Quốc tế 15/05/2025 11:12
Tuyên bố của người đứng đầu nước Nga được đưa ra đúng vào ngày Ukraine và các nước đồng minh châu Âu gồm Pháp, Đức, Ba Lan và Anh nhóm họp tại Kiev và cũng đưa ra đề xuất ngừng bắn vô điều kiện ít nhất 30 ngày kể từ ngày 12/5, cảnh báo nếu Nga không chấp thuận thì sẽ phải chịu án phạt mới trong lĩnh vực ngân hàng và năng lượng.
 |
| Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu tại thủ đô Moskva. |
Sáng kiến của Tổng thống Putin ngay lập tức nhận được phản ứng tích cực từ quốc tế. Về phần mình, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đáp rằng ông “sẽ đợi Tổng thống Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ vào thứ Năm này”, song yêu cầu ngừng bắn ngay từ ngày 12/5.
Còn tại Moskva, phát ngôn từ Điện Kremlin và Bộ Ngoại giao rất thống nhất, nhấn mạnh vào mục đích đối thoại, đó là những nguyên nhân gốc rễ của xung đột phải được tháo gỡ, lợi ích của Nga phải được tính đến.
Nhiều ý kiến chuyên gia đánh giá đây là cơ hội để tiến tới hòa bình. Ông Pavel Timofeev, Viện Kinh tế thế giới và Quan hệ quốc tế (Nga), nhận định rằng đề xuất đàm phán từ phía Nga là một diễn biến đáng chú ý. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng các quốc gia phương Tây vẫn tiếp tục viện trợ quân sự cho Ukraine, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng đạt được một thỏa thuận hòa bình.
Trong khi đó, chuyên gia Nikolay Silayev, Trung tâm Nghiên cứu Kavkaz, lưu ý rằng Nga chưa bao giờ từ chối đàm phán và không đưa ra bất kì điều kiện tiên quyết nào. Theo ông, chương trình nghị sự tiềm năng của cuộc đàm phán có thể dựa trên các thỏa thuận trước đó, bao gồm việc công nhận các đường biên giới mới của Nga.
Tuy nhiên, không phải ai cũng lạc quan về tương lai của các cuộc đàm phán ở Istanbul. Đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại và an ninh của Liên minh châu Âu (EU) Kaja Kallas bày tỏ hoài nghi về đề xuất của Nga và kêu gọi gây sức ép để Moskva "phải muốn có hòa bình".
Trong 3 tháng qua kể từ khi tình hình xung đột có bước chuyển đáng kể sau cuộc điện đàm lịch sử giữa Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Mỹ Trump tháng 2/2025, có thể thấy dù ý kiến các bên liên quan (gồm Nga, Ukraine, châu Âu và Mỹ) vẫn còn rất nhiều mâu thuẫn, song đã xuất hiện một mẫu số chung, đó là chỉ có đàm phán mới dẫn đến hòa bình.
Bên phản đối cuối cùng là Kiev cũng đã “hòa giọng” đàm phán, bất chấp chưa ai hủy bỏ lệnh cấm đàm phán trực tiếp với Nga đưa ra từ tháng 9/2022, nhất là khi trong vài tuần qua, Mỹ tuyên bố sẵn sàng rút lui hoàn toàn khỏi tiến trình đàm phán hoặc chỉ đóng vai trò trung gian. Cả hai thông điệp được đánh giá là công cụ để tăng cường các tiến trình đối thoại đang trở nên tích cực hơn kể từ đầu năm…
Những người đến Istanbul ngày 15/5 có lẽ không nên bỏ qua những ý kiến của người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov khi bình luận về đề xuất đàm phán, rằng tiến trình đi đến giải pháp có rất nhiều chi tiết nhỏ, mỗi chi tiết trong đó đều có ý nghĩa sống còn với tương lai của cả Nga và Ukraine.
Nhìn lại tiến trình đối thoại giữa Moskva và Kiev từ đầu chiến dịch quân sự đặc biệt: 3 vòng đàm phán đầu tiên giữa Nga và Ukraine diễn ra tại Belarus, sau đó các bên trao đổi tại Thổ Nhĩ Kỳ. Mùa Xuân năm 2022, Kiev và Moskva đã nhất trí về hầu hết các điểm của thỏa thuận, bao gồm cả quy chế không liên kết và bảo đảm an ninh của Ukraine.
Tài liệu này thậm chí còn được người đứng đầu phái đoàn Ukraine kí tắt, nhưng sau đó, theo lời khuyên của Thủ tướng Anh khi đó là Boris Johnson, Kiev đã từ chối. Đến mùa Thu năm 2022, Tổng thống Ukraine Zelensky đã kí sắc lệnh cấm đàm phán với LB Nga. Do vậy, những chuyển động hiện nay đã le lói “ánh sáng cuối đường hầm” về một cơ hội đàm phán trực tiếp. Dẫu chậm chạp song con đường giải quyết xung đột giờ đây đã đi đến những vấn đề cốt lõi. Và điều đó mang lại hi vọng.
