Chùa Phổ Quang còn có tên gọi là chùa Tình Quang. Tuy không có ghi chép nào cụ thể về thời gian xuất hiện của chùa nhưng theo các cụ cao niên trong làng, chùa Phổ Quang được xây dựng từ rất sớm.
Theo minh văn khắc trên chung Phổ Quang tự - đúc năm Tự Đức nhị niên 1849, chùa do Tam Tổ Trúc Lâm Yên Tử thành lập và kiến tạo, do Đệ Tam Tổ Huyền Quang trụ trì. Cũng theo bài minh này, chùa trước kia thuộc vùng sông Thiên Đức - một mảnh đất thiêng, là một trong những danh lam thắng cảnh nổi tiếng cả vùng.
Dựa theo một số hiện vật khác, chùa Phổ Quang được xác định là một danh lam thắng cảnh dưới thời vua Lê Thánh Tông. Cho đến nay, chùa đã trải qua nhiều lần trùng tu và sửa chữa, nhưng vẫn giữ được vẻ cổ kính và thanh tịnh của một ngôi chùa trầm mặc, đậm nét tâm linh.
 |
| Một số người cao tuổi làng Tình Quang trao đổi với phóng viên Tạp chí Người cao tuổi. |
Theo phản ánh, chùa Phổ Quang được dân làng Tình Quang trực tiếp đóng góp cơ sở vật chất, tài chính, xây dựng nên. Trải qua bao thăng trầm biến cố lịch sử của nhiều thế hệ, chùa Phổ Quang là chỗ dựa về tâm linh cho Nhân dân làng Tình Quang, chính quyền phường Giang Biên đứng lên chống giặc ngoại xâm và xây dựng phát triển kinh tế.
Ngày 30/7/2018, tại Nhà văn hóa khu dân cư Tình Quang, UBND phường Giang Biên tổ chức hội nghị để lấy ý kiến Nhân dân về việc thỉnh trụ trì chùa Phổ Quang. Gần 1.000 người dân và phật tử làng Tình Quang tham gia, trước sự chứng kiến của đại diện Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP Hà Nội đã đồng ý thỉnh sư về chùa quản lí.
95% Nhân dân phật tử làng Tình Quang bày tỏ mời Thượng tọa Thích Chân Quang về trụ trì chùa Phổ Quang. Trên cơ sở đó, UBND phường Giang Biên đã kí văn bản đồng ý chấp nhận cho Thượng tọa Thích Chân Quang trụ trì tại chùa này. Tuy nhiên, sau đó Thượng tọa Thích Chân Quang đã cử 4 đệ tử về chấp tác tại chùa Phổ Quang.
Theo các cụ cao tuổi làng Tình Quang: Từ khi các thầy Thích Toàn Chuẩn, Thích Toàn Minh, Thích Toàn Bản, Thích Pháp Nghiêm tu tập tại chùa Phổ Quang, đem những điều tốt đẹp của Phật giáo, bài trừ mê tín dị đoan, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, được chính quyền địa phương và Nhân dân trong làng Tình Quang ghi nhận. Mặc dù các thầy tu tập, nhưng khi các thầy xin đăng kí tạm trú lại không được chấp nhận mà không có lí do, Nhân dân trong làng nhiều lần làm đơn kiến nghị, nhưng không được trả lời thỏa đáng.
Bà Nguyễn Thị Thọ, Trưởng Tiểu ban quản lí di tích chùa Tình Quang cho biết: Nhiệm vụ của Tiểu ban là thay mặt UBND phường quản lí mọi mặt về hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng, đồ thờ tự trên địa bàn. Các cuộc tổ chức phải bảo đảm về nội dung hoạt động tôn giáo, bảo đảm an ninh trật tự… Tiểu ban có trách nhiệm quản lí đình, miếu; còn chùa thì tiểu ban không quản lí. Quá trình dân làng mời thỉnh sư đều được phía chính quyền phường công nhận, nhưng khi thỉnh sư là thầy Quang về thì Giáo hội Phật giáo quận và thành phố cho rằng không đúng quy trình. UBND phường cho rằng, thực hiện chỉ đạo của Thành uỷ Hà Nội đến 30/9/2024, tuyên truyền vận động 4 thầy ra khỏi chùa. Trước khi các thầy ra sẽ giao cho Tiểu ban quản lí di tích quản lí và lễ thì Ban trụ trì sẽ phân công hướng dẫn. Nhân dân làng Tình Quang luôn mong muốn 4 thầy tu tập tại chùa. Trước đây, khi sửa chữa chùa, thầy trụ trì cũ còn nợ tiền xây dựng. Đến khi 4 thầy này về đã có công sức trả, thanh toán toàn bộ khoản nợ đó. Bên cạnh đó, các thầy còn tổ chức dạy văn hoá, đạo đức, thể thao, võ thuật cho các cháu là con em người dân quanh vùng… Tuy nhiên, nguyện vọng của người dân Tình Quang không được Giáo hội Phật giáo quận Long Biên chấp nhận, các thầy vẫn bị yêu cầu chuyển đi.
Sau nhiều cuộc họp, ngày 25/9/2024, UBND phường Giang Biên ra thông báo điều chuyển các thầy ra khỏi chùa, chậm nhất ngày 30/9/2024.
Liên quan đến sự việc, ông Bùi Dương, Phó Chánh Văn phòng HĐND và UBND quận Long Biên cho biết: Lãnh đạo UBND quận đã biết và giao cho Phòng Nội vụ, Công an quận tổng hợp, sẽ có thông tin lại cho báo chí trong thời gian sớm nhất.
