Từ lời hiệu triệu của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Tư tưởng lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ta là: “Động viên lực lượng toàn dân, kiên trì kháng chiến”. Từ đó, việc củng cố tăng cường các đoàn thể quần chúng Nhân dân, quân sự hóa toàn dân đã thực hiện nhanh chóng trong cả nước từ miền núi đến đồng bằng; từ nông thôn đến thành phố. Như vậy, trước khi bước vào cuộc kháng chiến trường kì chống thực dân Pháp, không chỉ có các lực lượng vũ trang mà toàn thể các tầng lớp Nhân dân đã sẵn sàng. Vì vậy, thế trận của ta những ngày đầu kháng chiến toàn quốc là thế trận của chiến tranh Nhân dân, toàn dân đánh giặc. Những ngày đầu tiên chiến đấu, dù ở Thủ đô Hà Nội là chiến trường chính, tiêu biểu của kháng chiến toàn quốc; hay ở Hải Phòng, Nam Định, Vinh, Huế, Đà Nẵng, Nha Trang,… trực tiếp chiến đấu, đương đầu với kẻ thù còn có lực lượng đông đảo quần chúng từ em bé đến cụ già, từ người dân nghèo thành thị, nông dân, công nhân đến các học sinh, sinh viên, trí thức, văn nghệ sĩ… Bằng mọi hình thức, biện pháp tất cả đều đã thực hiện tiêu hao, tiêu diệt lực lượng địch theo khả năng của mình và của tổ chức mình. Các việc thu mua, nấu ăn, tiếp tế, cứu thương, tải thương do chị em phụ nữ đủ mọi lứa tuổi đảm nhận…

Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân. Ảnh tư liệu

Những ngày đầu toàn quốc kháng chiến, xen kẽ tiếng súng diệt địch ở các chiến trường là tiếng loa làm công tác địch vận bằng các thứ tiếng nước ngoài vang lên trong cả nước. Các tầng lớp Nhân dân ở những nơi chưa nổ ra chiến sự đều được phổ biến, quán triệt lời kêu gọi của Bác Hồ, đường lối kháng chiến toàn dân, toàn diện của Đảng với khẩu hiệu cụ thể, sâu rộng nổi bật: “Mỗi phố là một pháo đài”. Khẩu hiệu: “Toàn dân kháng chiến, toàn diện kháng chiến” xuất hiện khắp nơi trong cả nước. Khắp mọi nơi, nông dân thu hoạch nhanh chóng lúa, hoa màu; thu hái đến dâu thực hiện phơi khô, quạt sạch đến đó, đổ vào bồ cất giấu đề phòng giặc đến cướp, đốt. Các con sông lớn ở khắp cả nước đều được Nhân dân làm kè, đóng cọc, xây dựng hàng rào cản trở để làm vật cản ngăn chặn ca nô, tàu chiến địch. Tre, nứa, vầu được vót nhọn cắm ở nơi đồng ruộng, bãi trống để chống thực dân Pháp nhảy dù đổ bộ xuống. Thực hiện lời kêu gọi của Bác Hồ, các tầng lớp Nhân dân đêm đêm nô nức kéo nhau ra các quốc lộ lớn, đường lớn liên tỉnh, liên huyện để đào cắt, xẻ ngang hàng trăm đoạn đường; nhiều cầu, cống bị đánh sập, không cho địch đi qua. Vừa thực hiện phá hoại giao thông, những nơi địch có thể nhảy dù và có thể đóng quân, các tầng lớp Nhân dân còn sử dụng nhiều biện pháp làm tê liệt những cơ sở sản xuất, dịch vụ mà địch có thể sử dụng. Công nhân mỏ Uông Bí, Mạo Khê, Thái Nguyên… đã đánh sập hầm lò, tháo dỡ máy móc, thiết bị và lấy các dụng cụ đem đi. Quân và dân ta đã phá xưởng đúc kẽm ở Quảng Yên, phá các đầu máy, các thiết bị xe lửa ở Đông Anh, Gia Lâm, Trường Thi, Huế, Đà Nẵng… các nhà máy rượu ở Nam Định, Hải Dương, nhiều cơ sở xưởng ở Hải Phòng. Mới sau năm ngày đầu kháng chiến, chỉ tính riêng ở Bắc Bộ ta đã phá sập hầu hết hầm mỏ, chuyển máy móc, thiết bị không để rơi vào tay địch.