Người cao tuổi trong “vòng xoáy” hàng giả, hàng kém chất lượng

Ma trận sữa giả, thuốc giả, thực phẩm giả…

Không còn là chuyện lẻ tẻ hay hi hữu, thời gian qua, cơn bão hàng giả, hàng nhái đang quét qua mọi ngóc ngách của đời sống - từ sữa giả len lỏi trên các kệ hàng tạp hóa, viên thuốc giả được kê trong phòng khám cho đến những loại thực phẩm chức năng được thổi phồng công dụng như “thần dược”. Người tiêu dùng hoang mang, xã hội phẫn nộ, còn những kẻ làm giả thì vẫn ung dung trục lợi trên sự cả tin và sức khỏe cộng đồng.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, tình hình vi phạm pháp luật về sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng hóa vi phạm về nhãn hàng hóa, kinh doanh hàng hóa hết hạn sử dụng, không rõ nguồn gốc, kinh doanh hàng nhập lậu, hàng hóa không hóa đơn, chứng từ… tiếp tục diễn ra ở hầu hết các địa phương.

Hàng giả, hàng kém chất lượng len lỏi các kệ hàng

Trong 5 tháng đầu năm 2025, các đơn vị, địa phương tăng cường đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả; phát hiện, xử lí hơn 34.000 vụ việc vi phạm, trong đó có hơn 8.200 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu; hơn 25.100 vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế; thu nộp ngân sách nhà nước hơn 4.897 tỉ đồng; khởi tố hình sự gần 1.400 vụ với hơn 2.100 đối tượng.

Riêng số vụ việc liên quan hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ lên tới hơn 1.100 vụ, trong đó nhóm hàng hóa ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân như dược phẩm, thực phẩm chức năng và sữa đang trở thành tâm điểm của các đường dây làm giả tinh vi, có tổ chức và quy mô xuyên quốc gia.

Những sản phẩm này không chỉ đánh lừa người tiêu dùng bằng vỏ bọc bắt mắt, quảng cáo “thần kì”, mà còn tiềm ẩn mối nguy hiểm khôn lường cho sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là với đối tượng trẻ em và NCT.

NCT có hệ miễn dịch suy giảm tự nhiên do quá trình lão hóa cơ thể, nhiều người có nhiều bệnh nền, do đó, cần có chế độ dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe đặc biệt. Tuy nhiên, đây cũng là nhóm dễ bị tác động bởi các chiêu trò quảng cáo, tiếp thị “online” bởi những hạn chế trong tiếp cận thông tin và công nghệ.

Với tâm lí “có bệnh thì vái tứ phương”, tin vào những lời quảng cáo “có cánh” như: “Sữa ngoại”, “thuốc xách tay”, “thực phẩm chức năng cao cấp”… kèm những lời cam kết “chắc nịch”, nhiều NCT đã trở thành nạn nhân của các sản phẩm kém chất lượng, sản phẩm giả, để rồi chẳng những không tốt cho sức khỏe mà còn nhận lại những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

Đặc biệt, nhiều sản phẩm kém chất lượng, sản phẩm không rõ nguồn gốc còn được quảng cáo bởi các nghệ sĩ, người nổi tiếng, càng khiến NCT dễ bị “đánh lừa”, trở thành con mồi cho những cú lừa tiền bạc cả về sức khỏe và lòng tin.

Theo Tiến sĩ, Thượng tá Đào Trung Hiếu, có nhiều lí do khiến NCT dễ trở thành mục tiêu của các sản phẩm giả, sản phẩm kém chất lượng. Đa phần họ thiếu thông tin, không cập nhật công nghệ mới nên không biết cách kiểm tra tính xác thực của những lời mời chào qua điện thoại, mạng xã hội. Nhiều NCT không biết cách đọc mã QR, tra cứu thông tin doanh nghiệp, phân biệt tem chống hàng giả. Tâm lí tin người, dễ bị tác động cũng là một yếu tố quan trọng.

Bên cạnh đó, nhiều NCT sống một mình, ít chia sẻ với người thân, khiến họ không có ai để tham khảo ý kiến khi gặp tình huống đáng ngờ. Một số khác vì sợ phiền hà, sợ con cháu lo lắng nên cũng không báo lại, vô tình tạo cơ hội cho kẻ gian ra tay. Ngoài ra, vì phần lớn NCT có lương hưu, có tiền tiết kiệm nên càng trở thành “con mồi” béo bở cho những sản phẩm kém chất lượng.