Hội nghị do Trung ương Hội NCT Việt Nam, Tổ chức HelpAge International tại Việt Nam (HAI), Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) phối hợp tổ chức.
 |
| Quang cảnh Hội nghị |
Tham dự Hội nghị có ông Trương Xuân Cừ, Phó Chủ tịch Thường trực Hội NCT Việt Nam, Đại biểu Quốc hội khóa XV; bà Trần Bích Thủy, Giám đốc Quốc gia Tổ chức HAI tại Việt Nam; bà Phạm Thị Lan, Trưởng nhóm Dân số và Phát triển (UNFPA); đại diện một số bộ, ngành Trung ương, MTTQ Việt Nam; Sở Y tế, Hội NCT, Ban Chủ nhiệm CLB LTHTGN của TP Hà Nội, các tỉnh Thanh Hóa, Hưng Yên, Phú Thọ.
|
| Các đại biểu chia sẻ bên lề Hội nghị |
Chăm sóc NCT tại cộng đồng - bài toán lớn của giai đoạn già hóa nhanh
Phát biểu khai mạc Hội nghị, bà Trần Bích Thủy nhấn mạnh: Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh, trong khi mức thu nhập bình quân đầu người chưa cao. Hệ thống chính sách của Nhà nước đối với NCT ngày càng hoàn thiện, song đại đa số NCT khi suy giảm chức năng hoặc mất khả năng tự chăm sóc vẫn đang được chăm sóc chủ yếu tại gia đình.
|
| Bà Trần Bích Thủy phát biểu |
Trong bối cảnh di cư lao động gia tăng, gia đình hạt nhân ngày càng phổ biến, mô hình chăm sóc truyền thống dựa hoàn toàn vào gia đình đang chịu nhiều áp lực. Việc phát triển các mô hình chăm sóc tập trung với chi phí cao là một thách thức lớn đối với cả Nhà nước và người dân. Từ thực tiễn đó, CSDH tích hợp cho NCT dựa vào cộng đồng, đặc biệt thông qua CLB LTHTGN là hướng đi phù hợp với điều kiện Việt Nam hiện nay. Mô hình vừa hiệu quả về chi phí, vừa đáp ứng mong muốn của phần lớn NCT được sống trong môi trường quen thuộc, gắn bó với gia đình và cộng đồng.
Từ thí điểm đến khả năng hình thành hệ thống CSDH
Theo đại diện Tổ chức HAI, trong thời gian qua, với sự hỗ trợ của UNFPA và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), mô hình CSDH tích hợp cho NCT thông qua CLB LTHTGN đã được triển khai thí điểm tại một số địa phương như Thanh Hóa, Hòa Bình (cũ), sau đó mở rộng ra Hà Nội, Hưng Yên và Thừa Thiên Huế.
|
| Phó Chủ tịch Thường trực Trương Xuân Cừ phát biểu |
Quá trình triển khai cho thấy, mô hình phù hợp, có khả năng từng bước hình thành hệ thống CSDH cho NCT dựa vào cộng đồng, gắn với các thiết chế sẵn có như trạm y tế, Hội NCT, chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội. Việc bắt đầu bằng mạng lưới tình nguyện viên, tận dụng cấu trúc cộng đồng hiện có được đánh giá là bước đi thực tế, khả thi trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế.
Vai trò nòng cốt của Hội NCT và mạng lưới CLB LTHTGN
Phát biểu tại Hội nghị, ông Trương Xuân Cừ cho biết: Hiện nay, NCT chiếm hơn 16% dân số với gần 17 triệu người. Tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đã đạt gần 75 tuổi, nhưng tuổi thọ khỏe mạnh còn thấp, nhiều NCT phải sống chung với bệnh mạn tính, suy giảm chức năng trong những năm cuối đời. Nhu cầu được CSDH, liên tục, phù hợp đang trở nên cấp thiết, đồng thời là một quyền cơ bản của NCT cần được bảo đảm.
|
| Bà Phạm Thị Lan phát biểu |
Nhiều năm qua, mô hình CLB LTHTGN đã chứng minh hiệu quả trong việc phát huy tinh thần tương trợ, huy động sự tham gia của NCT, gia đình và cộng đồng. Đến nay, cả nước đã có hơn 9.000 CLB LTHTGN. Theo Quyết định 1648 của Thủ tướng Chính phủ, Hội NCT Việt Nam được giao chủ trì việc nhân rộng mô hình, coi đây là nền tảng quan trọng để lồng ghép các nội dung CSDH tích hợp cho NCT tại cộng đồng.
Tham vấn để nhân rộng mô hình bền vững
Hội nghị nghe và dành nhiều thời gian trao đổi, thảo luận về các vấn đề then chốt như quản trị mô hình, phối hợp liên ngành, nhân lực, bảo đảm chất lượng và tài chính. Phát biểu định hướng, ông Trương Xuân Cừ nhấn mạnh: CSDH tích hợp cho NCT thông qua CLB LTHTGN không phải là mô hình tách rời, mà là một cấu phần trong hệ sinh thái chăm sóc NCT tại cộng đồng, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy, sự điều phối của chính quyền và sự phối hợp của các ngành, đoàn thể.
|
| Đại biểu thảo luận theo nhóm |
Từ kết quả tham vấn, Hội NCT Việt Nam xác định một số định hướng hành động trọng tâm: Tiếp tục củng cố và nâng cao chất lượng CLB LTHTGN; tăng cường phối hợp với Bộ Y tế; tham gia góp ý sửa đổi Luật NCT; nâng cao năng lực cho Hội các cấp và Ban Chủ nhiệm CLB; huy động nguồn lực bền vững từ các đối tác trong và ngoài nước.
Sự đồng hành của các tổ chức quốc tế
Bà Phạm Thị Lan đánh giá cao nỗ lực của Trung ương Hội NCT Việt Nam trong việc phát triển và quản lý hiệu quả mô hình CLB LTHTGN, đặc biệt là việc trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án nhân rộng CLB LTHTGN đến năm 2035.
|
| Đại biểu TP Hà Nội tham gia thảo luận |
Theo UNFPA, quá trình thí điểm và nhân rộng trong năm 2025 đã mang lại những bằng chứng thực tiễn quan trọng về tính khả thi, hiệu quả của mô hình CSDH tích hợp cho NCT tại cộng đồng. Đây là cơ sở để xây dựng kế hoạch phối hợp trong năm 2026 và Khung chương trình hợp tác quốc gia giai đoạn 2027-2031, hướng tới thích ứng hiệu quả với già hóa dân số.
Chia sẻ tại Hội nghị, ông Ngô Tôn Tẫn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội NCT tỉnh Thanh Hóa cho rằng: Bên cạnh thuận lợi, việc triển khai nhân rộng mô hình tại địa bàn còn không ít khó khăn như địa bàn rộng, nhiều NCT và con cháu chưa vượt qua rào cản về tâm lý; tình nguyện viên chưa có kỹ năng chăm sóc, nhất là chăm sóc y tế; NCT hạn chế trong ứng dụng công nghệ, báo cáo; kinh phí hỗ trợ hạn chế…
|
| Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm |
Do vậy rất cần sự vào cuộc của các cấp các ngành, Hội NCT từ trung ương, qua đó lan tỏa, thu hút sự quan tâm, vào cuộc của cấp ủy, chính quyền, MTTQ, Hội NCT địa phương. Đặc biệt, cần chủ trương cụ thể, chính sách rõ ràng từ Chính phủ…
Hội nghị tham vấn khép lại trong sự đồng thuận cao của các đại biểu về tính cần thiết và cấp bách của việc nhân rộng mô hình CSDH tích hợp cho NCT dựa vào cộng đồng thông qua CLB LTHTGN. Những ý kiến trao đổi thẳng thắn, thực tiễn tại Hội nghị được kỳ vọng sẽ góp phần hoàn thiện mô hình, từng bước thể chế hóa và đưa vào hệ thống an sinh xã hội quốc gia, nhằm bảo đảm cho NCT Việt Nam được sống khỏe mạnh, có phẩm giá và gắn bó trọn vẹn với cộng đồng.
