửa đất số 83, 84 là tài sản chung của vợ chồng cụ. Tại đơn yêu cầu độc lập và các lời khai của cụ đều thể hiện, cụ không hề biết về việc chồng cụ tặng cho ông Thành QSDĐ. Cụ cũng không ký bất kỳ hợp đồng hay văn bản chuyển nhượng, tặng cho nào liên quan đến việc chuyển nhượng QSDĐ tại 2 thửa 83 và 84, tờ bản đồ số 05.
Ngoài ra, do nghi ngờ chữ ký vào Biên bản thẩm tra hồ sơ đề nghị cấp GCNQSDĐ ngày 2/3/2007, chữ ký của chồng cụ (cụ Phơn) không phải do cụ Phơn viết ra, nên ông Lê Văn Sáu, thành viên gia đình, có đơn đề nghị Tòa án tiến hành giám định chữ viết của cụ Lê Đình Phơn. Ông Sáu đã cung cấp 3 mẫu tài liệu có chữ viết tay của cụ Phơn, trong đó có: Giấy nhượng đất lâm nghiệp ngày 8/4/2000 của cụ Lê Đình Phơn (có xác nhận của UBND xã Hà Thái) và 2 thư tay của cụ Phơn.
Ngày 4/9/2025, Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an tỉnh Thanh Hóa có Kết luận giám định số: 3319/KL-KTHS đã kết luận: Chữ viết “Phơn” dưới mục “Người có liên quan đến hồ sơ gốc của người đề nghị cấp giấy” ở mẫu giám định (ký hiệu A) so với chữ viết “Phơn” ở các mẫu so sánh (ký hiệu M1, M2, M3) không phải do cùng một người viết ra.
Từ các căn cứ trên, cụ Chức khẳng định, cụ và chồng mình không tặng, cho, chuyển nhượng cho ông Thành các thửa đất số 83, 84, tờ bản đồ số 05 như ông Thành trình bày. Dẫn đến, GCNQSDĐ số: AK499288 do UBND huyện Hà Trung cấp ngày 30/7/2007 đối với diện tích 975m², thửa đất số 307, tờ bản đồ 08 mang tên Lê Viết Thành và GCNQSDĐ cấp đổi năm 2015 số: CI 583770 đối với thửa đất số 394, tờ bản đồ số 17, diện tích 951,7m² mang tên Lê Viết Thành và vợ là Nguyễn Thị Thảo là không đúng chủ sử dụng đất.
“Trong trường hợp GCNQSDĐ được cấp không đúng đối tượng sử dụng đất, Nhà nước cần thu hồi, trả lại cho gia đình tôi và các đồng thừa kế” - cụ Chức nhấn mạnh.
|
| Đơn trình bày sự việc |
Bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Thanh Hóa
Cực chẳng đã, gia đình cụ Chức phải làm đơn khởi kiện vụ việc ra TAND tỉnh Thanh Hóa đề nghị “Yêu cầu chia di sản thừa kế và hủy GCNQSDĐ”. Tuy nhiên, ngày 24/9/2025, tại Bản án số: 344/2025/DS-ST của TAND tỉnh Thanh Hóa lại tuyên: Bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Lê Minh Sáu (con trai cụ Chức) và yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là cụ Mai Thị Chức về việc: Yêu cầu hủy một phần Quyết định số: 698/QĐ-UBND ngày 30/7/2007 của UBND huyện Hà Trung, cụ thể: Hủy nội dung cấp GCNQSDĐ số: AK 499288 thửa đất số 307, tờ bản đồ số 08, địa chỉ: Thôn Thái Tây, xã Hà Thái, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa cho ông Lê Viết Thành và hủy GCNQSDĐ đất số CI 583770, số vào sổ cấp GCN: CH01180-3799/QĐ-UBND do UBND huyện Hà Trung cấp ngày 17/5/2017 cho ông Lê Viết Thành và bà Nguyễn Thị Thảo; buộc ông Thành và bà Thảo giao lại cho cụ Chức 1/2 tài sản chung của vợ chồng cụ quyền sử dụng đất tại thửa đất số 83 và 84, tờ bản đồ số 05 bằng 200m² đất ở, 33,3m² đất trồng cây lâu năm, 91,7m² đất nuôi trồng thủy sản, địa chỉ Thôn Thái Tây, xã Hà Thái, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa.
Yêu cầu chia di sản của cụ Lê Đình Phơn là QSDĐ tại thửa số 83, 84, tờ bản đồ số 05 bằng 200m² đất ở, 33,3m² đất trồng cây lâu năm, 91,7m² đất nuôi trồng thủy sản; địa chỉ thôn Thái Tây, xã Hà Thái, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa.
Với lý do, TAND tỉnh Thanh Hóa áp dụng Án lệ số 03 được Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao thông qua ngày 6/4/2016, công bố theo Quyết định số: 220/QĐ-CA ngày 6/4/2016 của Chánh án TAND Tối cao: “Trường hợp cha mẹ đã cho vợ chồng người con một diện tích đất và vợ chồng người con đã xây dựng nhà kiên cố trên diện tích đất đó để làm nơi ở, khi vợ chồng người con xây dựng nhà thì cha mẹ và những người khác trong gia đình không có ý kiến phản đối gì; vợ chồng người con đã sử dụng nhà, đất liên tục, công khai, ổn định và đã tiến hành việc kê khai đất, được cấp GCNQSDĐ thì phải xác định vợ chồng người con đã được tặng cho QSDĐ”.
Không đồng ý với Bản án sơ thẩm số: 344/2025/DS-ST của TAND tỉnh Thanh Hóa, gia đình cụ Chức làm đơn kháng cáo gửi TAND Tối cao.
Để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho người cao tuổi, thượng tôn pháp luật, đề nghị TAND Tối cao xem xét, giải quyết theo đúng quy định của pháp luật.
