Những căn cứ pháp luật khi ban hành quyết định thu hồi đất dự án
Ngày 6/6/2016, Ban Quản lí dự án (QLDA) quận Long Biên có Tờ trình số 689/TTr-QLDA và ngày 23/6/2016 có Báo cáo thẩm định của Hội đồng thẩm định số 25BC-HĐTĐ, đề xuất chủ trương đầu tư dự án nhóm B, C, sử dụng ngân sách quận. Cùng ngày 23/6/2016, UBND quận có Tờ trình số 123/UBND, kèm theo đề xuất chủ trương đầu tư dự án GPMB chỉnh trang hạ tầng kĩ thuật ô quy hoạch G.2/CCK0, G.2/P1 phụ cận tuyến đường Cổ Linh, đường dẫn cầu Vĩnh Tuy, phục vụ đấu giá quyền sử dụng đất phường Long Biên. Cùng ngày 23/6/2016, HĐND quận Long Biên có Văn bản số 09/HĐND-TCKH, phê duyệt chủ trương đầu tư dự án này. Quy mô dự án diện tích 13.455,4m2. Dự án nhóm C, tổng mức đầu tư làm tròn số 30.975.000.000 đồng vốn ngân sách, địa điểm thực hiện dự án ô quy hoạch G.2/CCK0, G.2/P1, thời gian thực hiện năm 2016-2017. Văn bản này do ông Đỗ Mạnh Hải, Chủ tịch HĐND quận Long Biên kí.
Ngày 25/8/2016, UBND quận Long Biên có Văn bản số 1516/UBND-QLDA gửi Sở TN&MT Hà Nội, đề nghị xác định ranh giới phục vụ công tác GPMB, chỉnh trang hạ tầng kĩ thuật ô quy hoạch G.2/CCK0, G.2/P1. Ngày 20/9/2016, Sở TN&MT phê duyệt chỉ lệnh cấm mốc giới tại bản vẽ “Mặt bằng xác định ranh giới thu hồi đất”.
HĐND TP Hà Nội có Nghị quyết số 19/NQ-HĐND ngày 6/12/2016, thông qua các công trình dự án sử dụng đất trên địa bàn TP Hà Nội năm 2017, kèm theo Nghị quyết này có danh mục công trình dự án thu hồi đất năm 2017 của các quận, huyện. Theo đó, quận Long Biên có dự án G.2/CCK0, G.2/P1 phụ cận tuyến đường Cổ Linh, đường dẫn cầu Vĩnh Tuy, phục vụ đấu giá quyền sử dụng đất phường Long Biên, diện tích 1,5 ha đất ở đô thị. Căn cứ Nghị quyết số 19, UBND TP có Quyết định số 15/QĐ-UBND ngày 3/1/2017, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2017 của quận Long Biên, chủ đầu tư dự án G.2/CCK0, G.2/P1 là UBND quận, căn cứ Văn bản phê duyệt chủ trương đầu tư số 09/HĐND-TCKH ngày 23/6/2016 của HĐND quận Long Biên. Dự án chưa thực hiện trong kế hoạch sử dụng đất năm 2016 chuyển sang năm 2017.
 |
| Thông báo thu hồi đất ngày 14/12/2016 căn cứ vào Quyết định số 1827, nhưng quyết định này lại không có dự án G.2/CCK0, G.2/P1. |
Ngày 5/12/2017, HĐND TP có Nghị quyết số 19, thông qua các công trình dự án thu hồi đất năm 2018 của các quận huyện. Căn cứ Nghị quyết này, ngày 10/1/2018 UBND TP Hà Nội có Quyết định số 212/QĐ-UBND, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2018 của quận Long Biên trong đó có nhóm I là các dự án không thay đổi chỉ tiêu sử dụng đất (đã cắm mốc giới GPMB nhưng chưa có quyết định giao đất), có dự án G.2/CCK0, G.2/P1, chủ đầu tư là UBND quận, diện tích đất thu hồi 1,5 ha đất ở đô thị, căn cứ pháp lí của dự án là Quyết định số 7605/QĐ-UBND ngày 28/10/2016 của UBND quận Long Biên, phê duyệt Báo cáo kinh tế, kĩ thuật.
Tại Nghị quyết số 11 ngày 4/12/2018 của HĐND TP, thông qua các công trình dự án thu hồi đất năm 2019 của các quận, huyện. Căn cứ Nghị quyết này, ngày 7/3/2019, UBND TP Hà Nội có Quyết định số 1086/QĐ-UBND, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2019 của quận Long Biên, trong đó ở nhóm I các dự án không thay đổi chỉ tiêu sử dụng đất (đã cắm mốc giới GPMB nhưng chưa có quyết định giao đất), có dự án G.2/CCK0, G.2/P1, chủ đầu tư là Trung tâm Phát triển quỹ đất quận Long Biên, diện tích đất thu hồi 1,35 ha đất ở đô thị, căn cứ pháp lí của dự án là Quyết định số 7605/QĐ-UBND ngày 28/10/2016 của UBND quận Long Biên. Như vậy, sau 3 lần được HĐND TP ra Nghị quyết thông qua vào các năm 2016, 2017 và 2018; 3 lần được UBND TP ra Quyết định phê duyệt vào các năm 2016, 2017 và 2018, dự án G.2/CCK0, G.2/P1 của quận Long Biên chính thức do chủ đầu tư là Trung tâm Phát triển quỹ đất quận Long Biên, diện tích đất thu hồi 1,35ha đất ở đô thị, căn cứ pháp lí của dự án là Quyết định số 7605/QĐ-UBND ngày 28/10/2016 của UBND quận Long Biên.
Các căn cứ pháp lí này phù hợp với Biên bản bàn giao mốc thực địa ngày 10/10/2016, do Sở TN&MT đại diện là ông Đỗ Tiến Chính, Phó Trưởng phòng Đo đạc bản đồ và Viễn thám là bên giao; bên nhận mốc giới UBND quận Long Biên đại diện là ông Đỗ Huy Chiến, Phó Chủ tịch UBND quận, cùng các bên chứng kiến, đã tiến hành xác định và bàn giao các mốc ranh giới khu đất (được xác định trên thực địa). Tổng diện tích khu đất là 13.501,8m2, trong đó diện tích đã giao cho Ban Quản lí dự án Hạ tầng Tả Ngạn, theo Quyết định số 529/QĐ-UBND ngày 24/1/2005 của UBND TP Hà Nội, thực hiện giai đoạn 1 là 869,2m2, diện tích nằm vào đường quy hoạch là 291,6m2, diện tích thu hồi để đấu giá là 7,8m2.
Sự thực theo biên bản bàn giao mốc giới diện tích tổng thể dự án là 13.501,8m2, nhưng số liệu đất giao theo Quyết định số 529 và diện tích nằm vào đường quy hoạch, đất đấu giá, chỉ thể hiện có 1.168,6m2 đã giao, còn 12.341m2 là diện tích phụ cận sẽ thu hồi để đấu giá xây dựng chung cư từ 3 -15 tầng.
Dự án này thu hồi đất theo mục d, khoản 3, Điều 62 Luật Đất đai để chỉnh trang hạ tầng kĩ thuật ô quy hoạch G.2/CCK0, G.2/P1 phụ cận tuyến đường Cổ Linh, đường dẫn cầu Vĩnh Tuy phục vụ đấu giá quyền sử dụng đất, còn phải tuân thủ những nguyên tắc cơ bản theo Luật Quy hoạch năm 2015. Soi chiếu dự án này thiếu những căn cứ minh bạch công khai, có bao nhiêu mét vuông thuộc đất ở của các hộ dân, bao nhiêu mét vuông đất nông nghiệp, đất công ích của địa phương chưa được công khai làm rõ để người dân giám sát bảo đảm quyền lợi của Nhà nước và người dân, dẫn đến chưa tìm được tiếng nói đồng thuận, người dân khiếu kiện kéo dài.
Những căn cứ mà công dân khiếu nạiNgày 14/12/2016, UBND quận Long Biên có Thông báo thu hồi đất đối với các hộ dân thuộc ô quy hoạch G.2/CCK0, G.2/P1, căn cứ của việc thu hồi đất theo khoản 3, Điều 62 Luật Đất đai năm 2013 và Quyết định số 1827/QĐ-UBND ngày 19/4/2016 của UBND TP phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2016 của quận Long Biên.
Nhưng kì lạ ở chỗ, Quyết định số 1827 lại không có Dự án G.2/CCK0, G.2/P1. Như vậy, Thông báo thu hồi đất của UBND quận Long Biên đã căn cứ theo quyết định không đúng sự thật, thiếu tính pháp lí, không thể thực hiện thu hồi đất theo Thông báo này. Đó là lí do người dân khiếu nại. Việc người dân khiếu nại hoàn toàn có cơ sở pháp lí.
Theo ông Vũ Tiến Chung, bà Ngô Thị Hương và bà Nguyễn Thị Thủy, đại diện cho các hộ dân bị thu hồi đất ở tổ 22, phường Long Biên thì việc lập quy hoạch dự án có dấu hiệu vi phạm các quy định của Luật Đất đai và Luật Quy hoạch.
Minh chứng theo khoản 6 Điều 35 Luật Đất đai năm 2013, nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải được dân chủ công khai. Ở dự án này khi lập dự án Ban QLDA quận Long Biên có Tờ trình số 689/TTr-QLDA, nhưng những người dân có quyền lợi liên quan bị thu hồi đất cho dự án lại không được bàn công khai dân chủ để bảo đảm quyền lợi của mình cũng như lợi ích của Nhà nước. Đất thu hồi của các hộ dân là loại đất ở đô thị, để chỉnh trang đô thị theo Điều 6 Luật Quy hoạch đô thị năm 2015, thì nguyên tắc cơ bản trong hoạt động quy hoạch “Bảo đảm công khai, minh bạch và kết hợp hài hòa giữa lợi ích quốc gia, cộng đồng và cá nhân”. Điều 20 và 21 Luật Quy hoạch cũng nêu rõ trách nhiệm “phải lấy ý kiến về quy hoạch đô thị, hình thức thời gian lấy ý kiến”. Thế nhưng ở dự án này Ban QLDA quận Long Biên đã không họp bàn lấy ý kiến của dân, dự án thiếu công khai minh bạch, không bảo đảm hài hòa lợi ích của dân với những tổ chức cá nhân được hưởng lợi khi tham gia đấu giá đất thu hồi. Chính vì không công khai minh bạch, không có ý kiến của dân dẫn đến việc UBND quận Long Biên đã áp đặt việc đền bù hỗ trợ giải phóng mặt bằng không đúng nguồn gốc đất của các hộ dân, đất ở đô thị nhưng lại được bồi thường là đất nông nghiệp, xâm hại đến quyền lợi chính đáng của người dân.
Với những căn cứ trên, người dân khiếu kiện nhưng không được giải quyết, dẫn đến khiếu kiện kéo dài. (Còn nữa)
Trần Thị Thực
