Báo động tình trạng xây nhà tràn lan trên đất nông nghiệp

Quy định là vậy, trên thực tế nhiều năm qua, tình trạng lấn chiếm, xây dựng nhà ở kiên cố, nhà xưởng trái phép diễn ra khá phổ biến ở nhiều địa phương, trong đó có TP Hà Nội. Dù đã có quy định cụ thể và có chế tài xử lí đi kèm, nhưng ở một số vùng ngoại thành Hà Nội, hoạt động xây nhà dựng xưởng, thậm chí nhà ở kiên cố trên đất nông nghiệp vẫn tiếp diễn với nhiều thủ đoạn tinh vi và chưa có dấu hiệu dừng lại.

Vừa qua, Tạp chí Người cao tuổi nhận được đơn của người dân (trong đó có nhiều người cao tuổi) ở xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, phản ánh về tình trạng quản lí đất đai và trật tự xây dựng có dấu hiệu sai phạm trên địa bàn các thôn Nhân Hòa, Thượng Phúc,… trong xã.

Những ngôi nhà xây trên đất nông nghiệp tại thôn Nhân Hòa được quây tôn kín để tránh phát hiện.

Để “mục sở thị”, phóng viên (PV) Tạp chí Người cao tuổi đã đến những thôn mà người dân phản ánh. Tại thôn Nhân Hòa, theo ghi nhận có hàng loạt nhà xưởng, nhà tạm trên đất nông nghiệp. Đặc biệt là quanh khu vực Trường Mầm non Tả Thanh Oai, xen kẽ các ruộng lúa, các vườn cây, các vùng đất trồng màu;... đang có quá nhiều nhà cấp bốn, nhà 2-3 tầng kiên cố đã hoàn thiện để ở. Các công trình này tồn tại theo nhiều cách thức, nơi thì quây tôn quanh nhà để tránh tầm nhìn trực diện, nơi thì công khai xây dựng.

Khảo sát tiếp tại khu vực ngõ Đình, thôn Nhân Hòa, PV thấy tại đây có quá nhiều ngôi nhà cấp bốn được quây tôn kín bên ngoài, ở lấp sâu trong các vườn cây um tùm. Đáng chú ý là các căn nhà đó không còn chỉ là nhà tạm, mà đã được đầu tư xây dựng kiên cố, được dẫn điện, được cấp nước đầy đủ. Điều đáng nói là tại khu vực đất đai quanh thôn Thượng Phúc còn có cả nhà ba tầng, nhà dạng biệt thự nhỏ được xây dựng kiên cố với quy mô từ vài trăm mét đến khoảng 1.000m2 trên khu vực đất nông nghiệp,... Các ngôi nhà lớn trên đất nông nghiệp này, tại sao lại có thể gần như là “tàng hình” đối với cơ quan chức năng tại địa phương?

Khoản 1, Điều 5 Luật Đất đai năm 2024 quy định nguyên tắc sử dụng đất phải đúng mục đích sử dụng đất. Nếu sử dụng sai mục đích sẽ bị xử lí vi phạm hành chính.

Điều 8, 9, 10, 11, 12 Nghị định 123/2024/NĐ-CP của Chính phủ, khi sử dụng đất sai mục đích (xây nhà trên đất không phải là đất ở) thì bị phạt tiền và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, trong đó có biện pháp buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu. Biện pháp buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu có nghĩa là phải tháo dỡ nhà ở (nếu có) vì sử dụng đất sai mục đích.

Tại Điều 136 Luật Nhà ở năm 2023 cũng quy định rõ về các trường hợp nhà ở phải phá dỡ, cụ thể:

a) ……

d) Nhà ở xây dựng trong khu vực cấm xây dựng hoặc xây dựng trên đất không phải là đất ở theo quy hoạch đã được phê duyệt;

Một người cao tuổi ở xã Tả Thanh Oai cho biết: Gần đây, chính quyền xã đang kiểm tra việc sử dụng đất, xây dựng công trình trên đất tại một số ngôi nhà ở khu vực thôn Siêu Quần nhưng chưa hoặc không kiểm tra xem xét toàn bộ nhà cửa xây dựng tại các khu vực thôn Nhân Hòa, thôn Thượng Phúc,... Việc xử lí dường như có tính “chọn lọc”, chỉ chọn ra một vài nhà để xử lí mà thiếu tính đồng bộ.

Tại ngõ nhỏ của thôn Nhân Hòa, giáp Trường Mầm non Tả Thanh Oai có hàng loạt nhà xây trên đất nông nghiệp.

Liên quan đến sự việc, trao đổi với PV, ông Phạm Hải Hậu, Quyền Chủ tịch UBND xã Tả Thanh Oai cho biết, do ông mới tiếp quản việc quản lí địa bàn (trước đây ông Hậu là Phó Chủ tịch phụ trách Văn xã), nên những vấn đề về quản lí đất đai, xây dựng chưa thể nắm hết. Tuy nhiên, trong thời gian tới, “Tôi sẽ chỉ đạo lực lượng chức năng tiến hành thanh kiểm tra, sai tới đâu, xử phạt tới đó, với tinh thần không dung túng cho các sai phạm mới phát sinh. Còn các sai phạm đã tồn tại trong lịch sử, chúng tôi sẽ xử lí dần dần, chứ không thể một sớm một chiều được”. Ông Hậu khẳng định, ngay khi có kết quả kiểm tra về tình trạng vi phạm, sẽ thông tin kịp thời tới báo chí.

Thiết nghĩ, UBND xã Tả Thanh Oai cùng các cơ quan chức năng cần quyết liệt xử lí đồng bộ, tuân thủ đúng theo quy trình luật định, với mục đích cao nhất là trả lại nguyên trạng đất đai. Tránh tình trạng dư luận trái chiều không cần thiết về tính minh bạch của cơ quan công quyền. Nên chăng, UBND xã Tả Thanh Oai cần nhanh chóng vào cuộc, tiến hành kiểm tra, xử lí đồng bộ các công trình xây dựng trên đất nông nghiệp tại khu vực thôn Siêu Quần, thôn Nhân Hòa, thôn Thượng Phúc nêu trên; cùng các thôn trong xã. Đồng thời, cần có hình thức kỉ luật nghiêm khắc đối với những cá nhân, tổ chức có dấu hiệu buông lỏng quản lí, để phát sinh các sai phạm nghiêm trọng như các công dân trong xã phản ánhn