Ngăn chặn nạn “sân trước”, “vườn sau”

Ở Việt Nam, tình cảm được xem là giá trị cốt lõi trong giải quyết các mối quan hệ, kể cả ở các cơ quan công quyền. Tuy nhiên, hiện tượng dùng tiền, vật chất tác động để mua chuộc cán bộ, đảng viên có chức quyền đang ngày càng gia tăng, phát triển thành “chủ nghĩa thân hữu”. Việc này lan rộng sẽ khiến công bằng và cạnh tranh lành mạnh trong xã hội bị triệt tiêu. Về mặt quản lý nhà nước, nó bóp méo cả khâu lập và thực thi chính sách, pháp luật, hình thành các “liên minh ma quỷ”, tội phạm hoạt động có tổ chức, khiến việc thực thi và bảo vệ pháp luật bị tê liệt từ bên trong. Về mặt chính trị, nó góp phần hình thành phe cánh, tạo ra quyền lực "đen", quyền lực ngầm, thao túng bộ máy công quyền dễ dẫn đến mâu thuẫn nội bộ.

Một ví dụ điển hình của nạn “sân trước”, “vườn sau” là việc cán bộ “che chắn, bảo kê”, lờ đi hoặc “bật đèn xanh” cho các chủ doanh nghiệp, đối tác để có điều kiện thuận lợi kinh doanh, chiếm đoạt lợi ích. Gần đây là trong tháng 12-2021, cơ quan chức năng đã khởi tố, bắt tạm giam Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Hải Dương Phạm Duy Tuyến vì “tạo thuận lợi” cho Công ty cổ phần công nghệ Việt Á “thổi giá” bộ xét nghiệm Covid-19 nhằm hưởng lợi. Theo thông tin từ cơ quan chức năng, trong 5 thỏa thuận mua bán với tổng trị giá 151 tỷ đồng ký với tỉnh Hải Dương, Việt Á đã chi khoản tiền ngoài hợp đồng gần 30 tỷ đồng, tương đương gần 20% cho Phạm Duy Tuyến. Mở rộng điều tra, đến ngày 31-12-2021, cơ quan chức năng đã khởi tố, bắt tạm giam thêm nhiều cán bộ thuộc Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ cùng cán bộ y tế tỉnh Nghệ An, Bình Dương.

Một vụ án khác vừa được xét xử liên quan đến nạn “sân trước”, “vườn sau” là trường hợp của nguyên Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung, do ông này đã “tác động” để gói thầu số hóa tại Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội rơi vào tay Công ty TNHH thương mại và dịch vụ kỹ thuật Nhật Cường, gây thiệt hại lớn cho Nhà nước. Với hành động này, ông Chung đã bị tuyên phạt 3 năm tù… Trước đó, nhiều vụ “ăn đất công” ở thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng bị phanh phui, liên quan đến nhiều nguyên cán bộ, lãnh đạo cấp cao của hai địa phương này đều có yếu tố của nạn “sân trước”, “vườn sau”…

Qua hàng chục vụ án có liên quan đến cán bộ chức quyền cho thấy, nhiều quan chức giữ các cương vị lãnh đạo đã “che chắn, bảo kê” và phải “ngã ngựa”, bỏ ngang chừng đường công danh với tiếng xấu muôn đời không gột sạch. Điều nguy hiểm là những con sâu, con mọt ấy đã trực tiếp làm giảm sút niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.

2. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” xác định, “che chắn, bảo kê” là một trong những biểu hiện về suy thoái đạo đức, lối sống. Đó là việc lợi dụng chức vụ, quyền hạn cấu kết với doanh nghiệp, với đối tượng khác để trục lợi; lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn được giao để dung túng, bao che, tiếp tay cho tham nhũng, tiêu cực...