Theo bản án, bà Vũ Thị Chính trình bày: Năm 1988, bà mua căn nhà tại địa chỉ số 215/3D Tản Đà, phường 11, quận 5, TP Hồ Chí Minh, có xác nhận của chính quyền địa phương, bà Chỉnh đã kê khai đăng kí nhà, đất năm 1999, ở ổn định cho đến ngày bị cưỡng chế.
Ngày 30/6/2017, ông Phạm Quốc Huy, Chủ tịch UBND quận 5 chỉ đạo cùng các ban, ngành quận 5 thực hiện hành vi khống chế, buộc gia đình bà Chính phải rời khỏi chỗ ở hợp pháp là căn nhà 215/3D đường An Dương Vương (cũ), nay là đường Tản Đà, phường 11, quận 5. Đập phá, hủy hoại căn nhà mà không xuất trình bất kì giấy tờ nào chứng minh đang thi hành công vụ. Dùng vũ lực khống chế, hành hung, giam giữ trái pháp luật đối với bà Chính và con trai bà là ông Liêu Vũ Anh Tuấn, dưới hình thức cưỡng chế, mặc dù gia đình bà Chính đã chấp hành các quy định pháp luật, xuất trình các giấy tờ gửi TAND Tối cao đang thụ lí việc khiếu nại; đơn tố cáo Chủ tịch UBND quận 5 gửi Chủ tịch UBND TP, cùng các văn bản của Văn phòng Thành ủy TP Hồ Chí Minh. Bà Chính yêu cầu Tòa tuyên bố hành vi này là trái phạm pháp luật, yêu cầu Chủ tịch UBND quận 5 phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật, bồi thường tất cả thiệt hại về tài sản, sức khỏe, tinh thần đã gây ra đối với gia đình bà.
Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, ông Liêu Vũ Anh Tuấn trình bày: Thống nhất với yêu cầu khởi kiện của bà Chính, nói rõ thêm: Theo hướng dẫn của Văn phòng Thành ủy, gia đình ông yêu cầu những người trên phải xuất trình các giấy tờ chứng minh theo quy định, phải lập biên bản ghi nhận sự việc hiện tại, nhưng các ban, ngành của quận 5 không chấp thuận, mà cố ý dùng bạo lực dưới hình thức cưỡng chế đối với gia đình ông; hành hung, giam giữ trái pháp luật ông Tuấn và bà Chính. Bà Chính bị chích điện xỉu, còn ông Tuấn bị 2 công an viên, dưới sự chỉ đạo của ông Út, ông Cường hành hung, cố ý gây thương tích, gán ghép tội chống người thi hành công vụ; em gái ông Tuấn (bà Liêu Vũ Thùy Linh) cũng bị bắt trái pháp luật, nhưng thoát ra được chạy về bảo vệ, lưu giữ chứng cứ vi phạm cùng các hồ sơ, giấy tờ có nguy cơ bị cưỡng đoạt, tiêu hủy. Ông Tuấn bị hành hung tại UBND phường 11, quận 5, bất chấp sự phản đối của ông, trước sự chứng kiến của nhiều người dân và nhiều dân quân của phường (dùng điện thoại quay lại), mà không có bất kì giấy tờ nào theo quy định pháp luật về bắt giữ người; ông Tuấn bị giữ hơn 4 tiếng đồng hồ tại UBND phường 11.
 |
| Tờ tường trình nguồn gốc nhà, đất của bà Vũ Thị Chính |
Người bị kiện, Chủ tịch UBND quận 5 có văn bản trình bày ý kiến (trích): Pháp lí căn nhà số 215/3D An Dương Vương (nay là đường Tản Đà), phường 11, quận 5 và quá trình giải quyết đơn của bà Vũ Thị Chính: Căn nhà thuộc Dự án Đầu tư, xây dựng, cải tạo, mở rộng Trường Đại học Y dược. Theo Tờ tường trình nguồn gốc nhà của bà Chính ngày 4/3/2004, nhà do mẹ là bà Lê Thị Viêm mua lại của bà tu sĩ Trần Hà (không làm giấy tay), đã cho bà Chính sử dụng từ tháng 6/1988 đến nay. Ngày 6/2/2007, Chủ tịch UBND quận 5 ban hành Quyết định số 660/QĐ-UBND về bồi thường, hỗ trợ thiệt hại khi giải phóng mặt bằng (GPMB) căn nhà cho bà Chính. Bà Chính khiếu nại Quyết định số 660. Ngày 12/12/2007, Chủ tịch UBND quận 5 ban hành Quyết định số 5824/QĐ-UBND, bác đơn khiếu nại của bà Chính.Bà Chính khiếu nại Quyết định số 5824. Ngày 18/6/2008, Thanh tra TP có Công văn số 869/BC-TTTP, về việc giải quyết khiếu nại của bà Chính, có nêu: “Căn cứ về nguồn gốc nhà, đất, bà Viêm là người được bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi, giải tỏa nhà, đất số 215/3D Tản Đà, phường 11, quận 5; có quyền khiếu nại đối với quyết định bồi thường, hỗ trợ (nếu có). Còn bà Chính chỉ là người được ủy quyền thông qua hình thức Giấy ưng thuận, để thực hiện các công việc liên quan đến việc nhận tiền bồi thường, hỗ trợ và mua căn hộ tái định cư. Trong hồ sơ không thể hiện việc bà Viêm chuyển nhượng hoặc tặng, cho căn nhà cho bà Chính. Như vậy, việc UBND quận 5 ban hành Quyết định số 660/QĐ-UBND ngày 6/2/2007 để áp giá bồi thường, hỗ trợ thiệt hại căn nhà số 215/3D Tản Đà, phường 11, quận 5 cho bà Vũ Thị Chính là không đúng đối tượng được bồi thường, hỗ trợ”.Ngày 22/9/2008, Chủ tịch UBND quận 5 ban hành Quyết định số 3480/QĐ-UBND, về bồi thường, hỗ trợ thiệt hại GPMB căn nhà 215/3D đường Tản Đà, phường 11, quận 5 cho bà Viêm, thay thế Quyết định số 660/QĐ-UBND ngày 6/2/2007. Bà Viêm khiếu nại Quyết định số 3480. UBND quận 5 có các công văn: số 2350/UBND-TTr ngày 21/11/2008, số 64/UBND-TTr ngày 19/11/2009, trả lời bà Viêm, trong đó nêu Quyết định số 3480 là đúng đối tượng và đúng với quy định của pháp luật.Ngày 11/1/2010, UBND TP có Công văn số 84/UBND-PCNC, khẳng định việc bà Chính yêu cầu xác định bà là đối tượng được bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi căn nhà số 215/3D đường Tản Đà, phường 11, quận 5, là không có cơ sở giải quyết.
Ngày 23/8/2010, UBND TP có Công văn số 4110/UBND-PCNC, giải quyết đơn của bà Chính, tiếp tục khẳng định việc UBND quận 5 ban hành quyết định bồi thường, hỗ trợ cho bà Lê Thị Viêm (có ghi nhận bà Chính là người được cam kết ưng thuận), là đúng quy định và chấm dứt việc tiếp nhận, giải quyết đơn khiếu nại của bà Chính.
Qua nhiều lần tiếp xúc, vận động bà Chính di dời, bàn giao mặt bằng căn nhà số 215/3D đường Tản Đà, phường 11, quận 5, bà Chính đều đưa ra nhiều lí do chủ quan và không đồng ý thực hiện việc di dời, bàn giao mặt bằng để thực hiện dự án.
Nhận định của Tòa án (trích): Căn cứ bản đồ 43303/GĐ-ĐCNĐ tỉ lệ 1/1000 và 1/500 do Sở Địa chính nhà đất duyệt ngày 5/7/2001; căn cứ bản vẽ mặt bằng tổng thể mở rộng khu mở rộng Trường Đại học Y dược phường 11, quận 5, TP Hồ Chí Minh, UBND quận 5 ban hành quyết định bồi thường cho hộ bà Lê Thị Viêm (bà Vũ Thị Chính là người được cam kết ưng thuận), theo hồ sơ nguồn gốc nhà, đất căn nhà 215/3D đường An Dương Vương (cũ, nay là đường Tản Đà), UBND quận 5 đã nhiều lần tiếp xúc, vận động bà Chính chọn phương thức di dời, bàn giao mặt bằng, bà Chính đều đưa ra nhiều lí do chủ quan và không đồng ý thực hiện. Căn cứ Công văn số 10177/STNMT-PC ngày 19/9/2016 của Sở Tài nguyên và Môi trường, về việc cưỡng chế đối với 3 hộ dân thuộc Dự án Đầu tư, xây dựng, cải tạo, mở rộng Trường Đại học Y dược và cơ sở hồ sơ pháp lí liên quan, Chủ tịch UBND quận 5 đã ban hành Quyết định số 1650/QĐ-UBND ngày 17/4/2017 về cưỡng chế, thu hồi đất của bà Viêm; Quyết định số 1651/QĐ-UBND ngày 17/4/2017 về việc thành lập Ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất của các hộ còn lại thuộc Dự án trên.
Như vậy, căn cứ vào Điều 29, Điều 50 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch UBND huyện, quận. Căn cứ Điều 71 Luật Đất đai năm 2013, quy định cưỡng chế thực hiện thu hồi đất. Việc Chủ tịch UBND quận 5 tổ chức thực hiện chỉ đạo cưỡng chế thu hồi đất, di dời gia đình bà Chính ra khỏi căn nhà để thực hiện Dự án là đúng trình tự, thủ tục, thẩm quyền theo quy định pháp luật. Vì vậy, bà Chính yêu cầu tuyên bố hành vi tổ chức thực hiện cưỡng chế thu hồi đất của Chủ tịch UBND quận 5 đối với căn nhà 215/3D đường Tản Đà, phường 11, quận 5 và di dời tài sản gia đình bà Chính ra khỏi căn nhà là trái pháp luật, là không có cơ sở chấp nhận. Do đó, yêu cầu buộc Chủ tịch UBND quận 5 bồi thường toàn bộ tài sản trong căn nhà nêu trên; bồi thường về sức khỏe, tinh thần cho bà Chính và con trai bà Chính là ông Tuấn, là không có cơ sở. Vì các lẽ trên, Bản án số 695/2018/HC-ST ngày 31/5/2018 của TAND TP Hồ Chí Minh tuyên: Bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Vũ Thị Chính. (Còn nữa)
Mai Thân
