Nghị quyết Đại hội VI của Hội NCT Việt Nam ngày càng sâu rễ bền gốc trong đời sống xã hội
Nghiên cứu - Trao đổi 07/07/2023 10:30
1.Tôn tạo vững chắc ba trụ cột trong công tác NCT, góp phần giữ yên lòng dân, để đất nước phát triển bền vững:
* Bảo vệ quyền lợi chính đáng của NCT: Đ1ây là sứ mệnh xã hội và cũng là sự thể hiện tính chính trị trong công tác NCT. Bởi vì, sau 60 năm cuộc đời qua biết bao thăng trầm của số phận mỗi con người, gắn liền với thăng trầm lịch sử dân tộc, NCT được thụ hưởng các giá trị sống mà Đảng, Nhà nước và xã hội dành cho. Việc bảo vệ lợi ích chính đáng của NCT là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của xã hội. NCT dù ở cương vị nào trước khi bước qua tuổi đời 60 (ngoại trừ những người đang còn tại vị trong hệ thống chính trị) thì đều có thể coi là một giai tầng “yếu thế”, cần được quan tâm bảo vệ, tôn vinh, gìn giữ. Kinh tế không phải là yếu tố quyết định bảo đảm đời sống cho NCT, song mức thu nhập chỉ với lương hưu hoặc con cháu trợ cấp thì cũng không còn được như lúc còn trong độ tuổi lao động sung sức; chưa kể đại đa số NCT lại không có lương hưu, vì thế việc bảo vệ lợi ích cho NCT có được mức sống tối thiểu so với mặt bằng xã hội là điều cần được quan tâm. NCT đã đi qua bên kia dốc cuộc đời, nên “sức khỏe kinh tế” dường như là điều xa xỉ, nếu như còn có ai đó tiếp tục làm kinh tế giỏi thì cũng cần được các cấp có thẩm quyền tạo môi trường hanh thông, khích lệ để họ tiếp tục làm giàu cho quê hương, đất nước. NCT cũng luôn phải đối mặt với nhiều khó khăn thách thức từ xã hội, từ gia đình, ví như: Bạo hành của con cháu đối với cha mẹ, ông bà; sự cô đơn trong chính cộng đồng và ngôi nhà của mình; sự tước đoạt tài sản. Ngoài ra, NCT còn đôi khi bị các thế lực hắc ám lợi dụng vào những trò chơi chính trị bẩn thỉu. Chưa kể sự già hóa dân số ngày càng nhanh sẽ gây áp lực lên xã hội, đối tượng tổn thương nhất sẽ là NCT. Tất cả những vấn đề trên nếu không được nhận thức thấu đáo, nếu không có sự thay đổi hành vi một cách tích cực thì khó tránh khỏi phát sinh những vấn đề phức tạp, xung đột lợi ích xã hội, dẫn đến mất ổn định.
Kể từ sau Đại hội VI, công tác NCT đã có nhiều chuyển biến quan trọng về việc bảo vệ quyền lợi chính đáng cho NCT. Trong đó đáng lưu ý là việc tích cực tham gia xây dựng các văn bản pháp quy, thể chế hóa quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với NCT. Trung ương Hội NCT từ đầu nhiệm kì Đại hội VI đến nay đã rất tích cực trong việc phối hợp với các ban, bộ, ngành liên quan rà soát lại, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp chính sách hiện hành với thực tế đời sống của NCT. Tại kì họp thứ 5 Quốc hội khóa XV, đại biểu Quốc hội đại diện cho NCT đã có kiến nghị, đề xuất với Thường vụ Quốc hội cần có giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách đối với NCT.
* Kết nối xã hội, làm tốt hơn việc chăm sóc NCT: Đây là một trong 3 trụ cột của công tác NCT hiện nay, là thước đo chất lượng, hiệu quả công tác NCT, nó phản ánh truyền thống đền ơn đáp nghĩa và đạo lí uống nước nhớ nguồn của dân tộc Việt Nam. Người xưa có câu “một đời người hai đời trẻ con”, ý này không phải coi thường NCT, mà là một cách tiếp cận, chia sẻ, thấu hiểu chu trình tâm lí của một vòng đời con người ở trên dương gian. Lúc còn ấu thơ, con người cần được cha mẹ, ông bà, xã hội quan tâm, chăm sóc, dành tất cả những gì tốt đẹp nhất. Khi về già, NCT lặp lại vòng đời tâm lí na ná tuổi ấu thơ, nhớ - quên, làm nũng - hờn dỗi, thường hay bị ốm đau, không tự bảo vệ được bản thân, luôn bị đe dọa bởi thời tiết, không tự chăm sóc. Cuộc sống mưu sinh vốn đã chiếm mất nhiều sức lực của con người, nên khi gia nhập vào giai tầng NCT thì mỗi người đều đối mặt với muôn vàn khó khăn, thách thức (kinh tế, sự gắn kết cộng đồng, sức khỏe, tính tự lập). Đó là một “gánh nặng” đối với con cháu và xã hội, nhưng không ai được phép từ nan và chối bỏ. Có những nơi trên thế giới, khi người già yếu đuối, thập tử nhất sinh, thì con cháu cõng lên trên núi cao, để lại cho đến khi từ dã nhân gian, làm mồi cho quạ. Còn ở Việt Nam, không chỉ con cháu mà cộng đồng xã hội thường quan tâm, chia sẻ, thăm hỏi, thắp nén nhang lòng tiễn biệt lúc về chốn Tây Phương. Do vậy, chăm sóc NCT là một yêu cầu mang tính quy luật sinh tử, đồng thời mang đạo lí dân tộc. Thấm nhuần những triết lí nhân bản đối với NCT, từ đầu nhiệm kì Đại hội VI, Thường trực Hội đã rất quan tâm tới việc đề xuất với các cấp có thẩm quyền điều chỉnh mức trợ cấp cho NCT, đồng thời kí kết chương trình phối hợp với các ban, ngành, doanh nghiệp, vận động quyên góp để ủng hộ cho NCT có hoàn cảnh khó khăn. Thường trực Hội cũng thăm, tặng quà, chúc thọ cho NCT. Tất nhiên, so với yêu cầu chăm sóc NCT thì còn khoảng cách khá xa, song dẫu sao cũng làm ấm lòng NCT khắp mọi miền đất nước. Việc chăm sóc NCT không chỉ đơn thuần là đề xuất nâng mức trợ cấp, tặng quà, hỗ trợ về mặt vật chất, nhà ở, vay vốn sản xuất kinh doanh, khám chữa bệnh; mà còn được quan tâm, chú trọng tới nâng cao đời sống tinh thần, với nhiều hình thức sinh hoạt văn hóa đa dạng, phong phú, kết hợp giữa rèn luyện sức khỏe với vui chơi, giải trí, góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Mô hình CLB Liên thế hệ tự giúp nhau (LTHTGN) tiếp tục được củng cố và nhân rộng, tạo môi trường thuận lợi cho NCT tương trợ, báo hiếu, giảm bớt gánh nặng xã hội. Hội diễn văn nghệ NCT các khu vực, tiến tới toàn quốc thực sự là dịp khích lệ tinh thần, sự phấn khích, đánh thức tài năng văn hóa, văn nghệ ở NCT. Công tác NCT hiện nay thực sự đang gửi đi thông điệp đối với người trẻ tuổi về trách nhiệm xã hội, lương tâm, đạo lí trên đời, giữ được nét đẹp văn hóa “nhiễu điều phủ lấy giá gương”.
*Phát huy mạnh mẽ vai trò NCT tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc: đây là trụ cột thể hiện vai trò quan trọng của NCT trong đời sống đương đại. Thường trực Hội đã rất chú trọng tới việc tổ chức các hoạt động thiết thực, khích lệ, tôn vinh, cổ vũ tinh thần thi đua yêu nước của NCT. Điển hình là việc tổ chức Hội nghị toàn quốc tuyên dương điển hình NCT tham gia bảo vệ an ninh Tổ quốc (năm 2022), Hội nghị biểu dương NCT làm kinh tế giỏi (sẽ tổ chức vào cuối năm 2023). Thường trực Hội đã đề xuất với Trung ương một số cơ chế, chính sách khuyến khích NCT làm kinh tế, như: Đối thoại chính sách, cho vay vốn ưu đãi, kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa sản phẩm. Hội cũng đã và đang đảm đương vai trò chủ lực, giúp cho Chính phủ có đầu mối kết nối nguồn lực, bảo đảm điều kiện cần thiết hoàn thành ba chương trình quốc gia liên quan tới NCT. Các báo cáo chuyên đề của các Ban, Bộ, ngành Trung ương, các địa phương đều ghi nhận đóng góp đáng kể của NCT trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. NCT đã gương mẫu, tiên phong trong vận động xây dựng nông thôn mới, xây dựng đô thị văn minh. Ở vùng biên giới, NCT là tai mắt bảo vệ đường biên. Ở miền núi, NCT tham gia vào việc giúp chính quyền giải quyết những vụ việc phức tạp. Ở miền biển, NCT là từ điển sống cho kinh nghiệm chinh phục biển cả. Trên mặt trận tư tưởng, NCT là những bạch đầu quân đấu tranh chống quan điểm sai trái, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Nhiều tấm gương cao tuổi vẫn nuôi chí bền trong học tập, gương mẫu cho con cháu tiếp bước xây dựng xã hội học tập. Nhiều nghệ nhân không quản sức yếu, còn đam mê truyền nghề cho thế hệ trẻ. Không ít NCT tâm huyết viết tâm thư hiến kế với lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tham gia tích cực vào đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Trong vai trò đại diện cho cử tri là NCT được tiếp xúc với đại biểu Quốc hội khóa XV, NCT đã phản ánh tâm tư, nguyện vọng với Quốc hội, có những ý kiến xác đáng phản biện đối với chủ trương, chính sách mới, góp ý vào xây dựng hoặc sửa luật. Trong phòng chống đại dịch Covd-19, người già cũng tham gia góp của, góp công cùng toàn dân chiến thắng dịch bệnh. Trong vận động quyên góp giúp đỡ đồng bào bị thiên tai, đền ơn đáp nghĩa... Hội cũng tham gia rất tích cực.
2. Với tinh thần và quyết tâm cao hơn, công tác Hội các cấp sẽ tiếp tục vươn lên tầm cao mới:
Bám sát quan điểm chỉ đạo của Đảng, nắm vững chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương giữa nhiệm kì “Chăm lo đời sống người có công với cách mạng, người có hoàn cảnh khó khăn; xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị, bản sắc văn hoá nông thôn, đô thị, giải quyết việc làm, giảm nghèo bền vững; ưu tiên bố trí nguồn lực thực hiện các chương trình, đề án, chính sách đối với đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo”. Theo đó, Hội NCT Việt Nam là một tổ chức xã hội sâu rộng, liên quan tới gần 17 triệu NCT trên mọi miền đất nước, Hội cũng là một thành viên có tính đặc thù của Trung ương Mặt Trận Tổ quốc Việt Nam, vì vậy cần tiếp tục phát huy trí tuệ, tâm huyết của NCT vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các chỉ tiêu về số lượng thì có thể đạt được, nhưng điều quan trọng là chất lượng trong từng chỉ tiêu. Vì vậy, Thường vụ Hội đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đồng bộ, toàn diện 9 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, củng cố bền vững 3 trụ cột hoạt động của Hội, 3 chương trình công tác và 3 nhiệm vụ được Chính phủ giao. Hội tiếp tục tranh thủ sự quan tâm lãnh đạo của Trung ương, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, kêu gọi lòng hảo tâm của các mạnh thường quân, sự đồng tâm hợp lực của hội viên. Hội tiếp tục củng cố, hoàn thiện bộ máy tổ chức theo hướng khoa học, hiệu quả, nhạy bén, sắc sảo trong ý tưởng tham mưu, bài bản trong tổ chức thực hiện. Chủ động xây dựng chương trình kế hoạch để sớm triển khai chỉ đạo của Ban Bí thư về mô hình 4 cấp, đề xuất với các Ban, Bộ, ngành liên quan, làm việc với các địa phương để hướng dẫn kịp thời việc sắp xếp mạng lưới Hội, bảo đảm tính thống nhất, thông suốt, vận hành hoạt động hiệu quả. Chuẩn bị chu đáo các điều kiện cần thiết, bảo đảm tổ chức các sự kiện, hội nghị, hội thảo do Hội chủ trì, trước hết là Hội nghị toàn quốc tuyên dương NCT làm kinh tế giỏi, Liên hoan tiếng hát NCT. Về các phong trào thi đua yêu nước, các mô hình liên quan tới Hội, sẽ chú trọng tính lan tỏa xã hội, trở thành nếp sinh hoạt thường xuyên của NCT Việt Nam (phong trào thi đua “Tuổi cao - Gương sáng); mô hình CLB LTHTGN,…). Tiếp tục đề xuất cơ chế, chính sách, vận động, kết nối lực lượng, tạo nguồn lực tổng hợp để nâng cao chất lượng chăm sóc NCT, đồng thời phát huy vai trò NCT trong cuộc sống đương đại. Để làm việc này ngày một tốt hơn, Hội cần chú trọng hơn công tác tư tưởng chính trị, giúp cho cán bộ, hội viên nhận thức đúng, hành động thiết thực, góp phần đưa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống. Bên cạnh đó, cần nắm bắt tư tưởng chính trị, tâm tư nguyện vọng chính đáng của NCT; phát hiện một số vấn đề bức thiết liên quan tới NCT; dự báo các hệ lụy khi đất nước đứng trước xu hướng già hóa dân số nhanh, đứng trước nguy cơ biến đổi khí hậu, dịch bệnh, sự xuống cấp đạo đức xã hội.
Trên chặng đường bước tiếp, NCT Việt Nam cần tiếp tục đinh ninh lời Bác Hồ trong “Lời hiệu triệu đoàn kết tất cả các bậc phụ lão” (ngày 6/6/1941): “Trách nhiệm của các cụ phụ lão chúng ta đối với nhiệm vụ đất nước thật là trọng đại. Đất nước hưng thịnh do phụ lão gây dựng, đất nước tồn tại do phụ lão giúp sức. Đất nước bị mất, phụ lão cứu. Đất nước suy sụp phụ lão phù trì. Nước nhà hưng, suy, tồn, vong, phụ lão đều gánh trách nhiệm rất nặng nề”.