Công nghệ chiết xuất dược liệu, vấn đề bức thiết cho sự phát triển đông dược thành phẩm

Có thể nói, công nghệ chiết xuất dược liệu có vai trò cực kì quan trọng trong việc quyết định đến chất lượng, độ an toàn và hiệu quả của đông dược thành phẩm. Đây là sự khác nhau giữa tân dược mà nguyên liệu được biết rõ về thành phần hóa học với đông dược có nguồn gốc cây cỏ, thành phần phức tạp và trong nhiều trường hợp còn chưa xác định được thành phần có tác dụng.
Mỗi đông dược thành phẩm có đạt được những yêu cầu của tiêu chuẩn hóa hay không cũng liên quan tới việc định lượng hoạt chất hay chất đặc trưng của mỗi dược liệu. Điều này được thực hiện bằng hai cách: Thiết lập những phổ hay sắc kí đồ đối chiếu của thành phẩm tiêu chuẩn để so sánh và tiến hành kiểm tra, kiểm soát toàn bộ quá trình sản xuất.

Theo ý kiến của một số chuyên gia, tình trạng phụ thuộc này là do nước ta chưa đầu tư đúng mức vào công nghệ tách chiết tinh khiết để khai thác nguồn dược liệu quý giá sẵn có. Trên thực tế, công nghiệp chiết xuất của chúng ta chưa phát triển, hầu như chưa có các nhà máy chiết xuất lớn theo đúng nghĩa của nó. Các cơ sở thường tự xây dựng các phân xưởng chiết xuất nhỏ phục vụ cho nhu cầu của riêng mình. Phương pháp chiết xuất chủ yếu vẫn là nấu cao, cô cao trực tiếp ở áp suất thường trong không khí và điều kiện nhiệt độ không chuẩn xác. Các cơ sở chiết dược liệu ở vùng trồng (nếu có) cũng chủ yếu là cơ sở nhỏ chế biến một loại cao nhất định với các trang thiết bị khá thô sơ. Một vài doanh nghiệp nắm bắt được sự phát triển của thị trường đã bắt đầu đầu tư các nhà máy chiết xuất ở các vùng nguyên liệu. Tuy nhiên, phần lớn các trang thiết bị của các nhà máy này vẫn chỉ dùng để “nấu cao” ở quy mô lớn có sự hỗ trợ của máy móc. Một số cơ sở nhỏ có thiết bị hiện đại hơn (chiết có gia nhiệt với các dung môi cồn, cồn - nước, cô thu hồi dung môi dưới áp suất giảm…) nhưng lại thiếu những quy trình chiết, các sản phẩm chiết có chất lượng cao đặc trưng cho cơ sở, có sản lượng đủ lớn cạnh tranh với nước ngoài. Việc đầu tư các thiết bị chiết xuất, các dây chuyền chiết xuất hiện đại cùng với các quy trình chiết xuất dược liệu tiên tiến, hiệu quả chỉ mới là ý tưởng hay mơ ước.

Ảnh minh hoạ
Ảnh minh hoạ

Những người làm việc trong các doanh nghiệp dược hẳn còn nhớ câu chuyện thu tiền tỉ từ việc chiết xuất maniferin, một hợp chất có tác dụng chữa bệnh zona vào những năm 80 của thế kỉ trước và đến nay chúng ta đã có thể sản xuất nguyên liệu mangiferin đạt độ tinh khiết 98 % - 101%, xuất khẩu sang Nga cả nguyên liệu và thuốc thành phẩm với trị giá khoảng 1 triệu USD/năm. Theo nhiều nhà nghiên cứu dược liệu, trong kho tàng thực vật nước ta không chỉ có xoài mà còn hàng trăm loài dược liệu có chứa hàm lượng lớn những hoạt chất quý giá dùng để sản xuất nguyên liệu bào chế thuốc thành phẩm như Taxol trong cây thông đỏ; Rurin và Troxerutin trong hoa hòe dùng để sản xuất thuốc làm bền thành mạch, dự phòng và trị liệu các bệnh lí xuất huyết; Curcumin và Quercetin trong nghệ dùng để sản xuất thuốc phòng chống khối u, hỗ trợ điều trị ung thư, viêm loét dạ dày tá tràng...; Shikimic acid trong tinh chất hoa hồi dùng để sản xuất Oseltamivir Phosphate có tác dụng phòng chống virus cúm A/H5N1 và H1N1, mối đe dọa lớn với thế giới và Việt Nam (đến nay, Việt Nam đã làm chủ công nghệ sản xuất Oseltamivir Phosphate từ acid Shikimic, phân lập từ quả hồi trên quy mô phòng thí nghiệm), Artemisinin trong thanh hao hoa vàng phục vụ sản xuất thuốc phòng chống sốt rét, đáp ứng nhu cầu thuốc trong nước và tham gia xuất khẩu; Vinblastin, Vincristin, Vindolin và Catharanthin từ cây dừa cạn làm nguyên liệu sản xuất thuốc điều trị bệnh ung thư; Sterol trong đậu tương dùng làm nguyên liệu sản xuất thuốc, sản phẩm bổ sung dinh dưỡng và bán tổng hợp các chất như Testosteron propionat, Ethinylestetradiol, DHEA; Carotenoid để làm thuốc chống lão hóa, chống ung thư từ quả gấc và hoa cúc vạn thọ; Lutein, Zeaxanthin từ hoa cúc vạn thọ để làm nguyên liệu bào chế thuốc Vicuva; Rotundin trong củ bình vôi dùng làm thuốc an thần, trấn tĩnh; Glycosid từ quả mướp đắng để sản xuất thức ăn chức năng làm giảm hàm lượng đường trong máu...

Điều đó cho thấy, với một tiềm năng hết sức to lớn, nếu có một đường hướng đúng đắn và mạnh dạn, công nghệ đầu tư hiện đại và tiên tiến, đội ngũ cán bộ nhân viên có trình độ cao và chuyên nghiệp thì chúng ta có thể tạo ra một sức bật mới, một sự chuyển biến về chất cho công cuộc phát triển công nghệ chiết xuất dược liệu, có thể làm được cái gọi là may “túi ba gang” cho ngành công ngiệp dược. Điều đáng mừng là, Đề án “Phát triển công nghiệp dược và xây dựng mô hình hệ thống cung ứng thuốc của Việt Nam giai đoạn 2007 - 2015 và tầm nhìn đến năm 2020” đã xác định: Xây dựng cơ sở chiết xuất hoạt chất tinh khiết từ dược liệu để bảo đảm 20% nhu cầu hoạt chất cho sản xuất thuốc vào năm 2015 và 30% vào năm 2020. Cũng trong năm 2007, Thủ tướng đã có quyết định số 43 và 61 về phát triển công nghiệp dược, trong đó có đề cập đến các vấn đề tăng cường đầu tư phát triển các cơ sở chiết xuất tinh khiết các hoạt chất từ dược liệu với mục tiêu là: Nghiên cứu tạo ra những công nghệ có chất lượng cao ở trong nước, kết hợp với nhập khẩu, làm chủ và ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại của nước ngoài để sản xuất nguyên liệu hoá dược phục vụ ngành công nghiệp dược và công nghiệp bào chế thuốc chữa bệnh, tiến tới chủ động sản xuất thuốc ở trong nước; nghiên cứu khai thác và sử dụng hiệu quả các hoạt chất thiên nhiên chiết tách, tổng hợp hoặc bán tổng hợp được từ các nguồn dược liệu và tài nguyên thiên nhiên quý giá và thế mạnh của nước ta, phục vụ tốt công nghiệp bào chế một số loại thuốc đặc thù của Việt Nam, đáp ứng nhu cầu chữa bệnh trong nước và xuất khẩu.

Quán triệt tinh thần của quyết định này, mới đây một số công ty dược đã khởi công xây dựng nhà máy chiết xuất dược liệu công nghệ cao như Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Y tế Domesco, Công ty TNHH Nam dược... và đặc biệt là nhà máy chiết xuất và tổng hợp dược liệu của Công ty cổ phần Hóa - dược phẩm Việt Nam đạt 3 tiêu chuẩn: Thực hành tốt sản xuất thuốc theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO-GMP), thực hành tốt bảo quản thuốc (GSP) và hệ thống an toàn chất lượng phòng thí nghiệm (GLP) đã khánh thành tại Bắc Ninh với tổng công suất đạt 500 tấn nguyên liệu thành phẩm/năm.

BS Hoàng Khánh Toàn

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Thận trọng khi dùng thảo dược ngâm rượu

Thận trọng khi dùng thảo dược ngâm rượu

Mặc dù ở nước ta từng xảy ra không ít các trường hợp ngộ độc, thậm chí tử vong do uống rượu ngâm lẫn các loại thảo dược, vậy nhưng rất nhiều người vẫn không… biết sợ, không ít vẫn chạy theo trào lưu ngâm rượu cùng các loại cây thảo dược với ý niệm để “bồi bổ”.
Kiểm soát bệnh tiểu đường trong 10 phút

Kiểm soát bệnh tiểu đường trong 10 phút

Kiểm soát đường huyết cũng là phương pháp giúp bảo vệ sức khỏe bản thân kể cả khi không bị mắc hội chứng tiểu đường type 2. Đôi khi những hành động nhỏ hằng ngày chỉ mất không đến 10 phút lại giúp chúng ta kiểm soát bệnh tiểu đường...
Bộ Y tế: Khẩn trương tìm nguyên nhân gây bệnh cho nhiều học sinh Trường Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên

Bộ Y tế: Khẩn trương tìm nguyên nhân gây bệnh cho nhiều học sinh Trường Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên

Nhiều học sinh Trường Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên sống cùng ký túc xá phải nhập viện với triệu chứng sốt chưa rõ nguyên nhân, trong đó 1 trường hợp đã tử vong.
Dược thiện bồi bổ cho người mắc bệnh huyết áp

Dược thiện bồi bổ cho người mắc bệnh huyết áp

Trong thực tế cuộc sống hàng ngày, nhiều người bị huyết áp cao hoặc huyết áp thấp muốn bồi bổ bằng các món ăn - bài thuốc theo lối cổ truyền nhưng không biết lựa chọn và sử dụng như thế nào để đạt được mục đích vừa điều hòa huyết áp vừa bổ dưỡng cơ thể. Dưới đây, xin được giới thiệu một số món dược thiện điển hình cho vấn đề này.
Tác hại của việc đeo kính cận không đủ số

Tác hại của việc đeo kính cận không đủ số

Hàng triệu người trên thế giới có thể đang làm cho mắt mình tồi tệ hơn, thậm chí là trở thành mù vì một quan niệm sai lầm đã tồn tại từ lâu: Đeo kính thấp hơn độ cận thực.

Tin khác

Một số bài thuốc chữa bệnh từ lá ổi

Một số bài thuốc chữa bệnh từ lá ổi
Lá ổi không chỉ dùng độc vị mà còn được phối hợp với các loại thuốc nam khác, dùng phòng và trị bệnh rất hiệu quả...

Thách thức an ninh năng lượng của Israel

Thách thức an ninh năng lượng của Israel
Israel đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng về an ninh năng lượng khi xung đột ở Trung Đông leo thang. Sự phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên, mối đe dọa từ các nhóm vũ trang và các tuyến đường vận chuyển dễ bị gián đoạn khiến cho nguồn cung cấp năng lượng trở thành điểm yếu chiến lược.

Bộ Y tế: Bảo đảm công tác khám, chữa bệnh trong dịp nghỉ Lễ

Bộ Y tế: Bảo đảm công tác khám, chữa bệnh trong dịp nghỉ Lễ
Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế vừa có văn bản về việc đảm bảo công tác khám, chữa bệnh trong dịp lễ Quốc khánh 2/9.

Những lợi ích của củ cải đối với sức khỏe

Những lợi ích của củ cải đối với sức khỏe
Củ cải là loại rau có lượng chất xơ dồi dào giúp điều hòa chức năng đường ruột và duy trì sức khỏe của hệ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón. Hơn nữa, chất xơ có trong củ cải còn giúp kéo dài cảm giác no, thúc đẩy quá trình giảm cân...

Vaccine phế cầu 23 mới đặc biệt hiệu quả ở người cao tuổi, bệnh nền

Vaccine phế cầu 23 mới đặc biệt hiệu quả ở người cao tuổi, bệnh nền
Vaccine phế cầu 23 có phổ bảo vệ rộng, tiêm cho trẻ từ 2 tuổi và không giới hạn độ tuổi trần, hiệu quả đặc biệt cao ở người cao tuổi (NCT), người có bệnh nền, người từng mắc Covid-19. Vaccin được triển khai tiêm lần đầu ở Việt Nam tại gần 200 Trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc.

Bộ Y tế đề nghị các địa phương theo dõi chặt chẽ diễn biến dịch sởi

Bộ Y tế đề nghị các địa phương theo dõi chặt chẽ diễn biến dịch sởi
Từ đầu năm 2024 đến nay, số ca mắc bệnh sởi tăng hơn 8 lần so với cùng kỳ năm 2023 và có xu hướng gia tăng tại một số địa phương.

Tai biến mạch máu não ở người tiểu đường

Tai biến mạch máu não ở người tiểu đường
Tiểu đường là một trong những nguyên nhân dẫn đến tai biến mạch máu não. Nguy cơ này tăng nhiều hơn ở người bệnh tiểu đường khi kèm các yếu tố lớn tuổi, thừa cân, béo phì, hút thuốc lá, tăng huyết áp, bệnh tim, rối loạn lipid máu hay có tiền sử đột qụy, cơn thoáng thiếu máu não. Để phòng ngừa và làm giảm những nguy cơ tai biến mạch máu não cũng như các biến chứng khác, người bệnh nên tái khám định kì để các bác sĩ chuyên khoa thăm khám toàn diện, điều trị tích cực đa yếu tố...

Hải Phòng: Khám, cấp phát thuốc miễn phí cho người dân trên đảo Cát Bà

Hải Phòng: Khám, cấp phát thuốc miễn phí cho người dân trên đảo Cát Bà
Bệnh viện Mắt Hải Phòng vừa phối hợp với Đồn Biên phòng Cát Bà, Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp, Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế tổ chức khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc miễn phí cho Nhân dân tại 2 xã Việt Hải và Hiền Hào, huyện đảo Cát Hải.

TP. Hồ Chí Minh: Khai trương Phòng khám Đa khoa Tâm Anh quy mô lớn nhất

TP. Hồ Chí Minh: Khai trương Phòng khám Đa khoa Tâm Anh quy mô lớn nhất
Sáng 23/8, được sự thẩm định, cấp phép của Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh và chính quyền sở tại, hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh chính thức ra mắt và đưa vào hoạt động Phòng khám Đa khoa Tâm Anh quận 7 - Trung tâm khám chữa bệnh trong ngày chuyên sâu, hiện đại, công nghệ cao có quy mô lớn nhất tại TP. Hồ Chí Minh.

Dinh dưỡng hợp lí cho NCT mắc bệnh nền

Dinh dưỡng hợp lí cho NCT mắc bệnh nền
Sáng 22/8, Trung tâm Chăm sóc NCT (Trung tâm) Nhân Ái tổ chức “Diễn đàn tuổi Bạc” số 10, với chủ đề “Dinh dưỡng hợp lí cho NCT mắc bệnh nền”. Bà Nguyễn Thị Kim Thanh, Tổng Giám đốc Công ty CP Quốc tế Nhân Ái chủ trì chương trình.

Bộ Y tế: Bệnh viện K khẩn trương phát hiện và xử lý nghiêm sai phạm

Bộ Y tế: Bệnh viện K khẩn trương phát hiện và xử lý nghiêm sai phạm
Liên quan đến một số phản ánh của dư luận về những lùm xùm trong công tác khám, chữa bệnh tại Bệnh viện K được đăng tải trên mạng xã hội thời gian gần đây. Nhằm bảo đảm quyền lợi cho người bệnh, với tinh thần cầu thị, lắng nghe, lấy người bệnh làm trung tâm, nâng cao chất lượng khám bệnh, chữa bệnh...Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) yêu cầu Bệnh viện K tăng cường kiểm tra, giám sát không để xảy ra tiêu cực, nhũng nhiễu, phát hiện và xử lý nghiêm những cá nhân vi phạm.

Thuốc lá và thuốc lá điện tử đều tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe của con người

Thuốc lá và thuốc lá điện tử đều tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe của con người
Việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá bao gồm cả thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các loại thuốc lá mới khác đều đã được chứng minh là nguyên nhân gây ra rất nhiều bệnh nguy hiểm, không chỉ mang đến gánh nặng bệnh tật và kinh tế cho người sử dụng mà còn tạo ra hệ lụy, ảnh hưởng đến cả gia đình và toàn xã hội. Tại Bệnh viện Bưu điện ghi nhận không ít trường hợp người bệnh nhập viện điều trị các bệnh mạn tính do ảnh hưởng của thuốc lá.

Bộ Y tế cảnh báo dịch bệnh mùa tựu trường

Bộ Y tế cảnh báo dịch bệnh mùa tựu trường
Theo hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm quốc gia tính tới thời điểm hiện tại của năm 2024, nhiều địa phương đã ghi nhận gia tăng các ca mắc bệnh sởi, ho gà và một số bệnh truyền nhiễm khác. So với cùng kỳ năm 2023, số mắc sởi tăng hơn 8 lần, số mắc ho gà tăng hơn 25 lần...

Cả nước đã ghi nhận gần 53.000 ca mắc sốt xuất huyết, 6 ca tử vong

Cả nước đã ghi nhận gần 53.000 ca mắc sốt xuất huyết, 6 ca tử vong
Chỉ trong 1 tuần (từ 6-13/8), cả nước ghi nhận hơn 3.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết. Tích lũy từ đầu năm, cả nước ghi nhận 52.957 trường hợp.

Sinh viên nước ngoài thích thú khi được học tập và thực hành tại Bệnh viện Phụ sản Hải Phòng

Sinh viên nước ngoài thích thú khi được học tập và thực hành tại Bệnh viện Phụ sản Hải Phòng
Là một trong năm bệnh viện phụ sản hàng đầu của Việt Nam, ngoài việc thực hiện chuyên môn khám chữa bệnh, bệnh viện Phụ sản Hải Phòng còn là cơ sở thực hành cho hàng trăm học viên, sinh viên mỗi năm và có nhiều mối quan hệ hợp tác quốc tế với các bệnh viện, các trường đại học trên thế giới.
Xem thêm
Bộ Y tế: Khẩn trương tìm nguyên nhân gây bệnh cho nhiều học sinh Trường Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên

Bộ Y tế: Khẩn trương tìm nguyên nhân gây bệnh cho nhiều học sinh Trường Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên

Nhiều học sinh Trường Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên sống cùng ký túc xá phải nhập viện với triệu chứng sốt chưa rõ nguyên nhân, trong đó 1 trường hợp đã tử vong.
Bộ Y tế: Bảo đảm công tác khám, chữa bệnh trong dịp nghỉ Lễ

Bộ Y tế: Bảo đảm công tác khám, chữa bệnh trong dịp nghỉ Lễ

Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế vừa có văn bản về việc đảm bảo công tác khám, chữa bệnh trong dịp lễ Quốc khánh 2/9.
Vaccine phế cầu 23 mới đặc biệt hiệu quả ở người cao tuổi, bệnh nền

Vaccine phế cầu 23 mới đặc biệt hiệu quả ở người cao tuổi, bệnh nền

Vaccine phế cầu 23 có phổ bảo vệ rộng, tiêm cho trẻ từ 2 tuổi và không giới hạn độ tuổi trần, hiệu quả đặc biệt cao ở người cao tuổi (NCT), người có bệnh nền, người từng mắc Covid-19. Vaccin được triển khai tiêm lần đầu ở Việt Nam tại gần 200 Trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc.
Phẫu thuật nội soi cho NCT mắc ung thư đại tràng

Phẫu thuật nội soi cho NCT mắc ung thư đại tràng

Đầu năm 2024, phẫu thuật nội soi, trong đó có “Phẫu thuật Bạch Mai” lại phát huy giá trị thực tiễn của mình bằng việc điều trị thành công nâng cao chất lượng sống cho hai bệnh nhân 94 tuổi mắc ung thư. Sau mổ, cả 2 cụ đều đáp ứng tốt và được xuất viện trở về cuộc sống bình thường chỉ sau 10 ngày “đại phẫu”.
NCT cần chủ động phòng bệnh giao mùa Thu Đông

NCT cần chủ động phòng bệnh giao mùa Thu Đông

Thời tiết thay đổi, cơ thể chúng ta cũng chưa kịp thích nghi, dẫn tới đề kháng bị giảm mạnh và đó là nguyên nhân dễ mắc các bệnh giao mùa Thu Đông. Bệnh giao mùa Thu Đông có thể gặp ở mọi đối tượng và lứa tuổi, tuy nhiên một số đối tượng sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn như: Trẻ em và NCT.
Khám mắt và sức khỏe miễn phí cho hàng trăm người cao tuổi ở TP Bà Rịa

Khám mắt và sức khỏe miễn phí cho hàng trăm người cao tuổi ở TP Bà Rịa

Ngày 10/8, Ban Đại diện Hội NCT TP Bà Rịa phối hợp Bệnh viện Mắt tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Trung tâm Y tế TP Bà Rịa tổ chức chương trình khám mắt và sức khỏe cho NCT.
Dinh dưỡng hợp lí cho NCT mắc bệnh nền

Dinh dưỡng hợp lí cho NCT mắc bệnh nền

Sáng 22/8, Trung tâm Chăm sóc NCT (Trung tâm) Nhân Ái tổ chức “Diễn đàn tuổi Bạc” số 10, với chủ đề “Dinh dưỡng hợp lí cho NCT mắc bệnh nền”. Bà Nguyễn Thị Kim Thanh, Tổng Giám đốc Công ty CP Quốc tế Nhân Ái chủ trì chương trình.
Herbalife Việt Nam đồng hành cùng giải VnExpress Marathon Nha Trang lần thứ ba liên tiếp

Herbalife Việt Nam đồng hành cùng giải VnExpress Marathon Nha Trang lần thứ ba liên tiếp

Herbalife Việt Nam, một trong những công ty hàng đầu về sức khỏe và thể chất, tiếp tục là đối tác dinh dưỡng của giải VnExpress Marathon Nha Trang 2024, diễn ra từ ngày 9 đến 11/8. Chương trình đồng hành của Herbalife Việt Nam cùng giải chạy VnExpress trong suốt ba năm qua là một phần trong cam kết dài hạn của Công ty trong việc hỗ trợ các sự kiện thể thao nhằm giúp cộng đồng quan tâm hơn về tầm quan trọng của việc thường xuyên tập thể dục kết hợp với dinh dưỡng cân bằng để sống khỏe mạnh hơn.
Những dấu hiệu của cơn đau tim và cách xử trí

Những dấu hiệu của cơn đau tim và cách xử trí

Cơn đau tim thường xảy ra đột ngột và rất nguy hiểm. Hầu hết bệnh nhân cảm thấy đau ngực nặng hoặc có cảm giác đè ép trong cơn đau tim...
Phiên bản di động