“Hồ Xuân Hương tiếng vọng” tiểu thuyết lịch sử nhiều cứ liệu mới

Nhà báo Nghiêm Thị Hằng (nguyên Trưởng phòng Pháp luật và Bạn đọc) của Báo Người cao tuổi (nay là Tại chí Người cao tuổi). Từ giữa năm 2021 chị nghỉ làm việc ở Tạp chí để chuyên tâm nghiên cứu và sáng tác về nữ sĩ Hồ Xuân Hương.

Tháng 10 năm ngoái, Nhà xuất bản Hồng Đức đã cấp giấy phép cho tác phẩm “Giải mã bí ẩn nữ sĩ Hồ Xuân Hương” của tác giả Nghiêm Thị Hằng, sách dày 316 trang, ra mắt đúng 49 ngày, thì ngày 23/11/2021 tổ chức UNESCO đã vinh danh “Danh nhân văn hóa cho nữ sĩ Hồ Xuân Hương”. “Giải mã bí ẩn nữ sĩ Hồ Xuân Hương” đã góp tiếng nói đặc biệt và duy nhất làm rõ thân thế của nữ sĩ từ quê hương Quỳnh Đôi đất linh địa, với dòng họ Hồ khoa bảng. Khẳng định rõ thân phụ của nữ sĩ là cụ Hồ Phi Diễn, phần mộ song thân nữ sĩ chôn cất ở nghĩa địa Đồng Táo, hiện chìm trong sóng nước Hồ Tây.

Nữ sĩ Hồ Xuân Hương, sinh ngày 13/7 âm lịch năm Quý Tỵ 1773 (theo hồ sơ trình UNESCO lấy năm sinh của nữ sĩ là 1772), nữ sĩ mất ngày 14/8 năm Nhâm Ngọ 1822, tuổi mệnh 49.

Nữ sĩ Hồ Xuân Hương là vợ ba ông Nguyễn Bình Kình (Tổng Cóc, Đội Kình- Chiêu Hổ) ở làng Gáp, nay thuộc xã Tứ Xã, huyện Phong Châu, tỉnh Phú Thọ, năm 1802 khi nữ sĩ 29 tuổi.

Năm 1804, Xuân Hương rời nhà Tổng Cóc về kinh thành Thăng Long, để lại bài thơ nổi tiếng “Lấy lẽ” và “Khóc ông Tổng cóc”.

“Hồ Xuân Hương tiếng vọng” .
“Hồ Xuân Hương tiếng vọng” .

Năm 1810, nàng thơ dựng Cổ Nguyệt đường đối diện với Đền Quán Thánh. Từ hội thơ Cổ Nguyệt đường, người thơ đã gặp Trần Phúc Hiển (tức Mai Sơn Phủ), tri phủ Tam Đái (trấn Sơn Tây) miền đất tiền thân của phủ Vĩnh Tường ngày nay. Tháng 12 năm 1813, Trần Phúc Hiển được thăng chức Tham hiệp trấn Yên Quảng. Trước khi đi nhậm chức Phúc Hiển đã có lễ ăn hỏi Xuân Hương hẹn năm sau sẽ làm lễ cưới và đón nàng thơ về làm “Bà chúa vùng Đông Hải”. Cuối năm 1814, bà Hà Thị - mẹ nữ sĩ qua đời. Hết đại tang mẹ, cuối năm 1816, Trần Phúc Hiển đã cưới nữ sĩ Xuân Hương và đưa nàng về trấn Yên Quảng. Nhưng rồi ngày vui ngắn chẳng tày gang, tháng 5/1818 Phúc Hiển bị bắt vì vụ trọng án. Xuân Hương đôn đáo chạy kêu oan cho chồng vào Nam ra Bắc. Ngày 16/9 âm lịch năm Kỷ Mão (1819), Trần Phúc Hiển qua đời. Qua đại tang chồng 27 tháng, nữ sĩ Hồ Xuân Hương qua đời ngày 14/8 âm lịch năm Nhâm Ngọ. Giai đoạn này nữ sĩ để lại những bài thơ nổi tiếng “Bánh trôi nước”, “Khóc ông Phủ Vĩnh Tường”.

Phần mộ nàng thơ lúc đầu chôn cất ở nghĩa địa phủ Tây Hồ. Theo nghiên cứu của tác giả, xác minh dấu tích mộ nữ sĩ đã đưa về quê chồng, hiện chôn cất ở phường An Sơn, thị xã Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam, đó là ngôi mộ cổ vô thừa nhận có minh bia ghi lại năm xây dựng lăng mộ 1850.

Một năm sau sự kiện “Giải mã bí ẩn nữ sĩ Hồ Xuân Hương”, nhân ngày 20/10 Ngày Phụ nữ Việt Nam năm nay, nhà báo Nghiêm Thị Hằng ra mắt tác phẩm mới “Hồ Xuân Hương tiếng vọng”.

Theo tác giả, “Giải mã bí ẩn nữ sĩ Hồ Xuân Hương” chỉ là những thông tin ban đầu về thân thế của nữ sĩ. Nhờ có nhân duyên, tôi nghe được tiếng vọng của người xưa lấy bút mà ghi những thật thật, hư hư, mong sao ngày mai trời sẽ rạng. Và thế là tiểu thuyết “Hồ Xuân Hương tiếng vọng “ ra đời, được Nhà Xuất bản Văn học cấp phép. Sách dày 344 trang gồm 5 phần: Phần I: Quả ngọt cuối mùa; Phần II: Thời thiếu nữ kiêu sa; Phần III: Lấy chồng làng Gáp; Phần IV: Chữ tài gắn với chữ tai.

Đây là món quà tri ân của tác giả dâng lên nữ sĩ Hồ Xuân Hương nhân dịp tỉnh Nghệ An tổ chức đón nhận Danh nhân văn hóa cho “Bà Chúa thơ Nôm” nữ sĩ Hồ Xuân Hương vào tháng 11/2022 sắp tới.

Đinh Quyết Thắng

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay

Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương tiêu biểu trong bảo vệ môi trường. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Người luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chăm lo môi trường sống và thường xuyên kêu gọi Nhân dân gìn giữ thiên nhiên để “con đường từ chủ nghĩa xã hội đến chủ nghĩa cộng sản thêm xanh tươi”.
Tư tưởng Hồ Chí Minh - những khát vọng của dân tộc

Tư tưởng Hồ Chí Minh - những khát vọng của dân tộc

Hình ảnh “Anh hùng giải phóng dân tộc” và “Danh nhân văn hóa” đã hòa quyện tạo nên một nét riêng độc đáo ở Hồ Chí Minh không chỉ trong quá khứ, mà đang sống với hiện tại và sẽ tiếp tục tỏa sáng trong nền văn hóa tương lai.
Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Bài 4: Rào cản trong chuyển đổi số
Chủ tịch Hội NCT xã nên là NCT, làm chuyên trách sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy

Chủ tịch Hội NCT xã nên là NCT, làm chuyên trách sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy

Bài phát biểu của TS Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội NCT Việt Nam, đại biểu Quốc hội khóa XV tại nghị trường Quốc hội vừa qua đã liên tục nhận được sự ưởng ứng tích cực của cán bộ, hội viên NCT cả nước. “NCT luôn phát huy truyền thống 741 năm Hào khí Diên Hồng, 84 năm Lời kêu gọi Phụ lão cứu quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong kỉ nguyên mới, NCT cũng có trách nhiệm, mong muốn tiếp tục cống hiến. Tôi và NCT cả nước tha thiết trân trọng đề nghị, chính quyền địa phương cấp xã nên có Chủ tịch Hội NCT là NCT để tham mưu cho cấp ủy tập hợp NCT tham gia các hoạt động…”, Phó Chủ tịch Trương Xuân Cừ đề nghị. Tạp chí Người cao tuổi trân trọng ghi lại những tâm tư, nguyện vọng và chia sẻ của cán bộ, hội viên, NCT cả nước về nội dung trên…
Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Bài 3: Những câu chuyện thực tiễn cần tư duy mới trong xây dựng pháp luật

Tin khác

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 2: Rào cản trong xây dựng pháp luật

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 1: Những rào cản trong tổ chức lại bộ máy

Thực hiện tốt lời dạy của Bác để chăm sóc tốt sức khỏe Nhân dân

Thực hiện tốt lời dạy của Bác để chăm sóc tốt sức khỏe Nhân dân
Sau khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời (2/9/1945). Kể từ đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng và thực hiện tốt lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngành Y tế nước ta đã có nhiều thành tựu.

Nâng cao tính đảng để vững bước tiến vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc

Nâng cao tính đảng để vững bước tiến vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc
Lãnh tụ V.I.Lênin từng tổng kết: “Đảng Cộng sản là đội tiên phong có tổ chức và giác ngộ nhất của giai cấp công nhân”. Và, Người chỉ rõ: “Tính Đảng là trụ cột tư tưởng của lí tưởng cộng sản”... “Không có tính Đảng thì không thể trở thành người Cộng sản”.

Tinh gọn tổ chức bộ máy là chủ trương đúng, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử

Tinh gọn tổ chức bộ máy là chủ trương đúng, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử
Trong thời gian qua, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã quyết tâm chính trị rất cao trong thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, mở rộng không gian phát triển, tạo nền tảng, sức bật cho đất nước trong kỉ nguyên mới, đồng thời bảo đảm tính ổn định lâu dài của hệ thống chính trị. Cuộc cách mạng này hoàn toàn phù hợp với xu thế phát triển của đất nước và thế giới.

Trận đánh kì lạ, táo bạo ở cửa ngõ Sài Gòn

Trận đánh kì lạ, táo bạo ở cửa ngõ Sài Gòn
Chiều 28/4/1975, sau khi xe tăng và bộ binh của Trung đoàn 46 đánh chiếm xong căn cứ Sơn Trạch, các đơn vị tranh thủ củng cố đội hình, chuẩn bị hành quân chiến đấu tiếp theo. Còn các đơn vị phía sau đội hình Trung đoàn 46 thì tiến vào vùng đất mới giải phóng, trong đó đơn vị pháo binh chiến dịch triển khai trận địa, chuẩn bị dội bão lửa vào sân bay Tân Sơn Nhất.

Từ Chiến dịch Nam Tây Nguyên chuyển thành Chiến dịch Tây Nguyên

Từ Chiến dịch Nam Tây Nguyên chuyển thành Chiến dịch Tây Nguyên
Tháng 3/1974, Hội nghị Quân ủy Trung ương đã cụ thể hóa Nghị quyết Hội nghị lần thứ 21 Trung ương Đảng (khóa III) về “Thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và nhiệm vụ của cách mạng miền Nam Việt Nam trong giai đoạn mới”; và đề ra chủ trương kiên quyết phản công và tiến công địch trên cả ba vùng chiến lược.

Đường Hồ Chí Minh trên biển, con đường của huyền thoại

Đường Hồ Chí Minh trên biển, con đường của huyền thoại
Con đường huyền thoại Hồ Chí Minh trên biển vẫn vang mãi dấu ấn của một thế hệ anh dũng, kiên cường, vượt qua gian khổ, mưu trí, dũng cảm để lập nên nhiều kì tích; để lại nhiều bài học sâu sắc và trở thành niềm tự hào, động lực to lớn, thôi thúc các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Hải quân Nhân dân tiếp bước trên con đường bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Việt Nam - Hồ Chí Minh biểu tượng của công lí và hòa bình

Việt Nam - Hồ Chí Minh biểu tượng của công lí và hòa bình
Chỉ ba tuần sau ngày Việt Nam tuyên bố độc lập, thực dân Pháp đã nổ súng tấn công Sài Gòn (23/9/1945), mở đầu cho cuộc chiến tranh xâm lược nước ta một lần nữa.

Nguyễn Thị Định: Người “chị cả”, nữ tướng tài ba

Nguyễn Thị Định: Người “chị cả”, nữ tướng tài ba
Hình ảnh người “con gái Bến Tre” năm xưa đi trong đạn lửa, hiên ngang, bất khuất trong “Đội quân tóc dài” (đội quân đặc biệt, có thể nói là độc nhất vô nhị trên thế giới), xuất hiện trong cao trào Đồng khởi của tỉnh từ năm 1960, sau đó lan rộng cả miền Nam. “Đội quân tóc dài” đã làm nên huyền thoại, góp phần vào thắng lợi chung của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước...

Chủ nghĩa xã hội mới đem lại hạnh phúc cho loài người

Chủ nghĩa xã hội mới đem lại hạnh phúc cho loài người
Trên hành trình tìm đường cứu nước (1911-1941), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hiểu được rằng “cách mệnh tư bản là cách mệnh chưa đến nơi” và chỉ có chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản mới đem lại hạnh phúc thực sự cho loài người.

Chặng đường 30 năm quan hệ Việt - Mỹ và hơn 200 năm giao lưu Nhân dân

Chặng đường 30 năm quan hệ Việt - Mỹ và hơn 200 năm giao lưu Nhân dân
Như chúng ta đã biết, ngày 28/1/1995, Hoa Kỳ thiết lập văn phòng liên lạc tại Hà Nội. Ngày 11/7/1995, Tổng thống Hợp chủng quốc Hoa Kỳ Bill Clinton tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam.

Gặp người tham gia giải phóng Sài Gòn ở quê hương mới

Gặp người tham gia giải phóng Sài Gòn ở quê hương mới
Một ngày đầu tháng 4/2025, chúng tôi đến gặp ông Trần Thanh Tùng, cựu chiến binh (CCB) Sư đoàn 325, hiện sống ở khu phố 10, thị trấn Hai Riêng, huyện Sông Hinh, tỉnh Phú Yên, người đã trực tiếp cùng đoàn quân tiến vào giải phóng Sài Gòn 50 năm về trước.

Dòng máu Tiên Rồng với khát vọng đất nước phồn vinh, hạnh phúc

Dòng máu Tiên Rồng với khát vọng đất nước phồn vinh, hạnh phúc
Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử và toàn diện của đất nước đã khẳng định việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng đã trở thành đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là động lực và nguồn lực to lớn để xây dựng đất nước ta phồn vinh, hạnh phúc.

Đường Trường Sơn trong sự nghiệp giải phóng miền Nam

Đường Trường Sơn trong sự nghiệp giải phóng miền Nam
Tháng 1/1959, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa II) họp Hội nghị lần thứ 15 mở rộng, xác định đường lối và phương pháp cách mạng miền Nam. Thực hiện Nghị quyết 15, ngày 19/5/1959, Bộ Chính trị và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quyết định xây dựng tuyến vận tải chiến lược Trường Sơn nhằm chi viện sức người sức của của hậu phương lớn miền Bắc cho miền Nam thành đồng Tổ quốc.
Xem thêm
Phiên bản di động