Theo đơn tố cáo của công dân đại phương, năm 2015, xã Thượng Sơn có chủ trương đầu tư xây dựng đường giao thông nông thôn với tổng chiều dài 3.160m, vốn hơn 10 tỉ đồng (trong đó có 4 tỉ đồng do Nhân dân đóng góp) theo phương thức chỉ định thầu. Mặc dù giá thành cao, nhưng chất lượng đường thì rất kém.
Ông Nguyễn Văn Danh, đảng viên, ở xóm 11, xã Thượng Sơn cho biết: “Vào lúc 9 giờ ngày 2/7/2015, tại Hội trường B xã Thượng Sơn, có cuộc họp để thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng hai công trình đường giao thông nông thôn trong xã, tuyến từ xóm 1 đi xóm 5 và tuyến từ xóm 9 đến hói Cố Mai” . Cuộc có ông Nguyễn Công Thắng, Bí thư Đảng ủy, ông Hồ Sỹ Hùng, Chủ tịch HĐND, ông Nguyễn Tất Hào, Chủ tich UBND và ông Nguyễn Văn Lập, Chủ tịch MTTQ xã. Phía đơn vị được chỉ định thầu có ông Hoàng Văn Thành, Giám đốc Công ty CPXD và TM Thắng Mạnh. Hai bên đã bàn bạc và thống nhất chỉ định Công ty CPXD và TM Thắng Mạnh, tổ chức thi công xây dựng hai công trình nói trên."
Ông Nguyễn Văn Danh,Hoàng Văn Lịch và Hồ Xuân Dụ ở xã Thượng Sơn (Ảnh trên)- Những
người luôn đấu tranh với các tiêu cực ở địa phương và Cầu hói cố Mai trị giá 449.834.000 đồng (Ảnh dưới)
Điều đáng nói ở đây là trong số vốn hơn 10 tỉ đồng có 4 tỉ do Nhân dân đóng góp, nhưng dân không được bàn, không được biết và không được kiểm tra. Trong biên bản cũng không ghi căn cứ theo cuộc họp nào từ dưới lên để các vị thống nhất chỉ định thầu. Ông Danh cho biết thêm: Chiếc cầu bắc qua hói cố Mai dài 6,2 m, rộng 4,9 m, diện tích mặt cầu hơn 30 m2, bê tông dày 0,3 m không có trụ, hai đầu đổ mố có giá trị quyết toán 449.834.000 đồng. Trong số tiền trên có 79.552.000 đồng chi cho khảo sát địa chất, thí nghiệm. Đoạn đường từ xóm 9 đi xóm 1 đến hói cố Mai dài 1.429,8 m, mặt đường bê tông rộng 3,5 m, dày 0,2 m trên nền đường cũ nhưng quyết toán thi công hết 5.491691.000 đồng (kể cả cầu hói cố Mai). Trung bình mỗi km đường bê tông nông thôn hết trên 3 ti đồng. Đắt gấp 3 lần so với nhiều đoạn đường Nhân dân tự góp tiền và UBND xã tổ chức thi công, đó là về giá cả, chưa nói đến chất lượng. Ông Hoàng Văn Lịch, ở xóm 4 xã Thượng Sơn phản ánh, phần chi phí chung đoạn từ xóm 9 đi hói Cố Mai quá lớn hết 604.544.000 đồng. Tổng chiều dài đoạn đường 1.429,8 m, đường cũ, đổ bê tông mới lên trên mà phải chi 96.020.000 đồng cho lập báo cáo kỹ thuật. 144.124.000 đồng cho khảo sát địa hình. 93.359.000 đồng cho khảo sát địa chất. 117.224.000 đồng cho tư vấn giám sát. Tổng cả ba khoản chi hết 357.228.000 đồng. Như vậy mỗi mét đường phải cõng 250.000 đồng cho các chi phí khảo sát, trong khi đó đoạn đường ở xóm 13 đi xóm 1 Nhân dân đóng góp tiền xã thi công, thuê lu lèn, thuê đổ bê tông chỉ hết hơn một tỉ đồng cho một km đường, nhưng chất lượng thì lại tốt hơn đường bê tông dự án, vì vậy người dân kiến nghị UBND huyện sẽ thảm định lại các thông số kĩ thuật của 2 tuyến đường này, từ đó có kết luận về giá thi công hợp lí và chưa hợp lí. Cũng theo ông Lịch phản ánh, ngoài chi phí chung vẫn còn chi phát sinh 166.253.000 đồng với những khoản vô lí như: phát sinh cống tròn hết 27.339.000 đồng. Bê tông sản xuất bằng máy trộn hết 73.369.000 đồng, ván đổ bê tông ngăn hai bên mép đường hết 15.259.000 đồng. Đã có hàng chục khoản chi phí chồng chéo lại còn có khoản chi khác hết 93.900.000 đồng, không biết chi khác ở đây là chi phí gì?. Theo đơn của ông Hồ Xuân Dụ, ở xóm 15 xã Thượng Sơn, thì chi phí khảo sát địa chất ở tuyến đường xóm 9 đi đến hói cố Mai, lập đến hai lần đó là: Chi phí chung hết 604.544.000 đồng gồm Chi phí khảo sát địa hình 144.124.000 đồng. Chi phí khảo sát địa chất 93.359.000 đồng. Thế nhưng, cũng trên đoạn đường trên, trong phần chi phí làm cầu hói cố Mai có: Chi phí khảo sát địa chất, thí nghiệm; 79.552.000 đồng. Như vậy để nâng giá thành, trong báo cáo chỉ thêm hai chữ "thí nghiệm" quyết toán đã tăng lên được 79.552.000 đồng. Ngoài các nội dung tố cáo trên, các ông còn tố cáo ông Nguyễn Tất Hào, Chủ tịch UBND xã, hàng năm không báo cáo các khoản thu chi tiền Thủy lợi phí. Không báo cáo công khai, ông Hảo còn tránh trách nhiệm khi công dân viết đơn kiến nghị, ông đã trả lời bằng văn bản như sau: "UBND xã không đủ thẩm quyền kiểm tra hoạt động kinh doanh thu- chi tài chính của HTXDVNN".
Một người dân (xin dấu tên) cho biết "Vừa qua UBND xã Thượng Sơn tổ chức thi công tuyến đường bê tông từ xóm 13 đi xóm 1, mặt đường rộng 3,5 mét, thiết kế như đường dự án nhưng chi phí chưa đến 1tỉ đồng cho một km. Đoạn đường này xe chạy êm, không xóc bởi mặt đường khá bằng phẳng, thế nhưng khi đến đoạn đường từ xóm 1 đi đến cầu hói cố Mai thì mặt đường tương đối xấu, nhiều đoạn bong tróc, sạn nổi lên mặt đường, nhiều đoạn chắp vá rất lỗ liễu. Riêng mặt trên cầu phía bên xã Thượng Sơn đã hỏng. Cũng theo báo cáo quyết toán, tuyến đường từ xóm 3 đi xóm 4 đến xóm 5 có chiều dài 1.732,1 m, thi công hết 5.064.521.000 đồng. Tuy hai tuyến đường khác nhau nhưng chi phí quyết toán gần như giống nhau ? Tổng cả hai công trình dài 3.161,9 m thi công hết hơn 10 tỷ đồng. Trong số đó chi phí chung hết 1.292.907.000 đồng, chi phí phát sinh hết 227.184.000 đồng. Tính đến ngày 31/3/2017 đã giải ngân được hơn 4,3 tỉ đồng. Có thể thấy, mặc dù giá thành cao nhưng chất lượng đường thấp, người dân tố cáo là có cơ sở. Tại sao một km đường bê tông UBND xã thi công chỉ hết 1 tỉ đồng, dự án lại thi công hết 3 tỉ đồngcàn phải được minh bạch thu chi?.
Trước phản ánh, tố cáo của các công dân ở Thượng Sơn, chúng tôi đã trực tiếp trao đổi với ông Lê Minh Giang, Phó Bí thư Huyện ủy Đô Lương. Ông Giang cho biết: "Hiện chúng tôi đã nhận được đơn tố cáo. Ngày 16/3/2018, Ban Thường vụ Huyện ủy Đô Lương, đã ra Quyết định số 846 -QĐ/HU về việc kiểm tra tổ chức Đảng và Đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm tại Đảng ủy xã Thượng Sơn, chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy xác minh làm rõ, nếu xét thấy có dấu hiệu vi phạm sẽ xử lý theo quy định”.
Thiện Ngôn
