Nội dung vụ án như sau:
Đơn khởi kiện của ông H, anh trai của ông D, trình bày: Bố mẹ ông là cụ Bằng và cụ May (tên đã thay đổi) sinh được 4 người con (ông H, ông D, bà X và bà N), có khối tài sản chung là mảnh đất tại huyện Như Thanh (cũ). Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) đứng tên cụ Bằng. Khi qua đời, vợ chồng cụ Bằng không để lại di chúc.
Sau khi 2 cụ mất, toàn bộ khối tài sản của 2 cụ do vợ chồng ông D quản lý và sử dụng. Năm 2017, ông H cùng bà X và bà N nhiều lần đề nghị chia tài sản của bố mẹ để lại, song ông D không đồng ý, vì cho rằng mảnh đất này được bố mẹ cho và đã được UBND huyện Như Thanh cấp sổ đỏ cho ông D ngày 20/10/2005.
 |
| Trợ giúp viên pháp lý Nguyễn Thị Hương. |
Do thỏa thuận không được, ông H, bà X và bà N đã khởi kiện vụ việc lên TAND tỉnh Thanh Hóa, yêu cầu hủy sổ đỏ do UBND huyện Như Thanh cấp cho ông D và chia di sản thừa kế là quyền sử dụng đất theo sổ đỏ do UBND huyện Như Thanh cấp ngày 10/8/1994, mang tên cụ Bằng. Các đồng thừa kế cho rằng, việc UBND huyện Như Thanh làm thủ tục thừa kế và cấp sổ đỏ cho ông D ngày 20/10/2005, trong khi vợ chồng cụ Bằng còn sống, không có bất kỳ thủ tục pháp lý nào về chuyển nhượng, tặng cho và không có sự đồng ý của các thành viên trong gia đình là không đúng pháp luật.
Trong khi đó, ông D trình bày: Năm 1980, bố mẹ ông về khu đất này sinh sống và làm ăn. Đến năm 1981, ông D hoàn thành nghĩa vụ quân sự, chuyển về địa phương sống cùng với bố mẹ. Thời gian sau, vì điều kiện công việc, ông bàn với bố mẹ đổi đất đang ở với đất bà Lý cùng thôn, diện tích khoảng 1.000m². Ông D cho rằng diện tích đất nhiều hơn là do ông bỏ tiền để mua.
Năm 1994, cụ Bằng được cấp sổ đỏ, đến ngày 20/8/2005, cụ Bằng và cụ May đã lập “Đơn xin ủy quyền quyền sử dụng đất” với nội dung ủy quyền toàn bộ mảnh đất này cho ông D sử dụng. Căn cứ vào đơn ủy quyền trên, ông D làm thủ tục xin cấp sổ đỏ. Do đó, ông D không thống nhất chia di sản.
Kết quả và bài học từ vụ án
Quá trình bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho ông D, Trợ giúp viên pháp lý đã sao chụp, nghiên cứu hồ sơ vụ án, làm việc với vợ chồng ông D, ông H, bà X và bà N; đồng thời gặp những người làm chứng, trao đổi với cán bộ địa chính cấp xã, cấp huyện, lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường và thẩm phán giải quyết vụ án, soạn thảo các văn bản để xin xác nhận… nhằm có các chứng cứ, căn cứ pháp lý bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho ông D, tham gia hòa giải tại tòa nhưng không thành.
Trợ giúp viên pháp lý đã phân tích những bất lợi về trình tự, thủ tục, căn cứ pháp lý không bảo đảm khi UBND huyện Như Thanh thực hiện việc cấp sổ đỏ cho ông D và hậu quả pháp lý để ông D được biết.
Ngày 28/9/2023, TAND tỉnh Thanh Hóa đưa vụ án ra xét xử, đã phán quyết: Tuyên hủy sổ đỏ đứng tên ông D. Chia di sản thừa kế theo pháp luật đối với di sản vợ chồng cụ Bằng để lại. Tổng diện tích đất thừa kế được chia làm 5 kỷ phần, ông D được nhận 2 kỷ phần (trong đó 1 kỷ phần là công tôn tạo mảnh đất), còn ông H, bà X và bà N mỗi người được chia 1 kỷ phần.
Theo chia sẻ của ông D, từ khi có con đường đi ngang qua nhà, giá đất lên cao nên mới xảy ra tranh chấp. Thông qua vụ án, thiết nghĩ, anh em mỗi người nhường nhịn nhau một chút, cùng nhau thỏa thuận phân chia di sản của bố mẹ để giữ được tình cảm gia đình thì tốt biết bao.
