Quyết định thoái vốn hoàn toàn khỏi Techcombank như “giọt nước tràn ly”Còn nhớ trước đây, Ngân hàng TMCP Kỹ thương (Techcombank) đã thông báo trên website của mình rằng ngân hàng đang xin ý kiến cổ đông thông qua đề xuất mua lại 19,41% cổ phần tại TCB của HSBC. Số cổ phần này tương đương 172,32 triệu cổ phiếu và trị giá hơn 5.000 tỷ đồng tính theo giá cổ phiếu hiện tại trên thị trường OTC. Thương vụ thoái vốn này sẽ được thực hiện thông qua giao dịch mua lại cổ phần làm cổ phiếu quỹ của Techcombank.
Được biết, HSBC bắt đầu đầu tư vào Techcombank vào năm 2005 và trong giai đoạn đầu đã cử nhiều quản lý cao cấp sang Techcombank nhằm hỗ trợ chuyển giao kiến thức chuyên môn về quy trình hoạt động. Những quản lý này cũng tham gia sâu vào nhiều hoạt động hàng ngày của Techcombank.
Rõ ràng với thế mạnh về hoạt động trên toàn cầu, HSBC đã đóng góp vào quá trình chuyển đổi Techcombank từ một ngân hàng nội địa truyền thống trở thành một trong những ngân hàng cổ phần năng động nhất về mảng bán lẻ ở Việt Nam hiện nay.
Tuy nhiên, kể từ năm 2012, vai trò của HSBC dần giảm thiểu, theo phân tích của một số công ty chứng khoán, có thể một phần là do những mâu thuẫn có thể tiềm ẩn khi cùng là các ngân hàng hoạt động trong thị trường Việt Nam.
 |
| Một hoạt động giao dịch tại Techcombank |
Việc HSBC muốn thoái sạch vốn khỏi Techcombank khiến không ít người bất ngờ. Ngân hàng này đang trên đà phát triển rất nhanh, chất lượng tài sản cũng được cải thiện đáng kể những năm gần đây. Thậm chí, mỗi năm ngân hàng còn thu về hàng nghìn tỷ đồng lợi nhuận và đang nằm trong nhóm ngân hàng thương mại dẫn đầu.
Tuy nhiên, kể từ năm 2012, vai trò của HSBC tại Techcombank giảm dần. Theo nhận định của CTCK HSC, nguyên nhân có thể do vì cùng là các ngân hàng hoạt động tại thị trường Việt Nam, việc HSBC cử người giúp Techcombank vô tình đã gia tăng áp lực cạnh tranh lên chính mình.
Một điểm đáng lưu ý, trong những năm dài đằng đẵng đầu tư, cổ đông ngân hàng này chỉ được một số lần chia lợi nhuận bằng cổ phiếu thưởng và cổ phiếu trả cổ tức (năm 2008-2010).
Và chính thời điểm mà HSBC muốn rút chân ra khỏi Techcombank khi đầu tư tài chính không hiệu quả đã khiến kế hoạch tăng vốn điều lệ của nhà băng này phải hoãn lại. Khi HSBC không còn là cổ đông, "room" ngoại tại nhà băng này đã bỏ trống một khoản rất lớn.
Sau đó, đã không có nhiều thông tin về tỷ lệ sở hữu cụ thể của các nhà đầu tư nước ngoài tại Techcombank. Được biết, có 2 nhà đầu tư nước ngoài là Vesta VN Investments B.V và COG Investments B.V đã mua hơn 93 triệu cổ phiếu quỹ của Techcombank (tương đương 8% vốn điều lệ) trong đợt chào bán cổ phiếu quỹ đợt 1 của ngân hàng hồi tháng 4.
Trong đợt chào bán cổ phiếu quỹ lần 2, theo nguồn tin của nhiều hãng thông tấn quốc tế thì các quỹ GIC, Dragon Capital, Fidelity có đàm phán để trở thành nhà đầu tư cơ bản.
Nhìn lại “lịch sử” đầu tư của HSBC có thể thấy được, nếu quỹ ngoại rót tiền vào ngân hàng này cũng phải “cân-đo-đong-đếm”? Vì vậy mà cho đến nay thông tin quỹ ngoại trở thành nhà đầu từ của Techcombank vẫn còn là ẩn số!
Cơ cấu cổ đông cô đặcTrong số các ngân hàng thương mại tư nhân lớn, Techcombank là một trong những ngân hàng có cơ cấu cổ đông “cô đặc” nhất khi mà các cổ đông lớn và thành viên ban lãnh đạo (cùng những người liên quan) đang nắm giữ tới 60% cổ phần.
| |
| Cơ cấu cổ đông Techcombank |
Từ giữa năm 2017 trở về trước, 2 cổ đông lớn của Techcombank là ngân hàng HSBC và Masan sở hữu tới gần 40% vốn điều lệ của ngân hàng. Với việc HSBC thoái toàn bộ vốn khỏi Techombank hồi giữa năm 2017, đến nay ngân hàng chỉ còn một cổ đông lớn duy nhất nắm giữ trên 5% vốn cổ phần của Techcombank là Masan Group với tỷ lệ sở hữu là 14,7%, nắm giữ 174,7 triệu cổ phiếu TCB. Không chỉ là cổ đông lớn, tập đoàn Masan cùng các công ty con cũng đang là khách hàng lớn tại đây với hơn 1.550 tỷ tiền gửi tại Techcombank (cuối tháng 3/2018).
Ông Hồ Hùng Anh, Chủ tịch HĐQT Techcombank và cũng là người có liên quan đến Masan Group cùng một số người liên quan sở hữu tới hơn 17% vốn của ngân hàng vốn hoá 6,5 tỷ USD này.
Bóng dáng của những tên tuổi lớn đã đồng hành cùng Techcombank từ những bước đi đầu tiên chỉ còn le lói tại ngân hàng này. 3 cổ đông sáng lập của Techcombank hiện chỉ còn nắm rất ít cổ phần tại ngân hàng: Ông Hoàng Văn Đạo nắm 6,4 triệu cổ phần tương ứng với 0,55% vốn điều lệ. Ông Nguyễn Thiều Quang nắm 10,1 triệu cổ phiếu (0,86% vốn điều lệ), bà Nguyễn Thị Nga nắm gần 71 nghìn cổ phiếu (0,006% vốn điều lệ).
Cổ đông cá nhân sở hữu hơn 590 triệu cổ phiếu tương đương tỷ lệ 50,25% tại Techcombank. Trong đó, riêng gia đình ông Hồ Hùng Anh đã nắm tới hơn 198 triệu cổ phiếu, tương đương với 17% vốn điều lệ. Tuy nhiên, lượng lớn cổ phiếu lại không nằm trong tay ông Hùng Anh (13 triệu cổ phiếu TCB) mà chủ yếu phân tán cho người nhà nắm giữ.
Vợ ông Anh là bà Nguyễn Thị Thanh Thủy sở hữu 58 triệu cổ phiếu TCB, mẹ ông Anh là bà Nguyễn Thị Thanh Tâm sở hữu 58 triệu cổ phiếu, con trai ông Anh là Hồ Anh Minh sở hữu 31 triệu cổ phiếu, em dâu ông Anh là bà Nguyễn Hương Liên sở hữu hơn 38,21 triệu cổ phiếu TCB. Ước tính lượng cổ phiếu của ông Hồ Hùng Anh cùng những người liên quan hiện trị giá 25.400 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, gia đình Phó Chủ tịch HĐQT ông Nguyễn Cảnh Sơn cũng đang nắm hơn 38 triệu cổ phiếu tại ngân hàng, tương đương với 3,3% vốn điều lệ.
Đình Vũ
