“Hồ Xuân Hương tiếng vọng” tiểu thuyết lịch sử nhiều cứ liệu mới

Nhà báo Nghiêm Thị Hằng (nguyên Trưởng phòng Pháp luật và Bạn đọc) của Báo Người cao tuổi (nay là Tại chí Người cao tuổi). Từ giữa năm 2021 chị nghỉ làm việc ở Tạp chí để chuyên tâm nghiên cứu và sáng tác về nữ sĩ Hồ Xuân Hương.

Tháng 10 năm ngoái, Nhà xuất bản Hồng Đức đã cấp giấy phép cho tác phẩm “Giải mã bí ẩn nữ sĩ Hồ Xuân Hương” của tác giả Nghiêm Thị Hằng, sách dày 316 trang, ra mắt đúng 49 ngày, thì ngày 23/11/2021 tổ chức UNESCO đã vinh danh “Danh nhân văn hóa cho nữ sĩ Hồ Xuân Hương”. “Giải mã bí ẩn nữ sĩ Hồ Xuân Hương” đã góp tiếng nói đặc biệt và duy nhất làm rõ thân thế của nữ sĩ từ quê hương Quỳnh Đôi đất linh địa, với dòng họ Hồ khoa bảng. Khẳng định rõ thân phụ của nữ sĩ là cụ Hồ Phi Diễn, phần mộ song thân nữ sĩ chôn cất ở nghĩa địa Đồng Táo, hiện chìm trong sóng nước Hồ Tây.

Nữ sĩ Hồ Xuân Hương, sinh ngày 13/7 âm lịch năm Quý Tỵ 1773 (theo hồ sơ trình UNESCO lấy năm sinh của nữ sĩ là 1772), nữ sĩ mất ngày 14/8 năm Nhâm Ngọ 1822, tuổi mệnh 49.

Nữ sĩ Hồ Xuân Hương là vợ ba ông Nguyễn Bình Kình (Tổng Cóc, Đội Kình- Chiêu Hổ) ở làng Gáp, nay thuộc xã Tứ Xã, huyện Phong Châu, tỉnh Phú Thọ, năm 1802 khi nữ sĩ 29 tuổi.

Năm 1804, Xuân Hương rời nhà Tổng Cóc về kinh thành Thăng Long, để lại bài thơ nổi tiếng “Lấy lẽ” và “Khóc ông Tổng cóc”.

“Hồ Xuân Hương tiếng vọng” .
“Hồ Xuân Hương tiếng vọng” .

Năm 1810, nàng thơ dựng Cổ Nguyệt đường đối diện với Đền Quán Thánh. Từ hội thơ Cổ Nguyệt đường, người thơ đã gặp Trần Phúc Hiển (tức Mai Sơn Phủ), tri phủ Tam Đái (trấn Sơn Tây) miền đất tiền thân của phủ Vĩnh Tường ngày nay. Tháng 12 năm 1813, Trần Phúc Hiển được thăng chức Tham hiệp trấn Yên Quảng. Trước khi đi nhậm chức Phúc Hiển đã có lễ ăn hỏi Xuân Hương hẹn năm sau sẽ làm lễ cưới và đón nàng thơ về làm “Bà chúa vùng Đông Hải”. Cuối năm 1814, bà Hà Thị - mẹ nữ sĩ qua đời. Hết đại tang mẹ, cuối năm 1816, Trần Phúc Hiển đã cưới nữ sĩ Xuân Hương và đưa nàng về trấn Yên Quảng. Nhưng rồi ngày vui ngắn chẳng tày gang, tháng 5/1818 Phúc Hiển bị bắt vì vụ trọng án. Xuân Hương đôn đáo chạy kêu oan cho chồng vào Nam ra Bắc. Ngày 16/9 âm lịch năm Kỷ Mão (1819), Trần Phúc Hiển qua đời. Qua đại tang chồng 27 tháng, nữ sĩ Hồ Xuân Hương qua đời ngày 14/8 âm lịch năm Nhâm Ngọ. Giai đoạn này nữ sĩ để lại những bài thơ nổi tiếng “Bánh trôi nước”, “Khóc ông Phủ Vĩnh Tường”.

Phần mộ nàng thơ lúc đầu chôn cất ở nghĩa địa phủ Tây Hồ. Theo nghiên cứu của tác giả, xác minh dấu tích mộ nữ sĩ đã đưa về quê chồng, hiện chôn cất ở phường An Sơn, thị xã Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam, đó là ngôi mộ cổ vô thừa nhận có minh bia ghi lại năm xây dựng lăng mộ 1850.

Một năm sau sự kiện “Giải mã bí ẩn nữ sĩ Hồ Xuân Hương”, nhân ngày 20/10 Ngày Phụ nữ Việt Nam năm nay, nhà báo Nghiêm Thị Hằng ra mắt tác phẩm mới “Hồ Xuân Hương tiếng vọng”.

Theo tác giả, “Giải mã bí ẩn nữ sĩ Hồ Xuân Hương” chỉ là những thông tin ban đầu về thân thế của nữ sĩ. Nhờ có nhân duyên, tôi nghe được tiếng vọng của người xưa lấy bút mà ghi những thật thật, hư hư, mong sao ngày mai trời sẽ rạng. Và thế là tiểu thuyết “Hồ Xuân Hương tiếng vọng “ ra đời, được Nhà Xuất bản Văn học cấp phép. Sách dày 344 trang gồm 5 phần: Phần I: Quả ngọt cuối mùa; Phần II: Thời thiếu nữ kiêu sa; Phần III: Lấy chồng làng Gáp; Phần IV: Chữ tài gắn với chữ tai.

Đây là món quà tri ân của tác giả dâng lên nữ sĩ Hồ Xuân Hương nhân dịp tỉnh Nghệ An tổ chức đón nhận Danh nhân văn hóa cho “Bà Chúa thơ Nôm” nữ sĩ Hồ Xuân Hương vào tháng 11/2022 sắp tới.

Đinh Quyết Thắng

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Phản bác luận điệu xuyên tạc nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân của Đảng

Phản bác luận điệu xuyên tạc nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân của Đảng

Gần 40 năm đổi mới, khu vực kinh tế tư nhân ở Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, đóng góp to lớn vào GDP, giải quyết việc làm, thúc đẩy tăng trưởng, đổi mới sáng tạo và hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, các thế lực thù địch đã đưa ra những luận điệu xuyên tạc, bóp méo chủ trương phát triển kinh tế tư nhân, cho rằng Đảng Cộng sản Việt Nam “thừa nhận sự thất bại của kinh tế Nhà nước” và “đang hướng lái theo chủ nghĩa tư bản”.
Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là “tài sản” vô giá của dân tộc ta

Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là “tài sản” vô giá của dân tộc ta

Ngày 15/6/2016, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị 05-CT/TW về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Chỉ thị nêu rõ: “Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Những chủ bút đầu tiên của các tờ báo cách mạng Việt Nam

Những chủ bút đầu tiên của các tờ báo cách mạng Việt Nam

Trong quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc, Đảng ta đã sử dụng báo chí như một thứ vũ khí sắc bén và lợi hại để đấu tranh với kẻ thù xâm lược. Những tờ báo cách mạng đã góp phần đưa sự nghiệp cách mạng nước ta đi hết thắng lợi nầy đến thắng lợi khác. Nhân kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), chúng ta cùng nhìn lại chặng đường hình thành và phát triển các tờ báo tiền thân của Đảng...
Duyên nợ với nghề báo bắt đầu từ... thơ

Duyên nợ với nghề báo bắt đầu từ... thơ

Nhà thơ Tố Hữu đã dịch bài thơ “Đợi anh về” của nhà thơ Konstantin Simonov vào năm 1947 và phổ biến rộng rãi tại Việt Nam. Nhưng không chỉ là nhà thơ nổi tiếng, Simonov còn là một phóng viên mặt trận ưu tú của đất nước Xô viết.
Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương sau khi sắp xếp

Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương sau khi sắp xếp

Việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh, cấp xã) từ ngày 1/7/2025, đòi hỏi cán bộ có năng lực vượt trội, trách nhiệm cao, tư duy đột phá và sáng tạo.

Tin khác

Vững tiến tăng tốc vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc

Vững tiến tăng tốc vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc
Trong các bài viết, phát biểu tại các diễn đàn, hội nghị trong nước và quốc tế gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm luôn nhấn mạnh đến kỉ nguyên mới - kỉ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Thế nhưng, các thế lực thù địch đã công kích, xuyên tạc, chống phá...

Thi đua là động lực phát triển và xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa

Thi đua là động lực phát triển và xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa
Ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra “Lời kêu gọi thi đua ái quốc”. Lời kêu gọi này của Người đã được toàn dân hưởng ứng, tạo thành một sức mạnh to lớn để dân tộc ta vượt qua những khó khăn và giành thắng lợi trong sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc.

Cần, kiệm, liêm, chính để xây dựng chủ nghĩa xã hội

Cần, kiệm, liêm, chính để xây dựng chủ nghĩa xã hội
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì phải bồi dưỡng con người xã hội chủ nghĩa. Con người xã hội chủ nghĩa là con người có đạo đức, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, một lòng một dạ phục vụ Nhân dân, phục vụ cách mạng”. Trong bài “Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân”, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Những phẩm chất “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” mà Người dạy không chỉ là lí tưởng để mỗi cán bộ, đảng viên noi theo mà còn trở thành chuẩn mực cho mọi người hướng tới”.

Người cao tuổi mãi là cây đại thụ dựng xây cơ đồ dân tộc cường thịnh

Người cao tuổi mãi là cây đại thụ dựng xây cơ đồ dân tộc cường thịnh
Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh là bản thiên anh hùng ca bất diệt cho ý chí tự lực, tự cường dân tộc, trọn cuộc đời hiến dâng cả tuổi thanh xuân và tuổi già cho Tổ quốc và Nhân dân.

Tình trạng lạm dụng NCT

Tình trạng lạm dụng NCT
Các loại lạm dụng NCT thường gặp bao gồm lạm dụng về thể chất, lạm dụng về tâm lí và lạm dụng về tài chính. Mỗi loại lạm dụng NCT có thể là cố ý hoặc vô ý. Lạm dụng thể chất là việc sử dụng vũ lực dẫn tới tổn thương hoặc khó chịu về thể chất hoặc tâm lí.

Vài suy nghĩ về Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá hiện nay

Vài suy nghĩ về Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá hiện nay
Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực thi hành đã 13 năm (2012-2025). Tuy vậy hiệu quả của nó rất khiêm tốn. Thuốc lá vẫn bán tràn lan, người hút thuốc nơi công cộng kể cả trẻ em, học sinh phổ thông vẫn xảy ra. Các bệnh tật liên quan tới thuốc lá vẫn làm cho hàng chục triệu người khác bị ảnh hưởng.

Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương 2 cấp

Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương 2 cấp
Việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh, cấp xã) từ ngày 1/7/2025, đòi hỏi cán bộ có năng lực vượt trội, trách nhiệm cao, tư duy đột phá và sáng tạo.

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 5: Trọng trách người đứng đầu trong thời điểm độ trễ của pháp luật

Cảnh giác với những luận điệu chống phá chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy

Cảnh giác với những luận điệu chống phá chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy
Tinh gọn tổ chức bộ máy là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước, đang được thực hiện quyết liệt, đồng bộ, bước đầu mang lại hiệu quả tích cực. Tuy nhiên, lợi dụng vấn đề này, các thế lực thù địch liên tục đưa ra những luận điệu xuyên tạc, thông tin giả chống phá Đảng, Nhà nước, gây hoang mang, chia rẽ dư luận...

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ môi trường và ý nghĩa trong phát triển bền vững giai đoạn hiện nay
Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương tiêu biểu trong bảo vệ môi trường. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Người luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chăm lo môi trường sống và thường xuyên kêu gọi Nhân dân gìn giữ thiên nhiên để “con đường từ chủ nghĩa xã hội đến chủ nghĩa cộng sản thêm xanh tươi”.

Tư tưởng Hồ Chí Minh - những khát vọng của dân tộc

Tư tưởng Hồ Chí Minh - những khát vọng của dân tộc
Hình ảnh “Anh hùng giải phóng dân tộc” và “Danh nhân văn hóa” đã hòa quyện tạo nên một nét riêng độc đáo ở Hồ Chí Minh không chỉ trong quá khứ, mà đang sống với hiện tại và sẽ tiếp tục tỏa sáng trong nền văn hóa tương lai.

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 4: Rào cản trong chuyển đổi số

Chủ tịch Hội NCT xã nên là NCT, làm chuyên trách sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy

Chủ tịch Hội NCT xã nên là NCT, làm chuyên trách sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy
Bài phát biểu của TS Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội NCT Việt Nam, đại biểu Quốc hội khóa XV tại nghị trường Quốc hội vừa qua đã liên tục nhận được sự ưởng ứng tích cực của cán bộ, hội viên NCT cả nước. “NCT luôn phát huy truyền thống 741 năm Hào khí Diên Hồng, 84 năm Lời kêu gọi Phụ lão cứu quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong kỉ nguyên mới, NCT cũng có trách nhiệm, mong muốn tiếp tục cống hiến. Tôi và NCT cả nước tha thiết trân trọng đề nghị, chính quyền địa phương cấp xã nên có Chủ tịch Hội NCT là NCT để tham mưu cho cấp ủy tập hợp NCT tham gia các hoạt động…”, Phó Chủ tịch Trương Xuân Cừ đề nghị. Tạp chí Người cao tuổi trân trọng ghi lại những tâm tư, nguyện vọng và chia sẻ của cán bộ, hội viên, NCT cả nước về nội dung trên…

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 3: Những câu chuyện thực tiễn cần tư duy mới trong xây dựng pháp luật

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng
Bài 2: Rào cản trong xây dựng pháp luật
Xem thêm
Phiên bản di động