Quốc tế 16/12/2020 09:24
Kết quả trên cho thấy EU đạt được sự đoàn kết cần thiết để bước vào một giai đoạn vô cùng khó khăn sau đại dịch cũng như các tác động của việc nước Anh rời khỏi khối, trong lộ trình thực hiện tham vọng "EU địa chính trị".
Các nhà lãnh đạo EU đạt được thỏa thuận để Ba Lan và Hungary từ bỏ quyền phủ quyết đối với ngân sách giai đoạn 2021 - 2027 và kế hoạch phục hồi sau đại dịch COVID-19, với tổng trị giá hơn 1.800 tỉ euro. Phải mất nhiều thời gian thảo luận kể từ khi bắt đầu đại dịch vào tháng 3, lặp đi lặp lại các kịch bản tâm lí và mặc cả đến từng dấu phẩy để đi đến đích. Các thành viên EU cuối cùng có thể tự chúc mừng vì đã đưa ra được hình hài cho kế hoạch phục hồi kinh tế chưa từng có tại châu Âu, xét trên nhiều phương diện.
 |
| Toàn cảnh Hội nghị thượng đỉnh EU ở Brussels, Bỉ ngày 10/12/2020 |
Kế hoạch ngân sách này lấy kinh phí từ một khoản vay chung và sẽ triển khai viện trợ cho các quốc gia thành viên bị ảnh hưởng nhiều nhất của COVID-19. Nó cũng đặt nền tảng cho việc xây dựng cộng đồng một cách tổng thể và đoàn kết hơn, giúp thiết lập một cơ chế liên kết, dẫu chưa hoàn hảo, giữa tôn trọng pháp quyền với thụ hưởng ngân sách và bảo vệ các giá trị của liên minh.
Để đạt thỏa hiệp, các nhà lãnh đạo EU đã gây sức ép với Hungary và Ba Lan, đe dọa rằng hai thành viên này không những bị đưa ra khỏi kế hoạch phục hồi mà còn có thể bị cắt giảm đáng kể trong kế hoạch ngân sách, như các quỹ gắn kết mà cả hai được hưởng lợi rất nhiều. Thủ tướng Hungary Viktor Orban, cũng như người đồng cấp Ba Lan Mateusz Morawiecki cuối cùng đã hài lòng với những chi tiết về việc thực hiện cơ chế về tôn trọng pháp quyền trong một thông cáo diễn giải. Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel hân hoan tuyên bố, giờ đây EU có thể khởi động việc triển khai thực hiện ngân sách và xây dựng lại nền kinh tế của liên minh. Kế hoạch phục hồi lịch sử sẽ cho phép EU thúc đẩy chuyển đổi xanh và kĩ thuật số, hai ưu tiên chính của liên minh trong những năm tới.
EU cũng nhất trí được mục tiêu mới về giảm phát thải khí nhà kính vào năm 2030. Để đạt mức độ trung hòa CO2 vào năm 2050 như cam kết hồi tháng 12/2019, lãnh đạo 27 nước quyết định tăng cường nỗ lực giảm lượng khí thải xuống dưới 55% so với mức năm 1990, chứ không phải là 40% như mục tiêu từ trước đến nay. Đối với các quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào than, trong đó nổi bật là Ba Lan, mục tiêu này là không thể đạt được nếu thiếu khoản bù đắp tài chính. Do đó, Vacsava dẫn đầu nhóm phản đối, nhưng các nước khác cho rằng Ba Lan và những nước đồng minh được hưởng lợi sau thỏa thuận tháng 12/2019. Khi đó, vì mục đích này, EU tạo ra một quỹ "chuyển đổi phù hợp" trị giá 17,5 tỉ euro cho giai đoạn 2021 - 2027 và không cần phải làm gì thêm.
Trong kết luận Hội nghị, EU tuyên bố mong muốn hợp tác với Mỹ, đặc biệt là trong phản ứng toàn cầu nhằm chống đại dịch COVID-19, giải quyết biến đổi khí hậu, tăng cường phục hồi kinh tế, hợp tác về các vấn đề kĩ thuật số và công nghệ, giải quyết tranh chấp thương mại, cải tổ Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và thúc đẩy chủ nghĩa đa phương và hòa bình, an ninh. EU bày tỏ sẵn sàng thảo luận về các ưu tiên được chia sẻ với tổng thống mới của Mỹ.
Có thể nói rằng, nỗ lực khéo léo và không ngừng nghỉ của nước Đức, chủ tịch luân phiên EU với mục tiêu xây dựng một châu Âu địa chính trị đã gặt hái kết quả sau hội nghị cuối năm đầy bộn bề. Điều quan trọng nhất là EU đang thể hiện được sự thống nhất và hiểu rằng trong bối cảnh hiện nay, không quốc gia nào trong EU có thể tự mình khẳng định được lợi ích trên trường quốc tế…
