Bệnh người già 30/07/2025 10:28
Khi nhiệt độ tăng cao, cơ thể phải đối mặt với những thay đổi sinh lí bất lợi, khiến việc kiểm soát huyết áp trở thành thách thức lớn. Những biến động huyết áp trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim hay suy thận. NCT cần lưu ý để bảo vệ sức khỏe tim mạch và quản lí tăng huyết áp hiệu quả.
Nhiệt độ cao trong mùa Hè ảnh hưởng đến hệ tim mạch theo nhiều cách khác nhau, đặc biệt ở NCT vốn đã có sức đề kháng giảm sút. Khi trời nóng, cơ thể tăng tiết mồ hôi để điều hòa nhiệt độ, dẫn đến mất nước và giảm thể tích máu lưu thông.
Điều này có thể gây tụt huyết áp đột ngột, khiến người bệnh cảm thấy chóng mặt, mệt mỏi hoặc thậm chí ngất xỉu. Ngược lại, thời tiết oi bức vào ban đêm thường làm gián đoạn giấc ngủ, khiến nhịp tim tăng nhanh và huyết áp có xu hướng tăng cao, đặc biệt vào sáng sớm sau khi thức dậy.
 |
| Những điều mà người có bệnh tăng huyết áp cần quan tâm |
Ngoài ra, sự thay đổi nhiệt độ đột ngột khi NCT ra vào phòng điều hòa cũng là một yếu tố đáng lo ngại. Từ môi trường nóng bức bên ngoài bước vào không gian lạnh, các mạch máu đang giãn nở sẽ co lại nhanh chóng, đẩy huyết áp tăng vọt. Khi rời phòng lạnh ra ngoài trời nóng, mạch máu giãn ra đột ngột có thể gây tụt huyết áp. Những biến động này không chỉ làm huyết áp mất ổn định mà còn tăng nguy cơ xuất huyết não, nhồi máu não hoặc các vấn đề tim mạch nghiêm trọng khác ở NCT.
NCT mắc tăng huyết áp thường đối mặt với nguy cơ biến chứng cao hơn trong thời tiết nóng do cơ thể suy giảm khả năng thích nghi. Theo các chuyên gia, nhiệt độ cực đoan có thể làm tăng gấp đôi hoặc gấp ba nguy cơ tử vong do các bệnh lí tim mạch. Khi cơ thể cố gắng làm mát bằng cách chuyển hướng máu đến da, tim phải làm việc nhiều hơn để duy trì tuần hoàn. Với những người đã có bệnh lí nền như tăng huyết áp hoặc hẹp mạch vành, áp lực này có thể dẫn đến đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
Bên cạnh đó, mất nước kéo dài trong mùa nóng làm máu trở nên cô đặc, tăng độ kết dính và nguy cơ hình thành cục máu đông. Nếu tình trạng huyết áp không ổn định kéo dài mà không được kiểm soát, NCT còn có thể gặp các vấn đề lâu dài như suy thận, tổn thương mắt hoặc xơ vữa động mạch. Do vậy, việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo như đau đầu, buồn nôn, chuột rút hoặc lú lẫn là rất quan trọng để can thiệp kịp thời, tránh những hậu quả nghiêm trọng.
Để giữ huyết áp ổn định, NCT cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị mà bác sĩ đã kê đơn. Các nhóm thuốc như thuốc lợi tiểu, chẹn beta, chẹn kênh calci hay ức chế ACE thường được sử dụng tùy theo tình trạng sức khỏe. Tuy nhiên, cần lưu ý một số tác dụng phụ như mất kali khi dùng thuốc lợi tiểu hoặc tương tác với thực phẩm như nước bưởi khi dùng chẹn kênh calci. Việc uống thuốc đều đặn, không tự ý bỏ thuốc dù cảm thấy khỏe mạnh, là nguyên tắc quan trọng giúp ngăn ngừa biến chứng.
Ngoài việc dùng thuốc, NCT nên điều chỉnh thói quen sinh hoạt để giảm tác động của thời tiết nóng. Tránh hoạt động ngoài trời vào giờ cao điểm nắng (từ 11 giờ trưa đến 3 giờ chiều), mặc quần áo cotton thoáng mát và bổ sung nước thường xuyên là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả. Khi sử dụng điều hòa, nhiệt độ phòng nên được duy trì ở mức 26-28 độ C để tránh chênh lệch nhiệt độ quá lớn với môi trường bên ngoài, đồng thời không ở trong phòng lạnh quá lâu để bảo đảm lưu thông không khí.
Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát huyết áp. NCT nên ưu tiên thực phẩm giàu kali như chuối, cam, khoai lang, đồng thời hạn chế muối, đồ chiên xào và chất béo bão hòa. Vận động nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc dưỡng sinh khoảng 30 phút mỗi ngày giúp tăng cường sức bền mạch máu, nhưng cần thực hiện vào sáng sớm hoặc chiều tối khi trời mát mẻ.
Xử lí khi huyết áp biến động đột ngột
Trong thời tiết nóng, NCT có thể gặp các cơn tăng huyết áp đột ngột, thường rơi vào khoảng 180-200 mmHg, kèm theo triệu chứng chóng mặt, đau đầu hoặc yếu nửa người. Đây là tình trạng nguy hiểm, đòi hỏi sự bình tĩnh và xử lí nhanh chóng. Nếu xảy ra vào buổi sáng, người bệnh nên uống thuốc ngay mà không cần đợi ăn sáng, sau đó đo lại huyết áp sau 1 giờ. Nếu chỉ số vẫn cao, cần đến cơ sở y tế ngay lập tức.
Trường hợp huyết áp tăng đột ngột khi đang ở ngoài trời, người bệnh cần được đưa vào nơi mát mẻ để nghỉ ngơi. Nếu có máy đo huyết áp, kiểm tra chỉ số và sử dụng thuốc theo đơn nếu huyết áp ở mức 140/60 mmHg. Với chỉ số trên 160 mmHg, nên liên hệ bác sĩ để được tư vấn. Đặc biệt, NCT không nên bỏ qua việc thăm khám định kì, bởi tâm lí ngại nắng nóng mà tự ý điều chỉnh thuốc có thể dẫn đến hậu quả khôn lường.
Kết luận
Thời tiết nóng bức là một thách thức lớn đối với NCT mắc tăng huyết áp, khi cả nguy cơ tăng và tụt huyết áp đều có thể xảy ra, kéo theo các biến chứng nguy hiểm. Việc kiểm soát huyết áp trong mùa Hè đòi hỏi sự kết hợp giữa tuân thủ điều trị y tế, điều chỉnh sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng hợp lí.
NCT cần đặc biệt chú ý đến việc uống thuốc đều đặn, bổ sung nước đầy đủ, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột và duy trì vận động nhẹ nhàng. Bằng cách thực hiện những biện pháp này, họ có thể bảo vệ sức khỏe tim mạch và giảm thiểu rủi ro trong những ngày nắng nóng gay gắt.
