Rào cản trong tiến hành các cuộc cách mạng

Bài 3: Những câu chuyện thực tiễn cần tư duy mới trong xây dựng pháp luật
Thấu hiểu sâu sắc nội dung Nghị quyết 66/NQ-TW của Trung ương Đảng và những phát biểu đầy ấn tưởng, đầy cảm xúc của Tổng Bí thư Tô Lâm trong thời gian gần đây về thể chế pháp luật. Để triển khai việc xây dựng thể chế pháp luật đạt được yêu cầu mong muốn, trước hết cộng đồng xã hội, nhất là những người hoạt động trong lĩnh vực báo chí truyền thông cần thường xuyên đăng tải những thông tin trên báo chí và mạng xã hội về những câu chuyện thực tiễn, những ý kiến phản biện, những bình luận theo tư duy mới của Đảng… để các cơ quan chức năng, các chuyên gia xây dựng pháp luật có thêm thông tin tham khảo phục vụ tốt nhất cho hoạt động lập pháp, tạo thuận lợi nhất cho việc thực thi pháp luật.

Trong phạm vi bài viết này, xin được dẫn ra đây một số câu chuyện thực tiễn cần tư duy mới trong xây dựng pháp luật:

I. Yêu cầu của Đảng là thể chế pháp luật phải bảo đảm quyền con người trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có quyền tự do kinh doanh. Pháp luật phải bảo đảm và bảo vệ doanh nghiệp và các chủ thể kinh tế khác kinh doanh theo pháp luật. Tuy nhiên, trên thực tế, doanh nghiệp phải hứng chịu nhiều tác động trái khoáy do những hạn chế, bất cập về luật lệ và lợi ích nhóm.

Hiện tại Nhân dân rất phấn khởi, mới đây Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 68/NQ-TW về phát triển kinh tế tư nhân. Lần đầu tiên trong lịch sử được Đảng ta xác định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất trong nền kinh tế. Tuy nhiên, để Nghị quyết được thực hiện thành công, cần phải nhìn lại một chặng đường đầy những rào cản, vướng mắc do chính thể chế pháp luật và đạo đức công vụ của công chức, doanh nhân tạo ra.

Chỉ nói riêng việc cấp phép cũng đã có đầy những câu chuyện trái khoáy. Doanh nghiệp muốn được các cơ quan công quyền đối xử tốt thì phải được làm sân sau của quan chức, hoặc phải tốn nhiều tiền chi phí bôi trơn. Nếu không thì “hãy đợi đấy”.

Có những dự án do chờ đợi thông qua thủ tục thẩm định, phê duyệt, doanh nghiệp phải tốn rất nhiều khoản chi phí. Khi hoàn thành, quyết toán có nhiều dự án bị lỗ mà nguyên nhân chính là do khó khăn ách tắc từ phía các cơ quan chức năng.

Theo quan điểm của Đảng, lẽ ra cơ quan chức năng có quyền cấp phép phải hỗ trợ, hướng dẫn, giúp đỡ để doanh nghiệp làm ăn thuận lợi. Làm thế mới đúng với quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước và đạo đức công vụ của cán bộ công chức. Tuy nhiên, trên thực tế, trong nhiều trường hợp, cán bộ trong cơ quan chức năng không làm đúng chức trách được giao, thậm chí là lợi dụng chức vụ, gây khó khăn cho doanh nghiệp để trục lợi.

Vấn đề đặt ra ở đây là các quy phạm pháp luật mới phải tạo được bình đẳng trong quan hệ giữa chính quyền và doanh nghiệp. Chính quyền phải coi doanh nghiệp là đối tác. Chính quyền có nghĩa vụ quản lí doanh nghiệp theo pháp luật và bảo đảm đầy đủ sự tin cậy với sứ mệnh phục vụ người dân và doanh nghiệp. Triệt tiêu cơ chế xin cho. Công chức hưởng lương và sẽ được trả lương cao hơn để phục vụ, hỗ trợ, giúp đỡ người dân và doanh nghiệp. Quy phạm pháp luật mới sẽ có những giám sát, kiểm soát, không còn chỗ cho những kẻ lợi dụng chức quyền gây khó dễ cho người dân, doanh nghiệp để trục lợi.

II. Cả thế giới đang chuyển mình vào kỉ nguyên mới, kỉ nguyên số. Vấn đề xây dựng pháp luật của nhiều nước chưa theo kịp là chuyện bình thường. Nhưng không bình thường là ở chỗ, có nhiều doanh nghiệp kinh doanh sản phẩm, dịch vụ công nghệ phải xin giấy phép và đăng kí hoạt động ở nước ngoài. Có nhiều sản phẩm dịch vụ công nghệ, thương mại điện tử, tài chính với mô hình kinh doanh đa cấp từ nước ngoài được đưa về Việt Nam, người Việt Nam tham gia với số lượng rất lớn. Trong đó có những dự án người tham gia có thu nhập lớn, nhưng Nhà nước chưa thu được thuế. Có những dự án thiếu sức cạnh tranh, mô hình kinh doanh không có sức hút gặp rủi ro, hoặc có những dự án lừa đảo, người tham gia mất rất nhiều tiền. Trong lĩnh vực kinh doanh theo xu thế mới này, theo dự đoán của một số chuyên gia, về tổng thể vừa qua mất nhiều hơn được. Dòng tiền chảy từ Việt Nam ra nước ngoài nhiều hơn dòng tiền vào túi cá nhân người Việt tham gia thị trường số.

Vấn đề đặt ra ở đây là, quy phạm pháp luật mới sẽ tạo được sân chơi cho người dân và doanh nghiệp vừa hội nhập với quốc tế, vừa hút được dòng tiền từ nước ngoài vào Việt Nam, vừa bảo đảm an toàn, tránh được rủi ro cho người tham gia. Vai trò cơ quan chức năng và các tổ chức công nghệ ở đây là gì. Quản lí các doanh nghiệp, dự án công nghệ trong và ngoài nước như thế nào để đạt được yêu cầu nêu trên.

III. Như đã đề cập ở bài viết trước, Nhân dân tin tưởng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, câu chuyện quản lí nhà nước, quản lí xã hội ở Việt Nam đang có nhiều bước đột phá. Trước hết, nhiều điểm nghẽn, nút thắt kéo dài nhiều thập kỉ nay đang được tháo gỡ, nhiều ung nhọt đang được giải phẫu và điều trị. Một bộ máy tinh gọn, kiến tạo hiệu năng, hiệu quả với mục đích phụng sự Nhân dân đang được kiện toàn. Những người không có đức hi sinh vì cộng đồng, coi nhẹ lợi ích chung, nặng lợi ích cá nhân, không đủ tâm, đức, tài năng, bản lĩnh thực hiện chức trách nhiệm vụ sẽ bị loại ra khỏi bộ máy nhà nước. Vị trí công chức, viên chức, sĩ quan Quân đội và Công an đều là những người có đủ 3 chữ: Tâm, Tầm, Tài.

Tuy nhiên, trong lúc tranh tối, tranh sáng, thể chế pháp luật chưa được sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện kịp yêu cầu của Đảng thì, thói quen lợi dụng pháp luật, chính sách để trục lợi vẫn còn hiện hữu ở nhiều nơi. Ngay trong lĩnh vực an sinh xã hội, một lĩnh vực được Trung ương Đảng rất quan tâm, giờ vẫn còn nhiều bất cập:

Nếu đặt mục tiêu đến năm 2030 toàn dân được miễn viện phí, thì ngay bây giờ bệnh nhân cần được thanh toán bằng bảo hiểm y tế 100%. Mua bảo hiểm là để khám chữa bệnh. Nhưng người bệnh đến bệnh viện lại có những thuốc, dịch vụ không thể thanh toán bằng bảo hiểm. Đây là một bất cập và cũng là kẽ hở cho lợi ích nhóm. Đến khi được miễn viện phí người dân lại phải chi tiền nhiều hơn khi chưa được miễn. Đây là những chuyện mà việc xây dựng các quy phạm pháp luật mới phải tính đến.

Chuyện dạy và học thì sao? Chính sách của Đảng phấn đấu để miễn học phí là rất tuyệt vời. Nhưng khi miễn học phí rồi, nhiều khoản đóng góp khác của phụ huynh học sinh như hiện nay đang là áp lực cho nhiều gia đình có thu nhập thấp.

Vấn đề chi phí khám chữa bệnh của Nhân dân, học hành của sinh viên, học sinh, người nghèo, đây mới là con số mà các quy định mới để thực hiện chủ trương, chính sách ưu việt cần phải quan tâm. Trong khi bệnh viện và trường học đang thực hiện theo cơ chế tự chủ, để thực hiện được chính sách tốt đẹp của Đảng cũng không dễ.

Vấn đề nhà ở xã hội cũng là câu chuyện đang làm biến thái bản chất tốt đẹp của chính sách. Nhà ở xã hội được Trung ương Đảng và Chính phủ chỉ đạo quyết liệt, nhằm đáp ứng nhu cầu nhà ở cho các đối tượng chính sách. Nhưng người đi mua nhà đúng chính sách cũng phải chi một khoản tiền lớn ngoài tiền mua nhà mới mua được. Nhà nước có rất nhiều ưu đãi cho chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Như được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ diện tích đất của dự án; chủ đầu tư không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn và không phải thực hiện thủ tục đề nghị miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; Được ưu đãi thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế; Được hưởng lợi nhuận định mức tối đa 10% tổng chi phí đầu tư xây dựng đối với phần diện tích xây dựng nhà ở xã hội; Được dành tỉ lệ tối đa 20% tổng diện tích đất ở trong phạm vi dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kĩ thuật để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại. Thế mà, người đi mua nhà phải “chạy” để được duyệt mua. Cơ quan có quyền xét duyệt hồ sơ mua nhà ở xã hội, phải chăng đã lợi dụng chính sách tốt đẹp để trục lợi, biến sự ưu đãi của Nhà nước thành sở hữu riêng. Vậy ở đây vẫn còn kẽ hở pháp luật để biến của công thành của tư. Các quy định pháp luật mới quản lí nhà ở xã hội thế nào để bảo đảm theo quan điểm của Đảng?

Hoặc vấn đề quản lí chung cư, một tòa nhà vừa có sự quản lí của chủ đầu tư, vừa có Ban quản trị, vừa có công ty vận hành các dịch vụ. Người dân và người kinh doanh rất bức xúc với những khoản thu dịch vụ chồng chéo, vượt giá trần quy định của Nhà nước, vừa cảm thấy cuộc sống bị áp đặt, thiếu bình đẳng đối với cả những công ty làm thuê. Chủ trả tiền nhưng không đúng nghĩa là chủ.

Nhà báo, Đại tá Nguyễn Hòa Văn

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Từ kinh nghiệm thực tiễn sống động đến lý luận nền tảng

Từ kinh nghiệm thực tiễn sống động đến lý luận nền tảng

Cuốn sách “Quản trị Biến động và Khủng hoảng” không chỉ gây chú ý bởi tiêu đề mang hơi hướng thời sự, còn bởi cách tư duy rất riêng của nhóm tác giả. Những khái niệm trong sách không vay mượn từ lý thuyết nước ngoài, cũng không chạy theo trào lưu quản trị hiện đại.
Ổn định tư tưởng, xây dựng phát triển tổ chức cơ sở Đảng vững mạnh

Ổn định tư tưởng, xây dựng phát triển tổ chức cơ sở Đảng vững mạnh

Bản thân chủ doanh nghiệp (DN) và cấp ủy các cấp phải thay đổi nhận thức, tư duy đổi mới về vai trò, vị trí của tổ chức cơ sở Đảng trong DN của mình. Đặc biệt, cần hiểu và làm rõ quan điểm “Đảng lãnh đạo toàn diện trong DN” để DN yên tâm tư tưởng, xây dựng phát triển tổ chức cơ sở Đảng...
Đại hội Đảng bộ Petrovietnam: Khát vọng vươn mình trong nhiệm kỳ mới

Đại hội Đảng bộ Petrovietnam: Khát vọng vươn mình trong nhiệm kỳ mới

Trước thềm Đại hội Đảng bộ Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam), cán bộ, đảng viên và người lao động toàn Tập đoàn tin tưởng Đại hội Đảng bộ Tập đoàn lần thứ IV, nhiệm kỳ 2025-2030 sẽ thành công tốt đẹp, mang đến khí thế mới, sức sống mới để Petrovietnam "vươn mình" cùng đất nước.
Đổi mới tư duy, nhận thức đúng đắn về Đảng trong doanh nghiệp tư nhân

Đổi mới tư duy, nhận thức đúng đắn về Đảng trong doanh nghiệp tư nhân

Dù không phải là đảng viên, nhưng đối với Giáo sư, Viện sĩ danh dự Nguyễn Văn Đệ, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty CP Hợp Lực Thanh Hóa, ông luôn nhận thức được tầm ảnh hưởng quan trọng của tổ chức Đảng trong doanh nghiệp. Vì thế, ông thường xuyên động viên, nhắc nhở, khuyến khích giới thiệu quần chúng ưu tú đi học cảm tình Đảng, kết nạp đảng viên mới tại doanh nghiệp của mình…
Hai nhà nghiên cứu đam mê văn hóa - lịch sử Huế

Hai nhà nghiên cứu đam mê văn hóa - lịch sử Huế

Nhà nghiên cứu Huế Nguyễn Đắc Xuân từng khẳng định: “Không ai hiểu Huế bằng người Huế. Không ai yêu Huế bằng người Huế”. Những người con xứ Huế như nhà nghiên cứu Hồ Vĩnh (sinh năm 1959), nhà nghiên cứu Nguyễn Anh Huy (sinh năm 1967) chính là những “con tằm nhả tơ” để văn hóa – lịch sử Huế ngày càng được nghiền ngẫm kĩ lưỡng hơn.

Tin khác

Công đoàn chỗ dựa tin cậy của người lao động

Công đoàn chỗ dựa tin cậy của người lao động
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong hơn 9 thập kỉ qua, tổ chức Công đoàn Việt Nam không ngừng phát triển và trưởng thành. Hiện nay, tổ chức Công đoàn Việt Nam đã trở thành điểm tựa cho đông đảo công nhân, viên chức, lao động của cả nước trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Sáng mãi đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”

Sáng mãi đạo lí  “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”
“Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” là trách nhiệm, đạo lí và nét đẹp nhân văn của dân tộc Việt Nam. Đây là dịp tri ân những anh hùng, liệt sĩ, người có công trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, theo tâm nguyện và chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Phản bác luận điệu xuyên tạc nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân của Đảng

Phản bác luận điệu xuyên tạc nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân của Đảng
Gần 40 năm đổi mới, khu vực kinh tế tư nhân ở Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, đóng góp to lớn vào GDP, giải quyết việc làm, thúc đẩy tăng trưởng, đổi mới sáng tạo và hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, các thế lực thù địch đã đưa ra những luận điệu xuyên tạc, bóp méo chủ trương phát triển kinh tế tư nhân, cho rằng Đảng Cộng sản Việt Nam “thừa nhận sự thất bại của kinh tế Nhà nước” và “đang hướng lái theo chủ nghĩa tư bản”.

Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là “tài sản” vô giá của dân tộc ta

Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là “tài sản” vô giá của dân tộc ta
Ngày 15/6/2016, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị 05-CT/TW về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Chỉ thị nêu rõ: “Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Những chủ bút đầu tiên của các tờ báo cách mạng Việt Nam

Những chủ bút đầu tiên của các tờ báo cách mạng Việt Nam
Trong quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc, Đảng ta đã sử dụng báo chí như một thứ vũ khí sắc bén và lợi hại để đấu tranh với kẻ thù xâm lược. Những tờ báo cách mạng đã góp phần đưa sự nghiệp cách mạng nước ta đi hết thắng lợi nầy đến thắng lợi khác. Nhân kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), chúng ta cùng nhìn lại chặng đường hình thành và phát triển các tờ báo tiền thân của Đảng...

Duyên nợ với nghề báo bắt đầu từ... thơ

Duyên nợ với nghề báo bắt đầu từ... thơ
Nhà thơ Tố Hữu đã dịch bài thơ “Đợi anh về” của nhà thơ Konstantin Simonov vào năm 1947 và phổ biến rộng rãi tại Việt Nam. Nhưng không chỉ là nhà thơ nổi tiếng, Simonov còn là một phóng viên mặt trận ưu tú của đất nước Xô viết.

Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương sau khi sắp xếp

Kì vọng chọn đúng cán bộ đủ tầm cho chính quyền địa phương sau khi sắp xếp
Việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh, cấp xã) từ ngày 1/7/2025, đòi hỏi cán bộ có năng lực vượt trội, trách nhiệm cao, tư duy đột phá và sáng tạo.

Vững tiến tăng tốc vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc

Vững tiến tăng tốc vào kỉ nguyên vươn mình của dân tộc
Trong các bài viết, phát biểu tại các diễn đàn, hội nghị trong nước và quốc tế gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm luôn nhấn mạnh đến kỉ nguyên mới - kỉ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Thế nhưng, các thế lực thù địch đã công kích, xuyên tạc, chống phá...

Thi đua là động lực phát triển và xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa

Thi đua là động lực phát triển và xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa
Ngày 11/6/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra “Lời kêu gọi thi đua ái quốc”. Lời kêu gọi này của Người đã được toàn dân hưởng ứng, tạo thành một sức mạnh to lớn để dân tộc ta vượt qua những khó khăn và giành thắng lợi trong sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc.

Cần, kiệm, liêm, chính để xây dựng chủ nghĩa xã hội

Cần, kiệm, liêm, chính để xây dựng chủ nghĩa xã hội
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì phải bồi dưỡng con người xã hội chủ nghĩa. Con người xã hội chủ nghĩa là con người có đạo đức, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, một lòng một dạ phục vụ Nhân dân, phục vụ cách mạng”. Trong bài “Bác vẫn cùng chúng cháu hành quân”, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Những phẩm chất “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” mà Người dạy không chỉ là lí tưởng để mỗi cán bộ, đảng viên noi theo mà còn trở thành chuẩn mực cho mọi người hướng tới”.

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ
Bài 3: Giải mã mộ Giày Thầy Lánh, mộ 1856 Phan Thị, mộ 1850 là mộ vợ chồng thay tên đổi họ, chờ kết quả khảo cổ

Người cao tuổi mãi là cây đại thụ dựng xây cơ đồ dân tộc cường thịnh

Người cao tuổi mãi là cây đại thụ dựng xây cơ đồ dân tộc cường thịnh
Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh là bản thiên anh hùng ca bất diệt cho ý chí tự lực, tự cường dân tộc, trọn cuộc đời hiến dâng cả tuổi thanh xuân và tuổi già cho Tổ quốc và Nhân dân.

Tình trạng lạm dụng NCT

Tình trạng lạm dụng NCT
Các loại lạm dụng NCT thường gặp bao gồm lạm dụng về thể chất, lạm dụng về tâm lí và lạm dụng về tài chính. Mỗi loại lạm dụng NCT có thể là cố ý hoặc vô ý. Lạm dụng thể chất là việc sử dụng vũ lực dẫn tới tổn thương hoặc khó chịu về thể chất hoặc tâm lí.

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ
Bài 2: Mộ 1850 là hài cốt người phụ nữ cải táng từ miền Bắc, xác định mối quan hệ mộ vợ chồng của nữ sĩ Hồ Xuân Hương

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ

Những căn cứ khoa học nghiên cứu 3 ngôi mộ cổ ở Tam Kỳ
Bài 1: Xác định mối quan hệ mộ vợ chồng của nữ sĩ Hồ Xuân Hương
Xem thêm
Phiên bản di động