Quanh sườn núi và thung lũng Phia Chang dù luôn có sương mù bao phủ nhưng các thôn người Tày, người Dao vẫn hiện rõ những mái nhà ngói đỏ tươi, những chân ruộng bậc thang ăm ắp nước. Sau hơn 20 năm xuất ngũ trở về quê hương, ông Hà Văn Đồ dù làm chức Trưởng thôn Bản Lằn, hay Chủ tịch Hội NCT xã Sơn Phú thì vẫn luôn được bà con tín nhiệm, tin yêu hết mực. Ông là “nhân vật chính” trong câu chuyện mê đọc sách báo, thực hành tiết kiệm, xây dựng nếp sống văn minh, sáng chế các mô hình hữu ích… mà cả già trẻ ở đây đều biết rành rọt.
Thú thực khi nghe bà Triệu Thị Thìn, Chi hội trưởng NCT thôn Nà Mu bảo: “Ông Đồ gần 80 rồi mà cứ khỏe vâm, chịu khó, nhanh nhẹn, khéo làm công tác Hội và sáng cái bụng, mắt tinh hết chỗ chê” chúng tôi rất… ngạc nhiên. Trong đầu cứ nghĩ là tới diện kiến ông Chủ tịch Hội NCT cho phải phép chứ ông đã ngót “bát tuần” rồi thì làm sao còn “vâm ”… như bà Thìn kể được. Nhưng khi gặp và thấy ông Đồ hào sảng quảng bá chiếc lò đốt rác thải nhựa thủ công do chính mình tự tạo ra đã góp phần làm môi trường của xã nhà luôn sạch đẹp, chúng tôi mới thừa nhận “bóng cả” Hà Văn Đồ tài khỏe thật.
 |
| Ồng Hà Văn Đồ và ông Triệu Văn Thanh đọc tạp chí Người Cao Tuổi |
Trò chuyện với chúng tôi, ông Đồ hứng thú khoe: “Bản thân mình trước kia sau khi xuất ngũ trở về địa phương 4 năm là được kếp nạp vào Hội NCT mà dân vẫn tín nhiệm bầu làm Trưởng thôn Bản Lằn. Thôn ngày ấy có gần 40 hộ với hơn 100 nhân khẩu là người Tày sinh sống đang thiếu đói trầm trọng thì được cán bộ khuyến nông xã cấp cho giống ngô Bioxit và lúa lai ngắn ngày. Thấy vậy, mình đã động viên con cháu, dân bản tập trung khai hoang làm thêm ruộng bậc thang trồng lúa nước, tra hạt bắp. Chỗ nào sâu thì đào ao thả cá, nuôi thủy cầm. Chính vì thế mà vụ mùa đầu tiên cả thôn Bản Lằn dư thừa lương thực, thực phẩm các loại... Rồi cây mận giống tím, đào không hạt mới đây cũng lần lượt được mình nhờ cán bộ khuyến nông xã đưa về nhân giống cho dân bản trồng. Hai thứ quả này bây giờ dân bản có ngần nào thương lái bao tiêu hết ngần đó”.
Quá trình làm Chủ tịch Hội NCT xã Sơn Phú của ông Hà Văn Đồ bây giờ cũng đầy chuyện phải kể. Đầu năm kia ông Đồ vạch rừng đi tắt sang địa bàn giáp ranh tỉnh Bắc Kạn để học hỏi kinh nghiệm, mua giống cá chép giòn về nuôi. “Có công mài sắt có ngày nên kim”, sau một năm, 2 ao cá chép giòn của gia đình ông dày đặc, trọng lượng mỗi con trung bình đạt trên 2 kg. Thu hoạch lứa cá đầu tiên trừ chi phí, gia đình ông Đồ có trong tay hơn 100 triệu đồng. Số tiền đó thừa cho ông mua một số loại vật liệu, động cơ cũ về tự chế 4 chiếc máy tạo oxy cho nước ao để tăng thêm mật độ nuôi các lứa cá tiếp theo. Ông Đồ tâm đắc: “Mô hình nuôi cá chép giòn khá ngon ăn nên mình đã vận động và giúp các hội viên nhà có ao rộng nuôi thả đại trà rồi từng bước nhân rộng ra cho cả xã cùng nuôi là khấm khá ngay thôi mà”.
Còn ông Triệu Văn Thanh, Phó chủ tịch Hội NCT xã kiêm Chi hội trưởng Chi hội Người cao tuổi thôn Nà Cọn hằng ngày gánh vác công việc gia đình, đoàn thể địa phương nhiều mà vẫn tranh thủ “hạ sơn”, bắt xe ôm ra ngoài phố huyện Na Hang để xin cán bộ, giáo viên “chiếu cố” được… thi lấy bằng lái xe máy. Khi đại diện cán bộ chuyên trách nói: “Cụ thông cảm vì cụ hết tuổi… thi lấy bằng rồi”, ông Thanh buồn lắm nhưng nghe theo lời cán bộ, về bản ông lại nhờ đài truyền thanh xã kết hợp với bản thân trực tiếp vận động nam, nữ thanh niên học Luật Giao thông đường bộ rồi thi lấy bằng xe máy. “Ngồi trên yên xe phải biết luật thì mới chạy đúng đường được chứ”. Cái lí của ông Thanh chỉ có vậy mà hầu hết lớp trẻ địa phương đã nghe theo.
Người Dao, người Tày ở đây nói là làm, Chi hội trưởng NCT thôn Nà Mỳ - Bàn Văn Hạn trên vai chẳng mấy khi không đeo chiếc túi thổ cẩm đựng một loạt cuốn sổ nhỏ mà ông gọi là “bảo bối” Luật Giao thông đường bộ, Luật Phòng chống tệ nạn xã hội, Luật Kế hoạch hóa gia đình… “Cái này là của thanh niên. Còn cái này là của phụ nữ”, vừa nói ông Hạn vừa lôi ra cuốn Luật Phòng chống bạo lực gia đình rồi tiện thể “khoe” luôn với chúng tôi chức hòa giải viên của mình: “Hằng ngày nếu nghe thấy cặp vợ chồng, cha con, anh em nào trong thôn mâu thuẫn có thể dẫn đến mạt sát nhau là mình tới hẳn gia đình, đặc biệt là những gia đình trẻ mới “ra nhà” để khuyên bảo, tuyên truyền vận động. Từ chuyện thông cảm, đùm bọc thương yêu nhau đến cách làm ăn sao cho hiệu quả, hay việc kế hoạch hoá gia đình, chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, hương ước gìn giữ an ninh trật tự thôn đều được mình nói thấu tình, đạt lí là sớm muộn bà con cũng trấn tĩnh, hòa hoãn, gắn kết ngay”.
Sau khi được kết nạp vào Chi hội NCT thôn Bản Chủ tròn 3 năm, ông Hoàng Văn Phác hiện nay đã có vườn rau quả đặc sản rộng dài ngút tầm mắt, đàn vịt bầu gần 800 con thả trên hơn một mẫu ao nuôi cá trắm cỏ, lợn rừng chật chuồng… khiến không ít người dân địa phương thích thú, nể phục. Đón chúng tôi vào thăm trang trại tiền tỉ của gia đình mình, ông Phác kể: “Khi còn làm kiểm lâm viên, gia tài của vợ chồng tôi chỉ vỏn vẹn là mảnh vườn hơn 1.000 mét vuông đất đồi tạp. Đến cuối năm 2019 nghỉ hưu theo chế độ được kết nạp vào Chi hội NCT thôn là tôi phải cùng vợ con bắt tay vào khai phá, trồng ngô, khoai, sắn ngay để có đủ thức ăn cho vật nuôi trước mắt. Đất không phụ công người chăm bón đâu!”. Từ chỗ có tích lũy, gia đình tôi nhanh chóng mở rộng diện tích tăng thêm 1 mẫu để canh tác các loại rau quả đặc sản, thu nhập mỗi vụ 40 - 60 triệu đồng. Lợn, vịt, cá cũng có hơn 300 triệu đồng/ năm”.
Chúng tôi đề cập về phong cảnh “sơn thủy hữu tình” chỉ cách trục đường Quốc lộ 279 hơn 1km thì các “bóng cả” hào sảng của Hội NCT xã Sơn Phú đều cảm tạ mẹ thiên nhiên đã ban tặng cho quê hương mình những tiềm năng phát triển du lịch hiếm nơi nào có được. Thác Vằng Bo, dòng nước mát rượi đổ xuống từ độ cao 15m tạo bọt trắng xóa. Khu vực đỉnh núi Phia Chang là những cánh rừng nghiến cổ thụ, ẩn hiện trong đó là hệ thống hang động chứa nhiều dấu tích của người Việt cổ thường xuyên có du khách tới thăm nên chính quyền địa phương giao cho Hội NCT xã trực tiếp quản lí, khai thác tạo quỹ để phục vụ các đợt sinh hoạt, xây dựng Hội vững mạnh. Ông Hà Văn Đức, Chủ tịch UBND xã Sơn Phú cho biết: “Hội NCT xã nhà nhiều năm liền được công nhận là đơn vị vững mạnh vì cấp ủy, chính quyền địa phương thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát và có những cán bộ, hội viên năng động, sáng tạo, tích cực cống hiến kinh nghiệm phát triển kinh tế gia đình. Những việc làm thiết thực, ý nghĩa của đội ngũ cán bộ, hội viên NCT thời gian tới sẽ tiếp tục được phát huy hơn nhiều nữa.
NCT ở xã Sơn Phú là một nguồn lực rất quan trọng, có đóng góp không nhỏ vào sự phát triển toàn diện của quê hương.
