Bài thuốc chữa chứng mất ngủ

Đông y cho rằng: “Ngủ là gốc của phần âm do thần làm chủ. Khi thần yên thì ngủ được, thần không yên thì ngủ kém hoặc ngủ lơ mơ.

Sở dĩ thần không yên là do tà khí bên ngoài xâm nhập tâm hoặc do ăn uống quá mức sinh ra đờm hỏa đọng lại trong tâm quấy nhiễu, hay do dinh khí không đủ để nuôi dưỡng âm huyết. Những nguyên nhân ấy sinh ra chứng mất ngủ”.

Có 5 nguyên nhân chính gây ra chứng mất ngủ:

Tâm và tỳ hư yếu: Lao động mệt nhọc hoặc suy nghĩ quá nhiều làm tổn thương đến tâm và tỳ, huyết dịch của tâm hao tổn, tâm thần không ổn định nên sinh ra mất ngủ kinh niên.

Triệu chứng: Sắc mặt không tươi, người mệt mỏi, tinh thần uể oải, ăn uống không ngon miệng, hay quên, tim hồi hộp, đêm ngủ lơ mơ hoặc thức trắng đêm không ngủ được, mạch tế hoặc sác.

Điều trị: Bổ dưỡng tâm tỳ.

Bài thuốc “Dưỡng tâm thang”: hoàng kỳ 16g; phục linh, phục thần, bá tử nhân, nhân sâm, đương quy (quy thân) mỗi vị 12g; chích thảo 4g, bán hạ (chế) 10g; viễn chí (bỏ lõi), xuyên khung, ngũ vị tử mỗi vị 8g, nhục quế 6g.

Cách dùng: Ngày uống 1 thang, sắc uống 3 lần trong ngày, uống trước khi ăn hoặc lúc đói.

Do âm suy hỏa vượng: bắt nguồn từ thận thủy yếu, chân âm suy không sinh ra được nhiều huyết đưa lên tâm (tim), tâm thiếu huyết hỏa của tâm cang thịnh, tâm phải làm việc nên mất ngủ hoặc trằn trọc không ngủ được. Mặt khác, bản thân tạng thận cũng có thủy hỏa (âm dương) khi âm suy thì dương của thận càng vượng, hỏa bốc lên cũng sinh ra chứng mất ngủ.

Triệu chứng: Đầu nặng, hay choáng váng, tai ù, tâm phiền, tân dịch ít nên hay khô miệng, đối với tuổi trung niên thường hay mộng tinh, di tinh, chất lưỡi đỏ, mạch tế sác.

Bài thuốc chữa chứng mất ngủ
Âm suy hỏa vượng sinh chứng mất ngủ: bắt nguồn từ thận yếu.

Điều trị: Tư âm thanh hỏa.

Bài thuốc “Thiên vương bổ tâm đan”: sinh địa (tẩy rượu) 16g, đan sâm16g, hắc táo nhân 20g; nhân sâm, đương qui (thân), bá tử nhân, huyền sâm, phục linh, cát cánh mỗi vị 12g; viễn chí, thiên môn, mạch môn, ngũ vị tử mỗi vị 8g: Gia thêm thạch xương bồ 10g, phục thần 12g. Tán bột làm viên hoàn mật ong, mỗi viên 5g, lấy chu sa đã thủy phi giảm độc lượng vừa đủ làm áo.

Cách dùng: Ngày uống 2 lần trước khi ăn trưa và trước khi đi ngủ 15 phút, uống với nước sắc đăng tâm. Tùy theo chứng trạng và thể trạng của bệnh nhân có thể dùng bài “Hoàng liên a giao thang” hoặc bài “Chu sa an thần hoàn” để điều trị.

    Do khí của tâm và đởm (túi mật) hư sinh chứng mất ngủ: Một yếu tố làm cho người ta ngủ tốt là khí của tâm và đởm tốt, làm cho con người điềm tĩnh, ban ngày làm việc tốt, ban đêm ngủ đẫy giấc. Khi khí của tâm và đởm hư suy làm cho con người yếu đuối, hay sợ hãi, đêm ngủ không yên “khi tâm và đởm yếu nên gặp việc khó hay sợ hãi, đêm nằm chiêm bao thường thấy những điều sợ hãi, khi tỉnh dậy thấy khó chịu và không ngủ lại được, có khi mất ngủ cả đêm”, cũng có trường hợp gặp sự việc bất thường làm hoảng sợ dẫn đến đởm khiếp, tâm khí tổn hao mà sinh chứng mất ngủ.

    Triệu chứng: do đởm khiếp, tâm hoang mang nên gặp việc hay sợ hãi, nằm ngủ hay thấy chiêm bao sợ hãi, khi tỉnh dậy vẫn sợ hãi, mạch huyền tế. Điều trị: Bổ tâm khí để định chí.

    Bài thuốc: “An thần định chí hoàn”: phục linh, thạch xương bồ, long xỉ, phục thần mỗi vị 12g; nhân sâm 8g, viễn chí 8g, tùy chứng trạng của bệnh nhân có thể phối hợp với bài “toan táo nhân thang” để điều trị:

    Cách dùng: Ngày uống 1 thang, sắc uống 3 lần trong ngày, uống trước khi ăn trưa, tối và trước khi đi ngủ.

    Do tỳ vị không điều hòa: Vị (dạ dày) không điều hòa làm thức ăn và đờm hỏa tích lại trong bụng, gây ra chứng mất ngủ.

    Triệu chứng: đờm nhiều hay khạc ra đờm, miệng đắng, mắt mờ, buồn bực, trong vùng ngực khó chịu, đại tiện không thư sướng, vùng thượng vị đầy tức do thức ăn lưu lại, rêu lưỡi vàng nhớt, mạch hoạt sác.

    Điều trị: Điều hòa tỳ vị, tiêu thực, hóa đờm.

    Bài thuốc: “Ôn đởm thang”: trúc nhự 8g, chỉ thực 8g; bán hạ (chế), quất hồng bì, phục linh mỗi vị 12g, cam thảo 6g. Tùy chứng trạng của bệnh nhân có thể gia giảm cho thích hợp.

    Cách dùng: Ngày uống 1 thang sắc uống 3 lần trong ngày, uống trước khi ăn. Nếu thực tích quá nặng, dùng bài “ Bảo hòa hoàn”: bán hạ (chế)10g, sơn tra 8g; thần khúc, phục linh, trần bì, la bặc tử, liên kiều, mạch nha mỗi vị 12g.

    Cách dùng: ngày 1 thang sắc uống 3 lần, uống trước khi ăn. Bài thuốc dùng cho cả trẻ em và người lớn.

    Do suy nhược cơ thể sinh chứng mất ngủ: sau khi ốm đã điều trị bệnh khỏi, hoặc phụ nữ sau khi sinh, hoặc người cao tuổi khí huyết hư yếu, tạng tâm và tỳ hư suy, tâm thần không yên sinh chứng mất ngủ.

    Triệu chứng: Cơ thể gầy còm, sắc mặt trắng bợt, ăn uống kém hay có cơn mệt bất thường, giấc ngủ không sâu, nửa đêm tỉnh dậy rồi không ngủ lại được, lưỡi nhạt, mạch tế sác.

    Điều trị: bổ khí dưỡng huyết, bổ tâm an thần.

    Bài thuốc: “Qui tỳ thang”: hắc táo nhân 20g, chích hoàng kỳ 16g, viễn chí 8g, mộc hương 6g, chích cam thảo 4g; nhân sâm, đương qui, long nhãn nhục, bạch truật, sinh khương, phục thần, đại táo mỗi vị 12g. Cách dùng: ngày uống 1 thang, sắc uống 3 lần trong ngày, uống trước khi ăn.

    SK&ĐS

    Tin liên quan

    Cùng chuyên mục

    Thanh Hóa: Cảnh báo tình trạng xoắn tinh hoàn ở trẻ

    Thanh Hóa: Cảnh báo tình trạng xoắn tinh hoàn ở trẻ

    Theo thống kê của Khoa Tiết niệu, Bệnh viện Nhi Thanh Hóa, từ ngày 1/1/2024 đến ngày 1/1/2025, khoa đã thực hiện phẫu thuật cho 92 ca xoắn tinh hoàn.
    Thúc đẩy nhận thức về tầm quan trọng của dinh dưỡng chăm sóc sức khỏe toàn diện

    Thúc đẩy nhận thức về tầm quan trọng của dinh dưỡng chăm sóc sức khỏe toàn diện

    Dinh dưỡng toàn diện đóng vai trò then chốt trong việc duy trì và nâng cao sức khỏe cộng đồng. Một chế độ dinh dưỡng đầy đủ và cân bằng không chỉ giúp phòng ngừa các bệnh lý phổ biến như tiểu đường, tim mạch, loãng xương, mà còn cải thiện hệ miễn dịch, tăng cường sức khỏe tinh thần và thể chất.
    Tác dụng phụ khi ăn quá nhiều mướp đắng

    Tác dụng phụ khi ăn quá nhiều mướp đắng

    Mặc dù mướp đắng có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nó được biết đến nhiều nhất với khả năng kiểm soát lượng đường và cholesterol trong máu. Tuy nhiên, loại quả này cũng có một số tác dụng phụ nếu ăn với số lượng lớn, đặc biệt đối với những người đang dùng một số loại thuốc...
    Chưa có thông tin chính thức về tình hình dịch bệnh tại Trung Quốc

    Chưa có thông tin chính thức về tình hình dịch bệnh tại Trung Quốc

    Trung Quốc cho biết bệnh hô hấp giống Covid-19 đang lây lan ở nước này chỉ là sự gia tăng bình thường theo mùa của các bệnh đường hô hấp và không gây báo động.
    Nhóm người không nên ăn tỏi

    Nhóm người không nên ăn tỏi

    Mặc dù tỏi là thực phẩm bổ sung lành mạnh cho chế độ ăn uống cân bằng nhưng ăn quá nhiều có thể gây ra một số tác dụng phụ...

    Tin khác

    Thêm nhiều bệnh nhân được hồi sinh sự sống từ tạng hiến của người cho chết não

    Thêm nhiều bệnh nhân được hồi sinh sự sống từ tạng hiến của người cho chết não
    Ngày 2/1/2025, trong thời khắc ngày đầu năm mới 2025, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (BV 108) đã khẩn trương hội chẩn, chuẩn bị và tổ chức lấy-ghép 04 mô tạng gồm tim, gan, 2 giác mạc để ghép cho bệnh nhân tại BV 108 và lấy 2 thận điều phối cho Bệnh viện Chợ Rẫy từ người hiến chết não.

    Nước quế chanh có tác dụng gì?

    Nước quế chanh có tác dụng gì?
    Uống nước nóng với quế và chanh (nước quế chanh) mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể, đặc biệt là trong thời tiết lạnh của mùa Đông...

    Món quà sức khỏe mùa Tết 2025: TH true NUT & TH true OAT với thông điệp Vị Hạnh Phúc – Xuân Sung Túc

    Món quà sức khỏe mùa Tết 2025: TH true NUT & TH true OAT với thông điệp Vị Hạnh Phúc – Xuân Sung Túc
    Trong không khí Tết Ất Tỵ 2025, Bộ sản phẩm Thức uống thiên nhiên từ Hạt TH là thức uống dinh dưỡng hoàn toàn từ thiên nhiên và món quà sức khỏe ý nghĩa dành tặng gia đình, bạn bè. Với thiết kế bao bì đậm chất Tết và thông điệp “Vị Hạnh Phúc – Xuân Sung Túc”, Bộ sản phẩm lan tỏa giá trị dinh dưỡng và niềm vui trọn vẹn đến mọi nhà.

    Năm 2025, tình hình bệnh truyền nhiễm tiếp tục diễn biến phức tạp

    Năm 2025, tình hình bệnh truyền nhiễm tiếp tục diễn biến phức tạp
    Ngày 26/12, tại Hà Nội, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị tổng kết công tác phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2024 và Kế hoạch phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2025, đồng thời hưởng ứng ngày Quốc tế phòng, chống dịch bệnh (27/12).

    Yếu tố nguy cơ dễ bị đột qụy mùa lạnh

    Yếu tố nguy cơ dễ bị đột qụy mùa lạnh
    Nguy cơ đột qụy có thể tăng lên khi thời tiết lạnh hoặc khi có sự thay đổi nhiệt độ đột ngột. Điều này có thể là do nhiệt độ giảm làm thay đổi huyết áp và tình trạng đông máu trong cơ thể...

    Chật vật vì ngủ 2 – 3 tiếng mỗi đêm, nhiều người đã tìm được bí kíp hay

    Chật vật vì ngủ 2 – 3 tiếng mỗi đêm, nhiều người đã tìm được bí kíp hay
    Theo thống kê, tại Việt Nam, có đến hơn 1/3 dân số đang gặp phải hội chứng khó ngủ, mất ngủ. Điều đáng lo, nhiều trường hợp chỉ ngủ 2 – 3 tiếng mỗi đêm, thậm chí thức trắng gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng tới sức khỏe.

    Cách nhận biết và phòng bệnh van hai lá

    Cách nhận biết và phòng bệnh van hai lá
    Bệnh van hai lá là bệnh khá phổ biến ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Đa số nguyên nhân gây bệnh là do thấp tim. Nếu không được điều trị kịp thời, đúng phác đồ sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm...

    Cách dùng hà thủ ô tăng cường sức khỏe

    Cách dùng hà thủ ô tăng cường sức khỏe
    Trong Đông y, hà thủ ô có tác dụng tăng cường sức khỏe, kéo dài tuổi thọ và làm đẹp râu tóc. Tuy nhiên, khi sử dụng hà thủ ô cần lưu ý sao cho đạt hiệu quả nhất...

    Khóc không ra tiếng, đi khám bé 1 tuổi phát hiện viêm thanh quản

    Khóc không ra tiếng, đi khám bé 1 tuổi phát hiện viêm thanh quản
    Viêm thanh quản cấp là bệnh lý đường hô hấp gây viêm tại niêm mạc màng nhầy quanh thanh quản. Bệnh có nhiều mức độ, từ nhẹ-vừa-nặng. Ở mức độ nặng trẻ khó thở dữ dội, có thể tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

    Vinmec tiên phong mang công nghệ tiêu chuẩn quốc tế vào điều trị bệnh mề đay

    Vinmec tiên phong mang công nghệ tiêu chuẩn quốc tế vào điều trị bệnh mề đay
    Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City (Hà Nội) là đơn vị đầu tiên của Việt Nam đạt chứng chỉ UCARE, khẳng định năng lực chuyên môn vượt trội trong chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh mề đay (mày đay) theo tiêu chuẩn quốc tế GA2LEN.

    Vinmec cứu sống bệnh nhân ung thư thực quản giai đoạn muộn

    Vinmec cứu sống bệnh nhân ung thư thực quản giai đoạn muộn
    Bệnh nhân 54 tuổi mắc ung thư thực quản giai đoạn muộn, lại bị huyết áp cao, tiểu đường. Ngỡ không qua được cửa tử khi bị nhiều bệnh viện từ chối phẫu thuật, nhưng may mắn, nhờ đội ngũ bác sĩ Vinmec Times City (Hà Nội), bệnh nhân đã được cứu sống ngoạn mục.

    “Mẹo” kiểm soát bệnh viêm phổi mùa Đông

    “Mẹo” kiểm soát bệnh viêm phổi mùa Đông
    Gió lạnh mùa Đông, chất lượng không khí giảm... có thể gây ra mối đe dọa nghiêm trọng cho sức khỏe của phổi. Một trong những tình trạng phổ biến nhất có thể ảnh hưởng đến phổi là viêm phổi...

    Tác dụng phụ của thuốc không được bỏ qua

    Tác dụng phụ của thuốc không được bỏ qua
    Các tác dụng phụ của thuốc có thể xảy ra trong quá trình điều trị. Đa số các tác dụng phụ thường không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, nhưng một số tác dụng phụ của thuốc không bao giờ được bỏ qua...

    Phẫu thuật robot tạo hình cơ hoành trái cho người bệnh khó thở do nhão hoành

    Phẫu thuật robot tạo hình cơ hoành trái cho người bệnh khó thở do nhão hoành
    Bệnh viện Bình Dân vừa thực hiện thành công trường hợp phẫu thuật robot tạo hình cơ hoành trái, giúp bệnh nhân nhão hoành thoát khỏi tình trạng khó thở kéo dài.

    “Quả ngọt” sau hàng năm trời chữa nuốt nghẹn không rõ nguyên nhân

    “Quả ngọt” sau hàng năm trời chữa nuốt nghẹn không rõ nguyên nhân
    Cô B.T.H (68 tuổi) đã chịu đựng tình trạng nuốt nghẹn suốt nhiều năm, dù đã thăm khám và điều trị nhiều nơi nhưng không thuyên giảm. Tuy nhiên khi đến Thu Cúc TCI, cô chỉ mất 2 tháng để chữa khỏi hoàn toàn tình trạng này.
    Xem thêm
    Thanh Hóa: Cảnh báo tình trạng xoắn tinh hoàn ở trẻ

    Thanh Hóa: Cảnh báo tình trạng xoắn tinh hoàn ở trẻ

    Theo thống kê của Khoa Tiết niệu, Bệnh viện Nhi Thanh Hóa, từ ngày 1/1/2024 đến ngày 1/1/2025, khoa đã thực hiện phẫu thuật cho 92 ca xoắn tinh hoàn.
    Chưa có thông tin chính thức về tình hình dịch bệnh tại Trung Quốc

    Chưa có thông tin chính thức về tình hình dịch bệnh tại Trung Quốc

    Trung Quốc cho biết bệnh hô hấp giống Covid-19 đang lây lan ở nước này chỉ là sự gia tăng bình thường theo mùa của các bệnh đường hô hấp và không gây báo động.
    Thêm nhiều bệnh nhân được hồi sinh sự sống từ tạng hiến của người cho chết não

    Thêm nhiều bệnh nhân được hồi sinh sự sống từ tạng hiến của người cho chết não

    Ngày 2/1/2025, trong thời khắc ngày đầu năm mới 2025, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (BV 108) đã khẩn trương hội chẩn, chuẩn bị và tổ chức lấy-ghép 04 mô tạng gồm tim, gan, 2 giác mạc để ghép cho bệnh nhân tại BV 108 và lấy 2 thận điều phối cho Bệnh viện Chợ Rẫy từ người hiến chết não.
    Chật vật vì ngủ 2 – 3 tiếng mỗi đêm, nhiều người đã tìm được bí kíp hay

    Chật vật vì ngủ 2 – 3 tiếng mỗi đêm, nhiều người đã tìm được bí kíp hay

    Theo thống kê, tại Việt Nam, có đến hơn 1/3 dân số đang gặp phải hội chứng khó ngủ, mất ngủ. Điều đáng lo, nhiều trường hợp chỉ ngủ 2 – 3 tiếng mỗi đêm, thậm chí thức trắng gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng tới sức khỏe.
    Phẫu thuật nội soi cho NCT mắc ung thư đại tràng

    Phẫu thuật nội soi cho NCT mắc ung thư đại tràng

    Đầu năm 2024, phẫu thuật nội soi, trong đó có “Phẫu thuật Bạch Mai” lại phát huy giá trị thực tiễn của mình bằng việc điều trị thành công nâng cao chất lượng sống cho hai bệnh nhân 94 tuổi mắc ung thư. Sau mổ, cả 2 cụ đều đáp ứng tốt và được xuất viện trở về cuộc sống bình thường chỉ sau 10 ngày “đại phẫu”.
    NCT cần chủ động phòng bệnh giao mùa Thu Đông

    NCT cần chủ động phòng bệnh giao mùa Thu Đông

    Thời tiết thay đổi, cơ thể chúng ta cũng chưa kịp thích nghi, dẫn tới đề kháng bị giảm mạnh và đó là nguyên nhân dễ mắc các bệnh giao mùa Thu Đông. Bệnh giao mùa Thu Đông có thể gặp ở mọi đối tượng và lứa tuổi, tuy nhiên một số đối tượng sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn như: Trẻ em và NCT.
    Thúc đẩy nhận thức về tầm quan trọng của dinh dưỡng chăm sóc sức khỏe toàn diện

    Thúc đẩy nhận thức về tầm quan trọng của dinh dưỡng chăm sóc sức khỏe toàn diện

    Dinh dưỡng toàn diện đóng vai trò then chốt trong việc duy trì và nâng cao sức khỏe cộng đồng. Một chế độ dinh dưỡng đầy đủ và cân bằng không chỉ giúp phòng ngừa các bệnh lý phổ biến như tiểu đường, tim mạch, loãng xương, mà còn cải thiện hệ miễn dịch, tăng cường sức khỏe tinh thần và thể chất.
    Món quà sức khỏe mùa Tết 2025: TH true NUT & TH true OAT với thông điệp Vị Hạnh Phúc – Xuân Sung Túc

    Món quà sức khỏe mùa Tết 2025: TH true NUT & TH true OAT với thông điệp Vị Hạnh Phúc – Xuân Sung Túc

    Trong không khí Tết Ất Tỵ 2025, Bộ sản phẩm Thức uống thiên nhiên từ Hạt TH là thức uống dinh dưỡng hoàn toàn từ thiên nhiên và món quà sức khỏe ý nghĩa dành tặng gia đình, bạn bè. Với thiết kế bao bì đậm chất Tết và thông điệp “Vị Hạnh Phúc – Xuân Sung T
    Hải Phòng: Hàng trăm người dân được khám sàng lọc lao

    Hải Phòng: Hàng trăm người dân được khám sàng lọc lao

    Bệnh viện Phổi Hải Phòng vừa tổ chức triển khai Dự án ECLIPSE khám sàng lọc lao và một số bệnh không lây nhiễm cho hơn 300 người dân trên địa bàn phường Văn Đẩu (Quận Kiến An).
    Phiên bản di động