Cần giải quyết dứt điểm khiếu nại của gia đình người cao tuổi

Nhưng sau đó lại buộc gia đình phải nộp 50% tiền sử dụng đất cho một phần diện tích, phần còn lại phải nộp 100% nhân hệ số K mới được giao sổ đỏ. Gia đình khiếu nại nhiều năm, nhưng chính quyền quận giải quyết không đúng pháp luật, rồi từ chối không giải quyết…

Đó là tình cảnh của gia đình bà Nguyễn Thị Ngọc Thảo, đảng viên 43 năm tuổi Đảng, cán bộ hưu trí, thường trú tại nhà số 32, Khu tập thể F361, An Dương, phường Yên Phụ, quận Tây Hồ, TP Hà Nội. Trong Đơn kiến nghị gửi tới Tạp chí Người cao tuổi, bà Thảo cho biết, gia đình mất hàng chục năm mong được thực hiện đúng chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhưng đến nay sự việc vẫn không được giải quyết, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của công dân. Bà tha thiết kiến nghị các cấp chính quyền, cơ quan chức năng giải quyết dứt điểm khiếu nại của bà theo đúng quy định của pháp luật.

Khu vực có đất của gia đình bà Thảo đã hình thành là khu dân cư.

Các tài liệu có trong hồ sơ và kết quả xác minh thực tế thể hiện: Ngày 1/2/1993, ông Nguyễn Quang Minh lập Giấy mua bán nhà (viết tay) có nội dung, ông Minh bán cho bà Nguyễn Thị Ngọc Thảo căn nhà cấp 4, trên diện tích 151m2 đất. Ngày 23/8/1997, bà Thảo có đơn xin phép xây dựng nhà ở, được Kiến trúc sư trưởng TP Hà Nội cấp Giấy phép xây dựng số: 266/GPXD ngày 8/11/1997, với nội dung: “Cải tạo nhà ở cấp 4 thành nhà ở gia đình cao 3 tầng, có tầng trệt, khung cột bê tông cốt thép mái dốc dán ngói, tường xây gạch”. Trên lô đất đang quản lí sử dụng, có xác nhận và trích lục bản đồ của UBND phường và MTTQ phường Yên Phụ. Diện tích 150m2. Tại Khu tập thể F361, An Dương, phường Yên Phụ. Hồ sơ cấp phép xây dựng cũng thể hiện nguồn gốc đất xây dựng: Giấy mua bán nhà ngày 1/2/1993, xác nhận nguồn gốc đất của UBND phường Yên Phụ và MTTQ phường Yên Phụ.

Tháng 7/2011, gia đình bà Thảo nộp đủ hồ sơ hợp lệ, để xin UBND quận Tây Hồ cấp sổ đỏ. “Thế nhưng, UBND quận Tây Hồ kéo dài thời gian thụ lí hồ sơ tới 3 năm 4 tháng, với nhiều lần trả hồ sơ, bắt làm lại, rồi lại trả hồ sơ… gây thiệt hại và khó khăn cho gia đình tôi”, bà Thảo bức xúc nói. Tài liệu có trong hồ sơ thể hiện, ngày 24/11/2014, UBND quận Tây Hồ ban hành Quyết định số 3701/QĐ-UBND, về cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở cho gia đình bà Thảo. Thế nhưng, tại quyết định này, UBND quận Tây Hồ lại căn cứ Quyết định số 24/2014/QĐ-UBND ngày 20/6/2014 của UBND TP Hà Nội, về ban hành quy định các nội dung thuộc thẩm quyền của UBND thành phố, được Luật Đất đai năm 2013 và các Nghị định của Chính phủ giao, về đăng kí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất… để yêu cầu gia đình bà Thảo: “Nộp 50% tiền sử dụng đất cho diện tích 90m2, nộp 100% tiền sử dụng đất nhân hệ số K vượt hạn mức cho diện tích 58,7m2”.

Văn bản số 44/TTr-TDXLĐT ngày 6/2/2015 của Thanh tra Bộ TN&MT

Bà Thảo rất ngạc nhiên và bức xúc ngay sau khi nhận được Quyết định số 3701/QĐ-UBND ngày 24/11/2014 của UBND quận Tây Hồ, nên ngày 2/12/2014 bà có đơn kiến nghị, đề nghị giải thích rõ về nghĩa vụ tài chính ghi trong quyết định này. Bà Thảo bức xúc: “Thế nhưng mãi đến ngày 10/2/2015, tôi mới nhận được Văn bản số: 341/TN&MT ngày 24/12/2014 của Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) quận, quy kết gia đình tôi thuộc trường hợp “lấn chiếm, hoặc tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất thuộc trường hợp phải xin phép theo quy định của pháp luật. Tôi liên tục gửi đơn khiếu nại, nhưng UBND quận Tây Hồ đều đưa ra lí do hết thời hạn khiếu nại, để không giải quyết. Đến nay đã hơn 8 năm, UBND quận Tây Hồ không giải quyết khiếu nại của tôi bằng quyết định, theo quy định tại Điều 6 Luật Khiếu nại năm 2011”.

Do đó, bà Thảo buộc phải gửi đơn đến các cơ quan chức năng cấp trên, Thanh tra Bộ TN&MT có 4 văn bản gửi UBND TP Hà Nội và UBND quận Tây Hồ. Tại Văn bản số 44/TTr-TDXLĐT ngày 6/2/2015, Thanh tra Bộ TN&MT cho rằng: “… Việc UBND quận Tây Hồ yêu cầu gia đình bà nộp tiền sử dụng đất khi cấp giấy chứng nhận, do xác định thời điểm sử dụng đất sau ngày 15/10/1993, là chưa đúng với nguồn gốc, quá trình sử dụng đất…”. Đến ngày 23/4/2015, cơ quan này lại có Văn bản số 95/TTr-TDXLĐT, có nội dung: “… Việc UBND quận Tây Hồ ban hành Quyết định số 3701/QĐ-UBND ngày 24/11/2014, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà, đã xác định nghĩa vụ tài chính phải nộp theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành là chưa đúng. Bà khiếu nại Quyết định số 3701/QĐ-UBND nêu trên, nhưng Chủ tịch UBND quận Tây Hồ không ban hành quyết định giải quyết khiếu nại, mà chỉ có văn bản trả lời là chưa đúng quy định của Luật Khiếu nại”. Đến Văn bản số 1215/TTr-TDXLĐT ngày 3/11/2022, cơ quan này ghi rõ: “Theo ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng Nguyễn Thị Phương Hoa, Thanh tra Bộ TN&MT chuyển đơn của bà Nguyễn Thị Ngọc Thảo đến Quý Ủy ban, để chỉ đạo kiểm tra, giải quyết theo quy định của pháp luật, trả lời bà Thảo và thông báo kết quả đến Bộ TN&MT”. Mặc dù vậy, phía UBND quận Tây Hồ vẫn im lặng, không giải quyết.

Văn bản số 1215/TTr-TDXLĐT ngày 3/11/2022

Bà Thảo cho rằng, đối chiếu với các quy định của pháp luật về đất đai cho thấy, từ mốc 15/10/1993, là mốc Luật Đất đai năm 1993 có hiệu lực, thì diện tích đất tại địa chỉ số 32, đường 1, Khu tập thể F361, An Dương, phường Yên Phụ không nằm trong diện tích đất nông nghiệp của địa phương nữa, mặc dù trước đó có nguồn gốc là đất nông nghiệp, vì khu vực này đã được quy hoạch là đất ở. Vì vậy, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất là trách nhiệm của chính quyền địa phương. Gia đình bà Thảo lập và nộp hồ sơ xin cấp sổ đỏ từ tháng 7/2011, là thời điểm Luật Đất đai năm 2003 có hiệu lực, nên phải áp dụng Luật Đất đai năm 2003.

Khoản 1, Điều 50 Luật Đất đai năm 2003 quy định: “Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định, được UBND xã, phường, thị trấn xác nhận không có tranh chấp, mà có một trong các loại giấy tờ sau đây thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và không phải nộp tiền sử dụng đất: d) Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trước ngày 15/10/1993, nay được UBND xã, phường, thị trấn xác nhận là đã sử dụng trước ngày 15/10/1993”. Từ đó có thể thấy, nếu gia đình bà Thảo được UBND quận Tây Hồ xem xét cấp sổ đỏ ngay thời điểm nộp hồ sơ, là tháng 7/2011, thì mặc nhiên không phải nộp nghĩa vụ tài chính. Nếu cần thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chính quyền quận Tây Hồ có trách nhiệm hướng dẫn gia đình thực hiện. Tuy nhiên, hồ sơ không thể hiện có hướng dẫn của UBND quận Tây Hồ về việc này.

Việc om hồ sơ để đến tận ngày 24/11/2014, UBND quận Tây Hồ mới ban hành Quyết định số 3701/QĐ-UBND là lỗi của chính quyền và phải xem xét nguồn gốc đất có trước thời điểm 15/10/1993, để cấp sổ đỏ cho gia đình bà Thảo mới đúng quy định của pháp luật. Điều này chính Thanh tra Bộ TN&MT, tại Văn bản số 95/TTr-TDXLĐT ngày 23/4/2015, chỉ rõ việc UBND quận Tây Hồ áp dụng Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn, để yêu cầu gia đình bà Thảo thực hiện nghĩa vụ tài chính là không đúng. Luật Khiếu nại năm 2011 có quy định người giải quyết khiếu nại phải ban hành quyết định giải quyết khiếu nại. Tại Khoản 3, Điều 6 Luật Khiếu nại năm 2011, quy định về các hành vi bị nghiêm cấm, quy định rất rõ: “Ra quyết định giải quyết khiếu nại không bằng hình thức quyết định”.

Do đó tại Văn bản số 95/TTr-TDXLĐT ngày 23/4/2015, Thanh tra Bộ TN&MT cũng đã chỉ rõ: “Chủ tịch UBND quận Tây Hồ không ban hành quyết định giải quyết khiếu nại, mà chỉ có văn bản trả lời là chưa đúng quy định của Luật Khiếu nại”. Tài liệu có trong hồ sơ cũng thể hiện, ngày 20/4/2015, ông Đỗ Anh Tuấn, khi đó là Phó Chủ tịch, kí thay Chủ tịch UBND quận Tây Hồ, ban hành Văn bản số 283/UBND-TNMT, về giải quyết đơn của bà Thảo, khẳng định nghĩa vụ tài chính ghi tại Quyết định số 3701/QĐ-UBND ngày 24/11/2014 của UBND quận Tây Hồ là đúng quy định. Bằng văn bản này, Chủ tịch UBND quận Tây Hồ thực hiện giải quyết khiếu nại có dấu hiệu trái quy định của pháp luật. Sau đó, bà Thảo tiếp tục khiếu nại thì nhận được Văn bản số 139/TB-UBND ngày 16/6/2015, trả lời bà rằng không giải quyết khiếu nại, với lí do thời hiệu khiếu nại đã hết.

Từ những nội dung nêu trên, Tạp chí Người cao tuổi đề nghị chính quyền quận Tây Hồ giải quyết dứt điểm đơn khiếu nại của bà Nguyễn Thị Ngọc Thảo theo đúng quy định của pháp luật; đề nghị UBND TP Hà Nội có phương án giám sát, chỉ đạo giải quyết dứt điểm vụ việc, nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho gia đình người cao tuổi.