Loạt vi phạm của Công ty CP Toàn Minh tại mỏ đá núi Nhót

Thanh tra tỉnh Thanh Hóa vừa ban hành Kết luận Thanh tra số: 1999/KL-TTTH ngày 11/8/2025 về thanh tra việc chấp hành quy định của pháp luật trong quản lý, hoạt động khai thác khoáng sản của Công ty CP Toàn Minh tại mỏ đá núi Nhót, xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc (nay là xã Biện Thượng). Kết luận đã chỉ ra nhiều vi phạm.

Hoạt động thanh tra được thực hiện theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa tại Văn bản số: 1029/UBND-CNXDKH ngày 29/6/2025.

Khai thác vượt công suất, thiếu thuế

Nhiều vi phạm của Công ty CP Toàn Minh trong hoạt động khai thác khoáng sản mà Thanh tra tỉnh Thanh Hóa chỉ ra. Ảnh chụp sáng ngày 15/8/2025, khu vực khai trường Công ty CP Toàn Minh

Kết luận thanh tra khẳng định những nội dung công dân phản ánh là có cơ sở. Theo đó, đối với nội dung phản ánh xảy ra tai nạn lao động tại khu vực mỏ là đúng.

Theo nội dung kết luận, khoảng 14 giờ 45 phút ngày 9/6/2025 tại xưởng xẻ đá thuộc khu vực khai trường của mỏ đá vôi làm VLXD thông thường Công ty CP Toàn Minh tại xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc, xảy ra vụ tai nạn chết người. Nạn nhân là ông Vũ Văn T (SN: 1984). Hiện nay vụ việc đang được Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hóa thụ lý, giải quyết. Tại thời điểm thanh tra chưa có kết quả điều tra.

Về nội dung khai thác vượt công suất, có dấu hiệu trốn thuế. Qua kiểm tra hồ sơ đơn vị cung cấp xác định: Năm 2024, DN khai thác với sản lượng 22.747,9m3 đá làm vật liệu xây dựng thông thường, qui đổi ra trữ lượng địa chất 15.430m3, vượt 2,8 so với công suất thiết kế (15.000m3/năm).

Kết quả kiểm tra việc kê khai thuế cho thấy, Công ty CP Toàn Minh kê khai thiếu thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, với tổng số tiền hơn 24 triệu đồng. Chánh Thanh tra tỉnh đã ban hành quyết định thu hồi nộp về ngân sách Nhà nước.

Liên quan đến nội dung cho các hộ dân thuê đất làm nhà xưởng trong khu vực khai trường để chế tác đá mỹ nghệ cho thấy, Công ty CP Toàn Minh được duyệt hệ thống nhà xưởng trong khu mỏ đá có tổng cộng 10 nhà xưởng để sản xuất, chế biến vật liệu xây dựng thông thường. Đến thời điểm thanh tra đã xây dựng 9/10 nhà xưởng (nhà xưởng số 6 chưa thi công, nhà xưởng số 8 mới làm ½ khối lượng).

Qua kiểm tra hồ sơ kế toán chưa thể hiện, không theo dõi trích khấu hao tài sản cố định theo quy định hiện hành về quản lý tài sản cố định đối với các nhà xưởng đang sử dụng và cho thuê.

Năm 2024, Công ty CP Toàn Minh ký hợp đồng đối với 5 cá nhân trên địa bàn về việc hợp tác góp vốn tài sản tại 6 nhà xưởng (gồm các nhà xưởng số 1.2.4.5.8.9), kèm theo 3 máy xẻ đá, 3 máy đục CMC để các cá nhân thực hiện chế tác đá mỹ nghệ…

Việc Công ty CP Toàn Minh ký hợp đồng hợp tác, góp tài sản nhà xưởng, máy móc thiết bị cho các cá nhân sử dụng chế tác đá mỹ nghệ không đúng giấy phép khoáng sản được cấp, hợp đồng thuê đất để thực hiện dự án khai thác và chế biến đá làm vật liệu xây dựng thông thường là vi phạm quy định tại Khoản 3, Điều 12 Luật Đất đai năm 2013, và nguyên tắc sử dụng đất theo quy định tại khoản 1, Điều 5 Luật Đất đai 2024.

Về nội dung không xây các công trình cơ bản phục vụ khai thác mỏ, kết luận chỉ rõ: "Công ty CP Toàn Minh xây dựng chưa đầy đủ các hạng mục công trình phục vụ cho việc khai thác theo hồ sơ thiết kế được thẩm định; xây dựng nhà chòi bảo vệ trái quy định. Tuy nhiên, một số hạng mục chưa được thể hiện đầy đủ trong Biên bản của Đoàn kiểm tra liên ngành ngày 14/3/2025".

Kết luận Thanh tra số 1999/KL-TTTH ngày 11/8/2025

Trách nhiệm gọi tên Sở Tài nguyên và Môi trường

Thanh tra tỉnh Thanh Hóa còn chỉ ra nhiều sai phạm khác của Công ty CP Toàn Minh và Sở Tài nguyên và Môi trường (trước đây).

Theo đó, Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu cho UBND tỉnh cấp phép và cho thuê đất chưa đảm bảo quy định, cụ thể:

Tham mưu cho UBND tỉnh cấp Giấy phép số: 294/GP ngày 11/9/2018 không thông qua đấu giá quyền khai thác khoáng sản là chưa đảm bảo theo quy định tại Khoản 1 Điều 78 Luật Khoáng sản năm 2010 và Khoản 1 Điều 22 Nghị định số: 158/2016/NĐ-CP ngày 29/11/2016.

Tham mưu việc cấp Giấy phép khai thác và cho thuê đất, trong cùng một văn bản là chưa đảm bảo đúng quy định của pháp luật; tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quyết định số: 1070/QĐ-UBND ngày 29/3/2022 cho Công ty CP Toàn Minh thuê đất thực hiện dự án; ký hợp đồng thuê đất, bàn giao đất trên thực địa “không thống nhất” về diện tích với Giấy phép khai thác khoáng sản số 38/GP-UBND ngày 5/3/2020.

Chưa tham mưu điều chỉnh Giấy phép khai thác khoáng sản số: 38/GP-UBND theo chủ trương đầu tư điều chỉnh được UBND tỉnh phê duyệt.

Về xác định tỷ lệ đá xẻ, theo hồ sơ Công ty CP Toàn Minh được cấp phép xác định tỷ lệ 3%. Việc đánh giá, tính toán chính xác cần phải có trang thiết bị của cơ quan chuyên ngành. Tuy nhiên, Công ty khai thác bằng phương pháp cắt dây, qua kiểm tra thực tế bằng mắt thường cho thấy, tỷ lệ đá xẻ có thể cao hơn với tỷ lệ cấp phép...

Cũng theo Kết luậnThanh tra, Công ty này tại thời điểm thanh tra chưa nộp số tiền hơn 400 triệu đồng cấp quyền khai thác đã tính bổ sung theo quy định; thực hiện ký quỹ bảo vệ môi trường (lần 6) ngày 13/5/2025 chưa đảm bảo đúng thời gian theo quy định. Năm 2023 và 2024, Công ty kê khai thiếu thuế tài nguyên và chi phí bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, với tổng số tiền hơn 24 triệu đồng…

Được biết, trước khi Công ty CP Toàn Minh tiếp quản mỏ đá tại núi Nhót, xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc vào năm 2020, mỏ đá này (năm 2010) được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép khai thác khoáng sản cho Công ty CP BVTV – Phụ gia Xi măng 27/7 Xuân Sơn. Diện tích mỏ 2.183 ha, với trữ lượng 90.000m3, thời hạn 3 năm (đến tháng 4/2013).

Tuy nhiên, theo Thanh tra tỉnh Thanh Hóa, việc cấp phép khai thác này lại “không có trong quy hoạch khoáng sản được phê duyệt” là không đúng quy định. Thậm chí, Sở Tài nguyên và Môi trường vào thời điểm năm 2013, trước khi tham mưu quyết định đóng cửa mỏ vẫn chưa tham mưu thẩm định, phê duyệt đề án đóng cửa mỏ.

Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) chịu trách nhiệm chính đối với những khuyết điểm, vi phạm trong quá trình tham mưu cho UBND tỉnh, cấp phép khai thác, ký hợp đồng thuê đất, quyết định đóng cửa mỏ, xây dựng cơ bản mỏ và các khuyết điểm, vi phạm liên quan đến lĩnh vực tham mưu, quản lý nhà nước của ngành.

"Đối với Sở Nông nghiệp và Môi trường, tiến hành kiểm điểm, xử lý trách nhiệm (theo thẩm quyền) hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm và khắc phục kịp thời những khuyết điểm, vi phạm đã được chỉ ra", kết luận nêu.

Liên quan đến hoạt động của Công ty CP Toàn Minh tại mỏ đá núi Nhót, trước đó Tạp chí Người cao tuổi – Ngày mới Online đã có bài phản ánh: “Vụ tai nạn lao động gây chết người tại xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa: Cho thuê xưởng sản xuất đá mỹ nghệ trong khai trường khai thác đá có đúng quy định?”.

Khai trường khai thác đá Công ty CP Toàn Minh, có 01 máy đập đá, 01 băng tải hư hỏng, hoen gỉ vứt nằm chỏng chơ?

Ghi nhận của phóng viên sáng ngày 15/8/2025, cho thấy tại khu vực khai trường mỏ đá của Công ty CP Toàn Minh, dưới chân núi có một máy đập đá và một băng tải dây chuyền đã hoen gỉ, nằm chỏng chơ bên cạnh xưởng chế tác đá mỹ nghệ. Trong khi đó, theo giấy phép khai thác, Công ty CP Toàn Minh chủ yếu hoạt động khai thác đá làm vật liệu xây dựng thông thường, điều kiện bắt buộc phải có trạm nghiền sàng.

Quan sát cũng cho thấy, khu vực núi nhót, đang ngày bị thu hẹp do hoạt động khai thác.

Khi kết luận thanh tra được ban hành, người dân địa phương, người cao tuổi rất phấn khởi vì nhiều vi phạm đã được chỉ rõ. Trong đó, vi phạm về khai thác vượt công suất, mất an toàn lao động dẫn đến chết người và thiếu thuế được người cao tuổi địa phương rất đồng tình, đồng thời hy vọng những vi phạm này sớm được khắc phục, một phần sẽ không bị thất thoát thuế, phần vi sau kết luận sẽ bớt đi những vụ tai nạn lao động nghiêm trọng.

Ông N. V. Q, 69 tuổi, một người cao tuổi sinh sống gần khu vực mỏ đá núi Nhót, bày tỏ: "Các vi phạm đã được chỉ rõ, cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa cần xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật".

Cho thuê xưởng sản xuất đá mĩ nghệ trong khai trường khai thác đá có đúng quy định? Chiều 9/6/2025, tại một xưởng đá mĩ nghệ (nằm trong khai trường khai thác đá vôi làm vật liệu xây dựng của Công ty CP ...