Ông Đặng Văn Phước và bà Hồ Thị Nghĩa, trú 10/5 đường Đồng Nai, phường Phước Hải, tạo lập được thửa đất diện tích 1.394,2m2 trồng rau màu từ sau năm 1975. Năm 2001, ông bà cho 2 con là Đặng Văn Xuân Trang Quốc và Đặng Thị Thúy Loan làm 2 căn nhà nhỏ trên thửa đất, lập gia đình và làm ăn sinh sống đến nay, không tranh chấp. Nhà của anh Quốc có diện tích 35m2; nhà của chị Loan có diện tích 30m2. Đầu năm 2016, ông Mai Thạch Văn, cán bộ Công ty CP Bất động sản Hà Quang (Công ty Hà Quang) đến thông báo cho anh Quốc và chị Loan biết: Khu đất của gia đình nằm trong diện phải giải tỏa để thực hiện Dự án Khu đô thị mới Lê Hồng Phong II. Từ đó, ông Văn nhiều lần đến vận động gia đình anh Quốc và chị Loan giao đất để được thưởng và hứa hẹn, sẽ cấp đất tái định cư giúp 2 gia đình sớm ổn định cuộc sống.

Ông Đặng Văn Phước và chị Đặng Thị Thúy Loan tại thửa đất của gia đình đã được nhiều hộ dân xây nhà cao tầng
.Mặc dù chưa có bất cứ một văn bản pháp luật nào về thu hồi, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, nhưng do nhận thức pháp luật hạn chế, lại bị cán bộ dự án thúc ép, nên ngày 3/3/2016, anh Quốc và chị Loan đã giao toàn bộ 2 căn nhà tại địa chỉ 10/10E và 10/10C Đồng Nai, phường Phước Hải, TP Nha Trang cùng thửa đất có diện tích 1.394,2m2 cho Công ty Hà Quang. Ngược lại, Công ty Hà Quang hỗ trợ cho gia đình anh Quốc và chị Loan, mỗi gia đình 9 triệu đồng để thuê nhà ở trong thời gian 3 tháng.Thời gian trôi đi, tiền bồi thường, hỗ trợ không thấy, đất tái định cư cũng không, Công ty Hà Quang, sau khi hỗ trợ tiền thuê nhà lần 1 thời gian 3 tháng, tiếp tục hỗ trợ lần 2, lần 3, lần 4. Khi nhận tiền hỗ trợ thuê nhà lần 5 vào tháng 4/2017, cả 2 anh em Quốc, Loan và ông Phước nhận được Thông báo số 112/TB-HĐBT ngày 4/4/2017 của Hội đồng BTHT&TĐC Khu đô thị mới Lê Hồng Phong II, do ông Lê Huy Toàn, Chủ tịch Hội đồng và là Phó Chủ tịch UBND TP Nha Trang kí, về việc: Niêm yết dự kiến phương án chi tiết về bồi thường, hỗ trợ Vừa nhận Thông báo, cũng là lúc Hội đồng BTHT&TĐC triển khai bồi thường. Và từ tháng thứ 16, Công ty Hà Quang cũng chấm dứt hỗ trợ tiền thuê nhà, để mặc gia đình anh Quốc, chị Loan sống lay lắt nay đây mai đó. Nhưng, cũng từ đây, qua tìm hiểu và được nhiều người tư vấn, 2 anh em Quốc và Loan nhận ra hàng loạt hành vi có dấu hiệu sai phạm trong bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Hội đồng BTHT&TĐC Dự án Khu đô thị mới Lê Hồng Phong II. Sai phạm được thể hiện:Hai căn nhà của anh Quốc, chị Loan có diện tích 35m2 và 30m2, nhưng nằm trên thửa đất 1.394,2m2, lẽ ra phải được bồi thường đất ở đô thị mỗi người 100m2 theo quy định của Luật Đất đai, nhưng Hội đồng chỉ bồi thường trong phạm vi đất làm 2 căn nhà là 35m2 và 30m2, gây thiệt hại cho 2 anh em ít nhất 65 triệu đồng đối với chị Loan và 70 triệu đồng đối với anh Quốc, theo giá mỗi m2 một triệu đồng do Hội đồng đưa ra.Luật Đất đai quy định: Sau khi Hội đồng yêu cầu người có đất bị thu hồi tự kê khai tài sản trên đất; tổ công tác tiến hành kiểm kê thẩm định; vẽ sơ đồ kĩ thuật; thống nhất phương án bồi thường, hỗ trợ, cấp đất tái định cư; thông qua Hội đồng báo cáo UBND thành phố ban hành các quyết định hành chính về thu hồi đất; bồi thường, hỗ trợ và cấp đất tái định cư.Ở đây, Hội đồng BTHT&TĐC không làm như vậy, chỉ căn cứ vào Thông báo về việc niêm yết dự kiến phương án bồi thường hỗ trợ… để ép dân nhận tiền; rồi kí các cam kết do Công ty Hà Quang soạn ra, mà không ban hành các quyết định hành chính theo quy định.
Thửa đất có diện tích 1.394,2 m2, trừ 2 thửa của anh Quốc, chị Loan là 30 + 35= 65m2; sẽ còn 1.329,2m2; nếu chỉ thu hồi 909,9 m2 như trong bảng tính của Hội đồng, thì diện tích còn lại phải là 419,3m2 chứ không phải 140m2. Như vậy, qua cách tính của Hội đồng, cha con ông Phước bỗng nhiên mất hẳn 379,3m2 đất chưa biết đi đâu?
Đất của ông Phước, cũng như nhà, đất của anh Quốc và chị Loan bị thu hồi 100%, nhưng anh Quốc, chị Loan chưa được cấp đất tái định cư, trong khi Ban Quản lí dự án đã phân lô bán nền phần lớn thửa đất. Ông Mai Thạch Văn, cán bộ dự án còn nói: Thu hồi đất là một chuyện, còn tái định cư lại là chuyện khác. Có khi thu ở chỗ này nhưng cấp ở chỗ khác, gây bức xúc cho gia đình.
Khu đô thị Lê Hồng Phong II do Công ty Hà Quang làm chủ đầu tư, thuộc loại dự án kinh doanh thương mại. Do đó, việc bồi thường phải thực hiện theo sự thỏa thuận. Ở đây, chính quyền TP Nha Trang đã thay doanh nghiệp thu hồi đất của dân, đền bù với giá đất nông nghiệp 250 đến 350 nghìn đồng/m2; nhưng khi chuyển nhượng lại bán với giá 30 đến 40 triệu đồng/m2. Bất cập này liệu có dấu hiệu lợi ích nhóm?
Đặc biệt nghiêm trọng, chỉ trong phạm vi 1.394,2m2 của cha con ông Phước, Hội đồng BTHT&TĐC lập 2 bộ hồ sơ giả cho bà Nguyễn Thị Như Hà, hộ khẩu 9/7 Hương Điền, Phước Hải và ông Bùi Anh Sĩ, hộ khẩu 160 đường Trần Qúi Cáp, phường Phương Sài.
Theo hồ sơ của bà Hà, ông Sĩ, cả 2 đều có giấy nhận chuyển nhượng đất viết tay của ông Đặng Văn Phước từ năm 1999 (Sĩ) và năm 2000 (Hà). Đất của ông Sĩ có diện tích 25m2, của bà Hà có diện tích 35m2. Chủ tịch UBND phường Phước Hải xác nhận Sĩ, Hà có nhà và đất có nguồn gốc nhận chuyển nhượng trong thửa đất 1.394,2m2 của ông Phước. Hồ sơ còn có biên lai thu tiền đền ơn đáp nghĩa từ năm 2002; Biên bản kiểm kê tài sản và hồ sơ kĩ thuật thửa đất, do Hội đồng BTHT&TĐC thiết lập. Cả 2 được ghi địa chỉ 10/10B và 10/10D Đồng Nai, Phước Hải, Nha Trang. Theo đó, ông Sĩ được bồi thường, hỗ trợ, khen thưởng tổng cộng 106 triệu đồng và được bố trí một lô đất tái định cư tại khu tái định cư Dự án Khu đô thị Lê Hồng Phong II. Tương tự, hộ bà Nguyễn Thị Như Hà được bồi thường 147 triệu đồng và cũng được một suất đất tái định cư tại khu đất nói trên.
Theo gia đình ông Phước và qua điều tra, xác minh của chúng tôi: Không có việc chuyển nhượng đất đai giữa vợ chồng ông Phước và ông Sĩ, bà Hà. Giấy tờ chuyển nhượng đó là giả mạo. Chính ông Sĩ và bà Hà khi gặp chúng tôi cũng thừa nhận, họ chỉ đứng tên dùm và được bồi dưỡng 2 lần, mỗi lần một triệu đồng. Tuy nhiên, theo chúng tôi, hành vi nói trên một mình ai đó không thể làm được, mà phải có đường dây bao gồm: công an xác nhận hộ khẩu; đô thị xác nhận nhà ở; địa chính xác nhận đất đai. Ngoài ra, không thể thiếu vai trò Tổ trưởng dân phố và Chủ tịch UBND phường. Mặt khác, hành vi này chắc chắn không chỉ có 2 trường hợp như vừa phản ánh, mà còn nhiều nữa, nhiều nữa; giống như đã xảy ra ở Dự án Khu đô thị Hoàng Long ở phường Phước Long. Chính vì thế, chúng tôi đề nghị Công an tỉnh Khánh Hòa vào cuộc truy quét bằng sạch đường dây chạy đất dự án, đang gây nhức nhối trong Nhân dân không chỉ ở Phước Hải, Phước Long, mà còn nhiều nơi khác trên địa bàn TP Nha Trang.
Nguyễn Xuân