Vì sao không truy cứu hình sự đối với hành vi mang 5,2 triệu USD đi hối lộ?

Trong vụ án Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đang được xét xử tại TAND TP Hồ Chí Minh, bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn, cựu Tổng Giám đốc ngân hàng SCB đã thành khẩn, thừa nhận toàn bộ hành vi như cáo trạng nêu và giữ nguyên lời khai tại cơ quan điều tra.

Theo cáo trạng, cựu lãnh đạo Ngân hàng SCB bị cáo buộc từ năm 2013 đến 2017 đã kí hợp thức hồ sơ cho 290 khoản vay, gây thiệt hại cho ngân hàng hơn 60.000 tỉ đồng. Từ 2018 đến 2020 (trước khi nghỉ việc), ông Văn đã kí hợp thức hóa hồ sơ cho 348 khoản vay, giúp bà Trương Mỹ Lan chiếm đoạt 192.000 tỉ đồng và gây thiệt hại 101.000 tỉ đồng lãi phát sinh.

Theo đó, ông Văn bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng” và tội “Tham ô tài sản”. Đối với hành vi trực tiếp mang 5,2 triệu USD hối lộ bà Đỗ Thị Nhàn (Cục trưởng Cục II - Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng thuộc Ngân hàng Nhà nước) để “bịt” các sai phạm, bị cáo Văn được miễn trách nhiệm hình sự.

Ông Võ Tấn Hoàng Văn tại phiên toà.

Dưới góc độ pháp lí, TS. luật sư Đặng Văn Cường cho biết, về nguyên tắc, người thực hiện hành vi vi phạm pháp luật sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lí.

Nếu hành vi vi phạm pháp luật đến mức được xác định là nguy hiểm cho xã hội, người thực hiện hành vi phải chịu trách nhiệm hình sự, xác định là phạm tội và phải chịu hình phạt theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, để phân hóa hành vi phạm tội, thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của pháp luật, khuyến khích người thực hiện hành vi phạm tội khắc phục hậu quả, sửa chữa lỗi lầm, giảm bớt thiệt hại cho xã hội, pháp luật có quy định những trường hợp miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện (án treo)...

Khoản 2, Điều 8 Bộ luật Hình sự quy định: Những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không phải là tội phạm và được xử lí bằng các biện pháp khác.

Điều này có nghĩa là, tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi vi phạm pháp luật sẽ quyết định đến trách nhiệm hình sự. Nếu tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì hành vi vi phạm pháp luật đó sẽ được xử lí bằng các biện pháp khác mà không phải là chế tài hình sự.