Hơn lúc nào hết, lúc này chúng tôi đêm ngày mong muốn và kì vọng Đại hội XIV, Đảng sẽ có quyết sách và quyết tâm chính trị thật quyết liệt hơn về công tác nhân sự, để tất cả thành viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, trước hết là Bộ Chính trị, Ban Bí thư thật sự tiêu biểu về phẩm chất đức tài, thật sự tiêu biểu về phẩm chất suốt đời vì Nước, vì Dân.
Nhân dịp này, tôi xin được nêu lên một tấm gương suốt đời vì Nước, vì Dân và đã ân cần căn dặn Đội TNXP vũ trang Khu 5 chúng tôi trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước: “Có lòng Dân là có tất cả, mất lòng Dân là mất sạch trơn” của cố Ủy viên Trung ương Đảng, Chính ủy đặc khu Quảng Đà: Hồ Nghinh, mà cho đến nay vẫn còn vẹn nguyên giá trị.
Vào tháng 2/1966, với trọng trách chỉ huy Đội TNXP vũ trang khu 5, tôi được Bí thư kiêm Chính ủy Đặc khu Quảng Đà Hồ Nghinh tiếp và truyền đạt tinh thần chỉ đạo của Bí thư Khu ủy Khu 5 Võ Chí Công về chủ trương đẩy mạnh phong trào 5 xung phong vào sâu trong các đô thị, vùng địch kiểm soát. Tôi hết sức bất ngờ, nơi Bí thư kiêm Chính ủy đặc khu tiếp tôi lại diễn ra trong căn hầm tránh pháo, cối tại vùng lõm da báo giữa Gò Nổi, Điện Bàn, nơi địch cày ủi, chà đi xát lại. Rồi sau đó, mỗi khi nghe dứt loạt súng đi càn của bọn Mỹ, tôi lại được Chính ủy trao truyền bí quyết chỉ đạo, chỉ huy các đội TNXP vũ trang: “Muốn đánh được Mỹ, phải cùng dân lập vành đai diệt Mỹ và nắm thắt lưng chúng mà diệt”.
 |
| Bí thư Tỉnh ủy Hồ Nghinh báo cáo với Đại tướng Võ Nguyên Giáp về chiến công của Đảng bộ, quân và dân Quảng Nam - Đà Nẵng. |
Sau một thời gian được gần Chính ủy, tôi mới thấy sự quán triệt của tôi chỉ ở lí thuyết tinh thần, còn thực tiễn diễn ra trên mặt trận thì tôi vẫn như đang ở trên căn cứ, chứ chưa phải đã có mặt giữa chiến trường. Hơn nữa, tôi chưa có một phần trăm thực tiễn nào về “biết cách thắng Mỹ”. Tôi đang ôm đầu vắt óc để suy nghĩ thì được Chính ủy trao truyền: Tinh thần quyết tâm là điều cần phải có, nhưng tai không nghe, mắt không thấy, tay không sờ thì không thể biến quyết tâm thành thắng lợi được.
Ngay lập tức, trong đầu tôi sáng ra lí do vì sao một cán bộ lãnh đạo cấp cao: Ủy viên Thường vụ Khu ủy, Bí thư kiêm Chính ủy Đặc khu mà lại vào nằm sâu trong vùng địch kiểm soát. Trước đây tôi có nghe một số cán bộ kể lại là Chính ủy cho biết nếu cán bộ lãnh đạo mà không sát dân, sát chiến sĩ và sát cả địch... thì làm sao lãnh đạo, chỉ huy được. Chính ủy còn thường nhấn mạnh: Khi nào cán bộ, đảng viên sâu sát, gần dân và thực lòng vì dân thì dân dù ở trong vùng kìm kẹp của địch cũng sẽ hết lòng với Đảng. Gần Chính ủy tôi còn sáng hơn về cách tiếp cận chủ trương, mệnh lệnh của cấp trên như thế nào để biến thành hành động một cách sáng tạo nhất và đạt mục tiêu cao nhất. Tôi tìm gặp Năm Dừa, Bí thư Quận 1, một “cục cưng” của Chính ủy Hồ Nghinh, được Chính ủy huấn thị và huấn luyện biến Năm Dừa thành Tư lệnh biệt động, một “Phù thủy xuất quỷ nhập thần, vào ra sào huyệt của địch như đi chợ” đến thuyết giảng về chiến tranh cho các chiến sĩ TNXP vũ trang. Năm Dừa truyền đạt tinh thần của Khu ủy và Đặc khu ủy về chủ trương đẩy mạnh phong trào 5 xung phong và hoạt động của các Đội TNXP vũ trang tuyên truyền vào tận sào huyệt của địch bằng một câu nói độc đáo “Phải làm cho Mỹ sợ chiến tranh chứ không phải Việt Nam sợ. Phải đưa chiến tranh vào giường ngủ của địch, để chúng nó phải khiếp sợ chiến tranh ngay cả lúc nó đang ngủ với vợ hoặc người tình của chúng. Nếu các bạn làm được như thế thì chúng ta chưa đánh, chúng đã bị tiêu diệt hoặc phải đầu hàng”.
Chỉ một câu ngắn gọn đó mà mấy chục TNXP vũ trang tuyên truyền chúng tôi nhận rõ nhiệm vụ, mục tiêu và cả cách “biết thắng Mỹ” như thế nào. Từ đó, các Đội TNXP vũ trang chúng tôi mỗi khi tìm cách diệt một tên địch đều biết phải làm cho cả trăm tên khác sợ; một người hành động, phải làm cho địch thấy như cả trăm Việt cộng đang chĩa súng vào đầu chúng. Đặc biệt là phải làm cho Mỹ và bọn đầu sỏ ác ôn sợ cả ngụy quân, ngụy quyền, lúc nào cũng thấy bọn tay sai của chúng là con dao hai lưỡi, là rắn độc trong nhà hoặc ít ra là “con ong chúng nuôi trong tay áo”. Chúng tôi còn học được bài học của Chính ủy dạy chiến sĩ về công tác dân vận, bình địch vận bằng một hành động nhân văn: Trong khi cuộc chiến đấu cực kì khốc liệt, anh em biệt động bắt được tên cầm đầu Quốc dân Đảng chống cộng tại địa phương Lê Phước Lý, một số cán bộ muốn xử ngay để tránh hậu họa. Nhưng Chính ủy Hồ Nghinh ngăn lại: “Ông ta cũng đã già rồi, giết chết chỉ gây thêm mối thù thôi. Nên thả ông ta về, con cháu, họ hàng của ông sẽ mừng, sẽ cảm ơn cách mạng và có khi họ còn hiểu rõ cách mạng, sẽ cảm tình, giác ngộ, đi theo cách mạng cũng nên…”. Sau ngày đất nước thống nhất, Chính ủy Hồ Nghinh là Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam - Đà Nẵng. Với trọng trách người đứng đầu một tỉnh mới được giải phóng đang đầy thương tích chiến tranh, Bí thư Hồ Nghinh càng thấm sâu bài học “Có dân thì có tất cả, để mất lòng dân là mất sạch trơn”, ông đã cùng tập thể lãnh đạo phất cao ngọn cờ “Đổi mới” góp phần xây dựng, phát triển và bảo vệ vững chắc quê hương “Trung dũng, kiên cường đi đầu diệt Mỹ”. Cũng với phong cách sâu sát gần dân, tin yêu dân, học hỏi dân, hết lòng vì dân, Hồ Nghinh đã in đậm dấu ấn vào lòng dân về xây dựng công trình thủy lợi Phù Ninh, biến một phần hai vùng đất phía Nam Quảng Nam bị Mỹ cày ủi, tàn phá trở thành vùng lúa ngô trù phú tốt tươi và xây dựng vùng kinh tế mới thuộc các huyện Trà My, Tiên Phước với sản phẩm “bảo vật quốc gia” Sâm Ngọc Linh... nâng cao đời sống cho đồng bào các dân tộc. Đồng thời đưa TP Đà Nẵng đi đầu trong công cuộc cải tạo công thương nghiệp theo tư duy đổi mới ngay từ những ngày đầu mới giải phóng. Dấu ấn Hồ Nghinh vẫn còn sáng mãi trên đất xứ Quảng hôm nay.
Tuy nhiên, bài học gần dân trong kháng chiến của Chính ủy Hồ Nghinh và nhiều cán bộ kháng chiến cốt cán khác đã không được một số cán bộ lớp kế tiếp học tập, noi theo mà để chủ nghĩa cá nhân trỗi dậy, bị lòng tham vô đáy làm mờ mắt nên ngày càng sống xa dân, mất lòng dân dẫn đến cuối cùng là mất tất cả, “mất sạch trơn” như lời cố Chính ủy Hồ Nghinh đã cảnh báo.
Đã hơn 50 năm trôi qua, nhưng bài học Hồ Nghinh vẫn còn sáng mãi trong lòng lớp cựu TNXP chúng tôi. Những tấm gương Hồ Nghinh trong kháng chiến và cả trong thời kì miền Nam mới giải phóng, nhất là những khi gặp lại nhau, nguyên Chính ủy Hồ Nghinh vẫn không quên nhắc lại hai bài học tâm huyết mà những năm tháng chiến tranh, hai anh em, hai thầy trò thường tâm sự, dặn dò nhau: Mặc dù cách mạng đã chuyển sang giai đoạn mới, tình hình, nhiệm vụ, mục tiêu đã khác. Nhưng người cán bộ, đảng viên trước sau phải hết lòng vì dân, yêu dân, gần dân thì dân mới tin Đảng, yêu Đảng. Mà khi Đảng có lòng Dân thì có tất cả. Khi mất lòng Dân thì Đảng mất sạch trơn. Bài học thứ hai là phải tin yêu và ra sức chăm trồng thanh niên, để “đâu Tổ quốc cần, thanh niên có. Việc gì khó, thanh niên xung phong”.
