Đội ngũ trí thức trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước

Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 6/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (Khoá X) xác định: “Trí thức là những người lao động trí óc, có trình độ học vấn cao về lĩnh vực chuyên môn nhất định, có năng lực tư duy độc lập, sáng tạo, truyền bá và làm giàu tri thức, tạo ra những sản phẩm tinh thần và vật chất có giá trị đối với xã hội”. Giới trí thức bao gồm các kĩ sư, kĩ thuật viên, thầy thuốc, luật sư, kiến trúc sư, nghệ sĩ, cán bộ giảng dạy, người làm công tác nghiên cứu khoa học, một bộ phận công chức, viên chức quản lí Nhà nước…

Đội ngũ trí thức ở trong nước hiện nay

Theo đánh giá của Đảng gần đây, đội ngũ trí thức Việt Nam phát triển nhanh về số lượng, ngày càng nâng cao về chất lượng, chủ động tích cực tham gia nghiên cứu, ứng dụng, sáng tạo khoa học, là lực lượng đi đầu trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0) và hội nhập quốc tế, có đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trở thành lực lượng quan trọng thúc đẩy hiện thực hóa mục tiêu, nhiệm vụ chiến lược, kế hoạch phát triển đất nước nhanh và bền vững theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên cơ sở liên minh công nhân - nông dân - trí thức.

Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ, hiện nay cả nước có gần 8 triệu người được coi là trí thức (năm 2009 có 2,8 triệu người, năm 2017 có 6,5 triệu người), bình quân 12 người dân có 1 trí thức. Trong đó, có 1.600 Giáo sư, gần 12.000 Phó giáo sư, khoảng 26.800 tiến sĩ, gần 120.000 thạc sĩ. Trung bình mỗi đợt phong tặng có thêm 500 -750 Giáo sư, Phó giáo sư (có đợt hơn 1.200 người), 1.500 tiến sĩ, hơn 36.000 tốt nghiệp thạc sĩ. Tuy nhiên, số trí thức làm công tác nghiên cứu, giảng dạy tại các trường đại học, học viện đào tạo trình độ đại học trở lên chỉ có gần 80.000 người, chiếm khoảng 10% trong tổng số trí thức. Các trường cao đẳng đào tạo ngành Giáo dục mầm non có gần 2.000 giáo viên cơ hữu, trong đó chỉ có 2 Phó giáo sư, 150 tiến sĩ, khoảng 1.400 thạc sĩ và 350 cử nhân... Số Giáo sư, Phó giáo sư hiện làm công tác nghiên cứu khoa học chỉ có 25%, trong khi đó hàng nghìn người là Giáo sư, Phó giáo sư không giảng dạy, nghiên cứu mà chỉ là công chức trong hệ thống chính trị.

Đội ngũ trí thức trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước

Chăm lo xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kì đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, Đảng và Nhà nước đã có một số cơ chế, chính sách phù hợp với quan điểm trọng dụng nhân tài, xác định “Con người là trung tâm, vừa là động lực vừa là mục tiêu của sự phát triển”, tạo điều kiện cho giới trí thức phát huy năng lực trí tuệ, chủ động sáng tạo và khởi nghiệp.

Về đào tạo, năm 2000 Chính phủ phê duyệt Đề án 322 “Đào tạo cán bộ khoa học - kĩ thuật tại các cơ sở nước ngoài bằng ngân sách Nhà nước”. Theo đó, giai đoạn 2000 - 2013 đã tuyển và cử được 5.833 người đi học, trong đó 2.951 tiến sĩ, 1.603 thạc sĩ, 260 thực tập sinh và 1.019 đại học. Ban Tổ chức Trung ương cũng thực hiện Đề án 165 “Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lí ở nước ngoài bằng ngân sách Nhà nước”, hằng năm chi hàng trăm tỉ đồng vào việc gửi nghiên cứu sinh, học viên cao học và sinh viên đại học đi đào tạo ở nước ngoài theo Nghị quyết số 27-NQ/TW của Trung ương. Kết quả, giai đoạn 2009 - 2013, đề án đã bồi dưỡng nâng cao trình độ ngoại ngữ cho 11.690 lượt cán bộ. Trong số 941 người được cử đi học ở nước ngoài có 158 tiến sĩ, 444 thạc sĩ, 339 thạc sĩ khác đào tạo theo hình thức liên kết.

Hơn 400.000 trí thức người Việt Nam ở nước ngoài

Theo Bộ Ngoại giao, ở nước ngoài có hơn 400.000 trí thức là Việt kiều sinh sống, làm việc tại gần 100 quốc gia, vùng lãnh thổ. Trong đó, có hàng trăm giáo sư, phó giáo sư, hơn 6.000 tiến sĩ, nhiều nhất tại Pháp có hơn 40.000 người, tại Canada hơn 20.000 người, tại Hoa Kỳ hơn 15.000 người, tại Australia có hơn 7.000 người, tại Nga và Đông Âu hơn 4.000 người…

Những năm gần đây, hằng năm có khoảng 300 lượt trí thức Việt kiều về nước làm việc, tham gia các chương trình kinh tế - xã hội, hợp tác nghiên cứu và triển khai khoa học - công nghệ, giáo dục và đào tạo. Nhiều trí thức Việt kiều phối hợp trong nước tổ chức Diễn đàn “Chuyên gia trí thức người Việt Nam ở nước ngoài với phát triển kinh tế và hội nhập của Việt Nam giai đoạn 2016 - 2020” (do Bộ Ngoại giao phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương và nhóm Sáng kiến Việt Nam tổ chức). Hội Người Việt Nam ở nước ngoài đã thu hút hơn 500 trí thức, doanh nhân, nhà hoạt động xã hội hướng về đất nước. Năm 2017, Uỷ ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài mở “Diễn đàn Kết nối các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo của người Việt Nam tại Hoa Kỳ và Việt Nam” tổ chức ở San Francisco và New Yok (Mỹ) thu hút 150 trí thức tham gia. Sau đó nhiều người về nước khảo sát, đầu tư phát triển …

Trí thức lan toả tinh thần đổi mới sáng tạo

Hội nghị Trung ương lần thứ VII Khoá X ban hành Nghị quyết số 27-NQ/TW (2008) nhấn mạnh: “Trong mọi thời đại, trí thức luôn là nền tảng tiến bộ xã hội; đội ngũ trí thức là lực lượng nòng cốt sáng tạo, truyền bá tri thức. Ngày nay, cùng với sự phát triển nhanh chóng của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, đội ngũ trí thức trở thành nguồn lực đặc biệt quan trọng, tạo nên sức mạnh của mỗi quốc gia trong chiến lược phát triển”. Thực hiện đường lối đó, trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030, Đảng, Nhà nước chủ trương: “Phát huy tối đa nhân tố con người, coi con người là trung tâm, chủ thể, nguồn lực quan trọng nhất và mục tiêu của sự phát triển; lấy giá trị văn hoá, con người Việt Nam là nền tảng, sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững. Phải có cơ chế, chính sách phát huy tinh thần cống hiến vì đất nước; mọi chính sách của Đảng, Nhà nước đều phải hướng vào nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và hạnh phúc của Nhân dân”.

Trí thức Việt Nam là lực lượng cơ bản tiếp thu thành tựu khoa học - công nghệ tiên tiến của thế giới, chủ động chuyển giao các kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ thích hợp về nước; đồng thời thực hiện đổi mới sáng tạo trong quá trình toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế. Với những phẩm chất cao quý, đội ngũ trí thức góp phần lan toả tinh thần đổi mới sáng tạo, xây dựng định chuẩn xã hội mới, tiến bộ, công bằng, văn minh, từng bước tạo nên một xã hội tôn vinh giá trị tri thức, tích cực đổi mới, thúc đẩy xã hội tiến bộ, phát triển.

Kim Quốc Hoa

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Vài suy ngẫm về cải cách tiền lương năm 2024

Vài suy ngẫm về cải cách tiền lương năm 2024

Theo Nghị quyết 27 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, từ ngày 1/7/2024, lương mới được trả theo vị trí việc làm thay cho mức lương cơ sở và hệ số lương hiện hành mang lại kì vọng cải thiện đáng kể thu nhập từ lương của đội ngũ cán bộ, công chức, và lực lượng vũ trang; giảm độ chênh lệch giữa thu nhập từ lương với sự biến động giá cả thực tế của thị trường, bảo đảm đời sống của những người hưởng lương từ chính sách. Qua đó góp phần giữ chân người có năng lực, hạn chế tình trạng “chảy máu xám”.
Chống lãng phí là nhiệm vụ cấp bách

Chống lãng phí là nhiệm vụ cấp bách

Vừa qua, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 27-CT/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí” nhằm quán triệt Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, tạo sự chuyển biến tích cực; khắc phục tồn tại, hạn chế, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, cơ bản đáp ứng yêu cầu thực tiễn…
Đôi điều về “suy thoái” của một số cán bộ, đảng viên hiện nay

Đôi điều về “suy thoái” của một số cán bộ, đảng viên hiện nay

Trong cuộc sống, đâu phải dễ nhận ra biểu hiện cũng như nguyên nhân của sự “suy thoái” ở một cá nhân hay tổ chức nào đó. Sự suy thoái của quần chúng đã là một vấn đề đáng lo ngại, và càng đáng lo ngại hơn nếu đó là sự suy thoái của cán bộ, đảng viên. Bởi vậy, vấn đề suy thoái của cán bộ, đảng viên hiện nay cần phải tiếp tục được nhìn nhận kĩ lưỡng và chỉnh đốn thường xuyên, nghiêm túc!
Thanh niên Việt Nam thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ

Thanh niên Việt Nam thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ

Trong bất cứ hoàn cảnh nào, thanh niên Việt Nam cần khắc ghi những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh để giữ vững và giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, nhằm làm tròn nhiệm vụ cách mạng vẻ vang là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa...
Làm việc và lạc quan khiến tinh thần người già nở hoa

Làm việc và lạc quan khiến tinh thần người già nở hoa

Nhiều công trình nghiên cứu về NCT đã cho lời khuyên đừng để những người già sống biệt lập, mà cần tạo điều kiện để người già được sống trong bầu không khí gia đình hòa thuận hoặc một tập thể quan hệ tốt.

Tin khác

Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động Chi hội và Chi hội trưởng NCT ở Lạng Sơn

Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động Chi hội và Chi hội trưởng NCT ở Lạng Sơn
Hội NCT tỉnh Lạng Sơn được thành lập theo Quyết định số 48 ngày 24/9/2001 của Chủ tịch UBND tỉnh, đến nay đã được 23 năm. Trải qua hơn 2 thập kỉ hoạt động, Hội NCT các cấp trong tỉnh đã không ngừng được xây dựng và phát triển, phong trào thi đua “Tuổi cao - Gương sáng” ngày càng nâng cao về chất lượng, xuất hiện ngày càng nhiều mô hình tiêu biểu trong các lĩnh vực của đời sống xã hội.

“Hạnh phúc cho mọi người”

“Hạnh phúc cho mọi người”
Hưởng ứng chương trình của Liên Hợp Quốc và thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tổ chức các hoạt động nhân Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3 hằng năm”.

Đảng ta lấy hạnh phúc của Nhân dân làm mục tiêu phấn đấu

Đảng ta lấy hạnh phúc của Nhân dân làm mục tiêu phấn đấu
Tháng 6/2012, Liên Hợp Quốc có nghị quyết chọn ngày 20/3 là Ngày Quốc tế Hạnh phúc. Sau đó, 193 nước thành viên (trong đó có Việt Nam) cùng cam kết sẽ ủng hộ bằng các nỗ lực nâng cao chất lượng cuộc sống, xây dựng xã hội công bằng, phát triển bền vững, nhằm đem lại hạnh phúc cho người dân...

Xu thế già hóa, đặc điểm ở Việt Nam và khuyến nghị chính sách

Xu thế già hóa, đặc điểm ở Việt Nam và khuyến nghị chính sách
Các khái niệm “Người cao tuổi” (NCT) hay “Già hóa”, “Dân số già”, “Dân số siêu già” chỉ mang tính tương đối, chứ không có tính “chính xác toán học”. Chẳng hạn, Liên Hợp Quốc và nhiều nước phát triển thường lấy tiêu chuẩn là từ 65 tuổi trở lên còn Luật NCT Việt Nam (2009) quy định những người từ đủ 60 tuổi trở lên là NCT, (bài viết sử dụng tiêu chuẩn này).

Bác Hồ với sự nghiệp giải phóng phụ nữ

Bác Hồ với sự nghiệp giải phóng phụ nữ
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến sự nghiệp giải phóng phụ nữ. Trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, Người đã phát triển và làm sáng tỏ hơn con đường giải phóng phụ nữ.

Lễ chùa đầu năm - nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt

Lễ chùa đầu năm - nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt
Với nhiều người, đi lễ chùa đầu năm không chỉ để cầu những điều may mắn cho bản thân, gia đình, mà còn bày tỏ tấm lòng thành kính với đức Phật, tổ tiên trong năm mới...

Giá trị cốt lõi trong bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhân kỉ niệm 94 năm thành lập Đảng

Giá trị cốt lõi trong bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhân kỉ niệm 94 năm thành lập Đảng
Phát huy truyền thống lịch sử 94 năm quang vinh của Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài viết quan trọng: “Tự hào và tin tưởng dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, quyết tâm xây dựng một nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh, văn hiến và anh hùng”, gửi thông điệp về sứ mệnh của Đảng cầm quyền, quyết đưa dân tộc ta tiến kịp thời đại.

Tình cảm của Bác Hồ với Bộ đội Biên phòng

Tình cảm của Bác Hồ với Bộ đội Biên phòng
Trải qua 65 năm (1959 – 2024) xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng Bộ đội Biên phòng (BĐBP) luôn được Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin yêu. Với chức năng, nhiệm vụ làm nòng cốt, chuyên trách trong quản lí, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia; những trang sử vẻ vang, chiến công oanh liệt của lực lượng đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận bằng nhiều phần thưởng cao quý...

Tìm hiểu đền đá cổ thời nhà Trần ở Tràng An

Tìm hiểu đền đá cổ thời nhà Trần ở Tràng An
Đền đá cổ thời nhà Trần ở Tràng An nằm trên ngọn núi cao, phía dưới là thung lũng Vụng Thắm thuộc địa phận xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình.

Tài năng và khí phách của Lưỡng quốc Trạng nguyên Nguyễn Trực

Tài năng và khí phách của Lưỡng quốc Trạng nguyên Nguyễn Trực
Nguyễn Trực (1417-1474) tên chữ là Công Tiệp, hiệu là Hu Liêu, xã Bối Khê, phủ Ứng Thiên, trấn Sơn Nam Thượng. Nay là làng Song Khê, xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai, TP Hà Nội; đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ 3 (1442) đời vua Lê Thái Tông, là Trạng nguyên đầu tiên của triều Lê.

Những thành tựu của ngành Y tế nước ta

Những thành tựu của ngành Y tế nước ta
Sau Cách mạng Tháng Tám (1945), ngành Y tế Việt Nam đã có những thành tựu to lớn. Nguyên nhân là do dưới sự lãnh đạo của Đảng, của Bác, Việt Nam có hệ thống y tế ngày càng hoàn chỉnh, hiện đại.

Tâm sự của người làm Bí thư Chi bộ

Tâm sự của người làm Bí thư Chi bộ
Trong cuộc đời quân ngũ, tôi và nhiều đồng đội của tôi đã từng làm Bí thư cấp ủy các cấp. Và dù ở cấp nào đi chăng nữa, việc làm Bí thư cũng đã để lại những nỗi niềm buồn vui, trăn trở, những kỉ niệm không thể nào quên trong kí ức của mỗi người.

Linh thiêng cội nguồn

Linh thiêng cội nguồn
Thắp hương là một nghi lễ truyền thống lâu đời ở nhiều nền văn hóa trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Nghi lễ này mang nhiều ý nghĩa sâu sắc về yếu tố tâm linh, văn hóa và phong tục tập quán, phổ biến trong một số sự kiện tôn giáo, văn hóa, cúng bái, cầu nguyện, tưởng niệm,...

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ chính trị nội bộ trong xây dựng Đảng

Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ chính trị nội bộ trong xây dựng Đảng
Tư tưởng Hồ Chí Minh về bảo vệ chính trị nội bộ Đảng, chống mọi quan điểm tư tưởng thù địch và những biểu hiện cơ hội, sai trái hiện nay có ý nghĩa quan trọng và cấp thiết, góp phần thực hiện tốt chủ trương xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Đảng đã đưa đất nước đến với mùa Xuân phồn vinh, hạnh phúc

Đảng đã đưa đất nước đến với mùa Xuân phồn vinh, hạnh phúc
Mùa Xuân khởi đầu một năm mới, muôn hoa nở rộ đủ sắc màu, mát mẻ; mùa trẻ hoá, đổi mới, bật dậy tuổi thanh xuân; những đàn chim én lượn cao vút trên bầu trời xanh mang thông điệp sức sống mới của vạn vật. Trục quay trái đất nghiêng dần về phía mặt trời, các giờ được chiếu sáng tăng dần lên chan hoà, lan toả muôn nơi, khiến cho tiết trời ấm áp. Cây nảy lộc đâm chồi.
Xem thêm
Phiên bản di động