Những tác động có thể dẫn tới tai biến mạch máu não

Người bị tai biến mạch máu não (TBMMN) thường do các yếu tố mà quan trọng nhất là tăng huyết áp, y học cổ truyền gọi là chứng huyền vựng. Yếu tố thứ 2 là xơ vữa động mạch.

Theo thống kê về điều trị liệt nửa người do di chứng TBMMN của khoa châm cứu, Viện Y học cổ truyền Việt Nam, có tới 60% bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp và xơ vữa động mạch. Theo Y học cổ truyền cho rằng, người bệnh có chứa đựng yếu tố nội phong trong cơ thể. Vì vậy, những người này gặp hoàn cảnh bất lợi (ngoại phong) có thể gây TBMMN (trúng phong).

Ảnh hưởng bởi thời tiết

Các nhà khoa học nghiên cứu mối liên quan giữa TBMMN và thời tiết cho thấy: Tử vong do TBMMN của các bệnh nhân từ 60 tuổi trở lên nhiều nhất vào tháng 1 và ít nhất vào tháng 8, trong khi ở nhóm dưới 60 tuổi thì nhiều nhất vào tháng 10 và ít nhất vào tháng 5. Tử vong của người có tuổi do TBMMN về ban đêm cao hơn rõ rệt so với ban ngày. Tuổi càng cao thì tử vong về ban đêm càng cao (khoảng nửa đêm về sáng).

Nhiệt độ không khí càng thấp thì TBMMN càng tăng; thời tiết se lạnh, lạnh và rất lạnh thì TBMMN càng tăng. Các yếu tố khí hậu thời tiết là yếu tố ngoại nhân. Thường có gió lạnh, nóng, ẩm thấp, khô ráo, nóng (do lửa, phong, hàn, thử, thấp, táo, hỏa). Trong các yếu tố này thì yếu tố gió, lạnh, ẩm thấp không những nguy hiểm hơn đối với TBMMN mà còn gây ra rất nhiều bệnh khác.

Trong TBMMN yếu tố “thấp” cần đặc biệt chú ý theo cơ chế: thấp - hóa đàm, đàm hóa hỏa, hỏa sinh phong. Vì thế, TBMMN thường xảy ra vào mùa có thời tiết ẩm thấp: Tháng 1, tháng 2, khi nhà cửa ẩm thấp, nắng mưa thất thường, vật dụng hay bị mốc... Thời tiết này phải đề phòng cao để đừng bị TBMMN.

Yếu tố lạnh cũng cần đặc biệt chú ý, không chỉ đối với người già mà người tuổi trung niên cũng cần đề phòng, đã có những người bị TBMMN ở tuổi 40. Đặc biệt, đối với người khi cơ thể có tăng huyết áp.

Phong là yếu tố hay đi kèm theo như: Phong hàn, phong thấp, phong nhiệt... và là nguyên nhân tác động của rất nhiều bệnh khác nhau. Khí hậu của nước ta thay đổi thất thường, tác động lên cơ thể con người, ảnh hưởng đến sức khỏe và còn có thể gây nhiều loại bệnh. Vì vậy, có hiện tượng hàng loạt người bị bệnh cùng một thời điểm, nhất là các bệnh về khớp và TBMMN.

Thời tiết sau Tết ở nước ta là lạnh, ẩm thấp, thất thường, nên mọi người phải hết sức giữ gìn sức khỏe.

Tác động bởi tinh thần

Con người có 7 thứ tình cảm: Vui (hỉ), giận dữ (nộ), lo lắng (ưu), suy nghĩ (tư), buồn (bi), mong ngóng, chờ đợi (khủng) khiếp sợ, kinh sợ (kinh). Y học cổ truyền gọi là “thất tình” (7 tình). Danh y Tuệ Tĩnh đã viết: “Nội thương bệnh chứng phát sinh thường do xúc động thất tình gây nên”. Ở đây nội thương là các bệnh mạn tính như: tăng huyết áp, suy nhược thần kinh, đau dạ dày, thấp khớp... Các bệnh mạn tính thường gắn với yếu tố tình cảm, một khi xảy ra thái quá sẽ là tác nhân gây bệnh.

Con người ai cũng có vui, buồn, lo lắng, sợ hãi... ở mức bình thường là lẽ đương nhiên. Khi các trạng thái này thái quá thì lập tức sẽ gây bệnh. Đặc biệt, giận dữ quá hay quá căng thẳng, những sang chấn về mặt thần kinh - stress rất dễ gây ra TBMMN.

Cũng nên chú ý, những người bị tăng huyết áp thường hay lo sợ và bi quan làm cho bệnh ngày càng nặng hơn. Đối với người bệnh tăng huyết áp (HA) ở giai đoạn 2 có thể điều trị ổn định, chỉ cần biết cách giữ gìn và luyện tập nâng cao sức khỏe.

Sau một số hoạt động sinh hoạt

Sau khi tắm và bị lạnh: Sự thay đổi nóng lạnh đột ngột dễ gây TBMMN. Cần chú ý, sau khi tắm (nước nóng hay nước lạnh) đều chú ý giữ không để bị gió, nhất là vào mùa Hè. Vừa tắm xong mà đứng trước gió quạt cũng gây nguy hiểm, vì mất dương khí, các lỗ chân lông trên da lúc này nở rộng, sẽ rất dễ bị cảm lạnh... Nguy hại hơn là nằm ở dưới đất, khí âm của đất hút hết dương khí, nhiều người bị đột tử là do không hiểu được sự nguy hại này.

Sau khi uống rượu, bia: Người có tăng huyết áp nên kiêng rượu, bia hoặc hạn chế ở mức thấp nhất. Khi uống rượu, bia khí lạnh dễ xâm nhập vào cơ thể làm cho điều kiện trúng phong rất dễ xảy ra. Chú ý: Khi uống rượu không nên để quạt gió trực tiếp về phía mình, làm cho huyết áp tăng vọt do co, giãn mạch bất thường.

Khi bị gió lùa: Người có tăng huyết áp không được ngồi chỗ gió lùa, vì làm cho khí phong hàn gặp nội phong, tạo điều kiện xảy ra trúng phong (TBMMN).

Khi thay đổi thời tiết: Có trường hợp lúc đi ngủ trời nóng phải dùng quạt, đến đêm thời tiết thay đổi, trời trở lạnh, nếu không tắt quạt thì rất nguy hiểm.

Theo thống kê những trường hợp xảy ra TBMMN ở 114 người bệnh bị liệt nửa người ở Viện Y học cổ truyền Việt Nam, có: 4 người bị sau khi tắm; 12 người giận dữ thái quá; 15 người bị gió lùa; 17 người sau khi uống rượu; 12 người do chấn thương; 25 người do căng thẳng thần kinh thái quá; 29 người bệnh tự nhiên xuất hiện. Trong số những người bệnh này có 70% trường hợp có sẵn yếu tố tăng huyết áp và xơ vữa động mạch. Như vậy, các yếu tố bên ngoài tạo điều kiện xảy ra TBMMN đối với người có yếu tố nội phong.

BS Nguyễn Anh Tuấn (Bệnh viện Đại học Y)

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Chỉ số không khí Hà Nội ở mức “độc hại”, chuyên gia chỉ cách bảo vệ sức khoẻ

Chỉ số không khí Hà Nội ở mức “độc hại”, chuyên gia chỉ cách bảo vệ sức khoẻ

Chỉ số AQI tại Hà Nội liên tục ở mức rất xấu, đe dọa sức khỏe cộng đồng. ThS. BS Nguyễn Thị Mai Hương – Phó Trưởng Khoa Khám bệnh BVĐK Phương Đông – cảnh báo bụi mịn PM2.5 có thể gây bệnh hô hấp, tim mạch và tăng nguy cơ ung thư phổi. Người dân, đặc biệt trẻ em, người cao tuổi và người có bệnh nền, nên chủ động bảo vệ sức khỏe.
Những kiểm tra y tế không thể bỏ qua khi bước vào tuổi 50

Những kiểm tra y tế không thể bỏ qua khi bước vào tuổi 50

Tuổi 50 được xem là giai đoạn “chín muồi” của cuộc đời - nhưng cũng là thời điểm nhiều bệnh lí mạn tính bắt đầu xuất hiện. Nếu không chú ý chăm sóc, các vấn đề sức khỏe âm thầm tiến triển có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và rút ngắn tuổi thọ...
Ô nhiễm không khí kéo dài: Sức khỏe NCT bị ảnh hưởng nghiêm trọng

Ô nhiễm không khí kéo dài: Sức khỏe NCT bị ảnh hưởng nghiêm trọng

Những ngày gần đây, Hà Nội liên tục xuất hiện trong nhóm thành phố ô nhiễm nhất thế giới. Chỉ số AQI (chỉ số chất lượng không khí) nhiều thời điểm vượt ngưỡng xấu lên rất xấu, nồng độ bụi mịn PM2.5 cao gấp nhiều lần khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới. Nhiều người nhầm bầu trời xám đặc là sương mù, nhưng thực tế đó là lớp bụi tích tụ dày đặc...
Cần bảo tồn và phát triển tốt các giống dược liệu

Cần bảo tồn và phát triển tốt các giống dược liệu

Hơn 10 năm, vừa rồi tôi mới có dịp về thăm lại Căn cứ kháng chiến Nước Oa (Khu 5 cũ), vùng sâm Ngọc Linh nổi tiếng.
Chấm dứt 20 năm đau đớn do sỏi đường mật trong gan của bệnh nhân cao tuổi

Chấm dứt 20 năm đau đớn do sỏi đường mật trong gan của bệnh nhân cao tuổi

Sỏi đường mật trong gan không còn gây nên những cơn quặn đau ám ảnh và những lần nhập viện triền miên suốt 20 năm qua; hành trình tìm lại sức khỏe của cụ bà đã bước sang một trang mới nhờ phương pháp điều trị hiện đại được triển khai tại Bệnh viện ĐKTP Vinh.

Tin khác

Ngành y tế tư nhân bứt phá: Bệnh viện Đa khoa Phương Đông lọt Top 10 Thương hiệu hàng đầu Việt Nam

Ngành y tế tư nhân bứt phá: Bệnh viện Đa khoa Phương Đông lọt Top 10 Thương hiệu hàng đầu Việt Nam
Bệnh viện Phương Đông vào Top 10 Thương hiệu hàng đầu Việt Nam: Dấu ấn mô hình y tế tư nhân chất lượng cao

Bệnh viện Mắt đem lại “ánh sáng” cho người bệnh bằng kỹ thuật ghép giác mạc nội mô và ghép giác mạc xuyên

Bệnh viện Mắt đem lại “ánh sáng” cho người bệnh bằng kỹ thuật ghép giác mạc nội mô và ghép giác mạc xuyên
Sau khi tiếp nhận mô giác mạc từ Ngân hàng Mắt Nepal vào tối 27/11, Bệnh viện Mắt đã hội chẩn và tiến hành ghép giác mạc thành công cho 12 ca bệnh bị tổn thương giác mạc nặng lâu năm. Đây là một trong số những người bệnh chờ ghép giác mạc của bệnh viên trong thời gian qua.

Nâng cao năng lực phòng, chống tác hại thuốc lá

Nâng cao năng lực phòng, chống tác hại thuốc lá
Sáng ngày 9/12/2025, tại Hải Phòng, Hội Luật gia TP Hải Phòng phối hợp với Trung tâm Tư vấn Pháp luật và Chính sách về Y tế, HIV/AIDS – trực thuộc Hội Luật gia Việt Nam tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực về phòng, chống tác hại thuốc lá.

“Vùng xanh thế giới” - Giải mã bí mật nơi con người có tuổi thọ cao

“Vùng xanh thế giới” - Giải mã bí mật nơi con người có tuổi thọ cao
Con người luôn đi tìm bí quyết sống lâu. Thế giới đã có những vùng đất có nhiều người sống thọ. Ở đó, có nhiều người già vẫn khỏe khoắn, minh mẫn, sống vui. Những “Vùng xanh” ấy không phải huyền thoại, tuổi thọ dài không đến từ điều kì bí, mà đến từ cách ta sống mỗi ngày...

Sự khác nhau giữa đau tim với trụy tim và cách phòng chống

Sự khác nhau giữa đau tim với trụy tim và cách phòng chống
Mặc dù cả 2 căn bệnh đều cùng xuất phát từ tim nhưng đây là 2 căn bệnh khác nhau. Bài viết dưới đây chia sẻ một cái nhìn chi tiết và toàn diện, giúp phân biệt rõ ràng 2 khái niệm này...

Tăng cường sàng lọc phòng ngừa bệnh phổi ở người cao tuổi trong mùa lạnh

Tăng cường sàng lọc phòng ngừa bệnh phổi ở người cao tuổi trong mùa lạnh
Bệnh phổi ở người cao tuổi trong mùa lạnh đang trở thành mối lo hàng đầu khi thời tiết liên tục giảm sâu, khiến nguy cơ diễn tiến nặng các bệnh hô hấp tăng cao. Cùng với hoạt động sàng lọc quy mô lớn do Bệnh viện Phổi Nghệ An triển khai, các chuyên gia nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc chủ động phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe lá phổi cho người lớn tuổi trong giai đoạn nhạy cảm này.

Thận trọng khi mua thảo dược bán qua mạng, ở lề đường

Thận trọng khi mua thảo dược bán qua mạng, ở lề đường
Trong chuyến du lịch ở một số tỉnh miền núi phía Bắc gần đây, tôi thấy ở hai bên đường lên các khu nghỉ dưỡng có nhiều người bày bán những cây lá thuốc (cả tươi và khô).

Khai trương đơn vị siêu âm can thiệp, Bệnh viện Lê Văn Thịnh đánh dấu bước tiến mới trong điều trị tối thiểu xâm lấn

Khai trương đơn vị siêu âm can thiệp, Bệnh viện Lê Văn Thịnh đánh dấu bước tiến mới trong điều trị tối thiểu xâm lấn
Ngày 5/12, Bệnh viện Lê Văn Thịnh, TP. Hồ Chí Minh tổ chức Lễ khai trương đơn vị siêu âm can thiệp, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lộ trình ứng dụng công nghệ cao, mở ra nhiều phương pháp điều trị hiện đại, ít xâm lấn cho các bệnh lý u lành tuyến giáp và tuyến vú.

Cứu sống thiếu niên 15 tuổi mắc bệnh Whitmore nguy kịch ở Thanh Hóa

Cứu sống thiếu niên 15 tuổi mắc bệnh Whitmore nguy kịch ở Thanh Hóa
Bệnh viện Nhi Thanh Hóa vừa cứu sống bệnh nhi 15 tuổi mắc bệnh Whitmore với biến chứng rất nặng.

Bệnh viện Đông Anh kịp thời cứu sống bệnh nhân 64 tuổi bị đột quỵ

Bệnh viện Đông Anh kịp thời cứu sống bệnh nhân 64 tuổi bị đột quỵ
Bệnh viện Đông Anh (Hà Nội) đã cứu sống bệnh nhân 64 tuổi bị đột quỵ nhờ tiêu sợi huyết kịp thời. Bác sĩ khuyến cáo trời lạnh thất thường làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người cao tuổi.

Giữ gìn hệ xương khớp từ sớm - nền tảng để sống khỏe khi về già

Giữ gìn hệ xương khớp từ sớm - nền tảng để sống khỏe khi về già
Lão hóa là quy luật tất yếu, nhưng người cao tuổi hoàn toàn có thể làm chậm lại quá trình suy giảm xương khớp bằng lối sống khoa học và chăm sóc sớm...

Giải pháp chăm sóc hô hấp hiệu quả cho NCT khi thay đổi thời tiết

Giải pháp chăm sóc hô hấp hiệu quả cho NCT khi thay đổi thời tiết
Tuổi già mang theo nhiều thay đổi, trong đó có cả những nhọc nhằn của hơi thở. Với nhiều NCT, chỉ cần một cơn gió lạnh hay chút thời tiết trở trời cũng khiến phổi trở nên nặng nề. Giữa những phút khó nhọc ấy, chiếc máy khí dung nhỏ bé sẽ trở thành “người bạn thở cùng”, giúp họ nhẹ nhõm hơn, an lành hơn như được tiếp thêm sức sống...

Bệnh viện đa khoa thành phố Vinh cứu sống người bệnh 80 tuổi bị nhồi máu cơ tim

Bệnh viện đa khoa thành phố Vinh cứu sống người bệnh 80 tuổi bị nhồi máu cơ tim
Vừa qua, Khoa Cấp cứu – Bệnh viện Đa khoa Thành phố Vinh (Nghệ An) đã tiếp nhận người bệnh Nguyễn Thị T. (80 tuổi) trong tình trạng đau ngực dữ dội sau xương ức, cảm giác bóp nghẹt, khó thở dù đang nghỉ ngơi, kèm chóng mặt và mệt lả. Trước đó, người bệnh có tiền sử tăng huyết áp – một yếu tố nguy cơ quan trọng của bệnh lý mạch vành.

Bác sĩ điều khiển Robot cắt thận cho bệnh nhân ung thư cao tuổi, nhiều bệnh nền

Bác sĩ điều khiển Robot cắt thận cho bệnh nhân ung thư cao tuổi, nhiều bệnh nền
Sau 12 năm chạy thận, ông Minh (80 tuổi) phát hiện ung thư thận, bác sĩ buộc phải cắt bỏ thận trái, ngăn ung thư tiến triển với sự hỗ trợ của robot Da Vinci Xi.

Gần 2.500 bệnh nhân viêm gan B được xét nghiệm viêm gan D miễn phí

Gần 2.500 bệnh nhân viêm gan B được xét nghiệm viêm gan D miễn phí
Viện Nghiên cứu Tâm Anh thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cùng Viện Nghiên cứu Vi sinh và Chống dịch Stanford (Hoa Kỳ) thực hiện nghiên cứu HEP-D, đánh giá nguy cơ đồng nhiễm viêm gan siêu vi D trên người bệnh viêm gan B với quy mô lớn nhất từ trước đến nay.
Xem thêm
Những kiểm tra y tế không thể bỏ qua khi bước vào tuổi 50

Những kiểm tra y tế không thể bỏ qua khi bước vào tuổi 50

Tuổi 50 được xem là giai đoạn “chín muồi” của cuộc đời - nhưng cũng là thời điểm nhiều bệnh lí mạn tính bắt đầu xuất hiện. Nếu không chú ý chăm sóc, các vấn đề sức khỏe âm thầm tiến triển có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và rút ngắn tuổi thọ...
Chấm dứt 20 năm đau đớn do sỏi đường mật trong gan của bệnh nhân cao tuổi

Chấm dứt 20 năm đau đớn do sỏi đường mật trong gan của bệnh nhân cao tuổi

Sỏi đường mật trong gan không còn gây những cơn quặn đau ám ảnh triền miên suốt 20 năm qua; hành trình tìm lại sức khỏe của cụ bà đã bước sang một trang mới
Ngành y tế tư nhân bứt phá: Bệnh viện Đa khoa Phương Đông lọt Top 10 Thương hiệu hàng đầu Việt Nam

Ngành y tế tư nhân bứt phá: Bệnh viện Đa khoa Phương Đông lọt Top 10 Thương hiệu hàng đầu Việt Nam

Bệnh viện Phương Đông vào Top 10 Thương hiệu hàng đầu Việt Nam: Dấu ấn mô hình y tế tư nhân chất lượng cao
Bệnh viện Thận Hà Nội: Dinh dưỡng hợp lý giúp bảo vệ tim và thận

Bệnh viện Thận Hà Nội: Dinh dưỡng hợp lý giúp bảo vệ tim và thận

Người mắc bệnh thận mạn thường có nguy cơ cao kèm theo bệnh tim mạch. Một chế độ ăn uống khoa học, kiểm soát muối, đạm, mỡ và lượng nước hợp lý sẽ giúp giảm biến chứng, bảo vệ sức khỏe tim và thận, đặc biệt cần thiết đối với người cao tuổi.
Kết hợp y học cổ truyền và hiện đại, nâng cao sức khỏe người cao tuổi

Kết hợp y học cổ truyền và hiện đại, nâng cao sức khỏe người cao tuổi

Trong khi y học hiện đại ngày càng phát triển, y học cổ truyền (YHCT) vẫn khẳng định vị trí quan trọng trong chăm sóc sức khỏe, nhất là đối với người cao tuổi.
Phòng chống bệnh Alzheimer: Kinh nghiệm quốc tế và bài học thiết thực cho Việt Nam

Phòng chống bệnh Alzheimer: Kinh nghiệm quốc tế và bài học thiết thực cho Việt Nam

Tháng 9 hằng năm được thế giới chọn là Tháng hành động phòng, chống bệnh Alzheimer, là dịp nâng cao nhận thức xã hội về tác động nặng nề của bệnh Alzheimer và các dạng sa sút trí tuệ khác đối với đời sống.
Nâng cao năng lực phòng, chống tác hại thuốc lá

Nâng cao năng lực phòng, chống tác hại thuốc lá

Sáng ngày 9/12/2025, tại Hải Phòng, Hội Luật gia TP Hải Phòng phối hợp với Trung tâm Tư vấn Pháp luật và Chính sách về Y tế, HIV/AIDS – trực thuộc Hội Luật gia Việt Nam tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực về phòng, chống tác hại thuốc lá.
“Vùng xanh thế giới” - Giải mã bí mật nơi con người có tuổi thọ cao

“Vùng xanh thế giới” - Giải mã bí mật nơi con người có tuổi thọ cao

Con người luôn đi tìm bí quyết sống lâu. Thế giới đã có những vùng đất có nhiều người sống thọ. Ở đó, có nhiều người già vẫn khỏe khoắn, minh mẫn, sống vui. Những “Vùng xanh” ấy không phải huyền thoại, tuổi thọ dài không đến từ điều kì bí, mà đến từ cách ta sống mỗi ngày...
Bệnh viện Đông Anh kịp thời cứu sống bệnh nhân 64 tuổi bị đột quỵ

Bệnh viện Đông Anh kịp thời cứu sống bệnh nhân 64 tuổi bị đột quỵ

Bệnh viện Đông Anh (Hà Nội) đã cứu sống bệnh nhân 64 tuổi bị đột quỵ nhờ tiêu sợi huyết kịp thời. Bác sĩ khuyến cáo trời lạnh thất thường làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người cao tuổi.
Phiên bản di động