Điều 1, Quyết định số 252/QĐ-TTg của Thủ tướng nêu rõ: Cho Công ty Hoàn Cầu thuê 1.708.404m2 đất thời hạn 50 năm, để xây dựng Khu du lịch giải trí Sông Lô. Vị trí ranh giới khu đất xác định theo các tờ bản đồ trích đo địa chính từ số 24 đến 30/2001/BĐ-ĐC, tỉ lệ 1/2000, do Sở Địa chính Khánh Hòa xác lập ngày 30/1/2001. Điều 2: Giao cho UBND tỉnh Khánh Hòa xác định cụ thể mốc giới khu đất trên bản đồ và ngoài thực địa, đăng kí vào sổ địa chính Nhà nước, kí Hợp đồng thuê đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chỉ đạo thu tiền thuê đất, hướng dẫn việc thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng (GPMB), kiểm tra chặt chẽ việc sử dụng đất và bảo vệ môi trường theo quy định hiện hành.
Ngày 6/11/2001, Sở Địa chính kí Hợp đồng cho thuê đất với Công ty Hoàn Cầu, bỏ ra ngoài 48ha không tính tiền sử dụng đất, cộng với số tiền giảm thuê đất phần diện tích còn lại, gây thất thoát cho Nhà nước thời điểm đó hơn 11 tỉ đồng. Cựu Chủ tịch Hội Luật gia TP Nha Trang (HLGNT) Nguyễn Công Phức cho đây là hành vi tham nhũng đã hoàn thành. Quá trình thu hồi, bồi thường, hỗ trợ GPMB, TP Nha Trang liên tục làm phát sinh khiếu nại, khiếu kiện gay gắt, kéo dài. Thế nhưng, đến năm 2007 lại xuất hiện một quyết định của UBND tỉnh Khánh Hòa, do ông Nguyễn Chiến Thắng, Phó Chủ tịch kí, mà HLGNT cũng như người dân địa phương cho rằng, đó là quyết định trái pháp luật. Quyết định số 1201/QĐ-UBND ngày 9/7/2007, về việc “điều chỉnh nội dung Quyết định số 252/QĐ-TTg ngày 9/3/2001 của Thủ tướng Chính phủ”. Nội dung, tại Điều I nêu: Cho Công ty Hoàn Cầu - Nha Trang thuê 1.676.368,6m2 để xây Khu du lịch giải trí Nha Trang (thay tên Sông Lô); diện tích được xác định theo tờ bản đồ ranh giới sử dụng đất tỉ lệ 1/5000, do Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Khánh Hòa xác nhận ngày 22/1/2007. Điều II- Tổ chức thực hiện: Công ty Hoàn Cầu - Nha Trang quản lí sử dụng diện tích đất theo đúng mục đích được thuê; Sở TN&MT tổ chức cắm mốc giao đất cho Công ty Hoàn Cầu ngoài thực địa, kí lại Hợp đồng thuê đất; Sở Tài chính xác định tiền sử dụng đất. Quyết định chỉ gửi các cơ quan tỉnh Khánh Hòa, TP Nha Trang, xã Phước Đồng và Công ty Hoàn Cầu - Nha Trang; không gửi các bộ, ngành Trung ương và Thủ tướng Chính phủ!?
Đối chiếu Quyết định số 252/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và quy định của pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật thấy: Quyết định số 1201/QĐ-UBND có nhiều điểm trái với Quyết định số 252/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, cụ thể: Quyết định của Thủ tướng cho Công ty Hoàn Cầu thuê 1.708.404m2 đất, còn Quyết định số 1201/QĐ-UBND chỉ cho thuê 1.676.368,6m2 (giảm hơn 3,2ha). Quyết định số 252/QĐ-TTg sử dụng tờ bản đồ tỉ lệ 1/2000 từ số 24 đến số 30/2001/BĐ-ĐC, do Sở Địa chính Khánh Hòa xác lập ngày 30/1/2001; còn Quyết định số 1201/QĐ-UBND sử dụng tờ bản đồ tỉ lệ 1/5000 (không ghi số hiệu tờ bản đồ), do Sở TN&MT tỉnh Khánh Hòa xác nhận ngày 22/1/2007. Quyết định này 1201 không đăng công báo, đưa tin, niêm yết, gửi và lưu trữ tại Trung tâm lưu trữ của Sở TN&MT theo quy định. Như vậy, Quyết định số 1201/QĐ-UBND ngày 22/1/2007 của UBND tỉnh Khánh Hòa, vi phạm nghiêm trọng Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, vô hiệu hóa Quyết định số 252/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Ông Nguyễn Công Phức, cựu Giám đốc Sở Tư pháp, cựu Chủ tịch HLGNT cho rằng, đây là một quyết định trái pháp luật. Do sử dụng tờ bản đồ 1/5000 được Sở TN&MT xác nhận ngày 22/1/2007, nên ngành chức năng phải tiến hành cắm đến 259 mốc, chứ không phải 75 hay 80 mốc (kể cả mốc phụ) như trong một số bản đồ trước đó mà Sở TN&MT sử dụng để thực hiện Quyết định số 252/QĐ-TTg. Do Khu du lịch giải trí Nha Trang gần Căn cứ quân sự Cam Ranh, nên Bộ Quốc phòng, Quân khu V, Cơ quan Quân sự tỉnh và UBND tỉnh Khánh Hòa đã có thỏa thuận khống chế độ cao các vị trí giáp ranh không quá 50m. Tuy nhiên, qua xác định trên bản đồ thấy: Khu vực phía Bắc đã có 30 mốc vượt độ cao 50m, trong đó M.11 cao 340,3m; M.23 cao 292,37m; M.24 cao 209,2m. Độ cao các mốc phía Tây và Nam cũng có nhiều mốc vượt chuẩn, trong đó M.41 cao 340,53m; M.46 cao 260,34m; M.48 cao 245,52m.
Ông Nguyễn Công Phức và những người dân bị ảnh hưởng bởi Khu du lịch giải trí Sông Lô cho rằng: UBND tỉnh Khánh Hòa bất chấp quy định của pháp luật, phớt lờ nguyên tắc “cấp dưới phục tùng cấp trên”, ban hành Quyết định số 1201/QĐ-UBND trái pháp luật, nhằm hợp thức diện tích đất đã giao vượt quá lớn cho Công ty Hoàn Cầu. Thế nhưng, tại Văn bản số 1502/STNMT-ĐKTK ngày 28/8/2009, trả lời kiến nghị của Chủ tịch HLGNT và ông Nguyễn Công Phức, ông Mai Xuân Hưng, Phó Giám đốc Sở TN&MT lại giải thích: Việc UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Quyết định số 1201, kèm theo tờ bản đồ tỉ lệ 1/5000, điều chỉnh Quyết định số 252/QĐ-TTg, vì trong quá trình thực hiện Công ty Hoàn Cầu đề nghị mở đường Nguyễn Tất Thành đi qua dự án lớn hơn (125.695,4m2/93.660m2) làm diện tích đất giao cho Công ty giảm (3,2ha) so với quyết định của Thủ tướng Chính phủ, nên phải điều chỉnh cho phù hợp.
Ông Hưng còn cho biết: “Ngoài diện tích Công ty Hoàn Cầu được Chính phủ cho thuê tại Quyết định số 252/QĐ-TTg, còn được UBND tỉnh Khánh Hòa cho thuê theo Quyết định số 3635/QĐ-UB ngày 23/10/2002, diện tích 1.487.672m2 mặt biển”. Ông Phức và người dân bị ảnh hưởng bởi khu du lịch cho rằng: Lời giải thích của ông Hưng, cùng với các quyết định: số 3635, số 1201 của UBND tỉnh Khánh Hòa cho thấy Quyết định số 252/QĐ-TTg ngày 9/3/2001 của Thủ tướng Chính phủ đã bị vô hiệu hóa như thế nào? Ông Phức và người dân Phước Đồng khẳng định: Cho đến nay tỉnh Khánh Hòa vẫn chưa thực hiện Quyết định số 252 của Thủ tướng Chính phủ.
Cần nói thêm: Để mở rộng sân golf 18 lỗ không có trong Khu du lịch giải trí Sông Lô, ngày 31/8/2011, ông Nguyễn Chiến Thắng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đã kí Thông báo số 296/TB-UBND, giao cho Công ty Hoàn Cầu 10,27ha đất tại thôn Phước Hạ, thuộc tờ bản đồ số 22, 23/2001, tỉ lệ 1/2000 do Sở Địa chính Khánh Hòa xác lập năm 2001. Điều nhức nhối ở đây là việc UBND TP Nha Trang đã cưỡng chế, tháo dỡ 70 ngôi nhà của dân để lấy đất giao cho Công ty Hoàn Cầu trong tiếng kêu khóc của họ. Cựu Giám đốc Sở Tư pháp Nguyễn Công Phức cho rằng: Luật pháp Việt Nam không có quy định nào cho phép chính quyền cưỡng chế nhà dân lấy đất giao cho doanh nghiệp đơn giản bằng một thông báo.
Ngày 24/3/2015, UBND tỉnh Khánh Hòa và Bộ TN&MT đã thừa nhận với người dân tại Khu du lịch giải trí Sông Lô, xã Phước Đồng: Diện tích đất đã lấy 754.312m2 (75,43ha) của dân giao cho Công ty Hoàn Cầu ngoài diện tích 1.708.404m2 được thuê theo Quyết định số 252 của Thủ tướng Chính phủ. Người dân vùng dự án yêu cầu Thủ tướng Chính phủ xử lí nghiêm cá nhân, tổ chức đã gây ra sai phạm, đồng thời trả lại đất cho dân theo quy định của pháp luật, nhằm chấm dứt khiếu nại, tố cáo và cũng là để an dân.
Nguyễn Xuân - Phúc Thắng
