Bạn đọc 21/08/2025 09:11
Bà Nguyễn Thị Mão, 68 tuổi, ở phường Ba Đình, TP Hà Nội (tên các nhân vật trong bài đều đã được thay đổi), kể lại: “Tôi nhận được cuộc gọi điện thoại từ một người tự xưng là Tuấn, cán bộ BHXH quận Ba Đình (nay là BHXH Cơ sở Ba Đình), nói hồ sơ của tôi có sai sót về số căn cước công dân, nếu không sửa ngay sẽ ảnh hưởng tới chế độ bảo hiểm y tế. Tôi lo quá nên nhờ Tuấn giải quyết. Tuấn đề nghị tôi kết bạn Zalo để gửi hướng dẫn cập nhật thông tin. Khi tôi mở Zalo, thấy có đường link, bảo phải bấm vào để “xác thực”. Thật may, đúng lúc đó, con trai tôi đi làm về, kiểm tra và cảnh báo đó là trang web giả mạo”.
Không chỉ bà Mão, ông Lê Văn Thư, 74 tuổi, phường Giảng Võ cũng từng trải qua tình huống “thót tim” khi nhận được cuộc gọi yêu cầu “xác nhận lại tài khoản BHXH số để tránh bị khóa”. Giọng nói phía đầu dây bên kia vang lên nhanh, dồn dập, liên tục nhấn mạnh từ “khẩn cấp”, “ngay lập tức”, khiến ông Thư không kịp suy nghĩ.
 |
Các đối tượng thường sử dụng số di động 11 số, thay đổi liên tục hoặc mượn danh xưng, số điện thoại gần giống cơ quan BHXH. Đặc điểm chung là tạo cảm giác cấp bách, buộc nạn nhân phải làm theo hướng dẫn ngay để tránh bị “mất quyền lợi”. Nhiều NCT chia sẻ, chỉ cần thiếu cảnh giác trong giây lát, họ có thể đã cung cấp mã OTP hoặc bấm vào đường link giả mạo mà không hay biết.
Theo văn bản của BHXH quận Ba Đình ban hành ngày 9/6/2025, cơ quan này nhận được nhiều phản ánh về các cuộc gọi từ số 0376158573, 0919235901, 0919014967… Đối tượng xưng “Tuấn”, giả mạo cán bộ BHXH, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, số CCCD, hoặc “hỗ trợ cài đặt ứng dụng VssID - BHXH số” để trục lợi.
Khi tiếp cận nạn nhân, các đối tượng thường sử dụng kịch bản gồm 4 bước chính:
Tiếp cận qua điện thoại: Giọng nói tự tin, giới thiệu rõ họ tên, chức danh, cơ quan.
Tạo tâm lí lo lắng: Thông báo có sai sót hoặc vấn đề khẩn cấp liên quan tới quyền lợi bảo hiểm.
Dẫn dụ qua mạng: Đề nghị kết bạn Zalo, gửi các đường link giả mạo hoặc yêu cầu cung cấp mã OTP, mật khẩu.
Chiếm đoạt thông tin, tài sản: Khi nạn nhân truy cập hoặc cung cấp mã, đối tượng lấy được dữ liệu cá nhân, truy cập vào tài khoản ngân hàng hoặc chiếm quyền sử dụng ứng dụng BHXH số.
Cơ quan chức năng khẳng định: BHXH không bao giờ yêu cầu người dân cung cấp mật khẩu, mã OTP hay truy cập các đường link lạ để nhận quyền lợi.
Trong các nạn nhân, NCT chiếm tỉ lệ cao. Lí do không chỉ vì họ thường ở nhà và dễ nghe máy số lạ, mà còn do phần đông chưa thành thạo công nghệ, ít khả năng nhận diện dấu hiệu lừa đảo trên môi trường số.
Ông Nguyễn Văn Định, 72 tuổi, phường Ngọc Hà chia sẻ: “Tôi thấy họ nói năng đàng hoàng, lại nhắc đúng tên, địa chỉ của mình, nên tin tưởng. Họ còn gửi hình ảnh thẻ cán bộ bảo hiểm xã hội, có dấu đỏ trông rất thật. Nếu không được con gái nhắc nhở, chắc tôi đã bấm vào link rồi”.
Theo các chuyên gia an ninh mạng, nhiều đối tượng đã thu thập trước một phần thông tin cá nhân của người dân từ các nguồn rò rỉ dữ liệu, rồi sử dụng để tạo niềm tin. Với NCT, chỉ cần đối tượng xưng đúng tên, tuổi, địa chỉ, khả năng mắc “bẫy” là rất cao. Bên cạnh đó, tâm lí mặc định “cán bộ Nhà nước gọi thì chắc đúng” khiến nhiều NCT dễ bị dẫn dắt. Khi nghe cảnh báo “nếu không làm ngay sẽ mất quyền lợi bảo hiểm y tế, không nhận được chế độ…”, nhiều NCT lập tức làm theo mà không kịp xác minh.
 |
| NCT tham dự buổi nói chuyện chuyên đề “Phòng tránh lừa đảo qua điện thoại”. |
Cơ quan BHXH Cơ sở Ba Đình đã gửi thông báo đến địa phương đề nghị triển khai đến từng tổ dân phố. Theo đó, thông báo khẳng định, hiện không có cán bộ nào tên “Tuấn” và không sử dụng các số điện thoại nêu trên để liên hệ người dân. Khi cần hỗ trợ, người dân nên trực tiếp liên hệ cơ quan BHXH nơi cư trú hoặc gọi tổng đài chăm sóc khách hàng 1900.9068 để được xác minh kịp thời.
Trước tình trạng các cuộc gọi giả danh cán bộ BHXH diễn biến phức tạp, BHXH Việt Nam nhấn mạnh, mỗi người dân cần chủ động bảo vệ mình và thông tin cho người thân, hàng xóm, đặc biệt là NCT. Cơ quan này khuyến cáo:
Không kết bạn Zalo, không bấm vào các đường link lạ.
Không cung cấp mã OTP, mật khẩu cá nhân qua điện thoại hoặc mạng xã hội.
Chỉ tiếp nhận thông tin từ kênh chính thức:
Website: https://hanoi.baohiemxahoi.gov.vn
Fanpage Facebook:
https://www.facebook.com/bhxhtphanoi (tick xanh)
Zalo Official Account “Bảo hiểm xã hội TP Hà Nội” (tick vàng).
Việc tuân thủ các nguyên tắc này không chỉ giúp người dân tránh rơi vào bẫy lừa đảo, bảo vệ an toàn tài sản và thông tin cá nhân, mà còn góp phần giữ vững uy tín của cơ quan BHXH. Khi phát hiện trường hợp nghi vấn, cần báo ngay cho công an hoặc cơ quan BHXH gần nhất để xử lí kịp thời. Mỗi người dân nắm rõ cách phòng ngừa sẽ trở thành “lá chắn” bảo vệ cho chính mình và cộng đồng, góp phần đẩy lùi các chiêu trò lừa đảo ra khỏi đời sống xã hội.
Các chuyên gia an ninh mạng khuyến nghị
- Truyền thông cảnh báo qua loa phường, Hội NCT, đoàn thể.
- Tổ chức tập huấn kĩ năng số, hướng dẫn sử dụng điện thoại thông minh an toàn.
· Khuyến khích nhận thông báo từ ứng dụng BHXH số, Zalo OA chính thức.
- Phối hợp Cơ quan công an truy vết, xử lí nghiêm đối tượng lừa đảo.
Tại nhiều địa phương, các cấp Hội NCT đã phối hợp với cơ quan BHXH tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề “Phòng tránh lừa đảo qua điện thoại”, thu hút đông đảo hội viên tham dự. Trong mỗi buổi, hàng chục, thậm chí hàng trăm NCT chăm chú lắng nghe các tình huống giả định và cách xử lí.
Bà Lê Thị Hồng, 70 tuổi, phấn khởi cho biết: “Nhờ những buổi nói chuyện chuyên đề này, tôi mới biết BHXH không bao giờ gọi yêu cầu cung cấp mã OTP hay mật khẩu. Giờ nếu có số lạ gọi, tôi sẽ hỏi ngay họ tên, chức vụ và gọi lại xác minh”.
Những hoạt động tuyên truyền trực tiếp như vậy không chỉ giúp lấp khoảng trống thông tin, mà còn tạo “kháng thể số” cho NCT. Những cú điện thoại giả danh cán bộ BHXH chắc chắn sẽ còn biến tướng với nhiều thủ đoạn mới. Bảo vệ NCT và những người ít am hiểu công nghệ đòi hỏi sự chung tay của cơ quan chức năng, tổ chức xã hội và từng gia đình. Khi con cháu thường xuyên nhắc nhở, hướng dẫn ông bà cách nhận diện lừa đảo, nguy cơ mất tiền, mất dữ liệu sẽ giảm rõ rệt.
Với NCT, việc chủ động bảo vệ mình trước những cạm bẫy công nghệ không chỉ giúp giữ an toàn tài sản, thông tin cá nhân, mà còn mang lại sự yên tâm cho gia đình, người thân. Đó cũng là cách để NCT sống vui, sống khỏe, sống có ích, tận hưởng trọn vẹn những năm tháng tuổi vàng với tâm thế vững vàng và an vui.
