Chữa ho bằng hoa, một liệu pháp độc đáo

Hoa bách hợp
Vị ngọt, tính lạnh, có công dụng nhuận phế chỉ khái, thanh tâm an thần, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như ho, viêm phế khí quản cấp tính, hồi hộp trống ngực, ác mộng, đau ngực… Nghiên cứu cho thấy, bách hợp hoa có tác dụng giảm ho bình suyễn, trừ đờm, trấn tĩnh, chống mệt mỏi, nâng cao năng lực chống đỡ của cơ thể trong điều kiện thiếu dưỡng khí, bảo hộ niêm mạc dạ dày, chống quá mẫn và kháng ung. Ví như, để chữa ho dùng hoa bách hợp 30g, mật ong 50g, hai thứ trộn đều rồi đem hấp cách thủy, chia ăn 2 lần trong ngày, 7 ngày là một liệu trình. Công dụng: Thanh nhiệt nhuận phế, hóa đàm chỉ khái, dùng cho các chứng ho khạc nhiều đờm và khái huyết.

Hoa mai
Vị ngọt hơi đắng, tính ấm, có công dụng giải thử sinh tân, khai vị tán uất, hóa đàm chỉ khái, thường được dùng để chữa các chứng bệnh sốt cao phiền khát, tức ngực, ho, hầu họng sưng đau, bỏng, lao hạch, chán ăn, chóng mặt… Ví như, để chữa chứng ho có thể dùng hoa mai 5g hãm với nước sôi trong bình kín, sau chứng 20 phút thì dùng được, uống thay trà mỗi ngày 2 lần. Công dụng: Thanh nhiệt tán tà, thuận khí chỉ khái.

Hoa cúc
Vị cay ngọt đắng, tính lạnh, có công dụng sơ phong thanh nhiệt, giải độc minh mục, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như cảm cúm, ho, sốt, nhức đầu, nghẹt mũi…Nghiên cứu hiện đại cho thấy, hoa cúc có tác dụng làm giãn mạch vành tim, tăng cường sức co bóp cơ tim, kháng khuẩn và virut, chống ôxy hóa, chống lão hóa, kháng viêm, giải nhiệt, hạ huyết áp. Để trị ho người ta thường dùng cúc hoa 30g, bạch mao căn 30g, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày hoặc dùng cúc hoa 5g, thuyền thoái 3g hãm uống như trên, mỗi ngày 1-2 ấm. Công dụng: Sơ phong tán nhiệt, tuyên phế chỉ khái.

Khoản đông hoa
Vị đắng ngọt, tính hơi ấm, có công dụng hóa đàm chỉ khái, thường để dùng trị các chứng ho do nhiều nguyên nhân khác nhau, khí nghịch lên, ho ra máu mủ. Nghiên cứu cho thấy, vị thuốc này có tác dụng trừ đờm, giảm ho, kháng khuẩn và virut và chống ung thư. Để chữa ho, có thể dùng khoản đông hoa 10g, hoa mai 10g, gạo tẻ 60g nấu thành cháo, chế thêm mật ong lượng vừa đủ, chia ăn vài lần trong ngày hoặc dùng khoản đông hoa 250g, tuyền phúc hoa 250g, cho vào túi vải buộc kín miệng, đem sắc 3 lần lấy nước cốt hòa với mật ong 500g rồi cô lại thành cao bằng lửa nhỏ, để nguội, đựng trong lọ thủy tinh dùng dần, mỗi ngày uống 2 lần mỗi lần 1 thìa cà phê. Công dụng: Nhuận phế hạ khí, chỉ khái hóa đàm, định suyễn.

Kim ngân hoa
Vị ngọt, tính lạnh, có công dụng thanh nhiệt giải độc, thường được dùng trong các chứng viêm nhiễm. Nghiên cứu hiện đại cho thấy, loài hoa nhài có tác dụng kháng khuẩn và virut, tiêu viêm, giải nhiệt và giải độc, cải thiện miễn dịch, lợi mật dưỡng gan, cầm máu, làm giảm mỡ máu. Để trị chứng ho dùng kim ngân hoa 30g sắc với 500 ml nước trong 15 phút, sau đó bỏ bã lấy nước, hòa thêm 50g mật ong, chia uống nhiều lần trong ngày. Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, nhuận phế chỉ khái.

Ngày nay, trên cơ sở kế thừa kinh nghiệm của người xưa và bằng công nghệ hiện đại, nhiều công ty dược phẩm đã lựa chọn một số loài hoa có công dụng giảm ho đặc trưng kết hợp với một số thảo dược khác như cát cánh, can khương, ô mai, trần bì, cam thảo, tinh dầu bạc hà… để chế ra những sản phẩm dưới dạng siro có công dụng bổ phế hóa đàm, hỗ trợ trị liệu chứng ho do dị ứng thời tiết, ho khan, ho lâu ngày, rát họng, khô họng, khản tiếng… rất có hiệu quả. Những sản phẩm này có thể dùng cho cả người lớn và trẻ em, đặc biệt là những người phải sử dụng giọng nói trong công việc như các phát thanh viên, giáo viên, ca sĩ, những người phải làm việc trong môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi dễ dẫn đến các bệnh lí đường hô hấp như viêm họng, viêm amydal, viêm phế quản, viêm phổi…

BS Hoàng Khánh Toàn

(Chủ nhiệm Khoa YHCT
BV Trung ương Quân đội 108)