“Nông thôn mới là nền tảng, cơ cấu lại nông nghiệp là căn bản, nhân dân là chủ thể”!

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, bên cạnh sẽ tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, Chương trình còn được dựa trên nguyên tắc "Nông thôn mới là nền tảng, cơ cấu lại nông nghiệp là căn bản, nhân dân là chủ thể”. Mục tiêu cụ thể đến năm 2025 phấn đấu có ít nhất 60% số thôn, bản, ấp thuộc các xã đặc biệt khó khăn khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo được công nhận đạt chuẩn NTM theo các tiêu chí NTM do cấp tỉnh quy định.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan trình bày tờ trình đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giai đoạn 2021-2025.

Có ít nhất 80% số xã đạt chuẩn NTM, trong đó, có khoảng 40% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 10% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; Có ít nhất 50% huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn NTM, trong đó, có ít nhất 20% số huyện đạt chuẩn được công nhận là huyện NTM nâng cao và huyện NTM kiểu mẫu. Mỗi tỉnh, thành phố có ít nhất 02 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM.

Về cấp tỉnh có ít nhất 15 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Về quy mô thực hiện gồm tất cả các huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh có xã của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Thời gian thực hiện: 05 năm, từ 2021-2025. Các nội dung thưch hiện của Chương trình gồm có 11 thành phần: Nâng cao hiệu quả quản lý và thực hiện xây dựng NTM theo quy hoạch nhằm nâng cao đời sống kinh tế xã hội nông thôn gắn với quá trình đô thị hoá; Phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, cơ bản đồng bộ, hiện đại, đảm bảo kết nối nông thôn - đô thị và kết nối các vùng miền; Tiếp tục thực hiện có hiệu quả cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn; Giảm nghèo và an sinh xã hội bền vững, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, bãi ngang ven biển và hải đảo.

Nâng cao chất lượng giáo dục, y tế và chăm sóc sức khỏe người dân nông thôn. Nâng cao chất lượng đời sống văn hoá của người dân nông thôn; bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống theo hướng bền vững gắn với phát triển kinh tế du lịch nông thôn; chất lượng môi trường, tăng cường hệ thống cấp nước sạch nông thôn; xây dựng cảnh quan nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp, an toàn; giữ gìn và khôi phục hình ảnh, cảnh quan truyền thống của nông thôn.

Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các dịch vụ hành chính công; thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp và PTNT tiến tới xây dựng NTM thông minh; nâng cao năng lực, chuyển đổi tư duy cho lao động nông thôn; Nâng cao chất lượng, phát huy vai trò của tổ chức Đảng, chính quyền, MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội trong xây dựng NTM; nâng cao năng lực, chuyển đổi tư duy của cán bộ các cấp về NTM; Giữ vững quốc phòng, an ninh và trật tự xã hội nông thôn. Tăng cường công tác giám sát, đánh giá thực hiện Chương trình; nâng cao năng lực chuyên môn về xây dựng NTM; truyền thông về xây dựng NTM.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, để nâng cao hiệu quả thực hiện các nội dung trên, sẽ triển khai 06 đề án/chương trình chuyên đề trọng tâm nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng đời sống của người dân nông thôn và giải quyết các vấn đề bức xúc, tồn tại trong xây dựng NTM nổi lên sau 10 năm thực hiện, gồm: Chương trình khoa học, công nghệ phục vụ xây dựng NTM; Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP); Đề án về phát triển du lịch nông thôn gắn với bảo tồn, phát huy văn hoá truyền thống trong xây dựng NTM; Đề án môi trường, vệ sinh, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn; Đề án chuyển đổi số trong xây dựng NTM, hướng tới NTM thông minh; Đề án nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện tiêu chí an ninh, trật tự trong xây dựng NTM.

Theo tờ trình của Chính phủ, dự kiến có khoảng 2,45 triệu tỷ đồng nguồn vốn được huy động thực hiện Chương trình này. Trong đó, vốn ngân sách Trung ương: 39.632 tỷ đồng (chiếm 1,6%); vốn ngân sách địa phương: Khoảng 156.700 tỷ đồng (chiếm 6,4%); vốn lồng ghép từ 02 Chương trình MTQG còn lại và các Chương trình, dự án khác: Khoảng 224.000 tỷ đồng (chiếm 9%); vốn huy động ngoài ngân sách dự kiến hơn 2 triệu tỷ đồng (chiếm hơn 83%), gồm: Vốn tín dụng khoảng 1,79 triệu tỷ đồng (chiếm 73%); vốn doanh nghiệp khoảng 105.500 tỷ đồng (chiếm 4,3%); huy động đóng góp tự nguyện của người dân khoảng 139.300 tỷ đồng (chiếm 5,7%).

Nguyên tắc, tiêu chí phân bổ vốn NSTW: được căn cứ tổng kế hoạch vốn NSTW giai đoạn 2021-2025 được Quốc hội phê duyệt, Thủ tướng Chính phủ sẽ ban hành quy định về nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn NSTW và tỷ lệ đối ứng vốn ngân sách địa phương thực hiện Chương trình giai đoạn 2021-2025, để hướng dẫn các địa phương thực hiện.

Cơ chế phân bổ vốn NSTW cho các địa phương căn ăn cứ các quy định về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ được Thủ tướng Chính phủ ban hành, giao Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trình Hội đồng nhân dân cùng cấp phân bổ chi tiết, đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế, không chồng chéo, trùng lắp về đối tượng, nội dung hoạt động với các Chương trình MTQG khác. Tổng vốn NSTW phân bổ trong 5 năm (2021-2025) phải đảm bảo bố trí đủ theo định mức cụ thể do Trung ương quy định.

Về các giải pháp thực hiện sẽ được tăng cường phân cấp, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, thực hiện Chương trình; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức; nâng cao chất lượng các phong trào thi đua xây dựng NTM. Qua đó, rà soát, hoàn thiện khung khổ pháp luật, cơ chế chính sách hỗ trợ xây dựng NTM, đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế; chỉ đạo các địa phương chủ động ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ thực hiện các nội dung của Chương trình theo hướng nâng cao chất lượng, đi vào chiều sâu và bền vững. Đồng thời chỉ đạo, phối hợp thực hiện hiệu quả 11 nội dung thành phần và tập trung triển khai 06 Chương trình, Đề án chuyên đề trọng tâm của Chương trình- Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.