Pháp luật - Bạn đọc 07/02/2023 09:24
Theo Luật sư Hà Thị Khuyên, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, hành vi vô ý gây thiệt hại tài sản của người khác tùy tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi, mà hành vi của người đốt vàng mã sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hay truy cứu trách nhiệm hình sự. Đương nhiên, người vô ý gây cháy sẽ phải thực hiện trách nhiệm bồi thường thiệt hại đối với những thiệt hại thực tế xảy ra theo quy định pháp luật.
Điều 180 Bộ luật Hình sự năm 2015, tội “Vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản” quy định:
1. Người nào vô ý gây thiệt hại cho tài sản của người khác trị giá từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng, thì bị phạt cảnh cáo hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm.
2. Phạm tội gây thiệt hại cho tài sản của người khác trị giá 500 triệu đồng trở lên, thì bị phạt cải tạo không giam giữ từ 2 năm đến 3 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.
Từ quy định trên có thể thấy, với hành vi vô ý làm cháy tài sản của hàng xóm khi đốt vàng mã ngày Tết, giỗ lạt, thực hiện lễ nghi tôn giáo,... người thực hiện hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản, nếu trị giá tài sản thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên.
Về trách nhiệm dân sự, việc bồi thường thiệt hại do hành vi đốt vàng mã gây ra dựa trên căn cứ bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng được quy định tại Bộ luật Dân sự năm 2015. Cụ thể, tại Điều 584 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng như sau:
1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
2. Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
3. Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này.
Điều 589 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về bồi thường thiệt hại do tài sản bị xâm phạm:
1. Tài sản bị mất, bị hủy hoại hoặc bị hư hỏng.
2. Lợi ích gắn liền với việc sử dụng, khai thác tài sản bị mất, bị giảm sút.
3. Chi phí hợp lí để ngăn chặn, hạn chế và khắc phục thiệt hại.
4. Thiệt hại khác do luật quy định.
Do đó, người có hành vi đốt vàng mã gây thiệt hại đến tài sản của người khác phải bồi thường dựa trên thiệt hại thực tế đã gây ra một cách kịp thời. Người vô tình gây thiệt hại cho tài sản của người khác khi đốt vàng mã có thể được giảm mức bồi thường và không được bồi thường những tài sản của bản thân bị hư hỏng do hành vi của mình gây ra.
Nếu hành vi chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự, thì người vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính, về hành vi đốt vàng mã không đúng nơi quy định. Cụ thể tại điểm a, Khoản 1, Điều 14 Nghị định số: 38/2021/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt hành chính với hành vi vi phạm quy định về tổ chức lễ hội quy định:“Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với hành vi thắp hương hoặc đốt vàng mã không đúng nơi quy định”.
Khoản 3 Điều 5 Nghị định 38/2021/NĐ-CP của Chính phủ về mức phạt tiền và thẩm quyền phạt tiền đối với cá nhân, tổ chức quy định: “3. Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính mức phạt tiền đối với tổ chức gấp 2 lần mức phạt tiền đối với cá nhân”.
Có thể thấy, với hành vi đốt vàng mã không đúng nơi quy định, cá nhân thực hiện hành vi có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng. Với tổ chức thực hiện hành vi này bị phạt gấp 2 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
