Một đời gìn giữ những giá trị văn hóa của cha ông

Về thôn Khe Lò, xã Thanh Sơn, huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh), nói đến ông Nịnh Văn Chau (SN 1953) không ai là không biết. Hơn 30 năm qua, ông luôn miệt mài với việc sưu tầm, bảo tồn các giá trị văn hóa của đồng bào mình. Ông tâm niệm, sẽ gìn giữ những giá trị của cha ông cho đến hơi thở cuối cùng của mình…

Người Cao Lan thuộc nhóm người San Chay, một trong những dân tộc thiểu số của huyện Ba Chẽ, sinh sống chủ yếu trên các dãy núi cao, sườn núi, sống theo bản nhỏ. Kinh tế chủ yếu là trồng trọt và chăn nuôi, sống dựa vào rừng. Dân tộc Cao Lan có một đời sống văn hóa, tín ngưỡng phong phú và đa dạng…

Sinh ra trong một gia đình có truyền thống về dạy và học chữ Cao Lan, từ nhỏ ông Chau luôn miệt mài theo cha học chữ, học đạo làm người. Đến năm 17 tuổi, ông đã thấm nhuần tư tưởng đạo đức, giáo lí, tinh thông các sách và thuộc lòng các bài cúng, bài hát dân ca của người Cao Lan. Trong cuộc sống thường nhật, ông được hòa mình vào các phong tục tập quán trong chu kì vòng đời người như cưới xin, sinh đẻ, trưởng thành… cùng các tri thức dân gian trong lao động sản xuất. Ông tìm hiểu cặn kẽ từ người cha và các cụ am hiểu văn hóa truyền thống dân tộc trong vùng và ghi chép cẩn thận.

Ông Nịnh Văn Chau đang sưu tầm, biên soạn chữ của người Cao Lan sang tiếng Việt
Ông Nịnh Văn Chau đang sưu tầm, biên soạn chữ của người Cao Lan sang tiếng Việt

Ông Chau tâm sự: “Văn hóa, tín ngưỡng, tập quán của người Cao Lan chúng tôi được thể hiện rõ nhất qua chữ viết và các cuốn sách. Chữ của người Cao Lan thuộc hệ chữ Hán - Nôm nên rất khó học và viết. Những trang sách hàm chứa một lượng lớn các tri thức của dân tộc Cao Lan như phong tục, tín ngưỡng, cách trồng trọt, chăn nuôi… phương châm sống”.

Cuộc sống càng hiện đại thì phong tục tập quán đặc sắc này cũng thay đổi và có dấu hiệu thất truyền. Không cam lòng nhìn những giá trị văn hóa dân tộc bị mai một, ông Chau đã khôi phục mở lớp truyền dạy chữ Hán - Nôm cho con cháu trong bản. Ông rất tâm huyết công việc bảo tồn tiếng nói, chữ viết cổ và phong tục tập quán của người Cao Lan. Nhận rõ tầm quan trọng của việc bảo tồn chữ viết cổ nên từ năm 2016 đến 2018, ông đã mở lớp truyền dạy chữ Hán - Nôm và bài cúng cho học trò có độ tuổi từ 6 - 25 ngay tại gia đình. Đến nay, nhiều học trò của ông đã trở thành thầy dạy chữ Hán - Nôm, thầy cúng.

Anh Lục Văn Sinh, người theo học ông Chau cho biết: “Học viết rất khó, bởi chữ dân tộc có nhiều nét. Từ lúc theo học đến nay, tôi đã học được chữ và biết được nhiều phong tục, tín ngưỡng tập quán của dân tộc mình”.

Tâm huyết cả đời, ông Chau mong thế hệ con cháu luôn giữ gìn truyền thống văn hóa của cha ông. Vì vậy, ông truyền dạy chữ với tinh thần tự nguyện, không tính công, lấy tiền. Năm nào cũng vậy, từ mùng 1 Tết cho đến hết Rằm tháng Giêng, học trò đến ăn ở cùng gia đình thầy Chau để học chữ. Thầy giảng dạy bắt đầu từ bài giáo lí, đạo đức lối sống… sau đó theo giáo trình, nội dung từ đơn giản đến phức tạp, gồm: Thại sênh tà phủ, Sừng sênh, Dừn thin, Nhục vùng… các sách hát gồm: Xướng cọ, Sình Ca... Để đọc thông, viết thạo các học trò phải theo học 3 năm liên tục. Trong 2 năm đầu ông chỉ dạy chữ và cách đọc, viết, học thuộc lòng. Đến năm thứ 3, các trò được học các bài cúng, bài hát dân tộc và cách thức tổ chức các nghi lễ như lễ cấp sắc, lễ cúng ngày Tết, ngày Rằm... Ông sử dụng các phương pháp trực quan, giảng giải và đàm thoại… giúp học trò dễ hiểu, dễ học.

Không chỉ đam mê dạy học, ông còn tham gia biên dịch các bài hát của người Cao Lan ra chữ quốc ngữ để thuận tiện việc truyền dạy.

Ông Chìu Sinh Phượng, Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Sơn cho biết: “Ông Nịnh Văn Chau trong nhiều năm qua đã sưu tầm, gìn giữ được nhiều bộ sách quý của đồng bào dân tộc mình. Thời gian tới chúng tôi sẽ cùng với các ban ngành đưa ra phương án, bảo tồn gìn giữ, phát triển văn hóa của người Cao Lan thông qua các chữ viết cổ này như đưa vào chương trình giảng dạy ở các trường phổ thông trên địa bàn. Bên cạnh đó sẽ phối hợp với Phòng Văn hóa huyện, sưu tầm bảo tồn các chữ viết để gìn giữ phát triển văn hóa phong tục của người Cao Lan nói riêng và cộng đồng các dân tộc trên địa bàn xã nói chung được hiệu quả hơn”.

Long Vũ

Tin liên quan

Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Cùng chuyên mục

Lâm Đồng – Biển,  ngàn hoa và đại ngàn xanh

Lâm Đồng – Biển, ngàn hoa và đại ngàn xanh

Sau khi sáp nhập tỉnh, du khách đã nghe: Lâm Đồng – Biển, ngàn hoa và đại ngàn xanh. Đúng thế! Lâm Đồng không chỉ nổi tiếng với Đà Lạt – thành phố ngàn hoa, mà còn sở hữu: vẻ đẹp của biển hồ – hồ Tuyền Lâm, hồ Xuân Hương như tấm gương soi bóng trời. Muôn loài hoa khoe sắc quanh năm – cẩm tú cầu, mai anh đào, mimosa, hoa dã quỳ vàng rực núi đồi. Đại ngàn Tây Nguyên xanh mát – rừng thông bạt ngàn, đồi chè, đồi cà phê, những thác nước hùng vĩ, vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà. Hồ Tà Đùng như Vịnh Hạ Long thu nhỏ và Biển xanh - cát trắng- nắng vàng.
Họa sĩ Ngô Phương Cúc và tấm lòng người con xa xứ

Họa sĩ Ngô Phương Cúc và tấm lòng người con xa xứ

Vào cuối tháng 5/2025, ông Ngô Dương Hải, hiện đang định cư ở Úc đã tặng Bảo tàng Mĩ thuật Việt Nam 9 bức tranh và Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh 14 bức tranh sơn dầu của họa sĩ Ngô Phương Cúc.
Đau đáu nỗi buồn trong “Nếu ngày mai”...

Đau đáu nỗi buồn trong “Nếu ngày mai”...

Ai gặp nhà thơ Hồng Đà đều chung cảm nhận chị là một người phụ nữ giàu năng lượng, vui vẻ, xởi lởi với nụ cười thường trực trên môi.
Người cao tuổi - thị trường tiềm năng của ngành du lịch

Người cao tuổi - thị trường tiềm năng của ngành du lịch

Một thị trường đầy tiềm năng nhưng chưa thực sự được quan tâm đúng cách, đó chính là du lịch dành cho người cao tuổi (NCT). Thực tế cho thấy các sản phẩm, dịch vụ du lịch hiện nay vẫn chủ yếu hướng đến giới trẻ, gia đình và khách quốc tế, trong khi nhóm khách cao tuổi thường bị xếp vào diện "khách phụ" hoặc chỉ phục vụ chung chung mà thiếu sự chuyên biệt hóa.
Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới

Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới

Ngày 12/7/2025, tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) diễn ra từ ngày 06 đến 16 tháng 7 năm 2025 ở Thủ đô Paris, Pháp, đã chính thức công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn, Kiếp Bạc (thuộc địa bàn các tỉnh Quảng Ninh, Bắc Ninh và thành phố Hải Phòng) là Di sản Văn hóa Thế giới.

Tin khác

Nghệ nhân già kể chuyện làng qua sắc màu thổ cẩm

Nghệ nhân già kể chuyện làng qua sắc màu thổ cẩm
Với đôi tay tài hoa, ngày ngày nghệ nhân Rơ Châm Monh miệt mài ngồi bên khung cửi dệt những tấm thổ cẩm của dân tộc mình, giữ gìn và phát huy nghề dệt thổ cẩm của người Jrai...

Đồng bằng sông Cửu Long đón hơn 2 triệu lượt khách quốc tế trong 6 tháng đầu năm 2025

Đồng bằng sông Cửu Long đón hơn 2 triệu lượt khách quốc tế trong 6 tháng đầu năm 2025
Chiều 9/7, tại Cần Thơ, Hiệp hội Du lịch Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) tổ chức Họp mặt kỷ niệm 65 năm ngày Du lịch Việt Nam (9/7/1960-9/7/2025).

Món quà của người giao hàng

Món quà của người giao hàng
Anh chị có một cửa hàng bán quà lưu niệm cho trẻ con. Cửa hàng lúc nào cũng đông khách, đặc biệt là trẻ con. Vào những ngày lễ lớn, mặc dù đã thuê thêm vài người làm nhưng đôi vợ chồng này vẫn không ngơi tay vì lượng khách nhí đông nghẹt.

Không còn là tin đồn: từ 4/7, Hạ Long tổ chức “đại tiệc pháo hoa” mỗi cuối tuần

Không còn là tin đồn: từ 4/7, Hạ Long tổ chức “đại tiệc pháo hoa” mỗi cuối tuần
Từ ngày 4/7, một không gian lễ hội hoàn toàn mới mang tên Vịnh Pháo hoa sẽ sáng đèn tại Sun Elite City, Hạ Long – mở ra những đêm hè rực rỡ với pháo hoa bên vịnh, chợ đêm Vui-Fest, âm nhạc và ẩm thực hấp dẫn.

Trách nhiệm

Trách nhiệm
Mấy hôm nữa đã là tháng Bảy. Điểm hẹn đặc biệt.

Trưng bày ảnh về “Hoàng Sa - Trường Sa” và thành tựu Đảng bộ Vùng 2 Hải quân

Trưng bày ảnh về “Hoàng Sa - Trường Sa” và thành tựu Đảng bộ Vùng 2 Hải quân
Ngày 2/7, tại tỉnh Đồng Nai, Trung tâm Huấn luyện, Vùng 2 Hải quân tổ chức trưng bày ảnh, tuyên truyền về “Hoàng Sa, Trường Sa” và kết quả nổi bật trong thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Vùng, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân chủng, nhiệm kỳ 2020 - 2025. Thượng tá Vũ Mạnh Hòa, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Trung tâm dự và phát biểu khai mạc.

Dìu dặt Kon Chênh

Dìu dặt Kon Chênh
Dìu dặt mấy mươi năm giữ lấy vốn liếng Mơ Nâm trên chốn chênh vênh này, lão nghệ nhân đã có thể yên tâm khi văn hóa của làng mình được mọi người biết đến, nhớ đến, và đổi thay cuộc sống nhờ những điều nho nhỏ…

Để được là... tôi

Để được là... tôi
Tuỳ duyên với sự học, với công việc được đào tạo, được xã hội phân công, và cả sự đam mê, hẳn ai sống trên đời đều có sự lựa chọn cho mình một hướng sống. Lắm khi chỉ là ý thích cá nhân nhưng lại thành tấm gương phản chiếu năng lực, nhân cách cá nhân. Ta từng nghe nhạc sĩ Trịnh Công Sơn “tuyên ngôn” trong một ca khúc nổi tiếng: “và mỗi ngày tôi chọn một niềm vui”. Còn nhà thơ Đặng Cương Lăng ông cũng có sự lựa chọn hướng tiếp cận giống với nhiều người, sự bình yên.

Ngôi nhà dưới chân núi Sim

Ngôi nhà dưới chân núi Sim
Mây đang gồng mình quảy gánh củ mài đem giao cho quán bà béo thì đứa con gái lên 9 tuổi hớt hải chạy ra gọi:

Herbalife Việt Nam đạt giải thưởng “Top Công Nghiệp 4.0” lần thứ 3 liên tiếp với Ứng dụng Herbalife VNHUB

Herbalife Việt Nam đạt giải thưởng “Top Công Nghiệp 4.0” lần thứ 3 liên tiếp với Ứng dụng Herbalife VNHUB
Ngày 22/6/2024, tại Hà Nội, Herbalife Việt Nam, một trong những công ty hàng đầu về sức khỏe và thể chất, được trao giải “Top Công Nghiệp 4.0 Việt Nam 2025”, tại hạng mục “Top Doanh nghiệp có sản phẩm số thông minh và giải pháp công nghệ Công nghiệp 4.0” với Ứng dụng Herbalife VNHUB (trước đây có tên My VNClub).

Du lịch Đài Loan (Trung Quốc), những điều thú vị có đi mới biết

Du lịch Đài Loan (Trung Quốc), những điều thú vị có đi mới biết
Đài Loan (Trung Quốc) là một đảo nằm ở vùng Đông Á, phía Tây Bắc của Thái Bình Dương.

Du lịch hè Bình Thuận: Những trải nghiệm bất tận

Du lịch hè Bình Thuận: Những trải nghiệm bất tận
Những ngày hè đến Bình Thuận, nhất là vùng biển sẽ thấy ngay không khí sôi động của lượng khách từ khắp nơi đổ về. Dọc các tuyến đường Hàm Tiến, Mũi Né của TP Phan Thiết xe đậu kín những resort, khu du lịch…

Giải Pickleball chào mừng 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Giải Pickleball chào mừng 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam
Sáng 21/6, Trường Đại học Cảnh sát nhân dân (CSND) tổ chức giải Pickleball Trường Đại học CSND mở rộng lần thứ I năm 2025 chào mừng 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).

CLB Thơ Bát Tràng và tình yêu với Tạp chí Người cao tuổi

CLB Thơ Bát Tràng và tình yêu với Tạp chí Người cao tuổi
Trong không khí hân hoan kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), tổ biên tập văn nghệ - thơ của Tạp chí Người cao tuổi đã vinh dự đón tiếp đoàn đại biểu từ CLB Thơ Bát Tràng đến thăm và trao tặng những món quà ý nghĩa, thể hiện tình cảm trân quý đối với đội ngũ những người làm báo.

Chờ em ở cuối con đường

Chờ em ở cuối con đường
Đúng như người ta vẫn nói, cửa sinh cũng là cửa tử. Trong không khí căng thẳng đến nghẹt thở, tiếng hô hoán của y, bác sĩ hòa lẫn với âm thanh lộc cộc của chiếc xe đẩy lao đi với tốc độ nhanh nhất về phía phòng Cấp cứu, Duy siết chặt bình truyền trong tay, vừa chạy theo giường đẩy vừa gào lên tuyệt vọng: “An! Không được ngủ! An! Mở mắt ra đi em!”.
Xem thêm
Họa sĩ Ngô Phương Cúc và tấm lòng người con xa xứ

Họa sĩ Ngô Phương Cúc và tấm lòng người con xa xứ

Vào cuối tháng 5/2025, ông Ngô Dương Hải, hiện đang định cư ở Úc đã tặng Bảo tàng Mĩ thuật Việt Nam 9 bức tranh và Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh 14 bức tranh sơn dầu của họa sĩ Ngô Phương Cúc.
Đau đáu nỗi buồn trong “Nếu ngày mai”...

Đau đáu nỗi buồn trong “Nếu ngày mai”...

Ai gặp nhà thơ Hồng Đà đều chung cảm nhận chị là một người phụ nữ giàu năng lượng, vui vẻ, xởi lởi với nụ cười thường trực trên môi.
Trưng bày ảnh về “Hoàng Sa - Trường Sa” và thành tựu Đảng bộ Vùng 2 Hải quân

Trưng bày ảnh về “Hoàng Sa - Trường Sa” và thành tựu Đảng bộ Vùng 2 Hải quân

Ngày 2/7, tại tỉnh Đồng Nai, Trung tâm Huấn luyện, Vùng 2 Hải quân tổ chức trưng bày ảnh, tuyên truyền về “Hoàng Sa, Trường Sa” và kết quả nổi bật trong thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Vùng, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân chủng, nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Lâm Đồng – Biển,  ngàn hoa và đại ngàn xanh

Lâm Đồng – Biển, ngàn hoa và đại ngàn xanh

Sau khi sáp nhập tỉnh, du khách đã nghe: Lâm Đồng – Biển, ngàn hoa và đại ngàn xanh. Đúng thế! Lâm Đồng không chỉ nổi tiếng với Đà Lạt – thành phố ngàn hoa, mà còn sở hữu: vẻ đẹp của biển hồ – hồ Tuyền Lâm, hồ Xuân Hương như tấm gương soi bóng trời. Muôn
Người cao tuổi - thị trường tiềm năng của ngành du lịch

Người cao tuổi - thị trường tiềm năng của ngành du lịch

Một thị trường đầy tiềm năng nhưng lại bị xem nhẹ, đó chính là du lịch dành cho NCT. Thực tế cho thấy các sản phẩm, dịch vụ du lịch hiện nay vẫn chủ yếu hướng đến giới trẻ, gia đình và khách quốc tế, trong khi nhóm khách cao tuổi thường bị xếp vào diện "
Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới

Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới

Ngày 12/7/2025, tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) diễn ra từ ngày 06 đến 16 tháng 7 năm 2025 ở Thủ đô Paris, Cộng hòa Pháp, Giáo sư Nikolay Nenov (Bulgaria) - Chủ tịch Kỳ họp đã chính thức gõ búa công nhận Quần thể di tích và danh
Herbalife Việt Nam đạt giải thưởng “Top Công Nghiệp 4.0” lần thứ 3 liên tiếp với Ứng dụng Herbalife VNHUB

Herbalife Việt Nam đạt giải thưởng “Top Công Nghiệp 4.0” lần thứ 3 liên tiếp với Ứng dụng Herbalife VNHUB

Ngày 22/6/2024, tại Hà Nội, Herbalife Việt Nam, một trong những công ty hàng đầu về sức khỏe và thể chất, được trao giải “Top Công Nghiệp 4.0 Việt Nam 2025”, tại hạng mục “Top Doanh nghiệp có sản phẩm số thông minh và giải pháp công nghệ Công nghiệp 4.0” với Ứng dụng Herbalife VNHUB (trước đây có tên My VNClub).
Giải Pickleball chào mừng 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Giải Pickleball chào mừng 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Sáng 21/6, Trường Đại học Cảnh sát nhân dân (CSND) tổ chức giải Pickleball Trường Đại học CSND mở rộng lần thứ I năm 2025 chào mừng 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).
Xác lập kỷ lục Việt Nam giải chạy có nhiều nhà báo tham gia

Xác lập kỷ lục Việt Nam giải chạy có nhiều nhà báo tham gia

Sáng 15/6, Giải đi bộ – chạy bộ "Tự hào Thành phố tôi yêu" Cúp Agribank 2025, do Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức nhằm kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025) và 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), do Hội Nhà Báo Việt Nam và Hội Nhà Báo TP Hồ Chí Minh chủ trì, cùng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank) và Công ty cổ phần truyền thông Nexus (Nexus Sport Events) thực hiện.
Món quà của người giao hàng

Món quà của người giao hàng

Anh chị có một cửa hàng bán quà lưu niệm cho trẻ con. Cửa hàng lúc nào cũng đông khách, đặc biệt là trẻ con. Vào những ngày lễ lớn, mặc dù đã thuê thêm vài người làm nhưng đôi vợ chồng này vẫn không ngơi tay vì lượng khách nhí đông nghẹt.
Trách nhiệm

Trách nhiệm

Mấy hôm nữa đã là tháng Bảy. Điểm hẹn đặc biệt.
Ngôi nhà dưới chân núi Sim

Ngôi nhà dưới chân núi Sim

Mây đang gồng mình quảy gánh củ mài đem giao cho quán bà béo thì đứa con gái lên 9 tuổi hớt hải chạy ra gọi:
Giao lưu cờ tướng các câu lạc bộ: Tam Điệp - Bỉm Sơn - Nga Sơn

Giao lưu cờ tướng các câu lạc bộ: Tam Điệp - Bỉm Sơn - Nga Sơn

giải giao lưu cờ tướng thường niên giữa ba câu lạc bộ
Nơi thử thách đam mê, tôn vinh tài năng đất Hà thành

Nơi thử thách đam mê, tôn vinh tài năng đất Hà thành

Giữa tiết trời đầu tháng Tư dịu nhẹ của Thủ đô, sự kiện “Tinh hoa tay nghề làm đẹp 2025 – EBC Awards” đã chính thức khai mạc tại Trung tâm triển lãm Quốc tế I.E.C 91 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Cát Bà sẽ là bối cảnh cho loạt phim Hollywood dựa trên game Liên minh huyền thoại

Cát Bà sẽ là bối cảnh cho loạt phim Hollywood dựa trên game Liên minh huyền thoại

Hollywood vừa chọn Cát Bà (Hải Phòng) làm bối cảnh cho dự án phim mới dự kiến chiếu rộng rãi trên Netflix, HBO,... Điều gì khiến hòn đảo này vượt qua nhiều địa danh nổi tiếng châu Á để được lựa chọn?
Phiên bản di động