Chuyện “nhân tình thế thái”

Ở quê tôi mỗi khi có thời gian nhàn rỗi, các cụ cao tuổi lại ngồi với nhau bên bàn trà, đàm đạo về “nhân tình thế thái”.

Cổ nhân có câu: “Nhân sinh bách tuế vi kì” (con người ta dù có sống thọ đến đâu cũng chỉ được trăm năm tuổi là cùng). Ngày nay khoa học phát triển, đời sống ngày càng cao, con người có thể sống thọ hơn, nhưng không ai thoát khỏi quy luật sinh, lão, bệnh, tử. Vậy nên, khi sống ở trên đời cần phải đối xử với nhau sao cho trọn tình người.

Người ta thường nói: “Cha mẹ sinh con, trời sinh tính”. Mỗi người có tính cách sống khác nhau, có người hiền lành tử tế, lại có người xảo quyệt gian tà, có người sống biết thương người để làm điều thiện, lại có người tìm cách lừa gạt hãm hại lẫn nhau. Có người miệng nói miệng cười, trong lòng nham hiểm giết người không dao, các cụ bảo “Khẩu phật tâm xà” là vậy. Người tốt người xấu, người thiện người ác đan xen lẫn nhau, nếu chỉ nhìn bên ngoài khó thấy hết bản chất bên trong.

Thế thái nhạt nhòa, hoa sầu rơi rụng, nhân tình tựa như giấy mỏng bay
Mỗi người chúng ta phải sống chân thành, thẳng thắn, lấy chữ tâm, chữ đức làm đầu

Ở đời này ai cũng muốn có cuộc sống yên vui, hạnh phúc, bình đẳng giữa người với người. Nhưng sự đời sẽ không được thế, một số người lắm tiền nhiều của, sống một cách đế vương, lại muốn ngự trị thiên hạ; một số người khi có quyền cao chức trọng, cậy quyền thế bắt người khác phải phục vụ mình, sống như thế đâu còn có tình người (!?).

Tất cả những việc diễn ra ở đời rồi cũng sẽ qua đi, giàu sang lắm tiền nhiều bạc rồi cũng hết, quyền cao chức trọng cũng có ngày phải ra đi, chỉ có tình người còn mãi mãi. Người xưa có câu: “Trăm năm bia đá thì mòn/ Ngàn năm bia miệng hãy còn trơ trơ”. Những việc thiện tâm người đời không bao giờ cho quên; những hành vi bất nhân, bất nghĩa mãi để lại vết nhơ, người đời khinh rẻ!

Mỗi người chúng ta phải sống chân thành, thẳng thắn, cởi mở, lấy chữ tâm, chữ đức làm đầu, những gì mình không muốn, không nên bắt người khác phải theo; sách có câu: “Kỉ sở bất dục vật thi ư nhân” là thế. Sống phải biết lấy danh dự con người làm trọng, làm đúng lương tâm, không trái đạo lí, không phạm luật pháp, ngẩng cao đầu mà đi, sống hết mình đúng với tình người, tình đời.

Sách cổ có câu: “Tri kim nhật, bất tri tha nhật” (có nghĩa là biết ngày hôm nay, chưa biết được ngày mai), cho nên ở đời ta phải luôn luôn lấy tình người để cư xử, giao dịch, quan hệ với nhau, chân thành, chung thủy, thật thà, thương người như thể thương thân, tôn trọng lẫn nhau. Những người giúp mình thì phải biết ơn, ta giúp người không hề đòi lại; giúp người tức là giúp mình, khó khăn cùng nhau chia sẻ. Không tham lam, không đua chen, không thù oán giận hờn, không so đo, không tham vàng bỏ ngãi. Sống hết mình vì tình người, tình đời, để đến khi phải xa rời thế giới này, ta không còn một chút ân hận, để lại tiếng thơm cho đời, cho con cháu.

Đặng Quế
Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Khi về già, bạn dựa vào ai?

Khi về già, bạn dựa vào ai?

Bản thân, bản thân, câu trả lời vẫn chỉ có thể là bản thân. Để bàn về chuyện này cần phân ra vài giai đoạn.
Thực hiện càng sớm việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá sẽ giúp cứu sống nhiều người, giảm tổn thất kinh tế, xã hội

Thực hiện càng sớm việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá sẽ giúp cứu sống nhiều người, giảm tổn thất kinh tế, xã hội

Mỗi năm Việt Nam có hơn 84.500 ca tử vong do hút thuốc chủ động và 18.800 ca tử vong do các bệnh gây ra bởi phơi nhiễm với khói thuốc thụ động. Phần lớn những người chết vì bệnh liên quan đến thuốc lá là những người trong độ tuổi lao động, nghĩa là tử vong sớm.
Hạnh phúc từ cách sống chậm

Hạnh phúc từ cách sống chậm

Bạn tôi bảo, xã hội càng phát triển nhanh thì con người phải biết cách sống chậm. Câu nói mới nghe tưởng như nghịch lí nhưng càng ngẫm càng thấy có lí.
Chống bệnh keo kiệt

Chống bệnh keo kiệt

Xin kể một chuyện dân gian. Vị trọc phú nọ nằm mơ gặp thần chết. Ông ta hoảng loạn khi thấy thần chết kề lưỡi hái sát cổ mình, liền thưa: “Xin ngài đừng bắt tôi, vì của cải của tôi dành dụm nhiều lắm mà chưa kịp tiêu”.
Tăng thuế thuốc lá góp phần tăng ngân sách quốc gia, giảm tỉ lệ hộ nghèo và bình đẳng

Tăng thuế thuốc lá góp phần tăng ngân sách quốc gia, giảm tỉ lệ hộ nghèo và bình đẳng

Sáng 25/2, tại Hà Nội, Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS) tổ chức Tập huấn Vai trò của thuế thuốc lá trong chính sách tài khoá và sức khoẻ cộng đồng.

Tin khác

Có người mẹ đứng chờ con

Có người mẹ đứng chờ con
“Con à! Ngày mấy con về?”. Bà bấm gọi điện thoại cho đứa con trai đang mưu sinh tận phương Nam. Nghe điện thoại xong, khuôn mặt bà thoáng buồn. Con bà bảo năm nay làm ăn kinh tế rất khó khăn nên có thể Tết này không về được.

Giá trị từ những lời chúc Tết

Giá trị từ những lời chúc Tết
Lời chúc là một hành động nhỏ nhưng lại là một nét đẹp truyền thống, nét đẹp trong văn hóa ứng xử của dân tộc Việt Nam.

Những nỗi sợ của cha mẹ khi về già

Những nỗi sợ của cha mẹ khi về già
Những người cha, người mẹ ở độ tuổi 70, 80 vẫn luôn ấp ủ về cuộc sống hòa hợp của con cháu. Tuy nhiên, khi các con của họ đã vào trung niên, với cuộc sống bận rộn và áp lực mưu sinh, dẫn đến việc không thể dành nhiều thời gian cho cha mẹ.

Ý chí và nghị lực

Ý chí và nghị lực
Thầy chủ nhiệm lớp 8D, niên khóa 1960-1961, Trường cấp III Đô Lương, Nghệ An - Lê Phan Di của chúng tôi năm 2024 này đã 90 tuổi, còn chúng tôi cũng đã trên dưới 80. Lần về thăm quê dịp “Nhà giáo Việt Nam (20/11/2024), chúng tôi đều đến thăm thầy. Thầy còn khỏe và minh mẫn, thích nghe học trò kể về quá trình phấn đấu của bản thân.

Đôi mắt người mẹ

Đôi mắt người mẹ
Từ xa xưa, người đời đã ví “đôi mắt là cửa sổ tâm hồn”. Bởi đôi mắt giúp ta thấy được thế giới bên ngoài nhưng cũng chính là nơi ẩn chứa những tâm tư, thầm kín bên trong. Dù có cố che giấu thế nào thì mọi trạng thái tình cảm như hạnh phúc, an lạc hay phiền não, đau khổ đều hé lộ ở đôi mắt.

Phải luôn trân trọng, biết ơn NCT

Phải luôn trân trọng, biết ơn NCT
Ông bà ta xưa có câu: “Trọng già, già để tuổi cho”, “Kính lão đắc thọ”,… nhắc nhở mọi người phải luôn tôn kính, chăm lo cho NCT. NCT đã trải qua bao gian lao vất vả, bao cay đắng, ngọt bùi, để làm nên những công trình cho con cháu và xã hội, là những người xứng đang được trân trọng và tôn vinh.

Thương mẹ tuổi già

Thương mẹ tuổi già
Mẹ tôi đã 74 tuổi. Dù bây giờ mẹ không còn phải làm lụng nặng nhọc, bươn chải như xưa, nhưng bao vất vả một thời như đã khảm vào dáng hình của mẹ.

Nuôi con và dạy con

Nuôi con và dạy con
Sau khi bắt đứa trẻ khoảng 7-8 tuổi úp mặt vào tường, người mẹ bảo:

Heo hút bản nghèo

Heo hút bản nghèo
Nằm cách xa trung tâm, bản Muỗng, xã Giao Thiện, huyện miền núi Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa heo hút giữa núi rừng. Người dân nơi đây vẫn mong chờ tái định cư để ổn định cuộc sống.

Phép lịch sự trong cuộc sống

Phép lịch sự trong cuộc sống
Phép lịch sự là tiêu chí đầu tiên và quan trọng để đánh giá nhân cách mỗi người. Có câu “Học ăn, học nói, học gói, học mở”. Lịch sự khi giao tiếp, khi tương tác xã hội giúp mỗi người trở nên thanh lịch, khiêm nhường, để lại ấn tượng đẹp trong mắt mọi người. Chúng ta được yêu mến, trân trọng. Phẩm chất, nhân cách của ta vì thế cũng trở nên rực rỡ.

Của cho và cách cho

Của cho và cách cho
“Một miếng khi đói bằng một gói khi no”, câu thành ngữ chứa đạo lí ở đời. Theo nghĩa đen, khi đói, được giúp "một miếng" ăn sẽ quý giá hơn so với việc khi no được cho cả "một gói".

Phải đối xử công bằng với các con

Phải đối xử công bằng với các con
Ngay sát bên nhà tôi là vợ chồng trẻ cùng 2 đứa con nhỏ. Họ mua nhà và chuyển về đây sinh sống chưa lâu, nhưng do sống hoà đồng, tình cảm nên giữa vợ chồng họ với các gia đình hàng xóm luôn hoà thuận, vui vẻ. Cả hai vợ chồng đều giỏi giang, khi anh chồng là kiến trúc sư hiện làm việc ở Sở Xây dựng của thành phố, còn chị vợ làm kế toán phó một công ty liên doanh với nước ngoài.

Niềm vui thường ngày của bố mẹ

Niềm vui thường ngày của bố mẹ
Cuộc đời con người, ai cũng sẽ trải qua quy luật “Sinh, lão, bệnh, tử”. Ai cũng đi qua thời tuổi trẻ nhiệt huyết, đam mê, cống hiến và khi về già sẽ chậm chạp, đau yếu, bệnh tật. Ai cũng mong về già được sống thảnh thơi.

Cảnh báo nguy cơ đột quỵ ở những người hút thuốc lá

Cảnh báo nguy cơ đột quỵ ở những người hút thuốc lá
Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong và tàn phế hàng đầu trên toàn thế giới. Ở Việt Nam có gần 200.000 ca đột quỵ mắc mới mỗi năm. Một trong rất nhiều nguyên nhân làm cho tỉ lệ đột quỵ ở nước ta tăng nhanh là số lượng người hút thuốc lá ngày càng nhiều.

“Thuốc lá nhẹ” gây hại cho sức khỏe

“Thuốc lá nhẹ” gây hại cho sức khỏe
Mặc dù biết thuốc lá gây ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe, nhưng số người hút thuốc và nghiện thuốc lá không chỉ riêng nước ta, mà trên toàn thế giới vẫn luôn ở mức cao. Để đáp ứng nhu cầu, các nhà sản xuất đã cung cấp rất nhiều dạng thuốc lá trên thị trường và mọi người thường nghĩ rằng có một số dạng thuốc lá an toàn và không ảnh hưởng đến sức khỏe. Trong đó có “thuốc lá nhẹ”.
Xem thêm
Tích cực hưởng ứng cuộc vận động hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ gia đình khó khăn về nhà ở

Tích cực hưởng ứng cuộc vận động hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ gia đình khó khăn về nhà ở

Ban Thường vụ Huyện ủy Nông Cống đã xây dựng và ban hành hệ thống các văn bản triển khai thực hiện; giao nhiệm vụ cho từng các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ, Ủy viên Ban chấp hành , cán bộ chỉ đạo, theo dõi các đơn vị, MTTQ và các đoàn thể chính trị, chỉ
F88 chính thức trở thành công ty đại chúng

F88 chính thức trở thành công ty đại chúng

Công ty Cổ phần Đầu tư F88 (F88) vừa đạt một bước đi dài tiến gần hơn đến mục tiêu niêm yết trên sàn chứng khoán, mở ra một chương mới trong quá trình phát triển bền vững của công ty với những tiêu chuẩn quản trị cao hơn, minh bạch hơn.
Nestlé Việt Nam “Biến tấu vạn nguyên liệu - nấu triệu món Việt”

Nestlé Việt Nam “Biến tấu vạn nguyên liệu - nấu triệu món Việt”

Mới đây, Nestlé Việt Nam và Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam khởi động chương trình hợp tác năm 2025 với đề án “Biến tấu vạn nguyên liệu, nấu triệu món Việt”, với hoạt động đồng hành tại chương trình “Huế - Kinh đô ẩm thực”. Đây là năm thứ 3 hai bên triển khai chương trình hợp tác chiến lược nhằm tôn vinh văn hóa ẩm thực Việt Nam và thúc đẩy phát triển du lịch địa phương.
Ông Lển khuyến học, khuyến tài...

Ông Lển khuyến học, khuyến tài...

Ông Nguyễn Văn Lển, Chủ tịch Hội Khuyến học xã An Long, huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp là người rất năng nổ, nhiệt tình và xông xáo trong công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập ở địa phương.
Cần dạy trẻ có ý thức bảo vệ môi trường

Cần dạy trẻ có ý thức bảo vệ môi trường

Sống thời hiện đại, nhưng vẫn còn rất nhiều người chưa có ý thức trong việc giữ gìn, bảo vệ môi trường. Dễ nhìn thấy nhất là việc họ thường xuyên vứt xả rác bừa bãi không đúng nơi quy định. Không ít người phân bua là do thói quen, và nhiều người quanh họ cũng có hành vi như vậy.
Trao 305 suất Học bổng Vừ A Dính cho học sinh Đà Nẵng

Trao 305 suất Học bổng Vừ A Dính cho học sinh Đà Nẵng

Sáng 20/4/2025, tại TP Đà Nẵng, Quỹ Học bổng Vừ A Dính cùng CLB “Vì Hoàng Sa - Trường Sa thân yêu” đã tổ chức buổi gặp mặt các hội viên đến từ tỉnh Quảng Nam, TP Huế và TP Đà Nẵng. Tham dự buổi gặp mặt có bà Trương Mỹ Hoa, nguyên Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Quỹ Học bổng Vừ A Dính kiêm Chủ nhiệm CLB “Vì Hoàng Sa - Trường Sa thân yêu”.
Tự hào chặng đường hơn 70 năm hình thành và phát triển

Tự hào chặng đường hơn 70 năm hình thành và phát triển

Xã Nghi Phương, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An, có bề dày lịch sử đấu tranh cách mạng dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng.
Tổ ấm của người già, trẻ em không nơi nương tựa

Tổ ấm của người già, trẻ em không nơi nương tựa

Đoàn công tác của Ban Chăm sóc NCT (Hội NCT Việt Nam) vừa đến thăm, làm việc, tặng quà Trung tâm Bảo trợ Xã hội 3 Hà Nội. Đoàn do ông Nguyễn Xuân Lập, Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương Hội, Trưởng ban Chăm sóc NCT làm Trưởng đoàn. Tham gia Đoàn có lãnh đạo
Hàm Rồng những ngày khói lửa trong ký ức của người lính già

Hàm Rồng những ngày khói lửa trong ký ức của người lính già

60 năm đã qua nhưng ký ức về trận chiến bảo vệ cầu Hàm Rồng huyết mạch năm xưa vẫn còn vẹn nguyên trong ký ức của cựu binh Lê Xuân Giang.
Phiên bản di động