Tư tưởng Hồ Chí Minh về người cao tuổi và vấn đề già hoá dân số nhanh ở Việt Nam

Kì 1: Tư tưởng Hồ Chí Minh về người cao tuổi
“Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê nin vào điều kiện cụ thể của nước ta”. Trong kho tàng di sản vô giá đó, có tư tưởng của Người về NCT. Tư tưởng Hồ Chí Minh về NCT là một bộ phận độc đáo, khăng khít trong toàn bộ hệ thống tư tưởng, lí luận về xây dựng con người mới, văn hóa mới Việt Nam, đường lối tiến hành cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, thông qua các nội dung:

NCT là lực lượng chính trị quan trọng

Trong lịch sử phát triển của dân tộc ta, NCT có nhiều đóng góp to lớn cả trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Hội nghị Diên Hồng là biểu tượng của ý chí sắt đá, tinh thần quyết tâm, đồng lòng bảo vệ đất nước của các bậc phụ lão.

Truyền thống vô cùng quý báu của NCT Việt Nam tiếp tục được Đảng ta và Bác Hồ phát huy. Năm 1941, ngay sau khi về nước, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã viết “Lời hiệu triệu đoàn kết tất cả các bậc phụ lão”. Trong thư Bác viết: “Đất nước hưng thịnh do phụ lão giúp sức. Đất nước bị mất phụ lão cứu. Đất nước suy sụp phụ lão phù trì. Nước nhà hưng, suy, tồn, vong phụ lão đều gánh trách nhiệm rất nặng nề… Đối với gia đình, đối với Tổ quốc, phụ lão có trọng trách là bậc tôn trưởng. Đối với làng xóm, đối với bà con, phụ lão có sự tín nhiệm lớn lao”.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về người cao tuổi và vấn đề già hoá dân số nhanh ở Việt Nam
Ảnh tư liệu

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, NCT đã và đang có nhiều đóng góp quan trọng, đúng như lời Bác Hồ đã nói: “Tuổi cao, ý chí càng cao”. “NCT nước ta thực sự là “vốn quý của dân tộc, là lực lượng quan trọng của đất nước, là rường cột của gia đình và xã hội Việt Nam” (trích bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại buổi gặp mặt các đại biểu về dự Đại hội VI Hội NCT Việt Nam).

NCT là vốn quý của đất nước

Chủ tịch Hồ Chí Minh là người nhìn thấy rõ tiềm năng to lớn của NCT. Người cho rằng, tuổi càng cao thì chí khí càng cao, lòng yêu nước càng cao và kinh nghiệm càng nhiều. Bác viết: “NCT là của quý vô giá của dân tộc, của nước nhà”; “Một lời nói của phụ lão có ảnh hưởng đến hưng bang… Phụ lão hô, Nhân dân hưởng ứng; phụ lão làm, Nhân dân làm theo. Hô điều nên hô, làm việc nên làm”.

Trong lần về thăm quê lần thứ hai, Bác Hồ đã nói chuyện với cán bộ lão thành tỉnh Nghệ An ngày 9/12/1961: “Các đồng chí già là rất quý, là tấm gương bền bỉ đấu tranh, dìu dắt, bồi dưỡng, đào tạo thêm đồng chí trẻ. Đồng chí già phải giúp đồng chí trẻ tiến bộ”.

Người đã nâng ý nghĩa Hội nghị Diên Hồng thành “Truyền thống Diên Hồng”. Trong bài “Tuổi tác càng cao, lòng yêu nước càng lớn” đăng trên báo Nhân Dân số ra ngày 1/10/1960, Bác viết: “Truyền thống “Điện Diên Hồng” là truyền thống yêu nước vẻ vang chung của dân tộc ta và riêng của các cụ phụ lão ta. Mỗi khi có việc quan hệ lớn đến nước nhà nòi giống, thì các cụ không quản tuổi cao sức yếu, liền hăng hái đứng ra gánh vác phần mình và đôn đốc con em làm tròn nhiệm vụ”.

NCT có trách nhiệm cao cả, tinh thần nêu gương

Bác Hồ xác định vai trò của NCT không chỉ là lực lượng cách mạng trực tiếp mà còn có vai trò đầu tàu, trách nhiệm cao cả trong xã hội.

Năm 1941, với tư cách là đại biểu Quốc tế Cộng sản, Bác Hồ triệu tập và chủ trì Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng, từ ngày 10 đến ngày 19/5/1941 tại Khuổi Nậm, Pắc Bó, Cao Bằng. Theo đề nghị của Bác, Hội nghị quyết định thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh (gọi tắt là Việt Minh) để đoàn kết rộng rãi toàn dân tộc. Một trong những lực lượng đầu tiên Bác nghĩ tới là phụ lão, trong vai trò đầu tàu, dẫn dắt con cháu trong sự nghiệp cứu nước, xây dựng đất nước hưng thịnh. Tháng 6/1941, Người trịnh trọng viết một bức thư bằng chữ Hán có tiêu đề: “Nguyễn Ái Quốc kí thư chư thị ái chư phụ lão” với lời lẽ thống thiết: “Trách nhiệm của các vị phụ lão chúng ta đối với nhiệm vụ đất nước thật là trọng đại....”.

NCT là chính khí quốc gia

Phụ lão là bậc mang trong mình và thấm đượm hào khí, tráng khí của lịch sử như câu thơ của Trần Nhân Tông: Người lính già đầu bạc/ Kể mãi chuyện Nguyên Phong hay như những câu thơ của Bác Hồ: Tuổi cao chí khí càng cao/ Chống Mỹ - cứu nước già nào kém ai; Tuổi già nhưng chí không già/ Góp phần xây dựng nước nhà phồn vinh...

Trong lớp NCT hiện nay, có rất nhiều hiền tài, rất nhiều cán bộ, đảng viên kinh qua các cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại. Học theo cách nói của Thân Nhân Trung, ta cũng có thể khẳng định: “NCT là chính khí sơn hà, ý chí quốc gia”. Bác Hồ từng kêu gọi sự học tập, cầu tiến của “các đồng chí già” và coi đó “chẳng những làm kiểu mẫu, siêng năng cho con cháu mà còn tỏ rõ ý chí hùng mạnh của dân tộc Việt Nam” (nói chuyện với cán bộ lão thành Nghệ An, 9/12/1961).

Tóm lại, Tư tưởng Hồ Chí Minh về NCT thể hiện thông qua các nội dung cơ bản: 1/ NCT là vốn quý vô giá của nước nhà; 2/ NCT là nguồn lực quan trọng của đất nước; 3/ NCT có vai trò nêu gương; 4/ NCT có bề dày kinh nghiệm, lưu giữ văn hóa truyền thống; 5/ Tiếp tục bảo vệ, chăm sóc và phát huy vai trò NCT. Qua đó cần thống nhất nhận thức, tư tưởng: NCT là lực lượng chính trị ngày càng quan trọng, là nguồn lực để phát triển đất nước, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

TS. Đoàn Hữu Bẩy
(CVP Trung ương Hội NCT Việt Nam)

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Nhận thức đúng đắn “NCT là nguồn lực quan trọng bảo vệ, xây dựng đất nước”

Nhận thức đúng đắn “NCT là nguồn lực quan trọng bảo vệ, xây dựng đất nước”

Sáng 28/5, Phó Chủ tịch Hội NCT Việt Nam Phan Văn Hùng chủ trì cuộc gặp mặt báo chí tuyên truyền kỉ niệm 30 năm Ngày thành lập Hội NCT Việt Nam (10/5/1995-10/5/2025), 84 năm Ngày truyền thống NCT Việt Nam (6/6/1941-6/6/2025); khởi động Chương trình Mắt sáng cho NCT. Tham dự có lãnh đạo các Ban, Văn phòng Trung ương Hội; đại diện lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí Trung ương và Hà Nội.
Công tác chuẩn bị phải thật chu đáo, để lan tỏa vị thế, vai trò của NCT trong đời sống xã hội

Công tác chuẩn bị phải thật chu đáo, để lan tỏa vị thế, vai trò của NCT trong đời sống xã hội

Chiều 27/5, Chủ tịch Nguyễn Thanh Bình chủ trì cuộc họp Cơ quan Trung ương Hội NCT Việt Nam để rà soát công tác chuẩn bị tổ chức Lễ kỉ niệm 30 năm Ngày thành lập Hội NCT Việt Nam (10/5/1995 - 10/5/2025); 84 năm Ngày truyền thống NCT, Ngày NCT Việt Nam (6/6/1941-6/6/2025); khởi động Chương trình nhân đạo “Mắt sáng cho NCT”. Tham dự có Phó Chủ tịch Thường trực Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Phan Văn Hùng; lãnh đạo các Ban, Văn phòng, đơn vị trực thuộc và cán bộ, nhân viên cơ quan, các bộ phận giúp việc.
Đảng, Nhà nước tiếp tục có chính sách mở để khơi dậy tiềm năng trí tuệ, kinh nghiệm quý của người cao tuổi

Đảng, Nhà nước tiếp tục có chính sách mở để khơi dậy tiềm năng trí tuệ, kinh nghiệm quý của người cao tuổi

NCT cả nước tiếp tục gửi gắm tâm tư, tình cảm đến Đảng, Nhà nước, Quốc hội thông qua diễn đàn Tạp chí Người cao tuổi…
Người cao tuổi Việt Nam chưa bao giờ vơi cạn khát vọng và trách nhiệm với cộng đồng

Người cao tuổi Việt Nam chưa bao giờ vơi cạn khát vọng và trách nhiệm với cộng đồng

Trong những ngày đang diễn ra kì họp Quốc hội, cán bộ, hội viên NCT cả nước luôn dõi theo, chờ đợi những quyết sách, chủ trương đúng và trúng của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, góp phần hiện thực hóa khát vọng và đẩy nhanh tiến độ bước vào kỉ nguyên vươn mình, phát triển hùng cường, thịnh vượng của dân tộc. Nhiều ý kiến của NCT tiếp tục được chia sẻ trên diễn đàn Tạp chí Người cao tuổi – tiếng nói của NCT cả nước…
Hoạt động của Hội Người cao tuổi mang tính chính trị, xã hội cao

Hoạt động của Hội Người cao tuổi mang tính chính trị, xã hội cao

Là phóng viên theo dõi hoạt động của Hội NCT và phong trào NCT các cấp, tôi nhận thấy NCT ngày càng khẳng định vị thế, vai trò, là những “cây cao bóng cả” trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

Tin khác

Người cao tuổi xứng đáng với 18 chữ vàng mà Trung ương Đảng trao tặng

Người cao tuổi xứng đáng với 18 chữ vàng mà Trung ương Đảng trao tặng
Lãnh đạo cấp ủy, chính quyền, Hội NCT các cấp luôn ghi nhận, đánh giá cao vai trò, vị thế, uy tín của NCT trong gia đình, xã hội. Tạp chí Người cao tuổi tiếp tục ghi nhận ý kiến của NCT gửi đến Đảng, Nhà nước, Quốc hội trong những ngày qua…

Hiến pháp, pháp luật cần quy định về bảo vệ NCT khỏi bạo hành, phân biệt đối xử hoặc lạm dụng

Hiến pháp, pháp luật cần quy định về bảo vệ NCT khỏi bạo hành, phân biệt đối xử hoặc lạm dụng
Liên tục trong những ngày gần đây, nhiều NCT tiếp tục trao đổi, thảo luận và gửi ý kiến tâm huyết đến Đảng, Chính phủ, Quốc hội, các cơ quan chức năng thông qua Tạp chí Người cao tuổi. Phóng viên Tạp chí Người cao tuổi tiếp tục ghi lại những ý kiến tâm huyết đó…

Người cao tuổi là cầu nối gắn kết “ý Đảng” với “lòng Dân”

Người cao tuổi là cầu nối gắn kết “ý Đảng” với “lòng Dân”
Kiến nghị bổ sung quyền của NCT vào Hiến pháp, pháp luật; sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, trong đó, Chủ tịch Hội phải là NCT; cần phải coi NCT là nguồn lực quý không chỉ được chăm sóc mà cần được phát huy kinh nghiệm, trí tuệ, tiếp tục cống hiến cho quê hương, đất nước. Phóng viên Tạp chí Người cao tuổi tiếp tục ghi nhận những tâm tư, nguyện vọng của cử tri cao tuổi, cán bộ, hội viên NCT gửi đến Quốc hội và các cơ quan chức năng trong những ngày qua…

Nhằm hiện thực hóa mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”

Nhằm hiện thực hóa mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”
Sáng ngày 21/5, tại Hà Nội, Thành ủy Hải Phòng phối hợp Tạp chí Cộng sản đã long trọng tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Xây dựng mô hình Chủ nghĩa xã hội gắn với con người Xã hội chủ nghĩa tại thành phố Hải Phòng giai đoạn 2025 - 2030 và những năm tiếp theo”. Các đồng chí: Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; TS. Lê Tiến Châu, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Hải Phòng; và TS. Hoàng Trung Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản đồng chủ trì Hội thảo. Tham dự còn có đại diện lãnh đạo các Bộ, ban ngành Trung ương, đại diện các địa phương, cùng nhiều chuyên gia, nhà khoa học.

Bình Dương: Khởi công Khu lưu niệm Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc

Bình Dương: Khởi công Khu lưu niệm Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc
Ngày 19/5, UBND tỉnh Bình Dương tổ chức lễ khởi công dự án Khu lưu niệm Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc với tổng kinh phí hơn 321 tỷ đồng.

Cần bổ sung “quyền của người cao tuổi” vào Hiến pháp, pháp luật

Cần bổ sung “quyền của người cao tuổi” vào Hiến pháp, pháp luật
Bên cạnh ý kiến đề xuất Đảng, Nhà nước, Quốc hội khi sửa đổi Hiến pháp, Luật NCT và các luật liên quan quan tâm nội dung “Hội NCT cấp xã có Chủ tịch Hội chuyên trách là NCT”, các cử tri cao tuổi cũng kiến nghị hệ thống pháp luật cần bổ sung quyền cho NCT, đó là “quyền được tham gia các hoạt động và được quyết định những vấn đề liên quan đến bản thân NCT”. Phóng viên Tạp chí Người cao tuổi ghi lại một số ý kiến của cử tri cao tuổi góp ý sửa đổi Hiến pháp và Luật Người cao tuổi…

Chủ tịch Hội NCT xã nên là NCT, làm chuyên trách sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy

Chủ tịch Hội NCT xã nên là NCT, làm chuyên trách sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy
Bài phát biểu của TS Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội NCT Việt Nam, đại biểu Quốc hội khóa XV tại nghị trường Quốc hội vừa qua đã liên tục nhận được sự ưởng ứng tích cực của cán bộ, hội viên NCT cả nước. “NCT luôn phát huy truyền thống 741 năm Hào khí Diên Hồng, 84 năm Lời kêu gọi Phụ lão cứu quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong kỉ nguyên mới, NCT cũng có trách nhiệm, mong muốn tiếp tục cống hiến. Tôi và NCT cả nước tha thiết trân trọng đề nghị, chính quyền địa phương cấp xã nên có Chủ tịch Hội NCT là NCT để tham mưu cho cấp ủy tập hợp NCT tham gia các hoạt động…”, Phó Chủ tịch Trương Xuân Cừ đề nghị. Tạp chí Người cao tuổi trân trọng ghi lại những tâm tư, nguyện vọng và chia sẻ của cán bộ, hội viên, NCT cả nước về nội dung trên…

Cả nước theo dõi Hội nghị trực tuyến Tổng kết Đề án 1336 của Thủ tướng Chính phủ

Cả nước theo dõi Hội nghị trực tuyến Tổng kết Đề án 1336 của Thủ tướng Chính phủ
Sáng ngày 8/5, hàng vạn cán bộ, hội viên NCT, thành viên CLB Liên thế hệ tự giúp nhau (LTHTGN) trong cả nước đã tham dự và theo dõi Hội nghị trực tuyến tổng kết Đề án 1336 của Thủ tướng Chính phủ về nhân rộng mô hình CLB LTHTGN giai đoạn đến năm 2025; triển khai Quyết định 383 ngày 21/2/2025 và Quyết định 379 ngày 20/2/2025 của Thủ tướng Chính phủ.

Khai thác tiềm năng trí tuệ, kinh nghiệm để NCT tiếp tục đóng góp cho xã hội

Khai thác tiềm năng trí tuệ, kinh nghiệm để NCT tiếp tục đóng góp cho xã hội
Những ngày này, Hội NCT các cấp đang tăng tốc lập thành tích trong đợt thi đua đặc biệt chào mừng Kỉ niệm 30 năm Ngày thành lập Hội NCT Việt Nam (10/5/1995 - 10/5/2025). Với không khí phấn khởi và tự hào, nhiều cán bộ làm công tác Hội không khỏi xúc động, bồi hồi về Hội NCT Việt Nam. Nhân dịp này, phóng viên Tạp chí Người cao tuổi đã ghi lại những chia sẻ tâm huyết của cán bộ Hội NCT các địa phương về nội dung trên…

Người cao tuổi tiếp tục đồng hành cùng đất nước trong “kỉ nguyên vươn mình của dân tộc”

Người cao tuổi tiếp tục đồng hành cùng đất nước trong “kỉ nguyên vươn mình của dân tộc”
Trong bối cảnh toàn Đảng, toàn Quân, toàn Dân đang tích cực hưởng ứng cuộc cách mạng sắp xếp lại tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp theo Nghị quyết 18 ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Tháng 4 về nơi đáng nhớ

Tháng 4 về nơi đáng nhớ
Trong những ngày tháng 4, tháng có nhiều sự kiện lịch sử, đoàn của những cán bộ Hội NCT Bình Thuận đã về Quảng Bình, Quảng Trị viếng mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp và thăm lại chiến trường xưa Quảng Trị…

Sớm đưa Quyết định 383 của Thủ tướng Chính phủ đi vào cuộc sống

Sớm đưa Quyết định 383 của Thủ tướng Chính phủ đi vào cuộc sống
Ngày 21/2/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 383/QĐ-TTg (Quyết định 383) phê duyệt Chiến lược Quốc gia về NCT đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2045. Quyết định đúng, hợp lòng dân, làm nức lòng NCT, cùng với các chủ trương, chính sách về NCT thêm một lần khẳng định sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước đối với NCT và tổ chức Hội NCT trong bối cảnh hiện nay… Tạp chí Người cao tuổi trân trọng giới thiệu ý kiến của NCT về nội dung trên…

Tiếp tục hợp tác, đồng hành với tầm cao mới, ngày càng hiệu quả, bền vững

Tiếp tục hợp tác, đồng hành với tầm cao mới, ngày càng hiệu quả, bền vững
Ngày 11/3/2025, tại tỉnh Hà Tĩnh, Hội Nông nghiệp Tuần hoàn (NNTH) Việt Nam đã tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành lần thứ IV (khóa I), tổng kết công tác Hội năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025.

Chiến lược Quốc gia về NCT đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2045

Chiến lược Quốc gia về NCT đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2045
Ngày 21/2/2025, Phó Thủ tướng Lê Thành Long thay mặt Thủ tướng Chính phủ kí ban hành Quyết định số 383/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về NCT đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2045. Tạp chí Người cao tuổi trân trọng giới thiệu toàn văn Quyết định 383…

NCT tham gia chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, khởi nghiệp và tạo việc làm

NCT tham gia chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, khởi nghiệp và tạo việc làm
Ngày 20/2/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long kí ban hành Quyết định số 379/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “NCT tham gia đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, khởi nghiệp và tạo việc làm”. Tạp chí NCT trân trọng giới thiệu toàn văn Quyết định 379…
Xem thêm
Vùng 2 Hải quân: Hội thi sáng kiến cải tiến ngành Hậu cần - Kỹ thuật

Vùng 2 Hải quân: Hội thi sáng kiến cải tiến ngành Hậu cần - Kỹ thuật

Chiều 28/3, tại TP. Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Vùng 2 Hải quân tổ chức Bế mạc Hội thi sáng kiến cải tiến ngành Hậu cần - Kỹ thuật. Thượng tá Triệu Thanh Tùng, Phó Tư lệnh Vùng dự và chỉ đạo.
Đồng chí Trần Đức Lương - Nhà lãnh đạo có nhiều đóng góp quan trọng cho sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc

Đồng chí Trần Đức Lương - Nhà lãnh đạo có nhiều đóng góp quan trọng cho sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc

Tạp chí Người cao tuổi trân trọng giới thiệu bài viết: "ĐỒNG CHÍ TRẦN ĐỨC LƯƠNG - NHÀ LÃNH ĐẠO CÓ NHIỀU ĐÓNG GÓP QUAN TRỌNG CHO SỰ NGHIỆP ĐỔI MỚI, PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC" của Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.
Cử hành trọng thể Lễ Quốc tang nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương

Cử hành trọng thể Lễ Quốc tang nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương

Sáng 24/5, tại Nhà Tang lễ Quốc gia - số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và gia đình đã tổ chức trọng thể Lễ viếng đồng chí Trần Đức Lương, nguyên Ủy
Phiên bản di động