“Trung Quốc có thể giữ 50% nước Mekong vào mùa khô”

Đó là nhận định của Brian Eyler, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á, Trung tâm nghiên cứu Stimson (Mỹ), khi nhận định về năng lực các đập thủy điện của Trung Quốc trên thượng nguồn Mekong…

Eyler là chuyên gia về các vấn đề xuyên biên giới ở khu vực Mekong, tác giả cuốn sách “Last Days of the Mighty Mekong” (Những ngày cuối của dòng Mekong vĩ đại). Eyler cho biết mức 50% này là dựa trên tính toán logic của tình hình, khi Trung Quốc đang vận hành 11 đập thủy điện trên dòng chính sông Mekong. Phần sông Mekong ở Trung Quốc (được gọi là Lan Thương) chiếm đến 45% lượng nước chảy xuống hạ lưu vào mùa khô.

Vào mùa mưa, khu vực tập trung nhiều nước nhất sông Mekong là ở Lào và Tây Nguyên của Việt Nam. Trung Quốc chỉ chiếm khoảng 7% lượng nước sông Mekong vào mùa mưa. Vào mùa khô, phần lớn lượng nước đến từ sông băng ở dãy Himalaya, chảy qua Trung Quốc. Lúc này Trung Quốc chiếm đến 40% lượng nước sông Mekong chảy xuống hạ nguồn. Trên thượng nguồn, 11 đập thủy điện của Trung Quốc trữ 47 tỉ mét khối nước.

Mekong cạn nước
Mekong cạn nước

Giữa tháng 2/2020, miền Tây Việt Nam xuất hiện tình trạng hạn mặn nghiêm trọng. Riêng tỉnh Cà Mau ghi nhận hơn 16.000 ha lúa bị thiệt hại 30-70%, 340 ha hoa màu có nguy cơ bị ảnh hưởng.

Nguyên nhân chính của hạn hán năm nay ở Việt Nam là do hiện tượng El Nino, gây nên thiếu mưa. Lượng nước không đủ để dòng sông vận hành như bình thường như trong hàng triệu năm qua.

Bên cạnh 11 đập thủy điện của Trung Quốc trên thượng nguồn, Lào có hai đập trên dòng chính sông Mekong là Xayaburi và Don Sahong. Các đập thủy điện trên sông Mekong đang khiến hạn hán nghiêm trọng hơn.

Bản đồ trên Bangkok Post cho thấy Trung Quốc đã hoàn thành 10/11 dự án đập thủy điện (màu trắng), còn Lào và Campuchia đang xây (màu vàng) 2/11 đập đã lên kế hoạch (màu đỏ).
Bản đồ trên Bangkok Post cho thấy Trung Quốc đã hoàn thành 10/11 dự án đập thủy điện (màu trắng), còn Lào và Campuchia đang xây (màu vàng) 2/11 đập đã lên kế hoạch (màu đỏ). Ảnh IT

Nhiều nghiên cứu của Ủy hội sông Mekong (MRC) cho thấy tác động rõ nhất của các đập thủy điện Trung Quốc đến hạ lưu là “giữ lại phù sa”. Mekong chiếm đến 60% lượng phù sa của ĐBSCL của Việt Nam. Đến 2040, lượng phù sa ở khu vực này ước tính chỉ còn 4-5%. Nếu 11 đập thủy điện ở Lào và Campuchia đi vào hoạt động, tác động về phù sa sẽ còn lớn hơn nữa.

Chuyên gia Mỹ dự báo hạn hán ở hạ lưu sông Mekong sẽ tái diễn thường xuyên hơn trong tương lai. Tuy nhiên, có thể dự báo được El Nino và tác động của nó trước 6 tháng, vì vậy, Việt Nam có thể chuẩn bị năng lực để hạn chế tác hại.

Một số chuyên gia khuyến cáo Việt Nam nên tích lũy nước ngọt tối đa, trong đó có nước ngầm, cải tạo hệ thống thủy lợi nội đồng để chủ động tưới tiêu. Về dài hạn, Việt Nam cần có hệ thống công trình điều khiển mặn từ phía các cửa mặn, hệ thống bẩy triều, giúp đẩy ngọt từ các cửa ngọt trong từng con triều trong mùa khô. Cần biến hệ thống kênh rạch ở đồng bằng sông Cửu Long thành “các hồ nước ngọt di động”, vận hành theo nhịp điệu của triều trong mùa khô. Việt Nam cũng phải tìm giải pháp phi công trình, thay đổi cơ cấu mùa vụ, cây trồng, vật nuôi… theo hướng thích nghi với thời tiết.

Theo tiến sĩ Tô Văn Trường, trên phạm vi khu vực Việt Nam cần hợp tác chặt chẽ với các nước ven sông Mekong để có kế hoạch tổng hợp gần tối ưu, mang lại lợi ích lâu dài của mỗi nước.

Với Trung Quốc, MRC có thể sử dụng Hiệp định Mekong năm 1995 làm cơ sở pháp lí để đề nghị Bắc Kinh hợp tác, cân bằng lợi ích của các bên. MRC cũng có hệ thống tài liệu khí tượng thủy văn và các tài liệu cơ bản khác, có thể dùng để đối chiếu với dữ liệu của Trung Quốc.

Với ASEAN, Eyler cho rằng, Việt Nam nên ưu tiên đưa vấn đề sông Mekong ra bàn luận trong năm làm Chủ tịch của Hiệp hội trong 2020. Hệ sinh thái và nền tảng tài nguyên của Mekong đang bị đe dọa, trong khi ĐBSCL là nơi cung cấp nguồn lương thực cho cả 10 nước Đông Nam Á.

Theo Brian Eyler, Ban Thư kí MRC chưa từng tiếp cận được dữ liệu của Trung Quốc về các đập thủy điện trên thượng nguồn. Ông hi vọng MRC sẽ có cơ hội này khi tiến hành nghiên cứu chung sắp tới với Trung Quốc để tìm nguyên nhân hạn hán. MRC không nên để Trung Quốc dùng ảnh hưởng trong khu vực để áp đảo các nước và các bên liên quan. Đặc biệt, cung cấp dữ liệu không chính xác về tác động của các đập thủy điện đến hạ lưu.

Đ.K (tổng hợp)

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Nghịch lí của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung

Nghịch lí của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung

Cuộc chiến thuế quan phơi bày nghịch lí: Trung Quốc vẫn cần công nghệ Mỹ, Mỹ vẫn dựa vào hàng "Made in China". Tách rời kinh tế liệu có khả thi?
Cuộc “trưng cầu dân ý” quan trọng về hướng đi tương lai của chính trị Hàn Quốc

Cuộc “trưng cầu dân ý” quan trọng về hướng đi tương lai của chính trị Hàn Quốc

Giữa biến động chính trị chưa từng có, cuộc bầu cử tổng thống Hàn Quốc ngày 3/6 sẽ quyết định tương lai nước này.
Triển vọng nào cho quan hệ Nga - Mỹ?

Triển vọng nào cho quan hệ Nga - Mỹ?

Dù có tín hiệu tích cực từ cuộc điện đàm, quan hệ Nga - Mỹ vẫn bị trói buộc bởi lịch sử và sự đồng thuận lưỡng đảng. Những thách thức dài hạn nào đang chờ đợi hai cường quốc?
Cải cách quy trình tiếp nhận người tị nạn tại EU

Cải cách quy trình tiếp nhận người tị nạn tại EU

Ủy ban châu Âu mới đây đã công bố kế hoạch cải tổ lớn nhằm siết chặt quy trình tiếp nhận người tị nạn vào Liên minh châu Âu (EU).
Bước tiến đáng kể của Triều Tiên trong hiện đại hóa năng lực tác chiến

Bước tiến đáng kể của Triều Tiên trong hiện đại hóa năng lực tác chiến

Triều Tiên đã giới thiệu những loại vũ khí mới trong các cuộc tập trận quy mô lớn của không quân có sự tham dự của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, đánh dấu một bước tiến đáng kể trong nỗ lực hiện đại hóa năng lực tác chiến trên không của nước này.

Tin khác

Chính trường Ba Lan: Cuộc đua giữa hai thái cực

Chính trường Ba Lan: Cuộc đua giữa hai thái cực
Ngày 18/5, cử tri Ba Lan đi bỏ phiếu chọn ra nhà lãnh đạo kế nhiệm Tổng thống Andrzej Duda, khi bối cảnh chính trị ở quốc gia Trung Âu đầy biến động và nội bộ xã hội Ba Lan vẫn phân rẽ nghiêm trọng.

Hi vọng chấm dứt xung đột Nga- Ukraine

Hi vọng chấm dứt xung đột Nga- Ukraine
Khi các vị khách quốc tế đến kỉ niệm 80 năm Chiến thắng phát xít còn chưa rời hết khỏi Nga, và ngay khi thời gian ngừng bắn “Chiến thắng” ba ngày do Moskva đưa ra vừa kết thúc, Tổng thống Nga Vladimir Putin bất ngờ đề xuất bắt đầu đàm phán với Ukraine không cần điều kiện tiên quyết, thậm chí còn nêu cụ thể thời gian và địa điểm, đó là tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) vào ngày 15/5 này.

Cơn chấn động chính trị lịch sử thời hậu chiến ở Đức

Cơn chấn động chính trị lịch sử thời hậu chiến ở Đức
Ông Merz đã để vuột ghế Thủ tướng ở vòng bỏ phiếu kín đầu tiên, dù về công khai, số thành viên ủng hộ ông vượt quá số phiếu tối thiểu cần thiết.

Nhiều bất đồng chưa hoá giải, đàm phán hoà bình còn gặp nhiều khó khăn

Nhiều bất đồng chưa hoá giải, đàm phán hoà bình còn gặp nhiều khó khăn
Những diễn biến mới liên quan tới tiến trình giải quyết cuộc xung đột Nga - Ukraine, nhất là sau vòng đàm phán tại thủ đô London (Anh) ngày 23/4 giữa đại diện Mỹ, Ukraine, Anh, Đức và Pháp, dường như cũng đang khiến hi vọng về một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột đã kéo dài 38 tháng bị chìm trong “sương mù chiến tranh”. Có vẻ các bên đều có những toan tính và nhiều bất đồng chưa thể hóa giải, khiến tiến trình đàm phán thúc đẩy thỏa thuận hòa bình trở nên khó nắm bắt.

Kì vọng về vai trò tích cực hơn của Nga

Kì vọng về vai trò tích cực hơn của Nga
Cuộc gặp lịch sử tại Điện Kremlin không chỉ đánh dấu bước ngoặt quan hệ song phương, mà còn mở ra khả năng Nga trở thành trung gian chiến lược trong thỏa thuận hạt nhân Iran.

“Cú hích” cho mối quan hệ vùng Vịnh - châu Á

“Cú hích” cho mối quan hệ vùng Vịnh - châu Á
Chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump tưởng chừng chỉ mang tính bảo hộ, nhưng lại đang khơi dậy một trục kinh tế - chính trị mới giữa Trung Đông và châu Á. Liệu đây có phải bước ngoặt định hình lại cán cân quyền lực toàn cầu?

Lựa chọn tốt hơn cho Australia

Lựa chọn tốt hơn cho Australia
Tăng cường tên lửa, UAV và tàu biển không người lái có thể là một lựa chọn tốt hơn so với tàu ngầm hạt nhân khi Australia muốn tự bảo vệ mình.

Tác động của cuộc chiến thuế quan với nền kinh tế Trung Quốc

Tác động của cuộc chiến thuế quan với nền kinh tế Trung Quốc
Mặc dù thuế quan gia tăng từ Mỹ đe dọa tăng trưởng GDP của Trung Quốc, nhưng quốc gia này vẫn tìm thấy cơ hội để phát triển. Sự chuyển hướng kinh tế, đầu tư công và công nghệ tự chủ có thể giúp Trung Quốc vượt qua thử thách này.

Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung: Ngành dược phẩm đứng trước thách thức hay cơ hội?

Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung: Ngành dược phẩm đứng trước thách thức hay cơ hội?
Cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã khiến giá cổ phiếu của nhiều công ty chăm sóc sức khỏe Trung Quốc lao dốc. Tuy nhiên, trong bức tranh ảm đạm ấy, vẫn có một vài điểm sáng hiếm hoi.

Đàm phán hạt nhân Mỹ - Iran: Cơ hội cho hoà bình bền vững

Đàm phán hạt nhân Mỹ - Iran: Cơ hội cho hoà bình bền vững
Ngày 12/4, các quan chức Mỹ và Iran đã bắt đầu vòng đàm phán hạt nhân mới tại Muscat, thủ đô của Oman. Đây được đánh giá là một trong những nỗ lực ngoại giao quan trọng nhất trong vòng một thập kỉ qua, khi cả hai bên đang chịu sức ép lớn nhằm ngăn chặn kịch bản chiến tranh có thể xảy ra nếu đàm phán đổ vỡ.

Các yếu tố chính khiến Tổng thống Trump bất ngờ hoãn áp thuế đối ứng

Các yếu tố chính khiến Tổng thống Trump bất ngờ hoãn áp thuế đối ứng
Tổng thống Donald Trump bất ngờ đảo ngược kế hoạch áp thuế đối ứng toàn diện khi tuyên bố tạm hoãn ba tháng. Có một số yếu tố chính khiến ông Trump đưa ra quyết định này.

Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản nhất trí thúc đẩy thương mại khu vực

Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản nhất trí thúc đẩy thương mại khu vực
Ngày 30/3, các quan chức cấp cao Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản đã gặp nhau tại Tokyo để tìm cách thiết lập mối quan hệ chính thức hơn, với đầy đủ các lợi ích về an ninh và kinh tế.

Cuộc chạy đua vũ trang của các cường quốc lớn

Cuộc chạy đua vũ trang của các cường quốc lớn
Không gian đã trở thành một lĩnh vực quan trọng đối với an ninh quốc gia và các hoạt động quân sự hiện đại. Một vụ nổ hạt nhân trên quỹ đạo sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng, đặc biệt với Mỹ, quốc gia có ưu thế quân sự phụ thuộc nhiều vào cơ sở hạ tầng không gian tiên tiến…

Châu Âu cần một “người dẫn dắt” phòng thủ

Châu Âu cần một “người dẫn dắt” phòng thủ
Khi EU phải đối mặt với những thách thức an ninh ngày càng tăng, một câu hỏi quan trọng được đặt ra là, liệu Pháp có đủ năng lực quân sự để dẫn đầu một sáng kiến quốc phòng chung hay không…

Bước đi cẩn trọng của Fed

Bước đi cẩn trọng của Fed
Quyết định của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giữ nguyên lãi suất tiêu chuẩn ở biên độ 4,25 - 4,5% thể hiện bước đi cẩn trọng và mang tính phòng ngừa của ngân hàng trung ương Mỹ, gây ra nhiều phản ứng khác nhau trên thị trường tài chính…
Xem thêm
Ông Donald Trump chính thức trở thành Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ

Ông Donald Trump chính thức trở thành Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ

Vào lúc 12h02' ngày 20/1 theo giờ bờ Đông nước Mỹ (0h2' ngày 21/1 theo giờ Việt Nam), ông Donald Trump đã tuyên thệ nhậm chức tại Tòa nhà Quốc hội Mỹ, chính thức trở thành Tổng thống thứ 47 của "xứ cờ hoa".
Thông điệp của ông Trump trong bài phát biểu mừng chiến thắng

Thông điệp của ông Trump trong bài phát biểu mừng chiến thắng

Ông Donald Trump đã có bài phát biểu mừng chiến thắng trước đám đông người ủng hộ ở Florida. Bài phát biểu của ông nhận được người nghe đón nhận nhiệt liệt.
Thái Lan có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

Thái Lan có Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử

Ngày 16/8, Chủ tịch Quốc hội Thái Lan Wan Muhamad Noor Matha đã triệu tập phiên họp toàn thể Hạ viện 493 thành viên để bầu thủ tướng mới thay thế ông Srettha Thavisin vừa bị Tòa án Hiến pháp bãi nhiệm.
Chưa ghi nhận lao động Việt bị nạn trong trận động đất ở Đài Loan (Trung Quốc)

Chưa ghi nhận lao động Việt bị nạn trong trận động đất ở Đài Loan (Trung Quốc)

Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, theo báo cáo của Ban Quản lý lao động (Văn phòng kinh tế - văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc), đến nay chưa ghi nhận trường hợp nào là người lao động Việt Nam bị nạn trong trận động đất mạnh 7.2 độ richte
Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Việt Nam kiên định thực hiện chính sách "một Trung Quốc"

Ngày 14/1, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết quan điểm của Việt Nam về kết quả bầu cử người đứng đầu vùng lãnh thổ Đài Loan ngày 13/1/2024, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng cho biết:
Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Vai trò của 5 nghi can vụ giết người mẫu Hong Kong Abby Choi

Trong vụ giết Abby Choi - người mẫu Hong Kong (Trung Quốc) - có 4 thành viên trong một gia đình cùng một nhân tình - là những nghi phạm chính.
Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

Việt Nam lên tiếng về nội dung trong bộ phim “MH370: Chiếc máy bay biến mất”

"Cho tới nay, các cơ quan chức năng chưa hề đưa ra bất cứ một kết luận nào về vụ việc mất tích của máy bay MH370. Do đó, bộ phim tài liệu “MH370: Chiếc máy bay biến mất” đưa ra những nhận định khi chưa có kết luận chính thức của các cơ quan chức năng là s
Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Phát hiện hố đen có khối lượng lớn gấp 30 tỉ lần Mặt Trời

Các nhà khoa học tại Đại học Durham (Anh) xác nhận hố đen mới được tìm thấy là một trong những hố đen lớn nhất từng được phát hiện.
Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Phát hiện bất ngờ làm đảo lộn các giả thuyết về bình minh của vũ trụ

Kính viễn vọng không gian James Webb đã phát hiện hình ảnh được cho là của 6 thiên hà cổ đại khổng lồ; sự tồn tại của chúng có thể làm đảo lộn các lý thuyết vũ trụ học hiện tại.
Phiên bản di động