Đời sống 21/03/2023 09:16
Nhiều năm nay, căn nhà của cụ Trí Huệ trở thành địa chỉ quen thuộc với người dân và khách du lịch, đặc biệt là những bạn trẻ yêu nghề may gối cung đình. Cụ Trí Huệ có tên đầy đủ là Quận chúa Công Tôn Nữ Trí Huệ. Cụ là cháu nội của Hoàng tử Miên Lâm, một trong những người con của vua Minh Mạng. Vì là con cháu hoàng tộc nên từ nhỏ cụ đã được vào trong chốn hoàng cung học may vá, thêu thùa.
Theo cụ Trí Huệ, gối trái dựa là loại gối có nhiều nếp gấp, có thể gấp mở tùy ý và thường được các vua, quan ngày xưa sử dụng. Gối dùng để gối đầu, dựa lưng, tựa cánh tay trong khi đọc sách, ngâm thơ, uống trà… Vì sử dụng nhiều ở chốn hoàng cung, vương giả nên mọi người quen gọi là gối cung đình. Ở tuổi 101, cụ Trí Huệ mỗi ngày vẫn tự xâu kim, tỉ mẩn may gối trái dựa cung đình. Cụ cần mẫn từng công đoạn, từ cắt vải, làm ruột gối đến may gối…
 |
| Các sản phẩm gối trái dựa của cụ Trí Huệ |
Cụ chia sẻ: “Để làm nên một cái gối, trước tiên phải cắt mảnh vải theo khổ, rồi may thành ô vuông, sau đó xé bông dầm cho vuông góc, xong mới khâu, kết cái gối lại thành 5 lá. Điều khó nhất khi làm gối trái dựa là gối phải tạo thành khối thẳng đứng, chồng khít nhau, không một chút xê dịch. Chính vì thế, người làm gối phải khéo léo, đặc biệt ở khâu nhồi ép bông làm ruột gối, khâu viền quanh gối”. Gần như các công đoạn làm gối đều được cụ cẩn thận làm bằng tay. Riêng công đoạn khâu may lớp vải bọc gối, vài năm trở lại đây đã được thay thế bằng máy may. “Tui còn sức thì còn giữ nghề và truyền nghề, vì đó là niềm vui, là lẽ sống. Tui đã truyền lại nghề cho con dâu và các cháu nhưng tụi nó chỉ mới được 7 đến 8 điểm thôi, phần còn lại phải cần tui giúp hoàn thiện”, cụ Trí Huệ nói.
Vì lợi nhuận từ việc làm loại gối này không cao, trong khi phải tốn khá nhiều thời gian, nên hiện nay ở Thừa Thiên Huế chỉ còn gia đình cụ Trí Huệ giữ nghề. Để hoàn thiện một sản phẩm gối cung đình, 3 người trong nhà cụ cùng nhau làm trong suốt 3 ngày. Mỗi sản phẩm trung bình có giá khoảng 1,8 triệu đồng, tùy theo yêu cầu của khách hàng. Bà Lê Thị Hiền (69 tuổi, con dâu cụ Trí Huệ) cho biết, mấy năm gần đây sản phẩm gối trái dựa cung đình được biết đến nhiều hơn nhờ một số khách du lịch đến tham quan trực tiếp và mua về làm quà tặng. Bên cạnh đó, hiện nay có các bạn trẻ ở Thừa Thiên Huế đã kết nối, quảng bá qua mạng xã hội để giúp hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm cho gia đình.
 |
Là một Quận chúa, có nhiều năm sống trong Hoàng cung, nên cụ nắm giữ bí quyết chế biến nhiều món ăn cung đình bị thất truyền, giúp ngành du lịch phục hồi. Bánh cổ độ “Phượng hoàng vũ” được hình thành từ 5.000 chiếc bánh đậu xanh ghép lại, có chiều dài 6,8m, rộng 4,2m, rực rỡ màu sắc, sống động, thanh thoát, do nghệ nhân Nhân dân Tôn Nữ Hà và cụ Huệ làm đã được Văn phòng Kỉ lục châu Á công nhận tác phẩm nghệ thuật ẩm thực kỉ lục châu Á. Tác phẩm nhằm tôn vinh và giữ gìn nghề làm bánh đậu xanh truyền thống Huế có từ hàng trăm năm.
Sống trong con xóm nhỏ ở một làng quê nổi tiếng với quýt Hương Cần, ngày ngày cụ Trí Huệ vẫn miệt mài cho ra đời những chiếc gối trái dựa. Nghề làm gối cung đình đang dần được hồi sinh.
