Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp trong nước đã mua, nhập khẩu về với tổng số hàng trăm triệu bộ kit test nhanh kháng nguyên, test PCR theo giấy phép được Bộ Y tế cấp, đáp ứng kịp thời nhu cầu xét nghiệm Covid-19. Loại hàng hóa đặc biệt này về nước, một số doanh nghiệp chỉ làm quà tặng cho các địa phương, đơn vị, có doanh nghiệp kinh doanh theo cơ chế thị trường, được tự quy định giá đề sở Y tế các tỉnh, thành phố có nhu cầu mua bằng hình thức đấu thầu hoặc thỏa thuận giá.
Trên trang điện tử dmec.moh.gv.vn của Bộ Y tế thông báo mặt hàng kit test với rất nhiều loại giá khác nhau. Bộ Y tế đã cấp phép cho 97 loại test kit xét nghiệm, gần đây công bố 20 loại test kit giá từ 80.000 đồng đến 200.000 đồng/bộ và hướng dẫn cho các địa phương mua, sử dụng, thanh toán theo phương thức thực thanh thực chi.
Trước ngày 1/7/2021 test nhanh chỉ có một mức giá là 238.000 đồng đối với người không có BHYT. Còn xét nghiệm test kit PCR thì giá từ 600.000 đồng đến 720.000 đồng/bộ. Các bệnh viện, địa phương, cơ sở Y tế công lập được thanh toán, quyết toán theo giá đó.
 |
| Bộ Trưởng Bộ y tế tiếp nhận 30 máy xét nghiệm Covid-19 qua hơi thở do Tập đoàn Vingroup trao tặng |
Từ trước tháng 9/2021 Bộ Y tế không chủ trương đàm phán, kí hợp đồng mua sinh phẩm xét nghiệm vì cho rằng đó là sản phẩm không kiểm soát do chưa có quy định nằm trong danh mục Bộ Y tế quản lí. Bộ Y tế vận động các doanh nghiệp có thể mua, nhập về, thả nổi cho các doanh nghiệp tự tìm đối tác, mua và tự định giá bán. Đây là nguyên nhân dẫn tới giá kit test xét nghiệm “nhảy múa” lộn xộn một thời gian dài. Trước ngày 20/8/2021 test kit có các giá rất cao từ 150.000 đồng, 238.000 đồng, loại PCR đến 720.000 đồng… là điều dễ hiểu. Ngày 1/9/2021 Bộ Y tế mới gửi văn bản đề nghị Chính phủ có cơ chế đặc biệt cho phép Bộ Y tế mua lô 25 triệu kit test xét nghiệm do Tập đoàn Vingroup nhập về. Dư luận xôn xao xung quanh câu chuyện “nhóm lợi ích” liên quan đến việc này.
Tập đoàn Vingoup từ đầu đại dịch đến nay là một doanh nghiệp đóng góp lớn nhất so với tất cả các doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân trong việc hỗ trợ Chính phủ và các địa phương, đơn vị trong phòng, chống đại dịch Covid-19. Vingroup mua sắm, nhập khẩu, sản xuất rất nhiều thiết bị, vật tư y tế như máy thở, máy xét nghiệm, máy X quang, xây dựng bệnh viện dã chiến, giường bệnh nhân, xe cấp cứu, xe vận chuyển, xe chỉ huy chống dịch, vaccine, sinh phẩm xét nghiệm tặng cho rất nhiều địa phương và đóng góp nhiều tiền mặt ủng hộ “Quỹ Vaccine” cho Chính phủ, ủng hộ nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước, đơn vị quân đội, bệnh viện, lực lượng tuyến đấu chống dịch... với tổng trị giá không dưới 4.000 tỉ đồng.
Trong tất cả các đợt dịch tại Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Dương, Bắc Giang, Bắc Ninh và TP Hồ Chí Minh, các tỉnh phía Nam đều được Vingroup sốt sắng ủng hộ. Trong vấn đề mua test kít xét nghiệm, từ tháng 8 trở về trước Vingroup đã mua 20 triệu bộ của một số nước. Toàn bộ số sinh phẩm đó, Vingroup tặng cho Bộ Y tế, các Sở Y tế TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, tỉnh Long An, Khánh Hòa, Kiên Giang… trong thời gian phòng, chống Covid-19.
Dư luận đồn đoán “nhóm lợi ích” liên quan Bộ Y tế và Vingroup dấy lên làn sóng bất lợi cho hoạt động chống dịch. Ngày 2/10/2021 ông Nguyễn Việt Quang, Phó Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Vigroup buộc phải lên tiếng. Ông khẳng định “Với tinh thần xả thân chống dịch ngay từ những ngày đầu, Vingroup đã từng chủ động mua hơn 20 triệu bộ test về tặng hoàn toàn miễn phí cho rất nhiều đơn vị, địa phương… Vì thế, khi Bộ Y tế vận động, Vingroup lập tức triển khai không tính toán gì”.
Ông cho biết thêm, Bộ Y tế yêu cầu trước mắt cần 25 triệu bộ, Tập đoàn đã ứng tiền mua ngay 15 triệu bộ test kit với giá tốt. “Theo thỏa thuận ban đầu với Bộ Y tế, giá cả mua sao chuyển giao vậy, chúng tôi không lấy lãi 1 đồng nào trong giao dịch này”. “Tập đoàn kí hợp đồng trực tiếp với Tập đoàn SD Biosensor của Hàn Quốc, không qua bất cứ trung gian nào để nhập với giá 61.000 đồng/bộ, nhưng để hỗ trợ các địa phương, Vingroup quyết định tài trợ một phần chi phí để kit test về mức giá 44.000 đồng/bộ” thực hiện từ ngày 17/9/2021, trước cả những ngày dư luận bàn tán xôn xao.
Ông chia sẻ: “Khi hành động vì cộng đồng với tâm sáng, chúng tôi không thấy có sức ép nào cả”. Các lô hàng Vingroup nhập thông qua các nhà phân phối trong nước như Lục Tỉnh, Hùng Thịnh, Việt Nhật, Đoàn Gia… với đầy đủ hóa đơn, chứng từ minh bạch, dễ dàng kiểm chứng thông tin trên mạng tương ứng thời điểm Vingroup mua. Nhà lãnh đạo Vingroup khẳng định cả các lô hàng test kit nhập về và sản xuất trong nước, “chúng tôi không kinh doanh, dự án sản xuất test nhanh của Vingroup là dự án phi lợi nhuận” nhằm góp phần “hướng đến mục tiêu bảo đảm tự lực, tự chủ nguồn cung kit test cho Việt Nam trong bối cảnh “bình thường mới”…
Như vậy, chỉ riêng việc nhập, cung ứng test kit xét nghiệm nhanh mà Vingroup đã tặng 20 triệu bộ và trợ giá lô nhập mới đây số tiền cũng khoảng gần 250 tỉ đồng vào việc chống dịch của Nhân dân ta một cách vô tư, trong sáng chứ không có chuyện vụ lợi.
