Cụ thể, gạo đạt 203 triệu USD (tăng 5,4%), rau đạt 50 triệu USD ( tăng 17,2%). Một số mặt hàng giảm so với cùng kì là các sản phẩm chăn nuôi ước đạt 42 triệu USD, bằng 93,6%; xuất khẩu thủy sản ước đạt 644 triệu USD, bằng 87,5%, xuất khẩu lâm sản chính ước đạt 883 triệu USD, bằng 84,4%.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho biết, do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, hầu hết các sản phẩm trái cây chủ lực, nhất là thanh long, dưa hấu là xuất khẩu tươi, chưa qua chế biến bị tồn đọng hàng chục nghìn tấn. Hàng hóa xuất khẩu theo hình thức trao đổi cư dân (tiểu ngạch), nhất là trái cây, do được ưu đãi về thuế VAT khi vào Trung Quốc, nên vẫn chiếm tỉ trọng khá lớn, dù đã khuyến nghị các doanh nghiệp chuyển nhanh, chuyển mạnh sang xuất khẩu chính ngạch trong 2 năm qua.
Giữa tháng 2/2020, có nhiều cửa khẩu biên giới hoạt động trở lại nhưng tiến độ thông quan chậm do 2 bên phải thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 nên khó tránh khỏi tình trạng ùn ứ. Phạm vi dịch và biện pháp chống dịch ảnh hưởng tới xuất nhập khẩu tương đối rộng. Hoạt động xuất nhập khẩu sẽ chịu tác động tiêu cực trong ngắn hạn và trung hạn (có thể là 6 - 8 tháng), bởi Trung Quốc là thị trường lớn, chiếm 24% giá trị hàng nông, lâm, thuỷ sản Việt Nam xuất khẩu ra thế giới.
TS Đặng Kim Sơn nguyên Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược NN&PTNT thì cho rằng, dịch Covid-19 tác động tới nông nghiệp theo 2 hướng. Thị trường gần nhất và lớn nhất là Trung Quốc bị tác động trực diện, khiến cầu của thị trường sẽ trở về với những sản phẩm cơ bản như lương thực, thực phẩm và bỏ qua những sản phẩm hoa quả... Giao thương bị gián đoạn khiến chi phí giao dịch cao, mặt hàng tươi sống của Việt Nam sẽ không bảo quản được. Tiêu dùng trong nước trong ngắn hạn không thể thay đổi ngay để đáp ứng được sản lượng lớn hàng xuất khẩu dư thừa. Thị trường nông sản sẽ bị “nghẽn” cục bộ và thời điểm.
Dịch Covid-19 cùng với dịch tả lợn châu Phi đã gây ra những thiệt hại, khó khăn cho ngành nông nghiệp và nền kinh tế trong năm nay.
Ngành nông nghiệp và người nông dân không thể mãi trông đợi vào sự hỗ trợ của Nhà nước, nhưng trong ngắn hạn, Chính phủ có thể hỗ trợ cho các doanh nghiệp bị thiệt hại vốn vay, tạm thời khoanh nợ, giảm lãi suất. Không chỉ ngân hàng mà ngành thuế cũng cần nhanh chóng nghiên cứu các quy định để có thể miễn, giảm thuế cho những ngành bị ảnh hưởng trực tiếp bởi dịch bệnh như du lịch, thương mại, hàng không, nông nghiệp...
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nhận định, việc kết nối hỗ trợ cho thu mua, tiêu thụ nông sản không chỉ đối với các sản phẩm cần ngay lập tức, mà phải có kế hoạch dài hạn trong trường hợp bệnh dịch kéo dài. Như đối với quả vải phải tính trước, không chỉ ở Bắc Giang mà với cả các địa phương khác như Hải Dương, Hưng Yên… Đến thời điểm đó, nếu dịch bệnh tại Trung Quốc được khống chế, thị trường được giải tỏa thì rất tốt. Nhưng với tình huống xấu, ta vẫn phải chủ động, không thể lúc nào cũng hô khẩu hiệu “giải cứu”.
Một số doanh nghiệp siêu thị, cung ứng như Vincommerce, Tổng Công ty Thương mại Hà Nội (Hapro)… đã kí cam kết tiêu thụ nông sản hỗ trợ người dân trong khi dịch Covid-19 diễn ra. Ngoài việc tiêu thụ nội địa, các mặt hàng nông sản cũng hướng đến các thị trường châu Á như Campuchia, Myanmar… vì với thị trường Mỹ, EU có tiêu chuẩn rất khắt khe.
Ở tầm quản lí vĩ mô, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh, qua ảnh hưởng của dịch Covid-19, ngành nông nghiệp cần tập trung tái cơ cấu vùng sản xuất, gia tăng chế biến, liên kết chặt chẽ, phát triển chuỗi giá trị dài và mở thêm nhiều thị trường mới, “không để trứng vào một giỏ”.
